CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၆

စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်ကြီး ဧဒင်အုပ်စုဥက္ကဋ္ဌ ဦးချစ်ခိုင်ကို အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေဖြင့် အမှုဖွင့် အရေးယူ ထား ကြောင်း MRTV က ယနေ့(ဧပြီ ၂၆ ရက်) ည ၈ နာရီသတင်းမှာ ကြေညာသွားခဲ့သည်။

လျှပ်စစ်နှင့်စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာန၊ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း၊ တီကျစ် ကျောက်မီးသွေးသုံး ရေနွေးငွေ့ ဓာတ် အားပေးစက်ရုံအတွက် လိုအပ်သော ကျောက်မီးသွေး ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ရောင်းချခြင်း ဆောင်ရွက်ချက်များတွင် အဂတိ လိုက် စားမှုများ ရှိနေကြောင်း ဥပဒေနှင့်အညီ အရေးယူပေးရန် တိုင်ကြားခြင်းကြောင့် အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေး ကော်မရှင် က စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းစစ်ဆေးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ စစ်ဆေးရာတွင် သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးဝန်ကြီးဌာန၊ အမှတ်(၁) သတ္တုတွင်းလုပ်ငန်းနှင့် ပုဂ္ဂလိက ကုမ္ပဏီတစ် ခုတို့သည် တီကျစ် ကျောက်မီးသွေး အကြီးစား ထုတ်လုပ်မှုအပေါ် နိုင်ငံတော်မှ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ပုဂ္ဂလိ ကမှ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်း ဖြင့် ခွဲဝေခံစားသည့် လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ရာတွင် နိုင်ငံတော်သို့ ပေးသွင်းသည့် ဓာတ်သတ္တုခွန် ၂ ရာခိုင် နှုန်းကို ဓာတ်သတ္တုများ ရောင်းချသည့်အခါ ပြောင်းလဲလာသည့် နှစ်အလိုက် သတ်မှတ်ထားသည့် ဓာတ်သတ္တု ထုတ် လုပ်မှု တစ်တန် ရောင်းဈေး(၂၀၁၈-၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် တစ်တန်လျှင် ငွေကျပ် ၄၈၁၀၀၊ ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ခုနှစ်အထိ တစ်တန်လျှင် ငွေကျပ် ၅၆၅၀၀)အပေါ် ပြင်ဆင်ကောက်ခံရမည်ဖြစ်သော်လည်း ၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၂ ရက်တွင် ကျင်းပ သည့် ဝန်ကြီးဌာန စီမံခန့် ခွဲမှု ကော်မတီ အစည်းအဝေး ၁/၂၀၁၇ ဆုံးဖြတ်ချက်အတိုင်း ကျောက်မီးသွေးထုတ်လုပ်မှု တစ် တန်ရောင်းဈေး ငွေကျပ် ၁၂၀၀၀ နှုန်းအပေါ်တွင်သာ တွက်ချက်ကောက်ခံခဲ့ကြောင်း အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး ကော်မရှင်က ဆိုသည်။

ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဟောင်း ဦးအုန်းဝင်း

ထို့နောက် ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၀ ခုနှစ်အထိ နှစ်အလိုက် ထုတ်လုပ်သည့် ကျောက်မီးသွေး တန်ချိန် ၂၃ သိန်းကျော်အတွက် ဓာတ်သတ္တုခွန် ငွေကျပ်သန်း ၁၉၀၀ ကျော်နှင့် နိုင်ငံတော်မှရရှိမည့် ထုတ်လုပ်မှုအချိုး ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းအပေါ် ငွေကျပ်သန်း ၁၄၀၀၀ ကျော် လျော့နည်းရရှိခဲ့ပြီး နိုင်ငံတော်မှ စုစုပေါင်း ငွေကျပ်သန်း ၁၅,၉၀၀ ကျော်နစ်နာမှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်း အဂတိ လိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်က ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် သယံဇာတနှင့်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဟောင်း ဦးအုန်းဝင်း အပေါ် အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေ ပုဒ်မ ၅၅ အရလည်းကောင်း၊ စာချုပ်ချုပ်ဆိုစဉ် လက်မှတ်ရေးထိုးပြီး လုပ်ငန်း အကောင်အထည် ဖော်မှုများအပေါ် ကြီးကြပ်ဆောင်ရွက်ရန် တာဝန်ရှိသည့် အမှတ်(၁)သတ္တုတွင်းလုပ်ငန်း၊ ဦးဆောင်ညွှန် ကြားရေးမှူးဟောင်း ဦးကျော်ဆန်းနှင့် နိုင်ငံတော် နစ်နာမှုများဖြစ်စေရန် အကျိုးတူပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့ သည့် ကုမ္ပဏီဥက္ကဋ္ဌ ဦးချစ်ခိုင်တို့အပေါ် အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေပုဒ်မ ၅၅/၆၃ အရလည်းကောင်း နေပြည်တော်၊ ဥတ္တရသီရိမြို့နယ်၊ ဘုရားကုန်းမြို့မရဲစခန်းတွင် တရားစွဲဆို အရေးယူနိုင်ရေး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ငွေကျပ်သန်း ၉၄၀၀ ကျော်နိုင်ငံတော်မှ နစ်နာခဲ့ကြောင်း စစ်ဆေးပေါ်ပေါက်သဖြင့် လျှပ်စစ်နှင့်စွမ်းအင်ဝန်ကြီး ဌာန၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဟောင်း ဦးဝင်းခိုင်နှင့် ဒုတိယဝန်ကြီးဟောင်း ဒေါက်တာထွန်းနိုင်တို့ကိုလည်း အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေ ပုဒ်မ ၅၅ အရလည်းကောင်း၊ စာချုပ်ပါ သတ်မှတ်ချက်အတိုင်း လိုက်နာ အကောင်အထည်ဖော်ရန်နှင့် ကြီးကြပ်ဆောင်ရွက်ရန် တာဝန်ရှိသည့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေးရေးလုပ်ငန်း ဦးဆောင်ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးသန်းနိုင်ဦးနှင့် နိုင်ငံ တော် နစ်နာမှုများဖြစ်စေရန် အကျိုးတူပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် ကုမ္ပဏီ၏ မန်နေဂျင်းဒါရိုက်တာ ဦးဝင်းမင်းခိုင်တို့ကို အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေပုဒ်မ ၅၅/၆၃ ဖြင့် ဥတ္တရသီရိမြို့နယ်၊ ဘုရားကုန်းမြို့မရဲစခန်းတွင် တရားစွဲဆို အရေး ယူနိုင်ရေး ဆောင်ရွက်ထားသည်ဟု ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဧဒင်အုပ်စုဥက္ကဋ္ဌ ဦးချစ်ခိုင်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ထိပ်တန်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦးဖြစ်ပြီး ဟိုတယ်၊ ဆောက်လုပ်ရေး၊ ဘဏ်၊ လောင်စာဆီ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချရေး စသည့် လုပ်ငန်းများကို လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၈

