CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၄

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် အဖမ်းခံရသည့်နောက် ကမ့်၊ အချုပ်များထဲတွင် ပြစ်ဒဏ် ကျခံပြီးသော မြန်မာ အများအပြားသည် ပြည်တော်ပြန်ရန်အတွက် အခက်အခဲဒုက္ခများ ကြုံတွေ့နေကြကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသူများသည် မြန်မာဘက်မှ မိသားစုဝင်များ၊ မလေးရှားရှိ မိတ်ဆွေများနှင့် အဆက်အသွယ်မရရှိခြင်း၊ လေယာဉ် လက်မှတ် မဝယ်နိုင်ခြင်းနှင့် မြန်မာသံရုံးမှ နေရပ်ပြန်ပို့ပေးသည့် ဦးရေ နည်းပါးခြင်းတို့ကြောင့် ပြည်တော်ပြန်ခွင့် ရရှိပြီးသူများဖြစ်သော်လည်း ကမ့်၊ အချုပ်များထဲတွင်သာ ရှိနေကြကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားတွင် မြန်မာများအား ကူညီပေးနေသည့် ဦးဘာဘူကြီးက “အခုအချိန်မှာ တကယ်ပဲ အများကြီးပဲ ဖြစ်နေတာပေါ့နော်။ ကမ့်တွေထဲမှာ လူတွေ တောင်ပုံ ရာပုံဖြစ်နေတာပေါ့။ မပြန်နိုင်တာအများကြီးပေါ့။ အဲဒီလိုမျိုး အဆက်အသွယ်မရတာတွေ၊ လေယာဉ်လက်မှတ် ဝယ်ပေးမယ့်သူမရှိ အဲဒီလိုမျိုးတွေဆိုတော့ သူတို့အတွက် အခက်အခဲဖြစ်တယ်။ ပြန်ဖို့အခက်အခဲတွေ အများကြီးဖြစ်နေတာပေါ့နော်။ တစ်ချို့ဆိုရင် ပြန်လို့ရနေတာတောင် မှ အဆက်အသွယ် မရကြလို့ လနဲ့ချီပြီးတော့ ကြန့်ကြာနေတာတွေလည်း အများကြီး ရှိတာပေါ့။ ကျနော်လည်း တစ်ယောက်စ နှစ်ယောက်စကတော့ ကူညီလို့ရတာပေါ့။ လူက များနေတော့ ကျနော်လည်း မတတ်နိုင်ဘူးလေ။ လေယာဉ်လက်မှတ်လည်း တစ်ယောက်ကို ၉၀၀ (ရင်းဂစ်ငွေ) ဆိုတော့ နည်းတဲ့ပိုက်ဆံမဟုတ်ဘူး ကျနော့် အတွက်။ ကျနော်လည်း သာမန် အလုပ်သမားတစ်ယောက်ပဲဆိုတော့ အဲဒီလောက်ကြီး မတတ်နိုင်ဘူး။ သူတို့က ပတ်စပို့ ရှိတယ်ဆို ဒါမှမဟုတ် မှတ်ပုံတင် ရှိတယ်ဆိုရင်လည်း ဆက်သွယ်ရလွယ်သေးတယ်” ဟု ပြောသည်။

မလေးရှားရှိ အချုပ်ခန်းတစ်နေရာနှင့် အချုပ်ကား

မလေးရှားနိုင်ငံရှိ ကမ့်၊ အချုပ် တစ်ခုစီ၌ ယခုကဲ့သို့ ပြည်တော်ပြန်ရန် အခက်အခဲဖြစ်နေသည့် မြန်မာဦးရေ ရာနှင့်ချီရှိကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာသံရုံးအနေဖြင့် ပြည်တော်ပြန်ခွင့်ရရှိသည့် မြန်မာများအား နေရပ်ပြန်ပို့ရန် နိုင်ငံသား စိစစ်ရေးအတွက် ထိုလူပုဂ္ဂိုလ်၏ အချက်အလက်အား မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပေးပို့ပြီး မှန်ကန်မှသာ Certificate of Identity အထောက် အထား ထုတ်ပေးခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုအထောက်အထား စာရွက်ရရှိပြီဆိုပါက လေယာဉ်လက်မှတ်ကြေး ရင်းဂစ်ငွေ ၉၀၀ အား ပေါက်ဈေးအတိုင်း ပေးသွင်းပြီးမှသာ နေရပ်ပြန်ပို့သည့် လုပ်ငန်းစဉ် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်းနှင့် ထိုလုပ်ငန်းဆောင်တာများ ဆောင်ရွက်ရသဖြင့် သံရုံးမှ ပြည်တော်ပြန်ပို့ခြင်းမှာ အချိန်ကာလကြန့်ကြာခြင်းဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့သို့ အချိန်ကြန့်ကြာနေသဖြင့် ကမ့်များ၊ အချုပ်များတွင် နေရပ်မပြန်ရသေးသည့် မြန်မာ အများအပြား ရှိနေခြင်းဖြစ်ကြောင်းလည်း မလေးရှားရှိ မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများက ပြောသည်။

