CNI International News
လော့အင်ဂျလိစ်၊ ဇွန်လ ၁၀
အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က အနောက်ကမ္ဘာခြမ်းအတွက် စည်းလုံးညီညွတ်သည့် အမြင်တစ်ရပ်ကို ဇွန်လ ၉ ရက်တွင် ကျင်းပသည့် အမေရိကနိုင်ငံများ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးအတွင်း တင်ပြရန် ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း သဘောထား ကွဲလွဲမှုများမှာ ပွင့်လင်းမြင်သာစွာနှင့် မြန်မြန်ဆန်ဆန် ပြသခဲ့ကြကြောင်း အေပီသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။
ထို့နောက် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှု၊ စီးပွားရေးနှင့် ရာသီဥတုဆိုင်ရာ ရည်မှန်းချက်များ၊ မြောက်နှင့်တောင် အမေရိကနိုင်ငံများကို စုစည်းပုံဖော်ရန် ခဲယဉ်းပုံများအား ခေါင်းဆောင်တချို့က ထုတ်ဖော်ခဲ့ကြကြောင်း အေပီသတင်းဌာနက ဆက်လက် ရေးသား ဖော်ပြခဲ့သည်။
“အနောက်ကမ္ဘာခြမ်းဟာ ရှေ့သို့ အမြော်အမြင်အရှိဆုံး၊ ဒီမိုကရေစီ အရှိဆုံး၊ အချမ်းသာဆုံး၊ အငြိမ်းချမ်းဆုံး၊ အလုံခြုံဆုံး မဖြစ်နိုင်စရာ အကြောင်းမရှိပါဘူး။ ကျနော်တို့ အလားအလာက အကန့်အသတ် မရှိပါဘူး” ဟု ဘိုင်ဒန်က ယခု ထိပ်သီး အစည်းအဝေး အဖွင့်မိန့်ခွန်းတွင် ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၉ ရက်က ကျင်းပသည့် အမေရိကနိုင်ငံများ ထိပ်သီးအစည်းအဝေး
အထက်ပါ ဘိုင်ဒန်၏ သဘောထား မှတ်ချက်ကို မြောက်အမေရိကတိုက်၏ အစွန်အဖျားရှိ ဘလိဇ် (Belize) နိုင်ငံ၊ ဝန်ကြီးချုပ် ဂျွန်ဘရစ်ဆန်ညို (John Briceño) က လျင်မြန်စွာ တုံ့ပြန်ခဲ့ပြီး ယခုအစည်းအဝေးမှ အမေရိကန်၏ ဖယ်ထုတ်ခြင်း ခံထားရ သည့် နိုင်ငံများနှင့် ကျူးဘားအပေါ် အမေရိကန် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှု ဆက်လက် ချမှတ်ထားခြင်းတို့ကို အများမြင်ကွင်း၌ ကန့်ကွက် သွားခဲ့သည်။
“ဒီထိပ်သီး ဆွေးနွေးပွဲဟာ အမေရိက တိုက်ထဲမှာရှိတဲ့ နိုင်ငံအားလုံးနဲ့ သက်ဆိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီဆွေးနွေးပွဲခန်းမထဲ ရောက်မလာနိုင်တဲ့ အမေရိကနိုင်ငံတွေ ရှိနေတဲ့အပေါ်မှာ ခွင့်မလွှတ်နိုင်ပါဘူး။ ဒါမျိုးက ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲရဲ့ အရှိန်အဝါကို လျော့စေပါတယ်” ဟု ဘလိဇ်ဝန်ကြီးချုပ် ဂျွန်ဘရစ်ဆန်ညိုက ပြောကြားခဲ့သည်။
“အရေးကြီးဆုံး အချိန်ကာလမှာ၊ ကျနော်တို့ အနောက်ကမ္ဘာခြမ်းရဲ့ အနာဂတ်အတွက် စိန်ခေါ်မှုရှိနေတဲ့ ကာလမှာ ကွဲကွဲပြား ပြား ရပ်တည်နေပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် အမေရိကတိုက်ရဲ့ ထိပ်သီး အစည်းအဝေးမှာ အဲဒီနိုင်ငံတွေလည်း ပါဝင်သင့်ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ နိုင်ငံရေးအရ မဟုတ်ဘဲနဲ့ ပထဝီဝင် အနေအထားအရ တောင်နဲ့မြောက် အမေရိကတိုက်နှစ်တိုက်ကို အဓိပ္ပါယ် ဖွင့် ဆိုရအောင်ပါ” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။
