CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၁

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ လူငယ်များသည် အနာဂတ်ဘဝ တည်ဆောက်ရေးအတွက် ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ အကြောင်း အမျိုးမျိုးဖြင့် ထွက်ခွာနေကြရာမှာ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပတ်စ်ပို့(Passport)ရရှိရေးနှင့် ပြောင်းလဲရေးတွင် နည်းလမ်း မျိုးစုံဖြင့် တင်းကြပ်လာခြင်းက လူငယ်များ၏ အနာဂတ်ကို ပိတ်ပင်နေခြင်းလားဟု မေးခွန်းထုတ်မှုများ ရှိလာသည်။

သက်ဆိုင်ရာဌာနများနှင့် အဖွဲ့အစည်းများ၏ ပိတ်ပင်ကန့်သတ်မှု တချို့ကြောင့် လူငယ်များ ထွက်ပေါက်မရှိ ဖြစ်နေ သည်မှာ အမှန်ကြုံတွေ့နေရသည်ဟု အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ(NDF)၏ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လက်ရှိ နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ် ဖြစ်သွားတဲ့ အချိန်မှာ ရှေ့မှာ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ဖြစ်ခဲ့တဲ့ကိစ္စ ရှိခဲ့တယ်ပေါ့။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကျောင်းနေတဲ့ ကျောင်းသားတွေ ပညာသင်ရမဲ့အရွယ် အကုန်လုံးထဲမှာမှ အများစုက ‌ကျောင်းတက်ရခက်တဲ့ကိစ္စတွေ ဖြစ်ပြီး နှစ်အောက်သွား ကြတာတွေရှိတယ် သူတို့အနေနဲ့ GED ကျောင်းမျိုးတွေ ဖြေပြီးတော့ အပြင်မှာ ကျောင်းသွား တက်ကြတယ်၊ ဘဝမှာ ပညာရေးက အရေးကြီးတဲ့အတွက်ကြောင့် လုပ်နိုင်တဲ့သူတွေကို ပိတ်တဲ့အတွက် သိပ် အဆင် မပြေပါဘူး” ဟု ပြောသည်။ 

ယေဘုယျအားဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံကူး လက်မှတ် ထုတ်ပေးရေးအဖွဲ့သည် Passport for Visit (PV) အလည်အပတ် သွားရန်၊ Passport for Business(PB) ကုမ္ပဏီလုပ်ငန်းများနှင့်ပတ်သက်၍ လေ့လာရန်နှင့် အစည်းအဝေးများ တက်ရောက်ရန်၊ Passport for Education(PE) သင်တန်းများနှင့် ကျောင်းများ တက်ရောက်ရန်အတွက် ထုတ်ပေး လျက်ရှိသည်။ 

 မြန်မာနိုင်ငံကူး လက်မှတ်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် Passport for Job (PJ) ကုန်းပေါ်၌ အလုပ်လုပ်ရန်နှင့် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံများ၏ အလုပ်သမား အခွင့်အရေး များရရှိရန်၊ Passport for Seaman (PS) သင်္ဘောပေါ်တွင် အလုပ်လုပ်ရန်၊ Passport for Religious (PR) ပြည်ပ နိုင်ငံများတွင် သာသနာပြု လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရန်၊ Passport for Dependent (PT) ပြည်ပထွက် အလုပ်လုပ် ကိုင်နေသူအား မှီခိုနေထိုင်ရန်တို့အတွက် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်များ ထုတ်ပေးလျက်ရှိပါသည်။

သို့သော် မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်မှုထမ်းဥပဒေ အတည်ပြုပြီးနောက် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် လက်နက်ကိုင် အင်အားစု များက လူငယ်များအား စစ်မှုထမ်းရန် ဆင့်ခေါ်မှုများကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ လူငယ်များသည် ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ အလုပ်နှင့်ဖြစ်စေ၊ ကျောင်းတက်ရန် ဖြစ်စေ၊ ပညာသင်ကြားခွင့်ဖြင့် ဖြစ်စေ နည်းလမ်းပေါင်းစုံဖြင့် ထွက်ခွာလာခဲ့ကြ သည်။