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေးဝေမှု အချိန်ကြာမြင့်စွာ ပြတ်တောက်နေခြင်းနှင့် လျှပ်စစ်မီး အချိန်မှန် မရရှိခြင်းတို့ကြောင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ထိခိုက်မှုရှိနေပြီး ယခင်ကထက် ငွေကုန်ကြေးကျ ပိုမိုများပြားလာနေသည်ဟု လုပ်ငန်းရှင်များ က ပြောသည်။

မွန်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းများသည်လည်း လျှပ်စစ်မီး ပုံမှန်မရရှိခြင်းကြောင့် လုပ်ငန်းများ ထိခိုက်မှုရှိနေပြီး မီးစက်များ အသုံးပြု၍ လည်ပတ်နေရခြင်းကြောင့် ယခင်ကထက် ငွေကြေး ပိုမိုကုန်ကျ လာကြောင်း ဝီမွန်အထည်ချုပ် လုပ်ငန်းပိုင်ရှင် မင်းဇော်နိုင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“တစ်ခါတလေက ဒီမှာက နေ့ကမှန်တယ်။ ညမမှန်။ ဒီလိုပဲ အခုက အချိန်က လှည့်နေတာ။ တခါတလေ ၆ နာရီ မနက်ပိုင်းလာတယ်။ တခါတလေ ၁၂ နာရီပြတ်တယ်။ တစ်နေ့က ညက တစ်ညလုံး လာပြီးတော့ အခုက ၁၀ နာရီအထိ ပြတ်သွားတယ်။ ညနေ ၆ နာရီမှ ပြန်လာတယ်။ အခုက မီးစက်မောင်းတာ တစ်နေ့ကို ၁ သိန်း ၂ သောင်း ကုန်တယ်။ တစ်လကို သိန်း ၅၀ လောက် ရှိတယ်။ အရင်တုန်းက ကျနော်တို့ မီတာဆောင် တစ်လမှ ၆ သိန်း၊ ၇ သိန်းပေါ့။ အခုက တစ်လကို သိန်း ၅၀ လောက်ဖြစ်နေတယ်။ ဘယ်လိုမှလည်း မကိုက်ဘူး။ အလုပ်လည်း လုပ်ရခက်တာပေါ့။ ဒီကအလုပ်သမားတွေ အလုပ်ရဖို့က အခုက မီးစက်မောင်းနေရတယ်။ နားလို့မရဘူး အလုပ်က။ အဓိက မီးပဲ။ မီးမရှိရင် ဘာမှ လုပ်လို့မရဘူး။ စိတ်ညစ်တယ် မီးမရှိရင်” ဟု ပြောသည်။

ယခုတွင် လျှပ်စစ်မီး ရရှိမှုသည် ယခင်ကထက် လျော့နည်းလာခြင်း၊ အချိန်တိကျမှု မရှိခြင်းတို့ကြောင့် အထည်ချုပ် လုပ်ငန်းများအနေဖြင့် မီးစက်များ အသုံးပြုလာရသည့်အတွက် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေမှုရဲ့ဒဏ်ကိုပါ နောက်ဆက်တွဲ ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။
အလုပ်လုပ်ကိုင်သည့်အခါ အဆင်ပြေစေရန်အတွက် လျှပ်စစ်မီးကို အလုပ်ချိန်အတွင်း ရရှိမည်ဆိုပါက အဆင်ပြေ ကြောင်း၊ ယခု မီးစက်ဖြင့် လုပ်ကိုင်နေရခြင်းကြောင့် အချိန်ကြာလာသည့်အခါတွင် အဆင်မပြေနိုင်တော့ကြောင်း မင်းဇော်နိုင်ဦးက ဆက်ပြောသည်။

“နေ့လည်ပိုင်းပေးဆိုလို့ရှိရင် ညမီးမလာလည်း ဘာမဖြစ်ဘူးလေ။ ညလည်း ကျနော်က ၂၄ နာရီမောင်းတယ် စက်ရုံက နေ့ဆိုင်း ညဆိုင်းပေါ့။ နေ့ရော ညရော မောင်းတယ်။ အလုပ်က ၂၄ နာရီပေါ့။ အခုက တကယ်လို့ နေ့ချည်းပဲ ပေးတယ်ဆိုလည်း မဆိုးလောက်ဘူးပေါ့။ ညဆိုရင် နားလိုက်ပေါ့။ မီးစက်မောင်းနေတာ မကိုက်ဘူး။ အကျိုးအမြတ်က ဘာမှ မရှိဘူး။ အဓိက လုပ်ငန်း လည်ပတ်လို့ရအောင် မောင်းတော့ မောင်းနေရတာပေါ့။ ရပ်ထားလို့ မဖြစ်ဘူးလေ လူကများတယ်။ အဆင်မပြေဘူး။ ကျနော်တို့က အဓိက အလုပ်လုပ်တာ မီးက အရေးကြီးဆုံးပေါ့နော်။ ငွေမရှိတာက ရှာလို့ရတယ်။ တကယ်လို့ မီး မရှိရင် ကိုယ်က စိုက်လို့မနိုင်တော့ဘူး။ နေ့တိုင်းစိုက်နေရတာ အဆင်မပြေဘူး” ဟု ပြောသည်။

