CNI Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၆

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၊ ဟနွိုင်း (Hanoi) မြို့တော် ခန်းမအတွင်းရှိ တိတ်ဆိတ်သည့် ပုဂ္ဂလိကနေရာတစ်ခုတွင် လူပေါင်း ၂၀ ကျော် ပါဝင်သည့် အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့သည် သြဇာတိက္ကမကြီးမားပြီး ဗီယက်နမ်ဘာသာစကားကို ကျွမ်းကျင်ပိုင်နိုင်စွာ ပြောတတ်သော အသက် ၃၀ အရွယ် ပါလက်စတိုင်း အမျိုးသားတစ်ဦးဖြစ်သူ ဆာလမ် ဟမ်မက် (Saleem Hammad) ၏ စကားများကို အာရုံစိုက် နားထောက်လျက်ရှိသည်။

ဗီယက်နမ်တွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခု ပိုင်ဆိုင်ထားသည့် ဟမ်မက်က အစ္စရေးတို့ သိမ်းပိုက်ထားသည့် ဂျော်ဒန်မြစ် အနောက်ဘက်ကမ်းဒေသရှိ ဂျီနင် (Jenin) မြို့၌ သူကလေးဘဝက ကြုံတွေ့ခဲ့ရသော ဖြစ်စဉ် တစ်ခုကို ပြန်လည် ပြောပြနေခြင်းဖြစ်သည်။

သူကလေးဘဝက ညတစ်ညတွင် အစ္စရေးစစ်သားများက သူတို့ မိသားစု၏ နေအိမ်ကို ဝိုင်းပြီး ဝင်ရောက် စီးနင်းခဲ့သည့် အကြောင်းကို ပြောကြားနေချိန်၌ နားထောင်သူများသည် စိတ်ဝင်တစားဖြင့် အံ့သြနေကြသည်။

ထိုဆွေးနွေးပွဲ စကားဝိုင်း၏ အစောပိုင်းတွင် ဟမ်မက်က အမေရိကန်ကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်ပြီး လွတ်လပ်ရေး အတွက် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့သည့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ သမိုင်းကြောင်းသည် အစ္စရေး၏ သိမ်းပိုက်မှုကို ဆန့်ကျင်ရန် ရုန်းကန်နေရသော ပါလက်စတိုင်းများအတွက် စိတ်အားတက်ကြွစရာ ဖြစ်စဉ်တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့ သည်။

ပါလက်စတိုင်းထောက်ခံ စုရုံးပွဲကိုတွေ့ရစဉ်

"ဗီယက်နမ်ပြည်သူတွေရဲ့ နာကျင်ခံစားရမှုတွေနဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကြီးမားတဲ့ သမိုင်းအစဉ်အလာဟာ တရားမျှတရေး အတွက် ရုန်းကန်နေရတဲ့ ပါလက်စတိုင်းတွေအတွက် စိတ်ခွန်အားတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ကျနော်တို့က သင်တို့ကို အမြဲတမ်း စံပြအဖြစ် သတ်မှတ်ထားပါတယ်” ဟု ဟမ်မက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဂါဇာတွင် အစ္စရေး၏ ထိတ်လန့်ကြောက်မက်ဖွယ် စစ်ပွဲကြောင့် သေဆုံးသူ အရေအတွက် တစ်နေ့ထက်တစ်နေ့ ပိုမိုမြင့်တက်နေပြီး ဗီယက်နမ်လူငယ်များကမူ ပါလက်စတိုင်းများကို ထောက်ခံသည့် ၎င်းတို့၏ အသံများကို ပိုမိုမြှင့်တင်ခဲ့ကြသည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ဗီယက်နမ်နှင့် ပါလက်စတိုင်းအကြား အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအတွက် တိုက်ပွဲဝင် နေရသည့် သမိုင်းဝင် ဆက်ဆံရေးများကို ဗီယက်နမ်လူငယ်များက ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။

သို့သော် မကြာသေးမီက ဗီယက်နမ် မျိုးဆက်သစ် လူငယ်များအတွက် အစ္စရေးက စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို မြှင့်တင်ပေးမှုကြောင့် ဗီယက်နမ်နှင့် ပါလက်စတိုင်းအကြား ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာမြင့်ခဲ့သည့် ဆက်ဆံရေးအပေါ် အရိပ်မည်း ကျရောက်ခဲ့သည်။

ဗီယက်နမ်၏ လျင်မြန်စွာ တိုးတက်လာသည့် လွတ်လပ်သော ဈေးကွက် စီးပွားရေးတွင် အောင်မြင်မှုများ ရရှိနေခြင်းကြောင့် ဗီယက်နမ် လူငယ်အများစုသည် အစ္စရေး၏ startup စီးပွားရေး လုပ်ငန်းယဉ်ကျေးမှုကို စိတ်ပါဝင်စားလာခဲ့သည်။

ထိုလူငယ် အများစုသည် အစ္စရေး၏ အောင်မြင်မှု အခြားတစ်ဖက်တွင် ပါလက်စတိုင်း နယ်မြေများကို ကာလကြာရှည် သိမ်းယူထားသည့် အမှောင်ခြမ်းကို မသိကြပေ။

 အမေရိကန်သမ္မတ ဘိုင်ဒန်နဲ့ ဗီယက်နမ်သမ္မတကို တွေ့ရစဉ်

Trinh နှင့် Vuong အမည်ရှိ ပါလက်စတိုင်း တက်ကြွလှုပ်ရှားသူနှစ်ဦးက ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် စုရုံးတွေ့ဆုံမှု၌ ဟမ်မက်လည်း ပါဝင်ခဲ့ပြီး အမှာစကား ပြောကြားခဲ့သည်။ 