ထို့နောက် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပတ်စ်ပို့ ရရှိရေး အသဲအသန် ကြိုးပမ်းကြရာမှာ ပုံမှန် ၃၅၀၀၀ ကျပ်သာ ကျသင့်ရာ တရားမဝင် လမ်းကြောင်းများကနေ သိန်းဆယ်ချီ ပေးရာ လုပ်လာကြရကြောင်း၊ အလားတူ ပတ်စ်ပို့ အသစ် လျှောက် သည်ဖြစ်စေ၊ သက်တမ်းတိုးသည်ဖြစ်စေ၊ PJ မှ PV ပြောင်းသည်ဖြစ်စေ အနည်းဆုံး ၁ လမှ ၇ လလောက်ထိ ကြိုတင် ဘိုကင်တင်ရသော QR စနစ်ကို အာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်းများဘက်က ကျင့်သုံးလာခဲ့ကြောင်း၊ PJ ပတ်စ်ပို့ ကိုင်ဆောင် ထားသူများကိုလည်း ပြည်ပ ထွက်ခွာခွင့် တင်းကြပ်လာကြောင်း သိရသည်။

ဦးထက်အောင်ကျော်က “လက်ရှိ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် Drop out ဖြစ်သွားတဲ့ ကိစ္စဖြစ်ပြီး နိုင်ငံခြား ကျောင်းသွားတက်မဲ့ကိစ္စတွေမှာ ကိုယ့်ဘာသာ ကိုယ်တတ်နိုင်လို့ ကမ်းလှမ်းတာရှိလို့ သွားတဲ့ဟာတွေမှာလည်း ခွင့်ပြုသင့်တယ်၊ အသက် ၃၅ မပြည့်တဲ့ အရာတွေကတော့ နိုင်ငံတော် အစိုးရဘက်က စဉ်းစားရမဲ့အပိုင်းပေါ့၊ ပညာသင်ရမဲ့ အရွယ်ကာလဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် ပညာသင်ဖို့အတွက် သွားခွင့်ပြုသင့်တယ်၊ Drop out ဖြစ်သွားတဲ့ လူငယ်ထုကြီးကို ဘယ်လိုပုံစံမျိုးနဲ့ လူငယ်တွေကို ဘဝတစ်သက်တာအတွက် ကျနော်တို့ ဘာတွေ ပြန်လုပ်ပေးမလဲပေါ့ ဥပမာ Training တွေ လုပ်ပေးတာမျိုး၊ သူတို့အတွက် သေသေချာချာ ပေါ်လစီတစ်ခုကို ချမှတ်ပြီး စဉ်းစားသင့်နေတဲ့ အချိန်မှာ ရှိသမျှ အပေါက်တွေ လိုက်ပိတ်နေတာက အစိုးရကို အဆိုးမြင်ခံရနိုင်တာလွှဲလို့ ကျန်တာက သိပ်ပြီး ရလဒ် မကောင်းနိုင်ဘူး ဒီအတွက်ကြောင့် အစိုးရအနေနဲ့ ဖြေလျှော့သင့်တယ်လို့ ကျနော်မြင်ပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးရေးအဖွဲ့သည် ပြည်နယ်/တိုင်းဒေသကြီးများရှိ ရုံး/ရုံးခွဲများတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် လျှောက်ထားမှုများနှင့်ပတ်သက်၍ လိုအပ်သော စာရွက်စာတမ်းများနှင့်အတူ သတ်မှတ်လုပ်ငန်းစဉ်အတိုင်း စိစစ် လက်ခံဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပါသည်။

PJ မှ PV သို့ ပြောင်းလဲ လျှောက်ထားမှုများနှင့်ပတ်သက်၍ သက်တမ်းရှိသော PJ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် စာအုပ်များအား PV သို့ ပြောင်းလဲ ဆောင်ရွက်ပေးခြင်းအား (၆.၆.၂၀၂၄) ရက်နေ့မှစ၍ လုံးဝပြောင်းလဲဆောင်ရွက်ပေးခြင်း မရှိကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

