CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၆

ထိုင်းနိုင်ငံသို့ အဓိက ကုန်စည်ပို့ဆောင်ပေးနေသည့် လမ်းကြောင်းတစ်ခု ဖြစ်သည့် မြဝတီ - ကော့ကရိတ် လမ်းပိုင်းတွင် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားခြင်းကြောင့် မကြာခဏ ပိတ်ထားရာကနေ ယခု ပြန်ဖွင့်လိုက်ပြီဖြစ်သော်လည်း မီးဖိုချောင်သုံး ကုန်စိမ်းသီးနှံများ ပို့ဆောင်ရာတွင် အခက်အခဲ ရှိနေသေးသည်ဟု အဝေးပြေးကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

တိုက်ပွဲများကြောင့် မိုင်းခွဲခံထားရသည့် ကော့ကရိတ်မြို့နယ်ရှိ တောနော်ရေတံခွန်အနီးရှိ တံတားကို ပြုပြင်ပြီးနောက် ပိတ်ထားသည့် မြဝတီ - ကော့ကရိတ် လမ်းပိုင်းတွင် ကုန်တင်ယာဉ်များ ဖြတ်သန်း၍ ရပြီဆိုသော်လည်း မကြာခဏ အဖွင့်အပိတ် ဖြစ်နေခြင်းကြောင့် ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရာတွင် အခက်အခဲ ရှိနေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု အဝေး ပြေးကုန်စည် ပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သည့် ကုန်တင်ယာဉ်ပိုင်ရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

၎င်းက “လမ်းတွေကတော့ ဖွင့်လိုက် ပိတ်လိုက်ပဲ။ ကျနော်တို့ရဲ့ သွားလာတာက ကိုယ့်ကားကျမှ ဖြစ်သွားရင်တော့ မတတ်နိုင်ဘူး။ ကျနော်တို့ ယာဉ်ပိုင်ရှင်တွေရော၊ ယာဉ်မောင်းတွေပါ စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲ ရှိတယ်။ ရှိတော့ နောက်ပြီးတော့ လမ်းမှာ ပိတ်နေတယ်ပေါ့နော်။ နောက်ပြီးတော့ တစ်ခါ မြဝတီကို ကျနော်တို့ ကုန်စိမ်းတွေပေါ့ နော် မီးဖိုချောင်သုံး ကုန်စိမ်းတွေ ဂေါ်ဖီတို့ ပို့ရတာပေါ့နော်။ ပန်းဂေါ်ဖီတို့၊ ဂေါ်ဖီထုပ်၊ အာလူးတို့ ဘာတို့ ညာတို့ပေါ့ နော်။ မီးဖိုချောင်သုံး ပစ္စည်းတွေကလည်း ဟိုကို သွားရတာ အခက်အခဲ ရှိတယ်ပေါ့နော်။ အဲတော့ ပြန်ဖွင့်တော့ အကုန်လုံး အဆင်ပြေတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် အခုကလည်း ဖွင့်လိုက်ပိတ်လိုက်ပါပဲ” ဟု ပြောသည်။

