CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၀

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသည့် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းသည် လွန်ခဲ့သည့် ၂ နှစ်က ဈေးနှုန်းထက် ၃ ဆနီးပါး မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်းစီးပွားရေးလုပ်ငန်းနှင့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှု၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ စိုက်ပျိုးရေး များကို ကျဆင်းစေသည့်အပြင် ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှုများပါ ဖြစ်ပေါ်နေသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်နှုန်းနှင့် ရွှေဈေးအပြောင်းအလဲများသည် အခြေခံပြည်သူလူထုကို တိုက်ရိုက်ထိခိုက်စေသည့် အခြေအနေ မဟုတ်သော်လည်း လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခြင်း၊ ဈေးနှုန်းမတည်ငြိမ်ခြင်းနှင့် ဝယ်ယူရခက်ခဲခြင်းများသည် အခြေခံပြည်သူလူထု တစ်ရပ်လုံးအပေါ် တိုက်ရိုက် သက်ရောက်နေသည့်အနေအထား ဖြစ်နေသည်ဟု မြန်မာ့စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးနေဝင်းစိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဒေါ်လာဈေးတက်တယ် ဒေါ်လာဈေး မငြိမ်ဘူးဆိုတာက ဒါတွေက အပေါ်ပိုင်းမှာ ပိုပြီး ထိခိုက်တာ။ တဆင့် တဆင့်ကျမှ အောက်ပိုင်းကို ရောက်လာတာ။ ရွှေဈေးနှုန်းတက်တယ်ဆိုတဲ့ကိစ္စက ဒါလည်းပဲ ရွှေဈေးနှုန်းကို ကစားနေတဲ့သူတွေ အပေါ်မှာပဲ သက်ရောက်တဲ့သဘော။ စက်သုံးဆီဆိုတဲ့သဘောကျတော့ အခြေခံလူတန်းစား ကို တပြိုင်နက်တည်း ထိတာ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဒီစက်သုံးဆီကိုပဲ အသုံးပြုပြီး သွားလာလှုပ်ရှားရတယ်။ စက်သုံးဆီကိုပဲ သုံးပြီး သယ်ယူပို့ဆောင်ရတယ်။ ဒါတွေက နေ့စဉ်လူတွေရဲ့ နေ့စဉ်မှာ စက်သုံးဆီက မပါမဖြစ် ဖြစ်နေတယ်။ ငွေကြေးတက်တယ်၊ ငွေကြေးဖောင်းပွတယ်ဆိုတာက ဒါတွေက တဖြည်းဖြည်းမှ အောက်ကို ကျလာတာ။ စက်သုံးဆီရဲ့သက်ရောက်မှုက တိုက်ရိုက်ကို ထိတာ။ အခြေခံလူတန်းစားကို အရင်ထိတာ” ဟု ပြောသည်။

စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိက အားထားရာလုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သည့် စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းပိုင်းတွင်လည်း ထိခိုက်မှုဖြစ်ပေါ်နေပြီး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုများ လျှော့ချလာရခြင်းကြောင့် အထွက်နှုန်း များသည်လည်း လျော့ကျလာနေသည်ဟု တောင်သူများ၏ ပြောဆိုချက်များအရ သိရသည်။