 မြန်မာနိုင်ငံကူး လက်မှတ်ကို တွေ့ရစဉ်

ယခုကာလမှာ  နိုင်ငံခြားပညာတော်သင် သွားရန်အတွက် ယခင်လက်ဝယ် ကိုင်ဆောင်ထားသော PJ ပတ်စ်ပို့ မှ PE သို့ ပြောင်းလဲ လျှောက်ထားခွင့်အပေါ် ပိတ်ပင်ခံနေရသဖြင့် လူငယ်များနစ်နာ ထိခိုက်နေသည်ဟု ပြည်ပသို့ ပညာတော် သင် သွားမည့် လူငယ်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပထမတော့ N3 တက်နေတာပါ၊ ဘိုးဘွားစောင့်ရှောက်ရေး အလုပ်ကိုသွားမလို့ အခုတော့ စကော်လားရှစ် ကျောင်းတစ်ကျောင်းနဲ့ ချိတ်ဆက်မိတော့ ညီမက အလုပ် မလုပ်တော့ဘဲနဲ့ ‌ကျောင်းပဲ သွားတက်မလို့ပေါ့၊ Passport က PJ ဖြစ်နေတယ် PE ပြောင်းဖို့ ဟိုးတစ်နေ့က ရုံးမှာ သွားစုံစမ်းတဲ့ အချိန်ကျတော့ Passport သက်တမ်းကုန်မှ ပြန်ပြောင်း လို့ ရမယ်လို့ပြောတယ်။ဒီနှစ် ၂၀၂၅ မှာမှ Passport က လုပ်ထားတာဆိုတော့ ၂၀၂၉ လောက်မှ သက်တမ်းပြန်တိုးပြီးမှ ပြန်ပြောင်းလို့ ရမယ်ဆိုပြီး ပြောတယ်၊ ၂၀၂၉ ဆိုတော့ စောင့်ရမှာက ၅ နှစ်လောက် ဖြစ်နေတယ်၊ အခု မိဘတွေက လည်း ငွေကြေး ကုန်ထားတယ်၊ နိုင်ငံခြားပဲ သွားရတော့မလိုလို၊ ဒီနိုင်ငံမှာပဲ အလုပ်ပြန်ပြီး လုပ်ရတော့မလိုလိုနဲ့ အဆင် မပြေတာလေး ဖြစ်နေတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် PJ Passport ကိုင်ဆောင်ထားသူများမှာ PV သို့ ပြောင်းလဲရန် အများအပြား ရှိလာသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်‌ပေးရေးအဖွဲ့က PJ မှ PV သို့ ပြောင်းလဲခွင့် မရှိကြောင်း ၂၀၂၄ ခုနှစ်မှာ ကန့်သတ်ခဲ့ဖူး သည်ဟု  ပတ်စ်ပို့လုပ်လိုသူများအား ဝန်ဆောင်မှု ပေးသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လူငယ်တော်တော်များများက PE နဲ့ ထွက်ကြတာများတယ်၊ ဒါပေမယ့် အခုရက်ပိုင်အတွင်း ရုံးက PE ပါ ပိတ်ပစ်လိုက်တယ်၊ ရုံးမှာ စာတော့ ထွက်လိမ့်မယ်၊ စာက ရုံးမှာ မကပ်ထားဘူး ပေးမချိန်းတဲ့အပြင် အသက် ၁၈ နှစ်မှ ၃၅ နှစ်အတွင်း ဝင်နေသူတွေကို စာအုပ်သက်တမ်း ၅ နှစ်ပြည့်မှ ချိန်းလို့ရတယ်၊ သက်တမ်း ၅ နှစ် မပြည့်မချင်း ထွက်လို့လည်းမရ ချိန်းလို့လည်းမရ ဖြစ်နေတာ” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က မြန်မာ့တပ်မတော်မှ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD) အစိုးရ အား ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ အငြင်းပွားမှုကို မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရန် ကြိုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ ဖြုတ်ချ၍ အာဏာရယူခဲ့သည်။

ထို့နောက် နိုင်ငံတစ်ဝန်း ဆန့်ကျင် ဆန္ဒပြမှုများ ပေါ်ပေါက်လာသလို လက်နက်ကိုင် တော်လှန်မှုများ ဖြစ်ပွားကာ လူငယ်အများအပြားကို နှစ်ဖက်စလုံးက စစ်မှုထမ်းရန် ဥပဒေများထုတ်ပြန်၍ ခေါ်ဆောင်လာသည့်အတွက် လူငယ် များသည် အနာဂတ်ကို စိုးရိမ်လာပြီး ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ အကြောင်းမျိုးစုံဖြင့် ထွက်ခွာနေကြသည်။