မြဝတီ-ကော့ကရိတ်လမ်း ဖြတ်သန်းမှု ပိတ်ထားစဉ်

ကော့ကရိတ်မြို့နယ် တောနော်ရေတံခွန်အနီးရှိ တံတား မိုင်းခွဲခံရပြီးနောက် တံတားပေါ်သို့ ကားများကို တစ်စီးပြီး မှ တစ်စီးပုံစံဖြင့် ဖြတ်သန်းနေရခြင်းကြောင့် ကားလမ်းများ ပိတ်ဆို့မှု ဖြစ်ပေါပြီး ကုန်တင်ယာဉ်များနှင့် အိမ်စီး မော်တော်ယာဉ် အမြောက်အများ ပိတ်ဆို့မှု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် လက်ရှိ အချိန်ကာလသည် ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းများအတွက် လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုကောင်းမွန်သည့် အချိန်ကာလ ဖြစ်သော်လည်း ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးနှင့် မန္တလေးတိုင်း ဒေသကြီးတို့တွင်သာ ကောင်းမွန်နေသည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေးကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကျင်သိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေးကတော့ သူ့ဟာနဲ့သူတွေ တခြားနယ်တွေကိုပေါ့နော် ပုံမှန်လေးပဲ သွားနေပါတယ်။ ဒီရက်တွေက ကုန်စည်စီးဆင်းမှု အားကောင်းတဲ့ အချိန်ပဲ ဖြစ်တယ်။ ဒါပေမယ့် ပုံမှန်လေးပေါ့နော် သူ့ဟာနဲ့သူ ဒါပေမယ့် အရင်လို အင်နဲ့ အားနဲ့ မသွားနိုင်ဘူးပေါ့နော် ပုံမှန်လေးတော့ သွားနေပါတယ်။ ရှမ်းတောင်နဲ့ ရန်ကုန်၊ မန္တလေး ဒီတကြောကတော့ ကောင်းနေပါတယ်။ ကျန်တဲ့နယ်တွေကတော့ သူ့ဟာနဲ့သူ ပုံမှန်လေးတော့ စီးနေ တာပေါ့နော်။ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးကျတော့ နည်းနည်းလေးတော့ အခက်အခဲ ရှိတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

မြဝတီ-ကော့ကရိတ်လမ်းပေါ်မှာ ဖြတ်သန်းနေတဲ့ ကုန်ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

မြဝတီနှင့် ကော့ကရိတ် လမ်းကြောင်းတွင် ကရင်အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်(KNLA)၊ PDF ပူးပေါင်း တပ်ဖွဲ့နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့အကြား မကြာခဏ တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိပြီး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး ကုန်တင် ယာဉ်များလည်း မကြာခဏ ပိတ်ဆို့မှု ဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိသည်။

ထို့အပြင် ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရာတွင် လမ်းကြောင်းတလျှောက် နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိသည့်အတွက် ကုန်စည် ပို့ဆောင်ရာတွင် တန်ဆာခများကို ပုံမှန်ထက်တိုး၍ ကောက်ခံမှုများ ရှိခြင်းကြောင့် ကုန်ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်မှုများ လည်း ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

မြဝတီ - ကော့ကရိတ် လမ်းပိုင်းမှတဆင့် ထိုင်းနိုင်ငံထုတ် ကုန်ပစ္စည်းဖြစ်သည့် အခြေခံ စားသောက်ကုန်၊ ဆေးဝါး၊ အလှကုန်၊ လူသုံးကုန်နှင့် ဆောက်လုပ်ရေးသုံး ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများကို အဓိကထား တင်သွင်းနေရခြင်း ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၆