ဒါ့အပြင် ယခင်ကထက် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်နေသော်လည်း တောင်သူများ ထုတ်လုပ်ထားသော ကုန်စည်များသည် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းမြင့်တက်သည့်အတိုင်း ဈေးနှုန်းရရှိမှု မရှိဘဲ ယခင်ဈေးနှုန်းများဖြစ်နေခြင်း ကြောင့် လက်ရှိတွင် အကျိုးအမြတ်ရရှိမှု နည်းပါးနေသည်ဟု ပြောင်းစိုက်တောင်သူတစ်ဦးဖြစ်သူ ကိုမင်းခိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“တောင်သူတွေအပိုင်းမှာတော့ ဘယ်လောက်ထိ သက်ရောက်မှုရှိသလဲဆိုတော့ အများကြီးပဲ။ ကိုင်းလုပ်ကြတဲ့ သူတွေကတော့ စက်နဲ့လုပ်တာများတယ်။ ဆီက ဘယ်ဟာပဲလုပ်လုပ် ဆီကို အသုံးပြုရတာဆိုတော့ ဒီ ဆီဈေးတွေ ဒီလောက်ထိ မြင့်တက်နေတာ နောက်နှစ် နောက်နှစ်တွေမှာ ဒီလို ကိုင်းက ထွက်တဲ့ဟာတွေ အကျိုးအမြတ်က ရသင့်သလောက် မရမှာတော့ အသေအချာပဲ။ ပြောင်းဈေးကလည်း အခုဆိုရင် အမြင့်ဆုံးဈေး။ ဒီထက်တက်ဖို့ ဆိုတာ ကမ္ဘာ့ဈေးနဲ့ဆို ဒီထက်တက်ဖို့ မမြင်တော့ဘူးလေ။ ဆီကမကျဘဲ ဒီထက်တက်တက်လာရင် တချို့ဆို ဝယ်တဲ့နေရာမှာ အခက်အခဲတွေလည်းရှိတော့ သုံးရပြုရမှာ တော်တော်ကို မလွယ်တဲ့ပုံစံရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

စက်သုံးဆီနှင့်ပတ်သက်သည့် ရိုက်ခတ်မှုသည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိနေပြီး နိုင်ငံတချို့တွင် အစားအစာ ပြတ်လပ်သည်အထိ ကြုံတွေ့နေရသည်။

ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက “ဆိုးတော့ ဆိုးရွားသွားမယ်။ ဒါပေမယ့် မြန်မာပြည်ကတော့ အလယ်အလတ် ပေါ့။ ထိပ်ဆုံးကနေ ရိုက်ခတ်မယ့် အထဲမှာတော့ မပါဘူး။ အလယ်အလတ်လောက်အထဲမှာ ပါတာပေါ့နော်။ အခု အာဖရိကတို့ဆို တော်တော်ဆိုး နေပြီ။ အစားအစာ ငတ်ပြတ်နေပြီပေါ့နော်။ အစားအစာ shortage ကြောင့် မဟုတ်ဘူး။ Transportation shortage ပါမယ်။ ဆိုတော့ မြန်မာပြည်ကျတော့ အစားအစာ shortage ကျတော့ မရှိဘူး။ စက်သုံးဆီ ရိုက်ခတ်မှုကြောင့် Transportation shortage ဖြစ်နိုင်တယ်။ ဖြစ်လို့ရှိရင် ဒုတိယရိုက်ခတ်မှု ကတော့ မြန်မာပြည်ပါလာနိုင်တယ်” ဟု CNI သို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းများသည် ဒီဇယ်တစ်လီတာကို ၂၆၀၀ နီးပါး ဖြစ်ပေါ်နေပြီး ကျေးလက်ဒေသများတွင် ၃၀၀၀ နီးပါးအထိ ရောက်ရှိနေသည်။
ကျေးလက်ဒေသရှိ စက်သုံးဆီဆိုင်များသည် ရန်ကုန်ရှိ သီလဝါဆိပ်ကမ်းမှ စက်သုံးဆီထုတ်ရာတွင် ခွဲတမ်းရရှိမှု လျော့နည်းနေသည့်အတွက် သယ်ယူရန် အခက်အခဲရှိနေခြင်းကြောင့် သွားရောက်ထုတ်ယူခြင်း မပြုလုပ်နိုင်ကြ ကြောင်း စက်သုံးဆီဆိုင်ပိုင်ရှင်တစ်ဦးက ပြောသည်။

