CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၉

မလေးရှားတွင် အဖမ်းအဆီးများသည် ယခင်ကထက် ပို၍ များပြားလာပြီး နှစ်ပတ်အတွင်း ဖမ်းဆီးခံရသည့် ရခိုင် လူမျိုး ၅၀ ကျော်ရှိကာ ထိုထဲတွင် အများစုသည် UNHCR တွင် မှတ်ပုံမတင်ထားသဖြင့် ဒုက္ခသည်ကဒ် မရှိသူများ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ဒုက္ခသည်ကဒ် မရှိသည့်အတွက် ၎င်းတို့ လွတ်မြောက်ရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ကူညီရာတွင် အခက်အခဲရှိကြောင်း မလေးရှားနိုင်ငံရှိ Arakanese Community Malaysia (ARRC) မှ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ကိုအောင်မင်းသူက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

“များသောအားဖြင့် ကျနော်တို့ကတော့ ကျနော်တို့လူတွေဖမ်းခံထိတဲ့အချိန်မှာ UN ကိုတော့ အမြဲတမ်း အကူအညီ တောင်းပါတယ်။ UN မှာ မှတ်ပုံတင်ထားတဲ့သူတွေကျတော့ UN ကို တိုင်လိုက်တာနဲ့ UN က အမှုကိုင်အရာရှိဆီကို သူတို့က ဆက်သွယ်တယ်။ ဆက်သွယ်ပြီးတော့ တရားခွင်မှာ ပေးလွှတ်ခိုင်းတာပေါ့။ ဒီတိုင်းဘာမှမတင်ရသေးဘူး။ register မရှိသေးတဲ့သူတွေကျတော့ UN ကလိုက်ပေးရင်တောင် သူက တရားရုံးမှာ ၄ လ ကျမယ့်သူက ၁ လ ကျမယ်၊ ၂ လ ကျမယ်၊ ၃ လကျမယ် အဲဒီလိုပဲ ထောင်ရက်ကိုပဲ လျှော့လို့ရတယ်။ ဒါပေမယ့် UN မရှိသေးဘူး၊ လျှောက်ထားတဲ့သူတွေအပိုင်းမှာကျတော့ အမှုတွဲအရာရှိရဲ့ သဘောဆန္ဒအပေါ်မှာ မူတည်တယ်။ တကယ်တမ်း အမှုကိုင်အရာရှိက UN ရဲ့ ချဉ်းကပ်မှုကို သူတို့ဘက်က လက်မခံဘူးဆိုတာနဲ့ ဘယ်လိုမှ အဆင်မပြေဘူး။ အဲဒီလို ဟာတွေမှာ သူတို့ရဲ့ ထောင်ရက်ကိုပဲ လျှော့ပြီးတော့ UN ပိုင်းက ကူညီပေးနိုင်တာပေါ့။ ကျန်တဲ့အပိုင်းတွေက မကူညီနိုင်တော့ဘူး”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံ ကွာလာလမ်ပူမြို့ အပြင်ဘက် Dengkil တွင် ဇွန်လ ၂၁ ရက်၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်က  အထောက်အထား မဲ့ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို ရှောင်တခင်စီးနင်းကာ ထရပ်ကားအတွင်း ဖမ်းဆီးထားစဉ်(ဓါတ်ပုံ-Getty Images)