ဒါ့အပြင် စက်ရုံလုပ်ငန်း အများအပြားရှိသည့် ရန်ကုန်မြို့တွင် လျှပ်စစ်မီးကို အချိန်ပိုင်းသာ ရရှိနေခြင်းကြောင့် ထုတ်ကုန်လုပ်ငန်းများ ထုတ်လုပ်မှုနှုန်း ကျဆင်းလာကြောင်း ထုတ်ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

ယင်းသို့ ထုတ်လုပ်မှုနှုန်းများ ကျဆင်းလာခြင်းကြောင့် ကုန်ပစ္စည်းများကို နိုင်ငံခြားသို့ သယ်ယူပို့ ဆောင်ပေးနေ သည့် ထောက်ပို့လုပ်ငန်းများသည်လည်း အဆင်မပြေကြောင်း Via Logistics & Supply Chain တည်ထောင်သူ ဦးသီဟပိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ မြို့နယ်များတွင် လျှပ်စစ်မီးရရှိမှုသည် ၄ နာရီခြားဖြစ်သည့်အတွက် လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ရာတွင် ယခင်ကထက် ပိုမိုအားစိုက်လုပ်ကိုင်နေရကြောင်း ဦးသီဟပိုင်က ပြောသည်။

“ကျနော်တို့က Logistics လုပ်တာဆိုတော့ ကျနော်တို့အတွက်က သိပ်သက်ရောက်မှု မရှိဘူးပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့နဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ စက်ရုံတွေအတွက်ကတော့ နည်းနည်းခက်ခဲတာပေါ့။ မီးကမရ Export, Import တွေ ကလည်း သွင်းရခက် ဘာခက်ဆိုတော့ သူတို့မှာ အခက်အခဲတွေက အမျိုးမျိုး ဖြစ်နေရတယ်။ သက်ရောက်မှုတွေ ကတော့ အများအပြားတော့ ဖြစ်တာပေါ့။ ဈေးကွက်ထဲမှာတွေရော ဘာတွေရော ဖြစ်တယ်။ ဒါပေမယ့် အခုက အရင်ကထက်စာရင် နည်းနည်းတော်သွားတယ်။ အခုက ၁ - ၅ - ၉ တွေ ပေါ်လာတော့လေ။ အလှည့်ကျလာဆို တော့ အလုပ်တွေကျတော့ အဲလိုအချိန်မျိုးမှာ အားစိုက်ပြီး လုပ်ရတာပေါ့လေ။ အဲလိုမျိုးတော့ ရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

လူဦးရေ ၇ သန်းနီးပါး နေထိုင်သည့်အပြင်၊ ရေရရှိရေးနှင့် အခြားသောလုပ်ငန်းဆိုင်ရာများ လည်ပတ်ရေးအတွက် လျှပ်စစ်မီးကို အဓိကထား အားကိုးနေရသည့် ရန်ကုန်မြို့အတွက် စီးပွားရေးထိခိုက်မှုများအပြင် ကျန်းမာရေးနှင့် ပညာရေးပိုင်းတွင်လည်း ထိခိုက်နစ်နာမှုများ ဖြစ်လာနေရကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၄

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ဘိလပ်မြေများ ပြန်လည်ဝင်ရောက်နေပြီဖြစ်သော်လည်း စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းမြင့်တက် နေမှုကြောင့် သယ်ယူစရိတ် ကြီးမြင့်နေသည့်အတွက် ဘိလပ်မြေဈေးနှုန်းများ အမြင့်ပိုင်းတွင် ဆက်လက်တည်ရှိ နေကြောင်း ဘိလပ်မြေတင်သွင်းရောင်းချသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စစ်တွေမြို့ရှိ လေးဝတီအိမ်ဆောက်ပစ္စည်းဆိုင်မှ တာဝန်ရှိသူက “ဘိလပ်မြေတော့ အခုတော့ အဝင်ကတော့ နည်းနည်းလေး အဆင်ပြေလာတယ်။ အခုဆိုရင် ဆင်သင်္ဘောတွေရော၊ နောက်ပြီး အယ်လ်ဖာတွေရော၊ နောက်ပြီး ခရောင်းတွေရော၊ နောက် အပါချီတွေရော အများကြီး ဝင်လာတာပေါ့နော်။

အခုဆို စိန်ဘိလပ်မြေတွေတောင် ဝင်လာတယ်။ ဈေးနှုန်းအပိုင်းကတော့ ငြိမ်နေတယ်။ သိပ်ပြီး မဆင်းဘူး။ ဒါပေမယ့် အခု သင်္ဘောဆီဈေးတက်လို့ ဆိုပြီး နည်းနည်း ပြန်တက်တာပေါ့။ သယ်ယူစရိတ်က တစ်လုံး ၇၀၀၊ ၈၀၀ လောက် တက်သွားတယ်” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ဖေဖော်ဝါရီလဆန်းပိုင်းက ဘိလပ်မြေ ပြတ်လပ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး အကန့်အသတ်ဖြင့် ဝယ်ယူ နေရကာ ဈေးနှုန်းများလည်း ၂ ဆခန့် မြင့်တက်ခဲ့သည့်အပြင် ဘိလပ်မြေတင်သင်္ဘောများသည်လည်း ၂ ပတ်လျှင် တစ်ကြိမ်သာ လာရောက်ကြောင်း သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့်လတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်၌ ဘိလပ်မြေ တစ်အိတ်လျှင် ၁၆၀၀၀ ကျော် ရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် ၁၄၀၀၀ ကျော်ရှိနေပြီး ဈေးနှုန်းအားဖြင့် ၂၀၀၀ ကျပ်ဝန်းကျင်သာ ကျဆင်းနေသေးကြောင်း သိရသည်။

