CNI News
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃
ပြီးခဲ့သည့်လက ဆားကြမ်း တစ်ပိဿာလျှင် ၂၃၀ ကျပ် ရရှိသော်လည်း လက်ရှိမှာတော့ ဆားထွက်ရှိမှု များပြားလာခြင်းကြောင့် တစ်ပိဿာ ၁၁၀ ကျပ်သာ ရရှိတော့ကြောင်း ဆားတောင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
လက်ရှိ ဆားအသစ် ထွက်ပေါ်ချိန်တွင် ဆားဈေးနှုန်း ဆက်တိုက် ကျဆင်းနေသည့် အခြေအနေကို မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်းရှိ နေလှန်းဆားတောင်သူများ ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း ဆားတောင်သူများထံမှ သိရသည်
မွန်ပြည်နယ်မှ ဆားတောင်သူ ဦးလှတင်က “ ဆားဈေးနှုန်းက အခု ၁၁၀။ ဆားဈေးနှုန်း ကျတာက ဆားဖိုတွေက ဆားထွက်တာက ရာသီဥတု အခြေအနေ ကောင်းတဲ့အခါကျ ဆားထွက်တာပေါ့။ ဆားထွက်တော့ ဆားဈေးက မတည်ငြိမ်ဘူး ကျတာပေါ့။ အခုလက ဆားတွေက ထွက်တဲ့အခါကျတော့ ဆားဈေးက ပွဲစားသမားတွေက တက် တယ်။ ကြိတ်စက်သမားတွေက သူတို့မကိုက်ဘူး။ လျှော့ဝယ်တယ်ပေါ့။ လျှော့ဝယ်တဲ့ အခါကျတော့ အဝယ် နည်း သွားတာပေါ့။ နောက်ပြီး ဈေးက ဆားတောင်သူတွေက မရောင်းနိုင်တော့ အဲဒါကြောင့် ဆားတောင်သူတွေ အတွက် နည်းနည်း အခက်အခဲဖြစ်ပြီး ဈေးကွက် မတည်ငြိမ်ဘူးလေ။ ကျနော်တို့က အခုဆိုလို့ရှိရင် ၂၀၀ တော့ မမှန်းဘူးလေ။ ၁၅၀ လောက် ပုံမှန်ရနေတယ်ဆိုလို့ရှိရင်တော့ မဆိုးဘူးပေါ့။ ၁၅၀ အောက် ကျသွားရင် ကျနော်တို့ တောင်သူတွေက အကျိုးအမြတ် နည်းသွားတာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ဆားကန်များကိုတွေ့ရစဉ်
ထို့အပြင် ဆားဈေးနှုန်း ကျဆင်းနေသော်လည်း စက်သုံးဆီ၊ အလုပ်သမားစရိတ်၊ အထွေထွေကုန်ကျစရိတ်များ သည် မြင့်တက်နေခြင်းနှင့် ဆားများကို သိုလှောင်ထားရန် ဂိုဒေါင်များ မရှိသည့်အတွက် ရသည့်ဈေးဖြင့် ရောင်းချ နေရသည်ဟု ဆားတောင်သူများက ပြောသည်။
နေလှန်းဆား တစ်ဧက ထုတ်လုပ်ပါက ဆားပိဿာချိန် ၉ ထောင်ခန့် ထွက်ရှိပြီး တစ်ဧကအတွက် ကုန်ကျစရိတ် သည် ၉ သိန်းဝန်းကျင် ရှိကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ဆားဈေးနှုန်းသည် ဆားတောင်သူများ အတွက် အကျိုးအမြတ် ရရှိမှု မရှိသလောက်ဖြစ်နေပြီး အရင်းမျှသာ ရှိနေသည်ဟု ဆားတောင်သူများထံမှ သိရ သည်။
ဆားဈေးနှုန်း ကျဆင်းခြင်းသည် စားသုံးသူအတွက် ကုန်ကျစရိတ် သက်သာစေသော်လည်း ဆားတောင်သူများက တော့ ထိခိုက်စေနိုင်ခြင်းကြောင့် ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်စေရေး ပြည်ပမှ ဆားတင်သွင်းနေမှုများကို ကြီးကြပ်ပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ဆားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန်းဝင်းက ပြောသည်။
၎င်းက “ဆားထွက်တဲ့ရာသီမှာ ဈေးကျတယ်ဆိုတာက အတိုင်းအတာ တစ်ခုပဲ ကျရပါမယ်။ ဥပမာ တစ်ပိဿာကို ၄၀၀ နှုန်းဖြစ်တဲ့ဟာမှာ ၃၀၀ နှုန်း ဖြစ်ရပါမယ်။ အခုက ၄၀၀ နှုန်း ဖြစ်တဲ့ဟာမှာ ၁၀၀ နှုန်းကို ဆွဲချလိုက်တယ် ဆိုတော့ ဆားအရောင်းအဝယ် လုပ်တဲ့သူ ဆားပွဲစားတွေရဲ့ ပြောစကားကို ဆားတောင်သူတွေက ဂိုဒေါင်မရှိတော့ မိုးရွာမှာစိုးလို့ သူတို့က ရောင်းရတာ ရှိတယ်။ နိုင်ငံခြားက ဆားတွေ ပစ်စလက်ခတ် ဝင်နေတဲ့ဟာကို ကြပ်မတ်ပေး ဖို့ လိုပါတယ်။ အစိုးရရဲ့ သဘောကောင်းမှု အားနည်းချက်ကို ယူပြီးတော့ ဆားကို မှောင်ခိုသွင်းနေတဲ့သူ၊ ဆားကို တာဝန်ခံပြီးတော့ အကာအကွယ် ယူပြီးတော့ ဆားသမားတွေကို ပစ်စလက်ခတ် လုပ်ထားတဲ့သူတွေ ရှိနေသမျှ ကာလပတ်လုံး ကျနော်တို့ရဲ့ ဒေသခံ မြန်မာပြည်မှာရှိတဲ့ ဆားတောင်သူတွေ ဒုက္ခဖြစ်တာပေါ့ဗျာ။ နံပါတ် ၂ အချက်က ကျနော်တို့ တောင်သူတွေ ဆားထုတ်လာတဲ့ဟာတွေကို ယာယီဂိုဒေါင်လေးတွေ ဆောက်ပေးဖို့ လိုပါ တယ်။ နံပါတ် ၃ က အဲဒီထွက်ရှိလာတဲ့ ဆားကောင်း၊ ဆားခဲတွေ၊ ဆားကြမ်းတွေကို ကျနော်တို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံနဲ့ တခြားနိုင်ငံတွေကို Export ပို့နိုင်အောင် ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ လိုပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ဆားများသယ်နေကြစဉ်
ဆားတောင်သူများသည် မကြာခဏ ဆားကွင်းဖျက်မိုးနှင့် ကြုံနေရသောကြောင့် ပြီးခဲ့သည့် နှစ်နှစ်ဆက်တိုက် အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်ကို တွေ့ရသည်။
ဆားတောင်သူများက ဆုံးရှုံးမှု ရှိနေသော်လည်း ဆားပွဲစားများနှင့် ဆားကြိတ်သည့် လုပ်ငန်းရှင်များက အကျိုး အမြတ် ရရှိနေသည်ဟု ဆားတောင်သူများက ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆားကို မွန်ပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် ဆားလုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်ကြပြီး နှစ်စဉ် ဆားတန်ချိန် ၄ သိန်းကျော် ထုတ်လုပ်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။