“ခွဲတမ်း မထုတ်ဘူးဆိုတာက သူတို့ပေးတာက ဆိုင်တစ်ဆိုင်ကို လီတာ ၄ ထောင်ပဲ ပေးတယ် အလယ်အလတ် ဆိုင်။ ဆိုင်အငယ်ဆို လီတာ ၁၉၀၀ ပဲပေးတယ် ဆီတစ်မျိုးကို။ ဘောက်ဆာတစ်စီးက ဆီက လီတာ ၁၄၅၀၀ ဆန့်တယ်။ လီတာ ၄ ထောင်ကို ဘောက်ဆာနဲ့ တန်းစီဖို့ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်ဘူးလေ။ အဲဒါကြောင့်မို့ မထုတ်တာ။ ကိုယ်လိုချင်တဲ့ အရေအတွက်မရဘူး။ လိုချင်တဲ့ အရေအတွက်ဆိုတာ ကားတစ်စီးစာအတွက်ရမှ အဆင်ပြေမှာကို။ ကားတစ်စီးငှားမယ်။ ဆီကို ရန်ကုန်က သီလဝါက ထုတ်မယ်။ နယ်ကို လာမယ်ဆိုရင် ကားတစ်စီး ငှားရတော့မယ်။ အဲကားတစ်စီးကို လီတာ ၄ ထောင်နဲ့ လာလို့မရဘူးလေ။ အဲဒါကြောင့် မထုတ်ဖြစ်ကြတာများတယ်” ဟု ပြော သည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ စက်သုံးဆီရိုက်ခတ်မှုကို ကုစားနိုင်ရန်အတွက် စီးပွားရေးပညာရှင်များက နိုင်ငံတော် အစိုးရ ကို ရှရှားနှင့် အိန္ဒိယထံမှ ဝယ်ယူရန် အကြံဉာဏ်ပေးသော်လည်း ထောက်ပံ့မည့်ပစ္စည်းကိရိယာ ပြည့်စုံမှု မရှိခြင်း ကြောင့် မဖြစ်နိုင်ဟု စီးပွားရေးပညာရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အခုက အကြံပေးနေတာကတော့ ဒီအချိန်မှာ ရှရှားဆီက ရေနံကို အောက်ဈေးနဲ့ နှိုက်လို့ရတယ်။ အိန္ဒိယကလည်း နှိုက်။ အဲလိုတော့ အကြံပြုထားတာ ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် သိပ်တော့ မထင်ပါဘူး။ ကိုယ့်မှာ အဲဒါဟာကို retry လုပ်ဖို့ အတွက် facilities အပြည့်အစုံမှ မရှိတာ။ ဆိုတော့ လောလောဆယ် ဒီလိုပဲ သွားနေမှာပဲ။ ဒီလိုပဲ သွားနေတာကို ထိန်းနေရမှာပေါ့နော် အစိုးရကလည်း” ဟု ပြောသည်။

အစိုးရမှ နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်မှုနှုန်းကို ကန့်သတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် နိုင်ငံခြားငွေဈေးနှုန်းများသည် အစိုးရထံ ‌ရောင်းချသည့်အခါ ၁၈၅၀ ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချကြရပြီး ပြန်လည်ဝယ်ယူသည့်အခါတွင် ၂၀၀၀ ကျပ်ဖြင့် ဝယ်ယူနေရခြင်းကြောင့် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခြင်း၊ ဝယ်ယူရခက်ခဲခြင်းနှင့် ဈေးနှုန်းမတည်ငြိမ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လာရခြင်း ဖြစ်သည်ဟု စက်သုံးဆီဈေးကွက် လေ့လာသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းများသည် ယခင် ၂၀၂၀ ခုနှစ်၌ ဒီဇယ်တစ်လီတာလျှင် ကျပ် ၅၄၀ ဝန်းကျင်၊ ပရီမီယမ်ဒီဇယ် တစ်လီတာ ကျပ် ၅၇၀ နီးပါးသာ ရှိခဲ့သည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် ဒီဇယ် တစ်လီတာကို ၂၅၆၀ ကျပ်နှင့် ပရီမီယမ်ဒီဇယ် တစ်လီတာကို ၂၅၇၀ ကျပ်အထိ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လျက် ရှိသည်။