မလေးရှားနိုင်ငံသည် ယခင်ကကဲ့သို့ အလုပ်အကိုင် ကောင်းပြီး ပိုက်ဆံရှာရန် ကောင်းမွန်သော နိုင်ငံတစ်ခု မဟုတ် သည့်အပြင် မြန်မာနိုင်ငံမှ အလုပ်သမားများအား တရားဝင် ခေါ်ယူမှု မရှိသည့်အတွက် လက်ရှိတွင် လာရောက် အလုပ် မလုပ်ကိုင်သင့်သေးကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာ အဖွဲ့အစည်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမားများအား တရားဝင် ခေါ်စာများဖြင့် ခေါ်ယူနေသော်လည်း မြန်မာများ မပါဝင်သည့်အတွက် လာရောက် မလုပ်ကိုင်သင့်သေးကြောင်း မလေးရှား၌ မြန်မာများအား ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားရှိ စက်ရုံတစ်ရုံကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အခုအချိန်မှာတော့ ကျနော်ကတော့ မလာသင့်တော့ဘူးလို့ ထင်တယ်။ မလေးရှားကလည်း အရင်ကလိုမျိုး ကောင်းတော့တာ မဟုတ်ပါဘူး။ လောလောဆယ် အခြေအနေမှာ သူလည်း အခြေအနေ ကောင်းနေတာ မဟုတ်ဘူး။ ဟိုအရင်ကလိုမျိုး လျှမ်းလျှမ်းတောက် ပိုက်ဆံရှာလို့ ကောင်းတဲ့ နိုင်ငံလည်း မဟုတ်တော့ပါဘူး။ ကောင်းတဲ့နိုင်ငံ မဟုတ်ဘူးဆိုတာ အခုအချိန်မှာ နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမားတွေကလည်း အရမ်းပေါများနေပြီ။ အလုပ်သမား လိုအပ်ချက်တွေ ရှိနေတာတောင်မှ ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကို တရားဝင် ခေါ်စာ ချပေးတာမျိုး မရှိဘူး။ ဒီစက်ရုံ တစ်ရုံက မြန်မာနိုင်ငံသား အလုပ်သမားတွေကို ကြိုက်မှသာလျှင် အယောက် ၅၀၊ အယောက် ၁၀၀ အဲဒီလို အနည်းအကျဉ်း ခေါ်တာမျိုးတွေပဲ ရှိတယ်လေ။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ အလုပ် မလေးရှားကို ဦးတည်ပြီး လာမယ်ဆိုရင်တော့ လောလောဆယ် အခြေအနေကတော့ အခက်အခဲတွေ အများကြီး ရှိမယ်။ လောလောဆယ် အခြေအနေကတော့ မလေးရှားထက် ကောင်းမယ့်နိုင်ငံ ရှိမယ်ဆိုရင် မလေးရှားကို မလာသင့် သေးဘူးလို့ ကျနော် ထင်တယ်။ ဒီထဲမှာ တရားဝင် calling နဲ့ လာတဲ့ လူတွေအတွက်ကတော့ ပြဿနာ မရှိပါဘူး။ ဟိုအရင်ကလို လခ မကောင်းခဲ့ရင်တောင်မှ basic လေးနဲ့ မှိန်းနေလို့ ရသေးတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ အလုပ်လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာအလုပ်သမားများ အနေဖြင့်လည်း အလုပ်အကိုင် အဆင်မပြေခြင်းများ ရှိနေကြကြောင်းလည်း သိရသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံသို့ တရားဝင် လာရောက် လုပ်ကိုင်ခြင်းသည် မည်သည့် ပြဿနာမျှ မရှိသော်လည်း တရားမဝင် လာရောက်ပါက ၎င်းနိုင်ငံထဲတွင် အသိမိတ်ဆွေများ ရှိမှသာ အဆင်ပြေမည်ဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာ အဖွဲ့အစည်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာအလုပ်သမားများ မလေးရှားမှာ ဖမ်းဆီးခံရစဉ်

မလေးရှားနိုင်ငံသို့ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မည်ဆိုပါက မတားလိုသော်လည်း သေချာစွာ စုံစမ်း လေ့လာပြီး မှသာ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်စေလိုကြောင်း မလေးရှားမှ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား ကူညီမှု အဖွဲ့အစည်းမှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးချစ်ကောင်းက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဟိုဘက်မှာ ကိုယ့်ရဲ့ လူခံလေးပေါ့နော်။ တယောက်ယောက်ပေါ့။ သူငယ်ချင်းသော်လည်းကောင်း တစ်ဦး ဦးရှိလို့ ကိုယ်သွားတယ်ဆိုရင်တော့ ရာနှုန်းပြည့် မဟုတ်ပေမယ့် ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ကတော့ အဆင်ပြေတာ ပေါ့ တစ်ဖက်လူရဲ့ ကူညီပံ့ပိုးမှုနဲ့။ လုံးဝ ဘာမှ မရှိပဲနဲ့ သွားတဲ့လူဆိုရင်တော့ နည်းနည်းတော့ အခက်အခဲတော့ ရှိတာပေါ့ အလုပ်သွားလုပ်ဖို့အတွက် ဆိုရင်တော့။ အဓိကက ဘာသာစကားရှိမယ်။ သူ့ရဲ့ နယ်မြေ မကျွမ်းကျင်မှု တွေ ရှိမှာပေါ့။ အဲဒီတော့ ဟိုဘက်မှာ လူခံရှိပြီးသွားတာကတော့ ပိုအဆင်ပြေတာပေါ့။ လူခံမရှိပဲ သွားတဲ့လူတွေ အတွက် ကြတော့လည်း သူ့ဘက်က ဘာကျွမ်းကျင်မှုရှိလဲ။ ဘာသာစကား ကျွမ်းကျင်လား။ ဘာသာစကား ကျွမ်းကျင်မှု ရှိတယ်ဆိုရင်တော့ အဆင်ပြေတယ်။ ဘာသာစကားလည်း မကျွမ်းကျင်ဘူး ဟိုဘက်မှာ လူခံလည်း မရှိဘူး။ ဒီအတိုင်းချည်းပဲ ကိုယ်က သွားပြီးတော့ စမ်းသပ်တဲ့အနေနဲ့ သွားမယ်ဆိုရင်တော့ အဲဒါကတော့ အဆင် မပြေ နိုင်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

