CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈

ဆန်၊ ပဲ၊ ပြောင်းနှင့် ရော်ဘာတင်ပို့မှုမှ ရရှိသည့် ပို့ကုန်ရငွေနှင့် ပတ်သက်၍ မူဝါဒကို ထပ်မံပြောင်းလဲ လိုက်ခြင်း ကြောင့် ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များ အခက်ကြုံနေပြီး နစ်နာမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု သိရသည်။

ယခင်က ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များက ပို့ကုန်ရငွေ၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကို စက်သုံးဆီနှင့် စားသုံးဆီ တင်သွင်းမည့် ကုမ္ပဏီများကို ပြင်ပပေါက်ဈေးဖြင့် ရောင်းချနိုင်ပြီး ကျန်ရှိသည့် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းအနက် ၆၅ ရာခိုင်နှုနန်းကို ပြင်ပ ပေါက်ဈေးဖြင့်လည်းကောင်း၊ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ်ပေါက်ဈေးဖြင့် ရောင်းချရမည်ဟု သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီလ ဒုတိယပတ်တွင် ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များကိုယ်တိုင် စက်သုံးဆီနှင့် စားသုံးဆီကို တင်သွင်းမည်ဆိုပါက ပို့ကုန်ရငွေ၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကို နေ့စဉ်ပေါက်ဈေးဖြင့် ရရှိမည်ဖြစ်ပြီး ကျန်ရှိသည့် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ်ပေါက်ဈေး ၂၁၀၀ ဖြင့် ရောင်းချရမည်ဟု ပြန်လည်ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။

သို့သော် ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များက စက်သုံးဆီနှင့် စားသုံးဆီ တင်သွင်းမည့် ကုမ္ပဏီများနှင့် ချုပ်ဆိုထားသည့် စာချုပ်များကို ဖျက်သိမ်းရမည်ဖြစ်ပြီး ပို့ကုန်ရငွေ၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကို AD လိုင်စင်ရ ဘဏ်များသို့ တစ်ဒေါ်လာ လျှင် ၃၁၅၀ ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချရမည်ဟု ပြန်လည်သတ်မှတ်ထားခြင်းကြောင့် ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် တစ်ဒေါ်လာလျှင် ငွေကျပ် ၃၀၀ ခန့် နစ်နာမှု ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပို့ကုန်များကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “Export တစ်ခု ပို့ဖို့ဆိုတာက နိုင်ငံခြားကို ရောင်းပြီးလို့ရှိရင် ကိုယ်ပြန်ရမယ့် ပိုက်ဆံနဲ့ တွက်ချက်ပြီးတော့ ကုန်တွေကို ဝယ်ရတာပေါ့။ ပို့နေလည်း ပို့နေတဲ့သူတွေ ရှိတယ်။ ပို့လုပို့ခင်တွေလည်း ရှိတယ်။ ပို့နေဆဲလည်းရှိ တယ်။ ပို့ဖို့ ကျန်တဲ့သူလည်း ရှိတယ်။ ပို့ပြီး သွားနေတဲ့သူလည်း ရှိတယ်။ ဒီကုန်ပစ္စည်းကလည်း သင်္ဘောငှားတာ တို့ ဘာတို့ အခြားအခက်အခဲတွေပေါ့နော်၊ အခုဆို လမ်းပိုင်းဆိုင်ရာတွေမှာလည်း သွားရေးလာရေးက ရက်တွေ ထောက်တာပေါ့နော်။ လမ်းလုံခြုံရေးက ရက်တွေ နည်းနည်းထောက်တာတွေ၊ သင်္ဘောနဲ့သွားမယ်ဆိုရင်လည်း သင်္ဘောငှားတာတွေ၊ ဆိပ်ကမ်းမှာ တင်တာတွေရဲ့ ဒီကနေ သင်္ဘောတစ်စီးကို တင်တာလည်း ရက်တွေရှိသေး တယ်။ ပြီးတော့ သင်္ဘောတင်နိုင်ဖို့ဆိုတာလည်း ကြိုတင်ပြီးတော့ အရှေ့ပိုင်းမှာလည်း သတ်မှတ်ဈေးတန်းပေါ်မှာ တွက်ချက်ပြီးတော့ ဝယ်ထားတယ်။ အခုချိန်ကျတော့ ဒီလို ဒီအချိန်မှာ ဒီလိုနဲ့ပဲ သွားရမယ်ဆိုတဲ့ အခါကျတော့ ဝယ်ထားတဲ့ဟာ အားလုံးတွေရဲ့ ဈေးတန်းတွေက အမြင့်ဈေးတွေနဲ့ ဝယ်ထားပြီးသား ဖြစ်သွားတယ်။ အခုဈေးနဲ့ ပြန်တွက်မယ်ဆိုရင် တစ်ဒေါ်လာရဲ့ တန်ကြေးနဲ့ ပြန်တွက်မယ်ဆိုရင် ၁၀၀ ကျော်နဲ့ ၃၀၀ ကြားလောက်ကို ပြေးနေ တယ်ပေါ့ ဒါတောင် မငြိမ်သေးပါဘူး။ ဆုံးရှုံးမှု ရှိလားဆိုတော့ exporter တွေမှာ ဆုံးရှုံးမှု ရှိတယ်လို့ ပြောရမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။
ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လမှ စတင်၍ ပို့ကုန်ရငွေ မူဝါဒကို မကြာခဏ အပြောင်းအလဲ လုပ်ဆောင်လာ သည်မှာ လက်ရှိတွင် ၄ ကြိမ်ခန့် ရှိနေပြီ ဖြစ်သည်။

