CNI News
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၈
ရုရှားနိုင်ငံက မြန်မာနိုင်ငံမှ ထွက်ရှိသည့် ကော်ဖီကို ဝယ်ယူပြီး ကုန်သွယ်မှု လုပ်ဆောင်မည်ဟု စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနထံမှ သိရသည်။
ရုရှားရှိ လက်လီအရောင်းဆိုင်များတွင် မြန်မာကော်ဖီကို မိတ်ဆက်ကာ ဝယ်ယူတင်သွင်းရန် လုပ်ဆောင်နေ သည်ဟု သိရသည်။
ရုရှားသို့ မြန်မာကော်ဖီ တင်ပို့နိုင်ရန်နှင့် ပတ်သက်ပြီး ဆောင်ရွက်ရာတွင် စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန အပြင် တခြားသော ကုန်သွယ်မှုနှင့် သက်ဆိုင်သည့် ဌာနများက ပို့ကုန်လိုင်စင် လျှောက်ထားမှုနှင့် သင်္ဘောလိုင်းများ စီစဉ်ပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်များက ထောက်ပြကြသည်။
ထို့အပြင် တစ်ဖက်နိုင်ငံမှ ဝယ်ယူမည့် ကုန်သည်များကို မြန်မာနိုင်ငံသို့ ဖိတ်ခေါ်ပြီး မြန်မာကော်ဖီနှင့် ပတ်သက်၍ လေ့လာမှုများ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် နိုင်ငံတော်မှ ကူညီပံ့ပိုးပေးရန် လိုအပ်သည်ဟု ရွာငံကော်ဖီ စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ် တင်ပို့ရောင်းချသူများ အစုအဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဝင်းအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ကော်ဖီစေ့ကို အခြောက်လှန်ထားစဉ်
၎င်းက “တင်ပို့လို့ရနိုင်တယ်ဆိုတော့ ဒီဟာက ဦးတို့ ဝန်ကြီးဌာနတွေက ကူညီပံ့ပိုးဖို့ပဲ အဓိက အဲဒါကျနေတာ။ ဦးတို့ကတော့ ကုန်သည်တွေ၊ တောင်သူတွေကတော့ Export ရှိတယ်၊ သူတို့ ထိုက်သင့်တဲ့ ကိုယ်နဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ ဈေးတန်းရမယ်ဆိုရင်တော့ ပို့ဖို့ကတော့ အဆင်သင့်ပေါ့။ လူကြီးတွေက စီးပွားကူးသန်းတို့ ဘာတို့က သူတို့ရဲ့ နိုင်ငံတော်ရဲ့ ကူညီပံ့ပိုးမှုတွေလည်း လိုတာပေါ့။ ဥပမာဆိုလို့ရှိရင် Export လိုင်စင် အဆင်ပြေအောင် အတွက်က သင်္ဘောလမ်းကြောင်းတွေ ချိတ်ပေးတာမျိုးတွေ ဘာညာပေါ့။ တစ်ဖက်နိုင်ငံနဲ့ Agreement လုပ်ပေးတာမျိုးတွေ ကူညီပံ့ပိုးမှုတော့ လိုတာပေါ့။ တစ်ဖက်နိုင်ငံက Buyer တွေရဲ့ အလိုကျ သူတို့ ဒီမှာ လာကြည့်မယ်။ သူတို့ ဒီဈေး ပေးမယ်ဆိုရင် သူတို့ရဲ့ ဖိတ်ခေါ်ပြီးတော့မှ ကုန်သည်တွေကိုယ်တိုင် လာကြည့်။ လာကြည့်ပြီး ဒီက Location တွေရဲ့ အနေအထားတွေပေါ့၊ ဒီက ဘယ်လိုထုတ်လုပ်သလဲ၊ ကွာလတီ ဘယ်လောက်ထိ ကောင်းသလဲ၊ နောက်ပြီး တော့ သူ့ကို အရသာ မြည်းတဲ့အခါမှာ ဘယ်လောက်ထိ အရသာ ရှိသလဲအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ ကော်ဖီဈေး ပေးကြတာကိုး။ ဈေးပေးကြတော့ တစ်ဖက် Buyer တွေကိုလည်း ဖိတ်ခေါ်ပြီး ဦးတို့ မြန်မာနိုင်ငံ ကော်ဖီအသင်းတို့ ဘာတို့နဲ့ တွေ့ပြီးတော့ သူ့ရဲ့ ထွက်တဲ့ဒေသတွေမှာ သူတို့ လေ့လာပြီးတော့မှ ဝယ်မှာပေါ့။ ဒီအတိုင်းပဲနဲ့တော့ မမြင်ဘဲနဲ့တော့ မဝယ်ဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။
ရုရှားသို့ ကော်ဖီတင်ပို့ရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ အဓိကအများဆုံး စိုက်ပျိုးလျက်ရှိသည် အာရေဗီးကားကော်ဖီကိုသာ တင်ပို့နိုင်ကြောင်း၊ ကော်ဖီစိုက် တောင်သူများနှင့် ကုန်သည်များက ပြည်ပသို့ တင်ပို့ရန်အတွက် အဆင်သင့် ရှိနေ ကြောင်း သိရသည်။
လက်ရှိတွင် မြန်မာကော်ဖီကို တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံကိုသာ အဓိက တင်ပို့လျက်ရှိနေပြီး ဈေးနှုန်းရရှိမှု နည်းပါး ကြောင်း၊ ရုရှားသို့ တင်ပို့ခွင့် ရမည်ဆိုပါက တောင်သူများအတွက် အဆင်ပြေမည် ဖြစ်ကြောင်း ရှမ်းပြည်နယ် (တောင်ပိုင်း)ရွာငံဒေသမှ ကော်ဖီစိုက်တောင်သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
မြန်မာကော်ဖီကို တွေ့ရစဉ်
၎င်းက “ပို့လို့ရမယ်ဆိုရင်တော့ ကောင်းတာပေါ့။ ဦးတို့က တရုတ်ဘက် ပို့ပြန်တော့လည်း GACC လက်မှတ်တွေ ကလည်း ခက်ခဲတယ်လေ။ နောက်ပြီးတော့ ထိုင်းဘက် ပို့တော့လည်း ထိုင်းဘက်ကလည်း ဈေးက အရမ်းနှိမ် တယ်။ သူတို့က ကိုယ့်ဒီဘက်အထိ လာနေတော့ ဒီကပေါက်ဈေး သိနေတော့ ပေါက်ဈေးပိုပိုလေးပဲ ပေးချင်တာ ပေါ့။ အဲဒီလိုမျိုး ပို့ရမယ်ဆိုရင်တော့ ကိုယ့်တောင်သူတွေအတွက် အဆင်ပြေတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် နှစ်စဉ် ကော်ဖီတန်ချိန် ၆ ထောင်ခန့် ထွက်ရှိပြီး ပြည်ပသို့ ထွက်ရှိမှုနှုန်း၏ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကို သာ တင်ပို့ထားနိုင်ကြောင်း သိရသည်။
ယခုဘဏ္ဍာနှစ် ၂၀၂၃ ခုနှစ် ပထမနှစ်ဝက်တွင် မြန်မာ-ရုရှားကုန်သွယ်မှု ကန်ဒေါ်လာ ၃၄ သန်းကျော်ရှိပြီး ရုရှားသို့ ပို့ကုန်တန်ဖိုး ကန်ဒေါ်လာ ၁၆ သန်းကျော်နှင့် ရုရှားမှ သွင်းကုန်တန်ဖိုး ကန်ဒေါ်လာ ၁၈ သန်းကျော်ရှိကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။