ဘိလပ်မြေတင်သင်္ဘာများ ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ ပုံမှန် ပြန်လည်ဝင်ရောက်နေပြီဖြစ်သော်လည်း ဘိလပ်မြေများကို လိုသလောက် မရရှိခြင်းနှင့် ကုမ္ပဏီများနှင့် အဆက်အသွယ် ရရှိသူများသာ အလွယ်တကူ ဝယ်ယူ၍ ရရှိခြင်းများ ဖြစ်နေကြောင်း၊ သာမန် ဘိလပ်မြေ ဝယ်/ရောင်းသူများအနေဖြင့် အဆင်မပြေနိုင်ကြောင်း စစ်တွေမြို့ရှိ လေးဝတီ အိမ်ဆောက်ပစ္စည်းဆိုင်မှ တာဝန်ရှိသူက ပြောသည်။

“အခု လိုသလောက်တော့ ဘယ်လိုပြောရမလဲ သင်္ဘောကုမ္ပဏီတွေနဲ့ အဆက်အသွယ်ရှိတဲ့သူတွေကတော့ အဆင် ပြေတယ်။ တခြား သာမန် သင်္ဘောရောက်မှ လုပ်စားနေတဲ့သူတွေကတော့ အဆင်မပြေဘူး။ ကျမတို့ဆိုရင် သင်္ဘောမလာခင်ကတည်းက အော်ဒါတင်ထားတာပေါ့နော်။ ဈေးနှုန်းကို မသိခင်ကတည်းက အော်ဒါ တင်ထား တယ်။ သူတို့က ဘယ်လောက်လောက် ပေးမလဲ အဲလိုမျိုးပေါ့။ အဲလိုမျိုး ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ အဆက်အသွယ်မရှိဘဲနဲ့ သာမန်လုပ်စားနေတဲ့သူတွေကတော့ အဲဒီကုန်သည်ကတဆင့် ဝယ်ရတာပဲ။ ပြောမယ်ဆိုရင် ကုန်သည်နှစ်ဆင့် လောက် ဖြစ်သွားတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ဘိလပ်မြေနှင့် မြေဆီ စသည့် ကုန်ပစ္စည်းများကို နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် ကုန်သွယ်ခွင့် ကန့်သတ်ထား သော်လည်း ရခိုင်တွင် ဘိလပ်မြေစျေးနှုန်းတည်ငြိမ်ရေးနှင့် ပြတ်လပ်မှု မရှိစေရေးအတွက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံမှ ဘိလပ်မြေ တန်ချိန် ၃၀၀၀ ကို နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် တင်သွင်းခွင့်ပြုရန် ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှု လက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ်မှ ပြည်နယ်ကောင်စီထံ တင်ပြတောင်းဆိုခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် လက်တလောတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှ ဘိလပ်မြေများ ဝင်ရောက်လာခြင်းမရှိသေးဘဲ တင်သွင်းရန် အတွက် သွင်းကုန်လိုင်စင်များ လျှောက်ထားနေဆဲ အခြေအနေသာ ရှိသေးကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များ နှင့် စက်မှု လက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် အတွင်းရေးမှူး ဦးအောင်အောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကျနော်တို့ သိသလောက်ကတော့ မဝင်သေးဘူးလို့ သိရတယ်။ တင်သွင်းတာ မရှိသေးဘူးလို့ သိရတယ်။ ဒါကလည်း တင်သွင်းဖို့ ကြိုးစားနေဆဲအချိန်ပဲ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ ခွင့်ပြုတာက သိပ်မကြာသေးဘူးဆိုတော့လေ။ ချက်ချင်းကြီးတော့ ရောက်လာမှာမှ မဟုတ်တာ။ ပြည်နယ်အစိုးရကနေပြီးတော့ တင်သွင်းခွင့်ရှိကြောင်း ထောက်ခံပေးမယ်။ ဒေသမှာ ဈေးနှုန်း မမြင့်တက်ရအောင် ပြတ်လပ်မှု မရှိအောင် လုပ်တာတော့ ကောင်းပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအတိုင်းပဲ လုပ်ရမှာပေါ့နော်။ တင်သွင်းမယ်ဆိုရင် လိုင်စင်လျှောက်ရမယ်။ သွင်းကုန် သမားက လျှောက်ပြီးတော့မှ သွင်းလာရမှာပေါ့နော်။ မရသေးတာပဲ ရှိပါလိမ့်မယ်။ လျှောက်တဲ့သူက လျှောက်နေ တုန်းပါ” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်တွင် လက်ရှိ ဘိလပ်မြေတစ်အိတ်လျှင် ကျပ် ၁၂ဝဝဝ(တစ်သောင်းနှစ်ထောင်) မှ ကျပ် ၁၆၅၀၀ (တစ်သောင်းခြောက်ထောင်ငါးရာ)ခန့် အထိ စျေးနှုန်းရှိနေပြီး တစ်ဖက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှ တင်သွင်းခွင့် ရပါက ယခုထက်ပိုမို စျေးသက်သာနိုင်ကြောင်း ဘိလပ်မြေ အရောင်းဆိုင်များက ပြောသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲမဖြစ်ခင်ကာလတွင် ရခိုင်၌ ဘိလပ်မြေတစ်အိတ်လျှင် ကျပ် ၇၀၀၀(ခုနှစ်ထောင်) နှင့် ၈၀၀၀(ရှစ်ထောင်) ကြားရှိခဲ့သော်လည်း ယခုတွင် ဈေးနှုန်း ၂ ဆနီးပါးအထိ မြင့်တက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၃

