CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၇

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဆန်စပါးစိုက်ပျိုးမှုကဏ္ဍတွင် တောင်သူများအပြင် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် နည်းပညာပိုင်း များ ယခုထက်ပို၍ ပူးပေါင်းပါဝင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း တောင်သူလယ်သမား၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စီးပွားရေး အကြံပေး များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသို့ ပူးပေါင်း ပါဝင်လာပါက ကောင်းမွန်သော်လည်း ပါဝင်သည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် အနေဖြင့် နှစ်ဦးနှစ်ဖက် အကျိုးစီးပွားအား ကြည့်တတ်သည့် သူမျိုးဖြစ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးရှိ လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ခေတ်အဆက်ဆက်မှာက လုပ်ငန်းရှင်တွေနဲ့ ဒီစိုက်ပျိုးရေးဘက်မှာ စိုက်ပျိုးရေးကို အထောက်အကူ ပြုတာ မဟုတ်ဘဲနဲ့ ဒီစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်ကုန်တွေကိုပဲ ဝယ်ယူသိုလှောင် ဖြန့်ဖြူးတဲ့နေရာမှာ ပူးပေါင်းကြတာ ဖြစ်ပြီးတော့ ဝယ်ယူသိုလှောင်ဖြန့်ဖြူးတဲ့ နေရာမှာ သူတို့အတွက် အမြတ်ရရေးကိုပဲ ဦးစားပေးတဲ့ လုပ်ငန်းရှင်မျိုး ဆိုရင်လည်းပဲ ဒီစိုက်ပျိုးရေးက development ဖြစ်ဖို့ မလွယ်ဘူးပေါ့။ ဒါကြောင့်မို့လို့ နည်းပညာရှင်တွေ ဘက်က လည်း ပူးပေါင်းပါဝင်တဲ့အခါမှာ တကယ်လက်တွေ့ကျတဲ့ ရေမြေသဘာဝနဲ့လေ။ အန်ကယ်တို့ တိုင်းပြည်မှာက အရင်က ပညာရှင်တွေ လာခဲ့ကြပေမယ့် ရေမြေဒေသ မကျွမ်းကျင်တော့ ဒေသတစ်ခုနဲ့တစ်ခု လုပ်ထုံးလုပ်နည်း အစစအရာရာ ဒေသမှာရှိတဲ့ ကျွမ်းကျင်တောင်သူကြီးတွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီးတော့ အဲဒီနည်းပညာတွေ ပူးပေါင်းကြမယ် ဆိုရင်တော့ ပိုပြီးအဆင်ပြေပါလိမ့်မယ်လို့။ နောက် ဒေသလုပ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေပေါ့လေ။ လက်ရှိ ဗမာပြည်မှာ ရှိတဲ့ လယ်သမားတွေရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံနိုင်မှု အနေအထားပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ တကယ်ပဲ အချိုးကျကျ သဘာဝ ကျကျ ပူးပေါင်းပါဝင်ကြမယ်ဆိုရင်တော့ အားလုံး အဆင်ပြေသွားမှာပါ” ဟု ပြောသည်။

စိုက်ခင်းများကိုတွေ့ရစဉ်

ပူးပေါင်းပါဝင်သည့် လုပ်ငန်းရှင်များ အနေဖြင့်လည်း ထုတ်ကုန် အများအပြား ရရှိရန်အတွက်သာမကဘဲ စိုက်ပျိုး ရေး ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက်ပါ မျှတစွာ လုပ်ဆောင်တတ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ထိုသို့ လုပ်ဆောင်သည့် လုပ်ငန်းရှင်မျိုး ပူးပေါင်းပါဝင်မှသာလျှင် ပို၍ အောင်မြင်မည် ဖြစ်ကြောင်း တောင်သူ လယ်သမား၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စီးပွားရေး အကြံပေးတို့က သုံးသပ်ကြသည်။

လက်ရှိတွင် စိုက်ပျိုးရေး သွင်းအားစုများအား တင်သွင်းရာ၌ နိုင်ငံရေးနှင့် နိုင်ငံခြားငွေကြေး မတည်ငြိမ်မှုအပြင် လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ကုန်သည်တို့၏ အကျိုးအမြတ် ကြည့်မှုတို့ကြောင့် ဈေးအဆမတန် မြင့်တက်ကာ တောင်သူ များအပေါ် သက်ရောက်မှု လာရှိကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

