CNI News
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၅
တိုင်းပြည်၏ ကုန်သွယ်ရေး မြန်ဆန်စေရေးနှင့် ကုန်ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းစေရေးအတွက် မြန်မာ - ထိုင်း နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည့် မြဝတီကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်း ပြန်လည်ကောင်းမွန်ရန် လိုအပ် သည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူများနှင့် ကုန်သည်များက သုံးသပ်ကြသည်။
လက်ရှိတွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုကြောင့် မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးနှင့် မြန်မာ - အိန္ဒိယ ကုန်သွယ်ရေး များ ရပ်တန့်လျက်ရှိနေသည်။
ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် မြန်မာ - တရုတ် ကုန်သွယ်ရေးဂိတ် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ထားသော်လည်း ကုန်သွယ်နိုင်သည့် အနေအထားတွင် မရှိသေးပေ။
ထို့နောက် တိုက်ပွဲကြောင့် ရပ်တန့်နေရသည့် မြဝတီနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ပတ်သက်၍ မြဝတီကို တိုက်ပွဲကင်း မဲ့ပြီး စီးပွားရေးဇုန်အဖြစ် ကုန်စည်ပို့ဆောင်နိုင်ရန်အတွက် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် တော်လှန်ရေးအင်အားစုများ အကြား သဘောတူညီချက် ရရှိခဲ့သည်ဟု သိရသည်။
ထို့ကြောင့် မြန်မာ - ထိုင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည့် မြဝတီစီးပွားရေးဇုန်ကို ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်နိုင်ပါက တိုင်းပြည်အတွက် အကျိုးရှိသည်ဟု ဘဏ်ရေးရာကျွမ်းကျင်သူ ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
မြဝတီနယ်စပ်ဂိတ်ကို တွေ့ရစဉ်
၎င်းက “အပေါက်တွေက တရုတ်ပေါက်ရှိတယ်၊ အိန္ဒိယပေါက်ရှိတယ်၊ ယိုးဒယားပေါက်ရှိတယ်၊ ရိုးရိုးသားသား ပြောရင်တော့ မြဝတီတစ်ပေါက်ပဲ ကျန်တော့တာပေါ့ သဘောက။ မြောက်ပိုင်းက အပေါက်က ပွင့်တယ်ပြောတာ ပေါ့၊ ဒါပေမယ့် ဘယ်လိုပွင့်တယ်ဆိုတာက အများပြည်သူ နားမလည်ကြဘူးလေ။ အဲဒီတော့ လောလောဆယ် ဒီတစ်ပေါက်ပဲ ကျန်တော့တာပေါ့။ ဒီတစ်ပေါက်ရှိနေတာက တိုင်းပြည်အတွက် ကောင်းတာပေါ့။ အဆိုးထဲက အကောင်းပေါ့။ ဒီတစ်ပေါက်သာ မရှိတော့ဘူးဆိုရင်တော့ တော်တော်ကို ခဲရာခဲဆစ် ဖြစ်သွားမယ့်ကိစ္စပဲ။ ဒီတစ်ပေါက်က ရှိတယ်၊ နှစ်ဖက်စလုံးက သဘောတူတယ်၊ မှန်တယ်ဆိုလို့ရှိရင် ဒါက လောလောဆယ် အနေ အထားအရ တိုင်းပြည်အတွက် အကျိုးရှိတဲ့ကိစ္စပဲ။ ထိုင်းနဲ့ကုန်သွယ်ရေးကို စဉ်းစားမယ်ဆို ဒါက အနီးဆုံး အပေါက်ပဲလေ။ ဒီအပေါက်ကတော့ အဆင်ပြေမှရမယ် လတ်တလော အခြေအနေမှာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ရေရှည်အတွက်ပဲ ဖြစ်ဖြစ်ပေါ့။ ရေရှည်အတွက်ကတော့ မြဝတီတစ်ပေါက် အဆင်ပြေရင် တိုင်းပြည်အတွက် ရုတ်တရက်ကြီး ကောင်းသွားဖို့ အတွက်ကတော့ မလွယ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် လောလောဆယ် အနေအထားအရ ဒီဥစ္စာသည် မြဝတီ လမ်းကြောင်းသည် ကောင်းကိုကောင်းမှ ဖြစ်မယ်ဆိုတာ ဆရာတို့လည်း နားလည်တယ်။ တကယ်လို့ နှစ်ဖက်စလုံး က အဲဒါကို သဘောတူညီချက် ရှိတယ်ဆိုရင် ဝမ်းသာပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