နိုင်ငံတကာ လေကြောင်းလိုင်း ခရီးစဉ်များ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်မည်ဆိုပါက နိုင်ငံတကာ ခရီးသွားများကို ဗီဇာသတ်မှတ်ချက်နှင့် ကိုဗစ် စည်းကမ်းချက်များ ဖြေလျှော့ပေးရန် လိုအပ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံခရီးသွား လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်း နောင်းဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

(၂)နှစ်ကျော် ပိတ်ထားခဲ့ရသည့် နိုင်ငံတကာ လေကြောင်းလိုင်း ခရီးစဉ်များကို သင်္ကြန်ကာလအပြီး မြန်မာနှစ်ဆန်း ၁ ရက်နေ့ (ဧပြီ ၁၇ ရက်)တွင် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်မည်ဟု နစက-က ထုတ်ပြန် ကြေညာထားသည်။

ဦးနောင်းနောင်းဟန်က “ဗီဇာနဲ့ ပတ်သက်တာရယ်၊ ကျန်မာရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ကိုဗစ် စည်းကမ်းချက်တွေပေါ့နော်။ အဲဒီ စည်းကမ်းချက်တွေက အရေးကြီးပါတယ်။ တစ်ဖက်ကဖွင့်ပြီး တစ်ဖက်ပိတ်သလို ဖြစ်နေရင်လည်း မလာပါဘူး။ အဲဒါကြောင့် မို့လို့ တကယ်နိုင်ငံခြားသားတွေ အလည်လာစေချင်တယ်၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို အဆင်ပြေစေချင်တယ် ဆိုလို့ရှိရင်တော့ ဗီဇာ နဲ့ ပတ်သက်တာတွေကိုလည်း ထိုက်သင့်သလိုမျိုး အဖြေထွက်ပြီး ဖွင့်ပေးရမယ်။ ကိုဗစ်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ စည်းကမ်းချက်တွေ ကိုလည်း အိမ်နီးချင်း အာဆီယံနိုင်ငံတွေနဲ့ တန်းတူပေါ့နော်၊ အဲလိုထားပြီးတော့ ဖွင့်ပေးနိုင်မှသာလျှင် နိုင်ငံတကာ ခရီးသွား တွေက လာမှာပါ။ သူတို့တွေက ကွာရတင်း မလိုတော့ဘူး၊ Test တောင် စစ်စရာမလိုတော့ဘူး၊ ဆေးထိုးသားပြီးသား လက်မှတ်ပါရင် ပေးဝင်တယ်ဆိုတဲ့ အခြေအနေမျိုးမှာ ကိုယ်ကနေပြီးတော့ ကွာရတင်းတွေ ဘယ်နှရက်နေရမယ်၊ ဘယ်လို နေရမယ် ကန့်သတ်ချက်တွေပေါ့နော်၊ သိပ်များလွန်းရင် လာမှာ မဟုတ်ဘူးပေါ့နော်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ အဲဒီဟာလေးကိုတော့ တစ်ပြိုင်နက် ဖြေလျှော့ဖို့ လိုတယ်။ ဒါအင်မတန် အရေးကြီးပါတယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများတွင် ခရီးသွားလာမှုအပိုင်း၌ ကိုဗစ်စည်းကမ်း သတ်မှတ်ချက်များ အထိုက် အလျောက် ဖြေလျှော့ ပေးထားမှုများရှိကြောင်း သိရသည်။

နိုင်ငံတကာခရီးသွား

နိုင်ငံတကာ ခရီးသွားများအတွက် ကိုဗစ်ဆိုင်ရာ သတ်မှတ်ချက်များ အခြေအနေကို ရေးဆွဲ ထုတ်ပြန်ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ကျန်းမာရေးအသိပညာ မြှင့်တင်ရေးဌာနခွဲမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုးက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုးက “အဲဒါတော့ ကျနော်တို့ ကြိုတင်ပြီး ပြောလို့မရသေးဘူး။ သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနတွေကြားမှာ SOC ရေးဆွဲဖို့ ရှိတယ်ပေါ့နော်။ အဲဒါကိုလည်း ဖွင့်မယ့်ရက် မတိုင်ခင်မှာ ထုတ်ပြန်ပေးမှာပါ။ အနားတော့ သိပ်မနီးပါဘူး။ ဧပြီလ အရောက် ဒီလကုန်လောက်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံတကာ လေကြောင်းလိုင်းများကို ပြန်လည် ပျံသန်းပြေးဆွဲခွင့်နှင့် ပတ်သက်၍ မည်သည့် လေကြောင်းများကို ခွင့်ပြုပေး ထားသလဲနှင့် လေကြောင်းလိုင်း မည်မျှ ဆင်းသက်ပျံသန်းပြေးဆွဲခွင့်ရှိကြောင်း ကြေညာထားခြင်း မရှိ၍ နိုင်ငံခြားသား ခရီး သွား ဝင်ရောက်မှုများကို လတ်တလောတွင် မျှော်လင့်၍ မရနိုင်ကြောင်း ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးအောင်အေးဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခြေအနေတွေက ခရီးသွားဖို့ တအားကြီး အဆင်ပြေတယ် မပြေဘူးဆိုတာကို လေကြောင်းလိုင်းတွေ ဆွဲတဲ့အပေါ် မှာ မူတည်မှာပေါ့နော်။ လေကြောင်းလိုင်းတွေ ဘယ်လေကြောင်းလိုင်းတွေက ကိုယ်ကတော့ ခွင့်ပြုပြီး ဖွင့်ပေးလိုက်တာ ပေါ့ လေ၊ ဆင်းသက်လေယာဉ် မရှိဘူးဆိုလို့ရှိရင်တော့ ဘယ်လိုလုပ် ဧည့်သည် လာလို့ရမလဲနော်။ အဲတော့ ဘယ်လေကြောင်း လိုင်းတွေ သူတို့သဘောတူထားလဲ၊ ဆွေးနွေးထားလဲ၊ ကျနော်တို့ မသိသေးဘူးလေနော်။ နောက် အဲဒီလိုကြေညာမှ တစ်မျိုး ဖြစ်မှာလေ။ လုံးဝ မကြေညာထားတော့ ကျနော်တို့လည်း ဘယ်သိမလဲ၊ နောက် ဘယ်လိုင်းတွေက ပြေးဆွဲဖို့ သဘောတူ ထားပြီးပြီ၊ သူတို့က ပြေးဆွဲမယ်ဆိုပြီးတော့ အကြောင်းကြားထားတာ ရှိတယ်။ လေကြောင်းလိုင်း ဘယ်နှလိုင်းကတော့ ကမ်းလှမ်းထားတယ်တို့ သိရရင် တစ်မျိုးပေါ့လေ။ အဲလိုမျိုး ဘာမှမသိရဘူး။ ကိုယ်က တစ်ဖက်သတ် ဖွင့်တာ ဖွင့်တာပဲ ရှိတာလေနော်။ အခု ရုတ်တရက်ကြီး ဖွင့်ဖွင့်ချင်းတော့ ဆင်းမယ်ဆိုတာလည်း ရှိပါ့မလားပေါ့နော် မပြောတတ်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