UNHCR နှင့် မလေးရှားအစိုးရတို့သည် ဒုက္ခသည်ကဒ် ကိုင်ဆောင်ထားသူများနှင့် ပတ်သက်၍ တိကျသည့် သဘောတူညီချက်မျိုးမရှိသဖြင့် အဆိုပါ ဒုက္ခသည်ကဒ် ကိုင်ဆောင်ထားသူများသည် မလေးရှားနိုင်ငံတွင် နေထိုင် ခွင့်သာရပြီး အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်မရှိကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ရခိုင်လူမျိုး ၄၀၀၀၀(လေးသောင်း)ကျော် ရှိပြီး ထိုထဲတွင် UNHCR တွင် မှတ်ပုံတင်ထားသည့် ဒုက္ခသည်ကဒ် ကိုင်ဆောင်ထားသူ ဦးရေမှာ ၆၀၀၀ (ခြောက်ထောင်) ဝန်းကျင်ခန့်သာ ရှိကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် UNHCR မှ ဒုက္ခသည်ကဒ် မှတ်ပုံတင်ခြင်းကို ကိုဗစ်ကြောင့် ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် အွန်လိုင်းစနစ် ဖြင့် လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သော်လည်း ထိုအချိန်က အချို့ ရခိုင်လူမျိုးများသည် ဗဟုသုတအားနည်းသဖြင့် မသိရှိကြကြောင်းနှင့် လက်ရှိတွင် ဒုက္ခသည်ကဒ်လျှောက်ထားသူဦးရေမှာ အင်မတန်များပြားသဖြင့် ယခုကဲ့သို့ ကဒ်မရရှိသေးသည့်သူများ ရှိနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

UNHCR မှထုတ်ပေးသည့် သက်သေခံကတ်ပြား

ARRC မှ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ကိုအောင်မင်းသူက “သူကရက်ချိန်းခေါ်တယ် လူတစ်ယောက်ကို ဒုက္ခသည် တစ်ယောက် ဖြစ်စေ၊ လူသစ်မှတ်ပုံတင်တာဖြစ်စေ ရက်ချိန်းခေါ်တယ်။ ရက်ချိန်းခေါ်တဲ့ အချိန်မှာပဲ လာခိုင်းတယ်ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပါယ်။ အဲဒီတော့ UN ရုံးကလည်း ဒလဟောကြီးဖွင့်ပြီး အလုပ်မလုပ်နိုင်တဲ့အပိုင်းမှာ လျှောက်ထားတဲ့သူ တွေက ပုံနေတယ်ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပါယ်သက်ရောက်တာပေါ့။ မလေးရှားအစိုးရက ဒုက္ခသည် လက်ခံဖို့အတွက် လက်မှတ်ထိုးထားတဲ့ နိုင်ငံမဟုတ်ဘူး။ အခု မလေးရှားမှာ UN ပေးထားတာ လူ တစ်သိန်းရှစ်သောင်း ကနေ တစ်သိန်း ကိုးသောင်းအထိ ရှိတယ်။ အဲဒီတော့ နောက်ထပ် လူသစ်ပေးလိုက်ရင် မလေးရှားအနေနဲ့ ဒီလူတွေ သူ့နိုင်ငံမှာပဲ ပုံနေမယ့်အပိုင်းကို စိုးရိမ်လို့များလားပေါ့ ကျနော်တို့က ထင်မိတာပေါ့။ အဲဒီတော့ လူသစ်က ပေးချင် လည်းပေးမယ် ပြောလို့မရဘူးပေါ့။ ဒါပေမယ့် UN ကတော့ ဒီကနေ တင်လျှောက်ထားကြပါ ဆိုပြီးတော့ပဲ ကျနော် တို့ကို message ပေးထားတာရှိတာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

မလေးရှားနယ်စပ်နှင့် မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း ဖမ်းဆီးခံထားရသည့် မြန်မာဦးရေမှာ ၂၀၀ ကျော် ခန့်ရှိကြောင်းသိရသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှားတွင် တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာအနေဖြင့် အထောက်အထားမဲ့များကို အဖမ်းအဆီးများ နေသော ကာလဖြစ်ပြီး အကျဉ်းထောင်များတွင် နိုင်ငံပေါင်းစုံမှ လူများ ပြည့်ကျပ်နေသည့်အတွက် ဖမ်းဆီးခံ မြန်မာများသည် နေထိုင်ရေးနှင့် စားသောက်ရေးပိုင်းတွင် အခက်အခဲဖြစ်နေကြကြောင်း သိရသည်။