တိုက်ပွဲကြောင့် မြဝတီနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ရပ်တန့်သွား၍ ထိုင်းနိုင်ငံအတွက် စီးပွားရေးထိခိုက်မှု ဖြစ်ပေါ်နေ သကဲ့သို့ မြန်မာနိုင်ငံအတွက်လည်း ကုန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခြင်းနှင့် ကုန်စည်လိုအပ်ချက်များ ဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိနေသည်။
မြဝတီသာမက မည်သည့်ဒေသမဆို စစ်မဲ့ဇုန် ဖော်ဆောင်နိုင်ပါက အကောင်းဆုံးဟု ကရင်အမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီဥက္ကဋ္ဌ မန်းအောင်ပြည်စိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “ထိုင်းကတော့ ကုန်သွယ်ရေး ရပ်တန့်တာကို သူတို့က စီးပွားရေးက သူတို့အတွက် အများကြီး ထိခိုက် တယ်။ ကျနော်တို့လည်း ကုန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်တာကို ခံနေရတာပေါ့။ ဒါက ကရင်ပြည်နယ်က လူတွေအတွက် တင်မဟုတ်ဘူး၊ တပြည်လုံးပေါ့၊ ထိုင်းက ဒီနိုင်ငံနဲ့ အနီးစပ်ဆုံး နယ်နိမိတ်တစ်ခု ဖြစ်တယ်။ အနီးစပ်ဆုံး နယ်နိမိတ် ကို ကုန်သွယ်လို့ မရဘူးဆိုတဲ့ အခါကျတော့ ဒါကတော့ ထိခိုက်နစ်နာမှုကတော့ အများဆုံး ပေါ်နေတာပေါ့ဗျာ။ စီးပွားရေး ဖော်ဆောင်ဆောင် မဆောင်ဆောင် စစ်မဲ့ဇုန်အနေနဲ့ ထားရင်တော့ အကောင်းဆုံးပေါ့။ မြဝတီမှ မဟုတ် ဘူး၊ ဘယ်နေရာမဆို စစ်မဲ့ဇုန် ထားရင်တော့ အကောင်းဆုံးပေါ့ဗျာ။ စစ်မဲ့ဇုန်ဆိုတာက ဘယ်နေရာ၊ ဘယ်ဒေသမှာ မှ တိုက်ပွဲတို့ မဖြစ်စေချင်ဘူးလေ၊ မြဝတီမှ မဟုတ်ပါဘူး၊ စစ်မဲ့ဇုန်ထားပြီးတော့မှ လုပ်ရမယ့် အပိုင်းမျိုးထက်ကို အေးအေးဆေးဆေးဖြစ်ပြီးတော့ လုပ်နိုင်တာကတော့ အကောင်းဆုံးပေါ့။ စစ်ကတော့ မရှိတာ အကောင်းဆုံးပဲ” ဟု ပြောသည်။
မြန်မာ - ထိုင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည့် မြဝတီနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသည် နေ့စဉ် ဒေါ်လာ သန်းနှင့်ချီ၍ ကုန်သွယ်မှု ရှိနေသည့် နယ်စပ်ဂိတ်ဖြစ်သည်။
ထို့အပြင် မြဝတီနယ်စပ်ဂိတ်သည် မြန်မာနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်များ အားလုံးတွင် ကုန်သွယ်မှုလမ်း ကြောင်း အတိုဆုံးနှင့် အလျင်မြန်စွာ ကုန်သွယ်မှု လုပ်ဆောင်နိုင်သည့် ဂိတ်တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။
ထိုနယ်စပ်ဂိတ်မှတဆင့် ကုန်သွယ်မှု လုပ်ဆောင်၍ မရခြင်းကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ကုန်စည်တင်ပို့ရာတွင် ပင်လယ် ရေကြောင်းဖြင့်သာ ကုန်သွယ်နေရသည့်အတွက် အချိန်ကြန့်ကြာမှုများ အပြင် တခြားသော အခက်အခဲများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။
မြဝတီနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဇုန်ကို တွေ့ရစဉ်
မြဝတီလမ်းကြောင်းမှတဆင့် ပြန်လည်ကုန်သွယ်မှု ရမည်ဆိုပါက ကုန်စည်စီးဆင်းမှုများ မြန်ဆန်လာမည်ဖြစ်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံသို့ တင်ပို့သည့် လယ်ယာထွက်ပစ္စည်းများလည်း ဈေးနှုန်းကောင်းမွန်လာမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်း လုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “ဖြစ်လာရင်တော့ ကောင်းတာပေါ့။ ဘာပဲပြောပြော မြဝတီဆိုတော့ စီးပွားရေးမြို့တော်ဖြစ်တဲ့ ရန်ကုန် ကနေပြီးတော့ ပြောင်းပဲဖြစ်ဖြစ်၊ တခြား ထိုင်းကိုရောင်းလို့ရတဲ့ လယ်ယာထွက်ကုန် ပစ္စည်းတွေပေါ့နော်၊ လျင်လျင်မြန်မြန် သွားလို့ရတဲ့လမ်းကြောင်းက မိုင်အတိုဆုံးနဲ့ အမြန်ဆုံးသွားလို့ရတာ ဒီလမ်းကြောင်းရှိတော့ ဘယ်လိုပဲ ညှိနှိုင်းညှိနှိုင်းဆောင်ရွက် ဒီလမ်းကြောင်း ပွင့်သွားတယ်ဆိုရင်တော့ ကောင်းတယ်လို့ပဲ ပြောရမှာပေါ့ နော်။ မျှော်လည်းမျှော်လင့်ပါတယ် ပို့လို့ရအောင်ပေါ့နော်။ မြဝတီကုန်သွယ်ရေးဇုန်ကြောင့် ထိခိုက်မှုတွေကတော့ များတာပေါ့နော်။ အဓိက ပစ္စည်းတွေ ပို့လို့မရတော့ဘူး။ ပို့လို့မရတဲ့အတွက် ပင်လယ်ရေကြောင်းဘက်က သွားတဲ့ အခါကျတော့ ပင်လယ်ရေကြောင်းကနေ သွားရတဲ့ အခက်အခဲတွေ အများကြီး ရင်ဆိုင်ရတာပေါ့နော်။ အဲဒါမျိုး တွေတော့ ရှိတာပေါ့နော်။ မြဝတီကနေ သွားရရင်တော့ ပိုကောင်းတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။
ကရင်ပြည်နယ်အတွင်း မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် KNLA/PDF ပူးပေါင်းတပ်တို့ကြား တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုကြောင့် ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီ ၁၁ ရက်နေ့မှစတင်၍ မြန်မာ - ထိုင်း နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး၏ အဓိကအရေးပါသည့် မြဝတီမြို့နယ်ရှိ အမှတ် (၂) ချစ်ကြည်ရေးတံတားကို ပိတ်ထားခဲ့ရသည့်အတွက် နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှု လုပ်ငန်းများ မှာ ရပ်ဆိုင်းနေရသည်။
မြန်မာ - ထိုင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လုပ်နိုင်သော တာချီလိတ်၊ မြဝတီ၊ ထီးခီး၊ မောတောင်၊ မြိတ်၊ ကော့သောင်း စသည့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များအနက် မြဝတီနယ်စပ်ဂိတ်သည် ကုန်သွယ်မှု အများဆုံးပြုလုပ်နိုင်သည့် ဂိတ်ဖြစ်သည်။
အဆိုပါ ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသည် ၂၀၂၃ - ၂၀၂၄ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၁၀၀၀ ကျော် ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်ထားနိုင်ခဲ့ကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းများအရ သိရသည်။