ကိုဗစ် စစ်ဆေးမှု

နိုင်ငံတကာ လေကြောင်းလိုင်း ပြန်လည်ပျံသန်းပြေးဆွဲခွင့်ကို ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် စတင်ရန် စီစဉ်ဆောင်ရွက်နေ မှုများရှိသော်လည်း ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလအထိ ခွင့်ပြုပေးနိုင်ခြင်း မရှိခြင်းကြောင်း၊ ယခု ပြန်လည် ခွင့်ပြုခြင်းသည် နောက်ကျသည့် အခြေအနေဖြစ်နေကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်တချို့က သုံးသပ်ကြသည်။

ဦးနောင်းနောင်းဟန်က “ဗီဇာကိစ္စကလည်း မသေချာသေးဘူး။ အနောက်နိုင်ငံသားတွေရဲ့ စိတ်နေ သဘောထားအရလည်း သူ့ရဲ့ ခရီးသွားတာကို ၆ လ၊ ၁ နှစ် အနည်းဆုံး ကြိုတင်စီစဉ်တာ ဖြစ်တဲ့အတွက် အနောက်နိုင်ငံသားတွေနဲ့ ဂျပန်နိုင်ငံသား တွေ လိုမျိုးပေါ့နော်၊ အဲလိုနိုင်ငံသားတွေတော့ ဒီ ၆ လတာ အတွင်းမှာ ချက်ချင်းဝင်နိုင်ဖို့ အပန်းဖြေခရီးအတွက်က မဖြစ်နိုင် သေးပါဘူးခင်ဗျ။ အာရှတိုက်သားတွေကသာ ခရီးသွားဖို့ မြန်မြန်ဆန်ဆန် ဆုံးဖြတ်တာ ဖြစ်တဲ့အတွက် လာမယ့် ၃ လလောက် အတွင်းမှာတော့ အာရှနိုင်ငံသားတွေဖြစ်တဲ့ တရုတ်နိုင်ငံတို့၊ ထိုင်းနိုင်ငံတို့ပေါ့နော် ဒီအာဆီယံနိုင်ငံထဲက နိုင်ငံတွေက လေကြောင်းဖွင့်တာနဲ့အတူ မြန်မာပြည်ကို ရောက်လာဖို့ ရှိပါတယ်။ အနောက်နိုင်ငံသားတွေဖြစ်တဲ့ ဥရောပတွေ၊ ဩစတေးလျ တွေ၊ အမေရိကန်တွေကတော့ သူတို့ခရီးစဉ်တွေက ၆ လ၊ ၁ နှစ် စီစဉ်တာဆိုတော့ ၂၀၂၂ အောက်တိုဘာ နောက်ပိုင်းမှသာ ဝင်ရောက်နိုင်မယ်လို့ ကျနော်တို့က မျှော်လင့်ထားတယ်”ဟု ပြောသည်။

ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါနှင့် နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲများကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ခရီးသွားလုပ်ငန်း ထက်ဝက်ကျော် ရပ်နား ထားရကြောင်း၊ ထိခိုက်နစ်နာ ဆုံးရှုံးခြင်းများနှင့် ကြုံတွေခဲ့ရခြင်းကြောင့် ပြန်လည်ကောင်းမွန်အောင် အချိန်ယူရဦးမည်ဖြစ် ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။
ယခုအခါမှာတော့ နိုင်ငံတကာ နိုင်ငံတကာ လေကြောင်းလိုင်းများ ပြန်လည်ပျံသန်း ပြေးဆွဲခွင့် ပြုမည်ဖြစ်ခြင်းကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်း ရပ်နားထား သည့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းတချို့ ပြန်လည် လည်ပတ်လာမှုများ ရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၃

ဗဟိုဘဏ်၏ ညွှန်ကြားချက်အရ ရွှေဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်စေရေးနှင့် ဈေးကွက်ကစားသူများအား အရေးယူနိုင်ရန် ရည်ရွယ်ကာ ပြည်တွင်း‌ရွှေဈေးကွက်အတွင်း ရွှေအရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်နေသည့် စာရင်းများအား စတင် ကောက်ခံနေပြီဖြစ်ကြောင်း ရန်ကုန်တိုင်း‌ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (YGEA)မှ သိရသည်။

YGEAမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမျိုးမြင့်က “အဲဒါကတော့ မြို့တော်စည်ပင်က လုပ်နေပါပြီ။ အားလုံးအဆင်တော့ပြေပါတယ်။ ရွှေဆိုင်တွေလည်းကောက်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ အသင်းရုံးမှာလည်း ရောင်းတာ ဝယ်တာတွေကို စာရင်း ကောက်ပါ တယ်။ တစ်ပြည်လုံးမှာ အရောင်းအဝယ်လုပ်နေတဲ့ ရွှေပမာဏအင်အားကို သိချင်တယ်ပေါ့။ နောက်တစ်ခါ နိုင်ငံခြားကို ဘယ်လောက်ထွက်တယ်၊ နိုင်ငံခြားကနေ ဘယ်လောက်ဝင်တယ်။ အဲဒါတွေကို ဒေတာ အသေးစိတ် အချက်အလက်တွေလိုချင်တယ်ပေါ့။ ပြီးတော့ မြန်မာ့ရွှေဈေးကွက်ကို ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးကွက်အတိုင်း ဖော်ဆောင် ချင်တယ်။ စာရင်းဇယားတွေ တိတိကျကျသွားမယ်။ ကျနော်တို့ ဘဏ်တွေထဲကနေ အဝင်အထွက်လုပ်မယ်။ နောက် Gold exchange တွေ ဘာတွေလုပ်မယ်။ အဲဒီလိုအစီအစဉ်နဲ့ ကျနော်တို့ စာရင်းပြုစုခိုင်းပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် ရွှေနှင့်ပတ်သက်၍ အရောင်းအဝယ်လုပ်သည့် ပမာဏအားလည်း ကောက်ခံမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ပြည် တွင်းတွင် ကမ္ဘာ့စံချိန်မီ ဈေးကွက်တစ်ခုဖော်ဆောင်မည်ဟုလည်း ဗဟိုဘဏ် ဒုဥက္ကဋ္ဌမှ ပြောကြားသည်။

YGEA မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမျိုးမြင့်က “ကမ္ဘာ့ဈေးတက်လို့ တက်တာလည်း သူတို့လက်ခံတယ်။ ကမ္ဘာ့ဈေးကျလို့ ကျတာ လည်း လက်ခံတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီမှာ ကမ္ဘာ့ဈေးကျတဲ့အချိန်မှာ ပြည်တွင်းရွှေဈေးမကျအောင် ကျနော်တို့ ဒေါ်လာကို ဆွဲပြီးတော့ မ တယ်ခေါ်တာပေါ့။ ဒေါ်လာဈေးကို မြှင့်ဝယ်ပြီးတော့ ဒေါ်လာဈေးနဲ့ ရွှေဈေးက ချိတ်ထားတဲ့အခါကျတော့ ဒေါ်လာကို ဆွဲ မ ပြီးတော့ အရောင်းဝယ်လုပ်တာမျိုးဆိုလို့ရှိရင် အရေးယူ ဆောင်ရွက် မယ်လို့ ကျနော်တို့ကို ပြောပါတယ်။ အဓိကကတော့ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနဲ့ ပြည်တွင်းရွှေဈေးကြားမှာ ကျနော်တို့ အမြတ် တစ်ခုတည်းကို ကြည့်ပြီးတော့ အကျိုးဆောင်ရွက်တဲ့ပုဂ္ဂိုလ်တွေကို အရေးယူဆောင်ရွက်မယ်လို့ အဲဒါသူတို့ ပြောပါတယ်”ဟု ပြောသည်။
လက်ရှိတွင် ဈေးကွက်ထဲ၌ ရွှေလုံလုံလောက်လောက်ရှိကြောင်းနှင့် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးတက်သည့်အတွက်ကြောင့်သာ ပြည်တွင်းရွှေဈေးတက်သည့်သဘောဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် ပေါက်ဈေးမှာ သိန်း ၂၀ ကျော်သို့ ရောက်နေသည့်အတွက် ရောင်းသူများကာ ဝယ်ယူသူ နည်းကြောင်း လည်း သိရသည်။
ယနေ့ မတ်လ ၂၃ ရက်နေ့အတွက် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးတစ်အောင်စလျှင် ဒေါ်လာ ၁၉၂၀.၉၆ ရှိပြီး ပြည်တွင်း အခေါက် ရွှေဈေးမှာ ကျပ်ငွေ ၂၀၂၇၀၀၀ (သိန်းနှစ်ဆယ် ၊ နှစ်သောင်းခုနှစ်ထောင်) ရှိကြောင်းသိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မတ် ၂၂

ဧပြီလ ၁ ရက်နေ့မှာ စတင်မည့် ကုန်သွယ်ရေးဦးစီးဌာန၏ ပို့ကုန်လိုင်စင် လျှောက်ထားရမည့် မူဝါဒအသစ်ကြောင့် တောင်သူ များရရှိမည့် ပြောင်းဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းသွားနိုင်ကြောင်း ပြောင်းကုန်သည်များက ပြောသည်။