ပို့ကုန်၊ သွင်းကုန်နှင့် ပတ်သက်၍ မူဝါဒများသည် တည်ငြိမ်ရန် လိုအပ်ပြီး အနည်းဆုံး ၆ လအထိ တည်ငြိမ်မှသာ ဈေးကွက်ချိန်ညှိခြင်းနှင့် အကျိုးအမြတ်များ အဆင်ပြေမည်ဟု ကုန်သည်များက ထောက်ပြကြသည်။

လက်ရှိ ပို့ကုန်ရငွေ မူဝါဒ အပြောင်းအလဲကြောင့် ကုန်သည်များ အကျိုးအမြတ်ရရှိမှု နည်းပါးသွားခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်း ဆန်၊ ပဲ၊ ပြောင်းနှင့် ရော်ဘာ ဈေးနှုန်းများအပေါ်တွင် ဈေးနှုန်းများကျဆင်းမှု ဖြစ်ပေါ်လာမည်ဖြစ်ပြီး တောင်သူများအပေါ်တွင် သက်ရောက်မှု ဖြစ်သွားမည် ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ပို့ကုန်မူဝါဒများသည် တည်ငြိမ်ရန်လိုအပ်ပြီး ငွေကြေးလဲလှယ်မှုနှုန်း သတ်မှတ်ရာတွင်လည်း ကွာဟမှု မဖြစ်ပေါ်စေရန် လိုအပ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

ပို့ကုန်များကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အခုကတော့ သူတို့ တွက်ကြည့်လိုက်တာ ၃၁၀၀ နဲ့ ၆၀/၇၀ လောက်တော့ ပျမ်းမျှ ရကြတယ် ပြောပါ တယ်။ အရင်က ၃၃၀၀ လောက်အထိကို ပျမ်းမျှရကြတယ်၊ ၃၂၀၀။ ၃၃၀၀ လောက်အထိ။ သူက မူဝါဒ မတည်ငြိမ် တာပေါ့။ ရတုန်းကလည်း သူတို့ ပိုပေးတုန်းကလည်း ပို့ကုန်သမားတော့ ရတာပေါ့။ အခုလို လျှော့လိုက်တော့ လည်း ပို့ကုန်သမား နစ်နာတာပေါ့။ အရင်တုန်းကလည်း သူတို့ ပိုပေးတဲ့ဟာတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒီတုန်းကတော့ ပို့ကုန်သမားတွေ သာပါတယ်။ အခုကျတော့လည်း ပို့ကုန်သမားတွေ နစ်နာတာ ရှိပါတယ်။ မူဝါဒ တည်ငြိမ်ဖို့ လိုတာပေါ့။ ကျနော်တို့ဘက်ကတော့ ပုံမှန်ရောင်းထားတဲ့ဟာတွေက၊ မပို့မဖြစ် ပို့ရတဲ့ဟာတွေကတော့ ပို့ရတာ ပေါ့၊ နစ်နာတာတွေတော့ ရှိပါတယ်။ မူဝါဒတော့ တည်ငြိမ်ဖို့ လိုတယ်။ နောက် သိပ်ပြီး အဟမဖြစ်ဖို့ပေါ့။ တစ်ခါ တလေ အရမ်းရသွားတာ ရှိတယ်။ အရမ်း သာတယ်တဲ့အခါရှိတယ်။ အရမ်းနာတဲ့အခါ ရှိတယ်။ အဲဒီလိုမျိုး မဖြစ်ရင်တော့ ပိုအဆင်ပြေတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။
လက်ရှိ ပို့ကုန်ရငွေ မူဝါဒ ပြောင်းလဲလိုက်ခြင်းကြောင့် ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအတွက် နစ်နာမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော် လည်း စက်သုံးဆီနှင့် စားသုံးဆီ တင်သွင်းမည့် သွင်းကုန်လုပ်ငန်းရှင်များကတော့ အနည်းငယ် သက်သာမှုရှိသည့် အနေအထား ရှိသည်။

ထို့ကြောင့် နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် မူဝါဒကို တည်ငြိမ်အောင် လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်သကဲ့သို့ မူဝါဒ ပြောင်းလဲမှု ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် နိုင်ငံခြားငွေ ဈေးကွက်ကိုလည်း ထိန်းညှိရန် လိုအပ်သည်ဟု ကုန်သည်များက ထောက်ပြကြသည်။