မလေးရှိ အထည်ချုပ်စက်ရုံကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ အဖမ်းအဆီးများမှာ ရပ်တန့်သွားခြင်း မရှိသေးကြောင်း၊ တရားမဝင် အထောက် အထားမဲ့ မြန်မာများ နေ့စဉ် ဖမ်းဆီးခံရနေရသည်ကို တွေ့ရှိရကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာ အဖွဲ့အစည်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့နောက် လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံသားများ အနေဖြင့် ကိုဗစ်မတိုင်ခင်က ခေါ်စာကျထားပြီးသား အလုပ်သမားများသာ တရားဝင် သွားရောက်နေရခြင်းဖြစ်ပြီး အများစုသည် တရားမဝင် လမ်းကြောင်းများမှ တဆင့် မလေးရှား နိုင်ငံထဲ သို့ ခိုးဝင်ကာ အလုပ်လုပ်ကိုင်ရန်နှင့် ဒုက္ခသည်အဖြစ် ခံယူရန် သွားရောက်နေကြခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် မလေးရှားသို့ လာရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မည်ဆိုပါက ပြဿနာမရှိသည့် တရားဝင် ခေါ်စာများဖြင့်သာ လာရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်ကြရန်နှင့် လာရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မည် ဆိုပါကလည်း တရားဝင် မြန်မာအလုပ် သမားများ ခေါ်ယူသည့် အခါမှသာ လာရောက်သင့်ကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာ အဖွဲ့အစည်းများက အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂

မြန်မာနိုင်ငံသို့ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ဝင်ရောက်လာဖို့အတွက်ဆိုလျှင် အစိုးရမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းစဉ်များနှင့်ပတ်သက်ပြီး တိကျသေချာသည့် ကတိကဝတ်များ ပေးအပ်ရန်လိုသည်ဟု မြန်မာ့စီးပွားရေး လေ့လာသူများနှင့် လုပ်ငန်းရှင်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့်ပတ်သက်သည့် ပေါ်လစီများ တိကျခိုင်မာမှု အားနည်းခြင်းနှင့် ဥပဒေပိုင်းဆိုင်ရာများ အားနည်းခြင်းတို့ကြောင့် အခက်အခဲ ဖြစ်နေကြောင်း သိရသည်။

နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများသည် နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်နေသည့် ခေါင်းဆောင်၏ လုပ်ဆောင်ချက်အပေါ် မူတည်ပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံလေ့ ရှိကြသည့်အတွက် ဦးဆောင်သူနှင့် များစွာ သက်ဆိုင်နေသည်ဟု စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦး ဖြစ်သူ ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ခိုင်မာတိကျတဲ့ အစိုးရဘက်ကနေမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေကို ဆွဲဆောင်မှုရှိတဲ့ ကတိကဝတ်တွေ ပေးဖို့ နေရာမှာ အားနည်းချက် ရှိတယ်လို့ အစ်ကိုတို့က သုံးသပ်လို့ ရတယ်။ အဲဒါက ဘယ်လိုဟာမျိုး ဖြစ်သလဲဆိုတော့ အစိုးရက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေကို သေချာတယ်၊ ငါတို့နိုင်ငံမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံလို့ရှိရင် မင်းတို့ မရှုံးနိုင်ဘူး ဘယ်လို အကျိုးအမြတ်တွေ ရှိမယ်။ မင်းတို့အတွက် ငါတို့က ဘယ်လိုမျိုး အကာအကွယ် ပေးထားနိုင်တယ်၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဥပဒေမှာ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဥပဒေမှာ ငါတို့က ဘယ်လောက်ထိ တိကျတယ်ဆိုတာကို ပိုပြီးနားလည် ရှင်း လင်းအောင် ချပြဖို့လိုတယ်။ အခုလည်း သူက ချပြနေတာ ရှိတယ်။ သို့သော်လည်း အဲဒီချပြတာထက် ပိုပြီး လွယ် ကူ ရှင်းလင်းအောင် ချပြဖို့ လိုတယ်။ နောက်ပြီး အဓိက အစိတ်အပိုင်းကတော့ ခေါင်းဆောင်တဲ့ အစိုးရအပေါ်မှာ အများကြီး မူတည်တယ်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမယ့် သူတစ်ယောက်က နိုင်ငံတနိုင်ငံကို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမယ်ဆိုရင် အဲဒီနိုင်ငံမှာ ရှိတဲ့ ခေါင်းဆောင်က ဘယ်လိုမျိုး သွားနေတဲ့ ခေါင်းဆောင်လဲ၊ စီးပွားရေးအတွက် သွားတဲ့ခေါင်းဆောင်လား၊ ဘာသာရေးအတွက် သွားတဲ့ခေါင်းဆောင်လား၊ စစ်အင်အားအတွက် သွားနေတဲ့ ခေါင်းဆောင်လားဆိုတဲ့ ဒီခေါင်းဆောင်မှာ ကြည့်ပြီးသွားတော့မှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံကြတာ ဖြစ်တယ်”ဟု ပြောသည်။

ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ကုမ္ပဏီများညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် တရုတ်နိုင်ငံမှာဆိုလျှင် ကွန်မြူနစ်နိုင်ငံဖြစ်သည့်တိုင်အောင် စီးပွားရေးကို ဦးစားပေးသွားသည့်အတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ များပြားကြောင်း ဦးအောင်ပြည့်စုံက နှိုင်းယှဉ်ပြသည်။

၎င်းက “တရုတ်နိုင်ငံမျိုးဆိုရင် ကွန်မြူနစ်နိုင်ငံ။ သို့သော်လည်း ကွန်မြူနစ်နိုင်ငံသည် စီးပွားရေးကို သွားတာဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် တရုတ်မှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ ဝင်တယ်။ စင်္ကာပူဆိုရင် စီးပွားရေး ဘက်သွားတယ်။ ဒီအတွက် ကြောင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ သူတို့ ဝင်လာတယ်။ ထိုင်းဆိုလို့ရှိရင် နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေကို နည်းမျိုးစုံနဲ့ သူတို့ က နိုင်ငံခြားမှာ ကွန်ဒိုတိုက်ခန်း ဝယ်မယ်ဆိုလို့ရှိရင် ဘယ်လိုအခွင့်အရေးတွေ ပေးမယ် အစရှိသဖြင့်ကို ဆွဲဆောင် မှုရှိတဲ့ ကြေငြာချက်တွေ ထုတ်ပြန်ချက်တွေနဲ့ သူတို့က ဆွဲဆောင်ကြတယ်။ အစ်ကို့နိုင်ငံမှာ နိုင်ငံတနိုင်ငံ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံဖို့ မပြောနဲ့ ပြည်တွင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံတဲ့ သူတွေတောင်မှပဲ လုပ်ငန်းတစ်ခု ထပ်ချဲ့ဖို့အတွက် တွေဝေတွန့်ဆုတ် နေမယ်ဆိုရင် ဘာသာစကားအရရော၊ လူမျိုးအရရော၊ အသွင်သဏ္ဍာန်အရရော မတူကြတဲ့ နိုင်ငံခြားသားတွေ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအတွက်က အခက်အခဲတွေ အများကြီး ရှိတာပေါ့။ အဲတော့ ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ပဲ အဓိက သက်ဆိုင် တယ်လို့ အစ်ကိုကတော့ သုံးသပ်လို့ရတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသို့ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ဝင်ရောက်လာဖို့ဆိုလျှင် နီးစပ်ရာ လူပုဂ္ဂိုလ်များကိုသာ လုပ်ပိုင်ခွင့်များ ပေးဆောင်နေခြင်းနှင့် အဂတိလိုက်စားမှုများကို ထိရောက်စွာ အရေးယူမှုများ လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