Trinh နှင့် Vuong တို့သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် အောက်တိုဘာလက ဂါဇာတွင် စစ်ပွဲ စတင်ခဲ့ပြီးနောက် ပါလက်စတိုင်း တို့၏ ဆင်းရဲဒုက္ခများကို သိရှိနားလည်လာခဲ့သည့် ဗီယက်နမ်လူငယ်များအကြား လျင်မြန်စွာ ကြီးထွားလာသော အခြေခံ တက်ကြွလှုပ်ရှားမှုတွင် ပါဝင်သူများဖြစ်သည်။ 

သို့သော် အများပြည်သူပိုင် နေရာများတွင် လူစုဝေးခြင်းနှင့် နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုများကို တင်းကျပ်စွာ တားမြစ်ထား သည့် ဗီယက်နမ်၏ မူဝါဒများကြောင့် ပါလက်စတိုင်းလိုလားသည့် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများသည် ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် မနေကြဘဲ ဗီယက်နမ်အာဏာပိုင်များ အာရုံမစိုက်နိုင်စေရန် ဆွေးနွေးပွဲ စကားဝိုင်းများကဲ့သို့ စုရုံးတွေ့ဆုံပွဲများကို ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။

ဟိုချီမင်းစီးတီး (Ho Chi Minh City) မြို့တွင် Trinh နှင့် သူငယ်ချင်းအချို့သည် ပါလက်စတိုင်းများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးမှုများ ပါလက်စတိုင်း အငွေ့အသက် ပါဝင်သည့် ရုပ်ပုံရေးဆွဲမှုများကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ 

ဒီဇိုင်းနာတစ်ဦး၏ သင်ကြားပေးမှုဖြင် Trinh သည် အခြားမိတ်ဆွေများနှင့်အတူ ပါလက်စတိုင်း လိုလားသည့် ကုန်စည်များကို ဒီဇိုင်းရေးဆွဲခြင်း၊ နိုင်ငံရေးအနုပညာနှင့် အပျော်တမ်း မဂ္ဂဇင်းများတွင် ပုံများ ပါဝင်ရေးဆွဲခဲ့သည်။

နိုဝင်ဘာလကလည်း ပါလက်စတိုင်း မှတ်တမ်းရုပ်ရှင်များ၊ Nakba လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှု၊ ပါလက်စတိုင်း နယ်မြေများကို အစ္စရေးက သိမ်းပိုက်သည့် သမိုင်းကြောင်းကို ဖော်ပြသည့် "လွတ်မြောက်ရေးအတွက် ရုပ်ရှင်များ- ထာဝရ ပါလက်စတိုင်း" ( Films for Liberation: Palestine Forever ) ဟူသည့် ခေါင်းစဉ်အောက်တွင် ပြသခဲ့ ကြသည်။

ပါလက်စတိုင်း ထောက်ခံမှုကို ပြသနေကြစဉ်

လူမှုမီဒီယာတွင်လည်း ဗီယက်နမ်ဘာသာဖြင့် တည်ထောင်ထားသည့် fan page များတွင် ပါလက်စတိုင်း ကဗျာ များကို ဘာသာပြန်ခြင်း၊ ပါလက်စတိုင်း လိုလားသော အနုပညာလက်ရာများကို ဖော်ပြခြင်းနှင့် ဗီယက်နမ်ရှိ ပါလက်စတိုင်သံရုံးသည် အမေရိကန်ကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့် ဗီယက်နမ်စစ်ပြန်များ၊ ပညာရှင်များ၊ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများနှင့် ဂါဇာတွင် သေဆုံးခဲ့သူများအတွက် ဝမ်းနည်းအောင့်မေ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သူများကို ဖိတ်ကြားခဲ့သည့် သမိုင်းကြောင်းများကို လေ့လာလျက်ရှိသည်။

ဂါဇာတွင် အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်ဖျက်ဆီးမှုများသည် ၁၉၇၂ ခုနှစ်က ဟနွိုင်းမြို့တော်၏ အိမ်နီးချင်း ခမ်သီယန် (Kham Thien) မြို့ကို အမေရိကန်ဗုံးကြဲ တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်ကို အမှတ်ရစေခဲ့သည်။ 

လက်ရှိ အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနေရသည့် ဂါဇာသည် လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်း ၅၀ ကျော်က ခမ်သီယန်မြို့ ဗုံးကြဲ တိုက်ခိုက်မှုနှင့် အလားသဏ္ဍန် တူညီနေသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

၁၉၇၂ ခုနှစ်က အမေရိကန်သမ္မတ ရစ်ချက် နစ်ဆင် (Richard Nixon) သည် ခရစ္စမတ်ကာလတွင် မြောက်ဗီယက်နမ်၏ မြို့တော် ခမ်သီယန်ကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့ပြီး ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ရက်မှ စတင်ပြီး ၁၂ ရက်ကြာ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်သည့် စစ်ဆင်ရေးတွင် ဗုံးပေါင်း တန်ချိန် ၂၀,၀၀၀ ခန့်ကို ကြဲချတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။

"သမိုင်းက တစ်ပတ် ပြန်လည်လာပါပြီ။ ဂါဇာမှာ ဖြစ်ပျက်နေတာကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် ကျနော့် အဖေကပြောပြခဲ့ တဲ့ ခမ်သီယန်မြို့ ဗုံးကြဲခံရတဲ့ ဖြစ်စဉ်တွေနဲ့ တူညီနေသလို ခံစားရပါတယ်"ဟု ပါလက်စတိုင်း ထောက်ခံသည့် အသက် ၂၀ အရွယ် ဗီယက်နမ် ကျောင်းသားတစ်ဦးဖြစ်သူ Hung က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Al Jazeera