ဦးဘာဘူကြီးက “လေယာဉ်လက်မှတ် ဝယ်ပေးနိုင်တဲ့သူတွေကတော့ ပြန်လို့ရတာပေါ့။ အဆက်အသွယ် ရတဲ့သူတွေဆိုရင်တော့ လေယာဉ်လက်မှတ် ဝယ်ပေးနိုင်တယ်ဆိုရင် မြန်မြန်လေး ပြန်ရတာပေါ့။ နောက်ပြီးတော့ နာမည်တူတွေ ကလည်း အများကြီးဆိုတော့ တလောကဆို မိန်းကလေးတစ်ယောက်ဆို ထောင်တစ်ခုမှာ သွားတွေ့တာ ကျနော် တွေ့ရမယ့် လူမဟုတ်ဘဲနဲ့ နာမည်က တူနေတယ်။ ကျနော် တကယ် တွေ့ရမယ့်လူက နောက် ထောင်ထဲမှာ။ အခုဆိုလည်း ကောင်လေး တစ်ယောက် ကျနော်ရှာထားပေးတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီနာမည်နဲ့ ထောင်တစ်ခု မှာ ၃ ယောက်ရှိတယ်။ ဘယ်တစ်ယောက်ကို အတည်ယူပေးရမလဲမသိဘူး။ အဲဒီလိုမျိုးတွေလည်း အများကြီးပေါ့။ ဒီလို ကူညီရတာလည်း ကျနော်တို့အတွက် အခက်အခဲတွေ အများကြီး ရှိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ နေ့စဉ်ဆိုသလို အဖမ်းအဆီးများပြားနေသဖြင့် ကမ့်များ၊ အချုပ်များထဲတွင် လူအပြည့်အကျပ်ဖြစ်နေကာ ကျန်းမာရေးပိုင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ဝမ်းရောဂါများ၊ စိတ်ကျရောဂါများလည်း ခံစားနေကြရကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှားရှိ အချုပ်ထောင်တစ်ခုတွင် ဖမ်းဆီးခံထားရသူများကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် မြန်မာသံရုံးအနေဖြင့် ၎င်း၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာများအား ယခုထက် ပို၍ တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း မလေးရှားမှ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား ကူညီမှုအဖွဲ့အစည်းမှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးချစ်ကောင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“တခြားနိုင်ငံတွေရဲ့ သံရုံးတွေမှာဆိုရင် သူတို့က department လေးတစ်ခုဖန်တီးထားတယ်။ အဲဒီ department လေးတစ်ခု ဘာလဲဆိုရင် ရှေ့နေပါတယ်၊ သံရုံးကနေ အရာရှိတစ်ယောက် လူအင်အားနည်းတယ်ဆိုရင် တစ်ယောက်(သို့မဟုတ်)နှစ်ယောက် သူတို့ရှိတယ်။ မလေးရှားမှာရောက်နေတဲ့ သံရုံးတွေကနေ သူတို့ နိုင်ငံသား တစ်ယောက် အဲဒီလိုအခက်အခဲဖြစ်တာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အဖမ်းအဆီးတစ်ခုခုနဲ့ကြုံပြီး အမှုတွေဖြစ်ပြီဆိုတာနဲ့ သံရုံး ကနေ အနောက်က ရှေ့နေတွေဘာတွေနဲ့ follow up လိုက်လုပ်ပေးတယ်။ နောက်ပိတ်ဆုံး ကြီးမားတဲ့အမှုဆိုရင် လျော့သွားအောင်လို့ပေါ့။ လျော့တဲ့အမှုဆိုရင် မြန်မြန်ပြန်ပို့လို့ရနိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုးတွေ သူတို့စီစဉ်တာတွေ တွေ့ရတယ်။ အဲဒီအခါမှာ သူများနိုင်ငံတွေရဲ့ သံရုံးတွေနည်းတူ team လေးတစ်ခုဖွဲ့ထားပြီးတော့ သံရုံးကို အကြောင်းကြားပြီဆိုတာနဲ့ တစ်ပြိုင်နက်၊ သိရပြီဆိုတာနဲ့ အဲဒီကိစ္စတွေကို follow up လေးလိုက်ပြီး ကိုယ့်နိုင်ငံသားတွေရဲ့ အရေးကို အမြန်ဆုံးစီစဉ်ဆောင်ရွက်နိုင်တယ်ဆိုရင် အချုပ်သားက ထောင်ကျမယ်၊ ထောင်ကျပြီးတော့ အချုပ်ရောက်မယ်၊ အချုပ်ရောက်ပြီဆိုတဲ့အခါကျမှ ဒီကိစ္စကို စိစစ်တာထက်စာရင် သူ ထောင်ကိုသွားပြီး ဘယ်လောက်ဘယ်လောက်ကျပြီဆိုတာနဲ့ ကြိုတင်သတ်မှတ်ပြီးတော့ ဒီလူရဲ့ဖိုင် အားလုံကို မြန်မာပြည်ကနေ လိုအပ်တဲ့အချက်အလက်အားလုံးကိုယူရင် ဒီကိစ္စက ပိုပြီးတော့ လွယ်ကူသွားမယ်၊ ပိုပြီးတော့ လည်း မြန်ဆန်သွားမယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ယခင်က မြန်မာသံရုံးအနေဖြင့် ပြစ်ဒဏ်ကျခံပြီး ပြည်တော်ပြန်ခွင့်ရသည့် မြန်မာများအား နေရပ်ပြန်ပို့ရာတွင် လေယာဉ်လက်မှတ် မတတ်နိုင်သည့် သူများအား အခမဲ့ပို့ဆောင်ခြင်းအား မကြခဏ ပြုလုပ်ပေးလေ့ရှိသော် လည်း ယခုနောက်ပိုင်းတွင် ထိုသို့ ပြုလုပ်ပေးခြင်းမှာ နည်းလာကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများက ပြောသည်။