တခြားသော မြေယာနှင့် အလုပ်သမား အရင်းအမြစ်များစွာမှာ ပူပန်စရာမလိုဘဲ အဆင်သင့်ရှိကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကော်မရှင်

ထို့နောက် နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမည့် သူများသည် နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းများကြောင့်လည်း ဝင်ရောက်ရန် ချင့်ချိန်နေကြကြောင်း၊ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြီး ရွေးကောက်ခံ အစိုးရ တက်လာမှသာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အမြောက်အများ ဝင်ရောက်လာနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ဘဏ်ရေးရာပညာရှင် ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

၎င်းက “နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းကြောင့် နိုင်ငံတကာ FDI ဝင်ဖို့က သူ့ရဲ့ Department တွေက တွန့်ဆုတ်နေတဲ့ သဘော ရှိတယ်။ ဒါ့ကြောင့်မို့လည်း ရွေးကောက်ပွဲကို သူတို့ အမြန် ကျင်းပဖို့ လုပ်နေကြတာပေါ့နော်။ ရွေးကောက်ခံ အစိုးရ ဖြစ်သွားရင်တော့ ဥပမာအားဖြင့် ဦးက ကျွမ်းကျင်တာကတော့ ဂျပန်နဲ့ တရုတ်ကို ပိုကျွမ်း ကျင်တယ်။ သူတို့ရဲ့ Government တွေ ဝင်ဖို့က အဲဒီ sector ကြီးကို စောင့်နေတာ။ အဲဒါပြီးသွားရင်တော့ ဝင်ချ လာမှာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများကို ၅ နှစ် အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့် ပေးထားသည့် သီလဝါ အထူးစီးပွားရေးဇုန် နည်းတူ ထားဝယ် အထူးစီးပွားရေးဇုန်နှင့် ကျောက်ဖြူ ရေနက်ဆိပ်ကမ်းတို့တွင်လည်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမည့် သူများကို ၅ နှစ်၊ ၁၀ နှစ်၊ ၁၅ နှစ် အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ပေးသင့်သည်။

အဆိုပါ အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့် မူဝါဒများချမှတ်ပြီး နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို ဆွဲဆောင်နိုင်ကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ်သည်။

ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ အမြောက်အများ ဖန်တီးပေးနိုင်သည့် အထည်ချုပ် နှင့် တန်ဖိုးမြင့် ထုတ်ကုန်များ ထုတ်လုပ်ရန်အတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမည့် လုပ်ငန်းများကို ဦးစားပေး ခွင့်ပြုစေ လို ကြောင်း စီးပွားရေးပညာရှင်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၉

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် MOU ဖြင့် ရောက်ရှိနေသော်လည်း အလုပ်မရရှိသေးသော မြန်မာများအတွက် ၎င်းတို့ကို စေလွှတ် ခဲ့သည့် အေဂျင်စီများအား ဌာနဆိုင်ရာမှ တာဝန်ရှိသူများအနေဖြင့် အရေးယူ ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း မြန်မာ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုဗစ် မတိုင်ခင် ကာလက MOU ဖြင့် စေလွှတ်သည့်အခါ ထိုင်းသို့ ရောက်ရှိပါက အလုပ်မရရှိသည့် အလုပ်သမား အရေးမှာ အနည်းငယ်သာရှိခဲ့ကြောင်း၊ ကိုဗစ်ကာလအလွန် MOU ဖြင့် စတင်စေလွှတ်ချိန်မှ လက်ရှိအချိန်အထိ အလုပ်မရရှိသည့် MOU အလုပ်သမားအရေးကိစ္စမှာ အများအပြားရှိလာကြောင်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