သို့သော် ထိုကဲ့သို့သော လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် နည်းပညာရှင်များ ပူးပေါင်းပါဝင်လာခဲ့သည်ရှိပါက ဆန်စပါး စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍသည် အလျှင်အမြန် တိုးတက်ပြောင်းလဲရန်မှာ မဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ အရှိန်တစ်ခု ယူရမည် ဖြစ်ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စီးပွားရေး အကြံပေး ကိုဇော်မင်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခု စပြီးတည်ထောင်တယ်ဆိုရင် ပထမဆုံး ၅ နှစ်က မြတ်ဖို့ဆိုတဲ့ဟာထက် ဘယ်လောက် အရှုံးနည်းနိုင်သမျှ နည်းအောင် ကြိုးစားရတာပေါ့နော်။ နောက်ပိုင်းနှစ်တွေမှသာ ဖြေးဖြေးနဲ့ မြတ်အောင် ကြိုးစားရတာပေါ့။ ဒီလိုသဘောတရားပဲပေါ့နော်။ ခုနက စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍမှာလည်း ဒီလိုမျိုး တောင်သူကလည်း တောင်သူဘက်က လုပ်နိုင်တာလုပ်။ လုပ်ငန်းရှင်ကလည်း လုပ်ငန်းရှင်လုပ်နိုင်တဲ့ အနေ အထားနဲ့ ဘာလို့ဆို လုပ်ငန်းရှင်က အဓိက ငွေထွက်တဲ့နေရာပေါ့ source of credit ၊ supporting ကကြတော့ အစိုးရက ပေးရမှာပေါ့။ ဒါတွေအတွက် ဘာမူဝါဒတွေ ပြောင်းလဲပေးဖို့ လိုမလဲ၊ သူတို့တွေ လုပ်သာ ကိုင်သာရှိ အောင် ဘာမူဝါဒတွေ ပြောင်းလဲပေးဖို့ လိုမလဲဆိုတဲ့ဟာ ဒီလိုမျိုး ၃ ဦး ၃ ဖလှယ်ကနေမှ အနစ်နာခံပြီးတော့ အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ လုပ်မယ်ဆိုရင်တော့ အများကြီး အရင်တုန်းကလိုပေါ့ မမွေးခင်က ကြားခဲ့ဖူးတဲ့ မြန်မာပြည်က အာရှရဲ့ ဆန်အိုးကြီးတို့ အဲဒီလိုမျိုး ပြန်ဖြစ်သွားနိုင်တယ်ပေါ့”ဟု ပြောသည်။

တောင်သူများသည် စိုက်ပျိုးရေးပညာ သိရှိမှု အားနည်းသဖြင့် စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ရာတွင် သီးနှံအထွက်နှုန်း တိုးစေ ရန် ဓာတ်မြေဩဇာအား အများအပြား အသုံးပြုပြီး စိုက်ပျိုးနေကြကြောင်း သိရသည်။

အစိုးရဌာနဆိုင်ရာများ အနေဖြင့်လည်း တစ်နိုင်ငံလုံးနီးပါးရှိ တောင်သူများအား စိုက်ပျိုးရေး ပညာပေးလုပ်ငန်းတို့ အများအပြား လုပ်ဆောင်နိုင်မည်ဆိုပါက တောင်သူများအတွက် နည်းပညာပိုင်း သိရှိမှုသည် ယခုထက် ပိုမို ကျယ်ပြန့်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စီးပွားရေး အကြံပေး ကိုဇော်မင်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စိုက်ပျိုးရေးအတွက် ကောက်လိုင်းပေါ်နေစဉ်

၎င်းက “သူတို့က များများထည့်ရင် များများထွက်တယ်ဆိုတဲ့ concept ရှိတယ် တောင်သူတွေမှာက။ တကယ် လည်း အဲဒီလိုထွက်တယ်။ ဒါပေမယ့် ရေရှည်မှာ မြေဆီလွှာ ပျက်စီးတာတို့၊ ပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်တာတို့ ဆိုတာက နောက်တစ်ပိုင်းပေါ့နော်။ သူတို့က အဲဒီလောက်အထိ မစဉ်းစားနိုင်ဘူး။ မစဉ်းစားနိုင်ရတဲ့ အကြောင်းအရင်းက ပညာပေး လုပ်ငန်းတွေ အားနည်းနေလို့ပဲ။ ပညာပေးလုပ်ငန်းတွေ အားနည်းတော့ ဒီဟာတွေလုပ်ရင် ဒီလိုအကျိုး အပြစ်တွေ ရှိပါလားဆိုတာကို သိတဲ့တောင်သူက အရမ်းနည်းတယ်။ အခုနောက်ပိုင်းမှာ ကိုဗစ်နဲ့ coup ပြီးတဲ့ နောက်ပိုင်းမှာကြတော့ သွင်းအားစုတွေ ဈေးကြီးလာတဲ့အတွက် အများကြီး မထည့်နိုင်တော့ဘူး အခုဟာက။ တကယ့်ကို လုပ်ကွက်ကြီးတဲ့ တောင်သူတွေလောက်သာ ထည့်နိုင်တော့တာပေါ့နော်။ ဒါတောင် သူတို့က အရင်လို မျိုး ပုံသဏ္ဍာန်နဲ့ မသုံးနိုင်တော့ဘူး။ အရင်က တစ်ဧကကို ၂ အိတ် သုံးတယ်ဆိုရင် အခု တစ်ဧကကို တစ်အိတ် လောက်ပဲ သုံးနိုင်တဲ့ အနေအထား ဖြစ်သွားပြီပေါ့။ အထွက်တော့ သေချာတယ် သိသိသာသာလျော့မှာ” ဟု ပြော သည်။

တောင်သူများ အနေဖြင့် ပြီးခဲ့သည့် မိုးစပါးစိုက်ပျိုးချိန်တွင် သွင်းအားစုစရိတ်နှင့် စက်သုံးဆီစရိတ်တို့ ကြီးမြင့်မှု များကြောင့် အလုံအလောက် အသုံးမပြုခဲ့နိုင်သဖြင့် လက်ရှိတွင် စပါးအထွက်နှုန်းမှာ နည်းပါးကာ ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်မှုများ ဖြစ်ပေါ်နေရခြင်း ဖြစ်သည်။

သွင်းအားစုစရိတ် နှုန်းထားသည် ယခင်ကဲ့သို့ ပြန်လည် ကျဆင်းရန်မှာ မဖြစ်နိုင်သဖြင့် ယခုနှုန်းထားထက် ပို၍ မမြင့်သွားစေရန် သက်ဆိုင်ရာ ဌာနဆိုင်ရာနှင့် လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ထိန်းချုပ်ပေးရန် တောင်သူများက လိုလားကြသည်။