နောက်ထပ် ဝေဖန်သံ ကျယ်လောင်စွာ ထွက်ပေါ်လာသည်က အာဂျင်တီးနားသမ္မတ အယ်လ်ဘာတို ဖာနန်ဒက်ဇ် ထံမှ ဖြစ် သည်။
“ကျနော်တို့ဟာ မတူညီမှုတွေနဲ့ ကိုယ်စီရှိကြမယ့် အမေရိကတိုက်ရဲ့ ထိပ်သီး အစည်းအဝေးမျိုးကို တက်ချင်ခဲ့တာ အမှန်ပါပဲ။ တက်ရောက်ခွင့်မရတဲ့ နိုင်ငံတွေရဲ့ ကွက်လပ်နေရာတွေက ကျနော်တို့ကို စကားပြောနေကြတယ်ဗျ” ဟု ဖာနန်ဒက်က စပိန် ဘာသာစကားဖြင့် မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။
ဘရာဇီးလ်သမ္မတနဲ့ အမေရိကန် သမ္မတ
၂၀၀၁ ခုနှစ်က ကနေဒါနိုင်ငံ၊ ကွိဘက်မြို့တွင် ကျင်းပခဲ့သည့် အလားတူ ထိပ်သီး အစည်းအဝေးတွင် သဘောတူညီမှု ပေါ် ထွက် နိုင်ခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်း အမေရိကတိုက် နိုင်ငံများ၏ ထိပ်သီး အစည်းအဝေးများတွင် ဒီမိုကရေစီ နည်းကျသော အစိုးရများ ပါဝင်ခွင့် မရတော့ပေ။
ထို့ကြောင့် မက္ကစီကိုသမ္မတ၏ သပိတ်မှောက်မှု အပါအဝင် အမေရိကန်၏ ချန်လှပ် ဖိတ်ကြားခြင်း အလေ့အထအပေါ် ဆန့်ကျင် ကန့်ကွက်မှုများစွာ ရှိလာခဲ့သည်။
ယခု အစည်းအဝေး နောက်ပိုင်းတွင် ဘိုင်ဒန်က စကားပြောဆိုရာ၌ ဖိတ်ကြားခံရသည့် ဧည့်သည် နိုင်ငံများ၏ စာရင်းထက် လက်ရှိ ပြဿနာများကို အာရုံစိုက်၍ ကွဲပြားခြားနားမှုကို စေ့စပ်ပြေလည်အောင် ကြိုးစားခဲ့ကြောင်း ပြောသည်။
“ကျနော်တို့ ဒီကနေ့ တွေ့ဆုံမှုကနေ အကြိတ်အနယ်၊ အခြေအတင် ပြောနိုင်၊ ဆိုနိုင်ပြီလို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်။ အရေးကြီးတဲ့ အကြံဉာဏ်တွေ အများကြီး ထွက်ပေါ်လာတာကို ကျနော်တို့ နားထောင်ပါတယ်။ ဒီအစည်းအဝေးမှာ ပါဝင်ပတ်သက်ဖို့ သဘောထားကွဲလွဲမှု တချို့တွေ့ရပေမယ့် ကျနော်ကြားရတဲ့ အဓိကအကြောင်းအရာတွေက တသမတ်တည်းနီးပါး ဖြစ်နေ ပါတယ်” ဟု ဘိုင်ဒန်က ပြောကြားခဲ့သည်။
ချမ်းသာကြွယ်ဝမှု၊ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် အမျိုးသားအကျိုးစီးပွား ကွာဟချက်များကြောင့် ၁၉၉၄ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် အဖြစ် အမေရိကန်က အိမ်ရှင်နေရာမှ လက်ခံကျင်းပပေးသည့် အဆိုပါ ထိပ်သီး အစည်းအဝေးတွင် သမ္မတဟောင်း ထရမ့် လက်ထက်က ဥရောပနှင့်အာရှတို့၌ စုစည်းခဲ့သော မိတ်ဖက်နိုင်ငံများသည် လက်ရှိသမ္မတ ဘိုင်ဒန်အတွက်တော့ စိန်ခေါ်မှု တစ်ရပ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။
Source: AP