ထိုင်းတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက “မြန်မာနိုင်ငံက အလုပ်သမားအရေး တည်ဆဲဥပဒေအရက MOU စနစ်နဲ့ ပြည်ပကို အလုပ်သမား ပို့တော့မယ်ဆိုရင် ထိုင်းပဲဖြစ်ဖြစ်၊ မလေးရှားပဲဖြစ်ဖြစ်၊ စင်ကာပူပဲဖြစ်ဖြစ် စာချုပ်ပါအတိုင်း အလုပ်လွဲပြီဆိုရင် နံပါတ်တစ် အဲဒီ အေဂျင်စီကို ထိ ရောက်စွာ အရေးယူရမှာ အ.လ.ည(အလုပ်သမားညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန) ရဲ့ တာဝန်။ နံပါတ်နှစ် အလုပ်သမား တစ်ယောက်ရဲ့ ကုန်တဲ့ ကုန်ကျစရိတ်တွေကို စာချုပ်ပါအတိုင်း အလုပ်မပေးနိုင်ဘူးဆိုရင် လိုင်စင် ကိုင်ထားပြီး တော့မှ ဒါ လူရောင်းစားတာလို့ ခေါ်တယ်။ အဲဒီတော့ ဒီဟာကို ဥပဒေအရ ဥပဒေပညာရှင်တွေနဲ့ တိုင်ပင်ပြီးတော့ အ.လ.ည ဟာ ဒီအေဂျင်စီကို ထိရောက်စွာ အရေးယူရမယ်။ ပြီးတော့ ဒီကလေးတွေ ကုန်သွားတဲ့ ကုန်ကျစရိတ်ကို တစ်ကျပ် မကျန် ပြန်ပေးရမယ်။ ပြီးရင် သူတို့ရဲ့ ပေးဆပ်လိုက်ရတဲ့ အချိန်တွေ၊ နယ်မှာ သူတို့တွေ ငွေတိုးတွေနဲ့ ချေးပြီးတော့ လာတယ်။ ဒီအပေါ်မှာ ထိုက်သင့်တဲ့ နစ်နာကြေးတစ်ခု အချိန်ကုန်ခတွေ သူတို့ကို ပြန်လည် ပေးဆပ် ရမယ်။ အ.လ.ညက ဒီလိုပုံစံ အလုပ်လုပ်လာတဲ့ အခါကျရင် ဒီအေဂျင်စီတွေဟာ အလုပ်သမားတွေ အပေါ်မှာ မသမာတဲ့ နည်းလမ်းတွေနဲ့ စာချုပ်ပါအတိုင်း အလုပ်မပေးနိုင်တာကို တရားဝင် ထွက်စာခ ဆိုပြီးကို လူ တစ် ယောက်ကို ဘတ် ၃၊ ၄၊ ၅ ပြန်တောင်းတဲ့ ပြဿနာတွေ ပျောက်သွားမယ်။ ပြီးတော့ စာချုပ်ပါအတိုင်း သူတို့ အလုပ်ပေးလာမယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းရှိ မြန်မာသံရုံးရှေ့မှာ MOU သမားများ အလုပ်မရ၍ ဆန္ဒပြနေကြစဉ်

MOU ဖြင့် ရောက်ရှိပြီး အလုပ် မရသေးသည့် မြန်မာအလုပ်သမားများထဲကမှ ၈၀ ခန့်သည် အလုပ်မရသည်မှာ ၄ လခန့် ရှိပြီဖြစ်သည့်အတွက် ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းက ဘန်ကောက်မြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးရှေ့တွင် အလုပ်ရရှိရေး ဆန္ဒပြ တောင်းဆိုခဲ့ကြသေးသည်။

ထိုသို့ ဆန္ဒပြ တောင်းဆိုမှုကြောင့် သံအရာရှိမှ စာထုတ်၍ သံရုံးတာဝန်ရှိသူများက အေဂျင်စီဘက်ကို ခေါ်ယူ ဖြေရှင်းစေခဲ့သည်။

ထို့နောက် အေဂျင်စီဘက်မှ လာရောက်ခဲ့ပြီး အလုပ်မရသေးခင် ကြားကာလ၌ ထိုင်းနိုင်ငံက သတ်မှတ်ထားသည့် အနိမ့်ဆုံး လုပ်ခလစာ၏ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းကို အလုပ်သမားများအား လစဉ်ပေးရန် သဘောတူညီမှု ရရှိခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

