CNI News
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃
မလေးရှားတွင် ဒုက္ခသည်ကဒ်ကိုင်ဆောင်ထားသည့် မြန်မာများ ဖမ်းဆီးခံရပါက UNHCR ထံသို့ အကြောင်းကြားရာတွင် အထောက်အထား မှန်ကန်မှု ရှိ၊ မရှိကို အကြောင်းပြန်ကြားမှုမှာ ကြန့်ကြာသဖြင့် ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းများတွင်သာ နေထိုင်နေရကြောင်း ဒုက္ခသည်အရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများ က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
UNHCR ဘက်မှ အကြောင်းပြန်ကြားမှုသည် အချိန်ကာလအတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ကြန့်ကြာသည့် အတွက်ကြောင့် ၎င်းတို့ဘက်မှ အကြောင်းပြန်ကြားမှု မရောက်လာသေးသရွေ့ အဖမ်းခံထားရ သည့် UN ဒုက္ခသည်ကဒ်သမားများမှာ ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းများတွင်သာ နေထိုင်ကြရ၍ အခက်အခဲဖြစ်စေကြောင်း ရခိုင်ဒုက္ခသည်များဗဟို CAR မှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးညီညီလွင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
“UNHCR က ဘယ်လောက်မြန်မြန် အကြောင်းပြန်လဲဆိုတဲ့အပေါ်မှာ မူတည်တာပေါ့။ UNHCR ဒုက္ခသည်ကဒ်ကို ကိုင်ထားတဲ့အမှုကို ကိုင်ထားတဲ့ ရဲတို့၊ လ.ဝ.က တို့က ဘယ်လောက်မြန်မြန် UNHCR ကို အကြောင်းကြားလဲ ဆိုတဲ့အပေါ်မှာလည်း မူတည်တယ်။ တချို့ကြတော့ တစ်ပတ်၊ နှစ်ပတ်လောက်အထိ ကြာတတ်တယ်။ ကွင်းဆင်း အလုပ်လုပ်ဖို့တော့ လိုတယ်။ ရုံးမှာထိုင်ပြီးတော့ ရဲတို့၊ လ.ဝာကတို့က အကြောင်းကြားလာမယ်၊ နောက်ပြီး ကျနော်တို့လို ဒုက္ခသည်အဖွဲ့အစည်းတွေက အကြောင်းကြားလာမယ်ဆို အဲဒါကို စောင့်ဆိုင်းတာက တော်တော် ကြာတာပေါ့။ ဒုက္ခသည်အဖွဲ့အစည်းတွေ ရင်ဆိုင်ရတဲ့ဟာက ဖမ်းရင် ဖမ်းတဲ့အကြောင်း သတင်းရတာ နဲ့ UNHCR ကို Hotline ဆိုတာရှိတယ် အဲဒါကို အကြောင်းကြားတယ်၊ email နဲ့လည်း ပို့တယ်၊ ဒါပေမယ့် ဘာမှအကြောင်းမပြန်ဘူးပေါ့။ အကြောင်းမပြန်တာများတယ်။ ကိုယ့်ဘာသာသွားပြီးတော့ ရဲစခန်းတို့၊ လ.ဝ.က တို့ အမှုကိုင်တွေနဲ့ ကိုယ့်ဘာသာလိုက်ရှင်းရတာ ပိုများတယ်။ ၉၅ ရာခိုင်နှုန်းက ကိုယ့်ဘာသာ ဖြေရှင်းတာ များတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
တရားမဝင်များကို လိုက်လံဖမ်းဆီးပြီးခေါ်ဆောင်သွားသည့် အချုပ်ကားများ
UNHCR ဘက်မှ အထောက်အထားမှန်ကန်ကြောင်းအကြောင်းပြန်လာပါက ၎င်းတို့အား ပြန်လည်လွှတ်ပေးပြီး အထောက်အထားမရှိကြောင်း အကြောင်းပြန်လာပါက ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခြင်းကို ခံထားရကြောင်း သိရသည်။
UNHCR ဒုက္ခသည်ကဒ်ကိုင်ဆောင်ထားသူများသည် နေရာဒေသတစ်ခု၌ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်ရှိသော် ၎င်းတို့အား ထိန်းသိမ်းထားသည့် စခန်းများသို့ UNHCR ရုံးဘက်မှ ကိုယ်တိုင် ကွင်းဆင်းသွားရောက်စစ်ဆေး၍ မှန်ကန်သည့် သူများဖြစ်ပါက ချက်ချင်း ပြန်လည်လွှတ်ပေးရေးလုပ်ငန်းစဉ်များ ဆောင်ရွက်လျှင် ပို၍ မြန်ဆန်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်းလည်း မလေးရှားရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများက ထောက်ပြကြသည်။
လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးမှုများမှာ နေ့စဉ်ရက်ဆက် ပိုမိုများပြားလာကာ ဖမ်းဆီးခံရသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားဦးရေမှာလည်း အများအပြားရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများထံက သိရသည်။
ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂- ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် မလေးရှား၌ ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးမှုများကြောင့် ကမ့်များ၊ အချုပ်ခန်းများတွင် လူဦးရေထူထပ်များပြားသည့် ပြဿနာနှင့်ကြုံတွေ့ခဲ့ရကာ လက်ရှိတွင် ကမ့်များ၊ အချုပ်ခန်းများအား တိုးချဲ့ ထားကြောင်း သိရသည်။
မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံရသူများ
လက်ရှိ ဖမ်းဆီးမှုများတွင် ရဲအင်အားများဖြင့် ဖမ်းဆီးမှုများရှိသကဲ့သို့ လ.ဝ.က မှ ဝင်ရောက်ဖမ်းဆီးခြင်းများ လည်း ရှိနေကြောင်း မလေးရှားတွင် နေထိုင်လျက်ရှိသည့် မွှားမိုက်ကယ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
“ကွာခြားချက်က ရဲဖမ်းရင် ရဲစခန်းကိုခေါ်သွားတယ်။ အိမ်တွေက တိုင်လို့ ရဲက လာဖမ်းရင် ရဲစခန်းကခေါ်ပြီး တော့မှ ရမန် ၁၄ ရက် ချုပ်ပြီးတော့မှ အထောက်အထားတွေကို စစ်ဆေးပြီးတော့မှ လ.ဝ.က ကို ပြန်လွှဲပေးတာ။ immigration လ.ဝ.က က တိုက်ရိုက် လာဖမ်းရင်တော့ တစ်ခါတည်းခေါ်သွားပြီးတော့ ကမ့်မှာ ထားတယ်။ ပြီးတော့မှ ကမ့်ကနေ တရားရုံးတက်ရတယ်။ တရားရုံးကနေ စီရင်ချက်ချပြီးမှ ထောင်ချတယ်။ ရဲဖမ်းရင်တော့ ရဲစခန်းမှာ ရှင်းလို့ရတဲ့နေရာမျိုးတွေရှိတာပေါ့။ လ.ဝ.က ကတော့ ရှင်းလို့မလွယ်ဘူး။ လ.ဝ.က က ဖမ်းသွားတဲ့အခါ ဘာမှမရှိရင်တော့ ထောင် ၃ လ အနည်းဆုံးကျပြီးတော့မှ ကမ့်မှာ ၁ လ၊ ၂ လလောက်၊ ၅ လလောက်နေပြီးတော့မှ မြန်မာပြည်ကို ပြန်ရတယ်။ ရဲစခန်းမှာဆိုရင်တော့ ပြောတတ် ဆိုတတ် ညှိတတ်လို့ရှိရင်တော့ ရဲစခန်းကတော့ နည်းနည်းပါးပါး ချောင်လည်တာပေါ့။ အိုသမားတွေအတွက် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် မျှော်လင့်ချက်ရှိတာပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
ထို့အပြင် ဖမ်းဆီးခံရသူများတွင် ပါမစ်ကဒ်ကိုင်ဆောင်ထားသူများလည်း ပါဝင်ကာ သူဌေးအပေါ်မူတည်ကာ မြန်မြန်ဆန်ဆန် လွတ်မြောက်ကြကြောင်းလည်း သိရသည်။
လက်ရှိတွင် ရီကာလီဘရာစီပါမစ် လျှောက်ထားခွင့်သတ်မှတ်ကာလမှာ ကုန်ဆုံးသွားပြီဖြစ်သောကြောင့် ဖမ်းဆီး စစ်ဆေးမှုများသည် ယခုထက်ပိုမိုများပြားလာမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း မလေးရှားရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများက သုံးသပ်ကြသည်။