MOU အလုပ်သမားများ ထိုင်းကို စေလွှတ်ခံရသော်လည်း အလုပ်မရရှိသည့် ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ အလုပ်သမား ညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနသို့ ဆက်သွယ် မေးမြန်းခဲ့သော်လည်း ပြန်လည်ဖြေကြားခြင်း မရှိပေ။

ယခုကဲ့သို့ ကိစ္စမျိုး မဖြစ်ပွားစေရန်အတွက် အလုပ်သမားများအား MOU ဖြင့် တစ်ဖက်နိုင်ငံသို့ မစေလွှတ်မီ အေဂျင်စီဘက်မှ အလုပ်ခေါ်စာများအား အလုပ်သမားညွှန်ကြားမှု ဦးစီးဌာန အနေဖြင့် သေချာစွာ စိစစ်ပြီးမှသာ အလုပ်သမားများကို စာချုပ်ချုပ်ဆို ခိုင်းသင့်ကြောင်းလည်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက် နေသူများက ပြောသည်။

ထိုင်းကို အလုပ်သွားမယ့် MOU အလုပ်သမားများကိုတွေ့ရစဉ် 

FED မှ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ဦးထူးချစ်က “အဲဒီအလုပ်အကိုင် ရှာဖွေရေး အေဂျင်စီပေါ့နော်။ တရားဝင် ထိုင်းနိုင်ငံ ကို အလုပ်သမား ပို့လို့ရတဲ့ အေဂျင်စီကို စနစ်တကျ ကြီးကြပ်သင့်တယ်။ ကျနော်တို့ အမြဲတမ်း ပြောတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ MOU နှစ်နိုင်ငံ နားလည်မှု စာချွန်လွှာ အရဆိုရင် MOU နဲ့ လာတဲ့ အလုပ်သမားတွေက ထိုင်းကို ရောက်တာနဲ့ကို အလုပ်က အဆင်သင့်ဖြစ်ရမှာ။ အလုပ်အဆင်သင့် ဖြစ်လို့ပဲ သူတို့ကို လက်မှတ်ထိုးပြီး ဗမာပြည်ကနေ လာခေါ်သွားတာ။ အခုက ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အလုပ်လည်း သေချာမရှိပဲနဲ့ အေဂျင်စီတွေက သူတို့ရဲ့ အေဂျင်စီ အကျိုးအမြတ် ရလိုမှုနဲ့ အလုပ်သမားတွေကို ထိုင်းထဲကို ခေါ်ခေါ်လာတယ်။ ခေါ်ပြီးတော့ ဒီမှာလည်း အလုပ် မပေးနိုင်ဘူး။ အစိုးရတွေ အနေနဲ့ကတော့ ဒီအေဂျင်စီတွေကို စနစ်တကျ ကိုင်တွယ်ရမယ်။ သူတို့ပြဋ္ဌာန်း ထားတဲ့ ဥပဒေတွေနဲ့ မညီလို့ရှိရင် ထိထိရောက်ရောက် အရေးယူရမယ်။ နောက် တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ အစိုးရတွေက ခန့်ထားတဲ့ အလုပ်သမား သံအရာရှိတွေကလည်း အဲဒီအေဂျင်စီတွေရဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို စောင့်ကြည့်ပြီးတော့မှ အလုပ်သမားတွေအတွက် အကူအညီပေးရမယ်။ အခုကျတော့ တစ်ချို့ အလုပ်သမား သံအရာရှိတွေနဲ့ အေဂျင်စီ တွေနဲ့ ပေါင်းပြီးတော့ အကျိုးအမြတ်ယူပြီး လုပ်နေကြတော့ အလုပ်သမားတွေ အတွက်က အများကြီး ထိခိုက် တယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းကို MOU ဖြင့် စေလွှတ်ခြင်းအား ကိုဗစ်ကြောင့် ရပ်နားထားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး လက်ရှိ ကိုဗစ်ကာလ အလွန်၌ ပြန်လည် စေလွှတ်ရာတွင် စာချုပ်ပါအတိုင်း အလုပ်မရရှိသည့် MOU မြန်မာ အလုပ်သမား ဦးရေမှာလည်း အများအပြား ရှိနေကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများထံက သိရသည်။