ယခင်က ပြောင်း အပါအဝင် လယ်ယာထွက်ကုန်များကို အခွန် ၂ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ကုန်သွယ်ခွင့် ပြုထားသော်လည်း လက်ရှိတွင် လိုင်စင်လျှောက်ထားရမည်ဟု ကုန်သွယ်ရေးဦးစီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုကြောင့် လိုင်စင်ကုန်ကျစရိတ်များ ထည့်ပေါင်း တွက်ချက်ပြီးမှသာ ကုန်သည်များက ဝယ်ယူကြမည်ဖြစ်ရာ တောင်သူများ အတွက် ပြောင်းဈေးနှုန်းများ လျော့နည်း၍ ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက “သက်ရောက်မှု ရှိတာပေါ့။ ကုန်ကျစရိတ် များသွားလေ ဝယ်ယူမှုဈေးနှုန်း လျှော့ချလေပဲလေ။ တောင်သူ တွေဆီမှာ ဝယ်တဲ့အချိန်မှာ ကျသွားလိမ့်မယ်။ နိုင်ငံခြားကို ရောင်းတဲ့ဈေးကတော့ နိုင်ငံခြားဖွင့်တဲ့အတိုင်းပဲ ရောင်းရမှာကို။ တက်လိုက်ကျလိုက် ပြောလို့မရဘူး။ သူက တစ်ကျပ်ပေးလိုက်ရင် ကုန်ကျစရိတ်နှုတ်ပြီး ကျန်တဲ့အထဲကနေ တောင်သူကို ပေးဝယ်ရမှာပေါ့။ တောင်သူရောင်းရတဲ့ဈေး အနည်းငယ် ကျသွားလိမ့်မယ် ဒီလောက်ပါပဲ” ဟု ပြောသည်။
ကုန်သွယ်ရေးဦးစီးဌာန၏ မတ်လ ၉ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ပြောင်း၊ နှံစားပြောင်း၊ ပြောင်းစေ့၊ ပြောင်းမှုန့် အပါအဝင် ပြောင်းကို တဆင့်ကြိတ်ခွဲ ထုတ်လုပ်ထားသည့် ထုတ်ကုန်များကို ပို့ကုန်လိုင်စင် လျှောက်ထားရန် လိုအပ်သည့် ကုန်စည်လိုင်း အဖြစ် ထပ်တိုး သတ်မှတ်ထားကြောင်း သိရသည်။
လက်ရှိ ပြောင်းဈေးနှုန်းသည် တောင်သူများအတွက် အမြတ်များ ထိုက်သင့်သလောက် ရရှိနေသည့် ဈေးနှုန်းပေါက်နေသော် လည်း ပို့ကုန်လိုင်စင် မူဝါဒအသစ်ကြောင့် တောင်သူများ အမြတ်ရရှိမှု လျော့နည်းသွားမည်ဟု ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှ ပြောင်းစိုက်တောင်သူတစ်ဦးဖြစ်သူ ကိုမင်းခိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြောင်းများကိုတွေ့ရစဉ်

ကိုမင်းခိုင်က “အခုလောလောဆယ် တောင်သူတွေရဲ့ အပိုင်းမှာတော့ လောလောလတ်လတ်ကတော့ ပေါက်ဈေးနဲ့ ရောင်းကြ တယ်။ အဲဒါမျိုးပုံစံ ဖြစ်လာရင်တော့ ကျနော်တို့ ဝယ်လက်တွေ ပြောတဲ့ပုံစံကတော့ ဈေးနှုန်းကတော့ နည်းနည်း အီသွားမယ် ပုံစံ ရှိတယ်။ ပြီးတော့ အခွန်တွေက ပါလာပြီဆိုတော့လေ။ ပထမတော့ အခွန်နည်းနည်းနဲ့ သွားရတဲ့ဟာ။ အခုက အခွန်လိုင် စင် လုပ်ရမယ်ဆိုတော့ တောင်သူတွေအပေါ်မှာတော့ အကျိုးသက်ရောက်မှုက ဈေးနှုန်းက နည်းနည်း ပြန်ပြီးတော့ လျှော့ရ မယ့် သဘောရှိတယ်၊ ကျနော်တို့အထင်ကတော့လေ။ လောလောဆယ်ကတော့ ပြောင်းဈေးက တောင်သူတွေလည်း အကျိုး အမြတ် ထိုက်သင့်သလောက်တော့ ရတယ်။ ဒါပေမယ့် အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့် နည်းနည်းပါးပါး ပထမလို ပုံစံမျိုးနဲ့ သွားရမယ်ဆို ရင် တောင်သူတွေအဖို့ဟာ အမြတ်က ပိုပြီးတော့ အမြတ်များများ ရမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ယခင်က မြန်မာနိုင်ငံမှ ထွက်ရှိသည့် လယ်ယာထွက်ကုန်များကို ပြည်ပသို့ တင်ပို့ရာတွင် လိုင်စင်လျှောက်ထားစရာ မလို သည့်အပြင် ပြောင်းထွက်ကုန်များအတွက် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၂ ရာခိုင်နှုန်းသာ ပေးဆောင်ရကြောင်း ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ထို့နောက် ယခုအခါမှာတော့ ပို့ကုန်လိုင်စင် လျှောက်ထားရမည့် မူဝါဒကြောင့် လိုင်စင်ရရှိမည့် သူမှသာ တင်ပို့ခွင့် ရရှိမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ လိုင်စင်ချပေးသည့် မူဝါဒအပေါ် မူတည်၍ ပြောင်းဈေးကွက် အပြောင်းအလဲ သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက ပြောသည်။

၎င်းက “တစ်မျိုးတော့ ဖြစ်တာပေါ့။ ကောင်းတဲ့ဘက်က တွေးရင်တော့ လိုင်စင်နဲ့ လျှောက်ပြီးတော့ လိုင်စင်နဲ့ သွားရတဲ့ အတွက်ကြောင့် ကုန်ဘယ်လောက် ထွက်သွားတယ်ဆိုတဲ့ အရေအတွက်ကတော့ အတိအကျ သိနိုင်တာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် လိုင်စင် လျှောက်လိုက်တဲ့ အတွက်ကြောင့် လူတိုင်း လျှောက်လို့ မရနိုင်တော့တဲ့ အတွက်ကြောင့် လိုင်စင်ရတဲ့ ကုမ္ပဏီကြီး တွေ ဘာတွေ လက်ဝါးကြီးအုပ်တဲ့ ဟာမျိုးတွေလည်း ဖြစ်နိုင်တာကိုလည်း ကြောက်ရတယ်ပေါ့နော်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ လိုင်စင် ပေးတဲ့ မူဝါဒအပေါ် မူတည်ပြီးတော့ အပြောင်းအလဲ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ပြောတာ”ဟု CNI သငတ်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ တောင်သူများ ရရှိသည့် ပြောင်းဈေးနှုန်းမှာ ပြောင်းတစ်တင်းလျှင် ၁၉၀၀၀ ကျပ်ရှိသည်။
မြန်မာနိုင်ငံမှ ထွက်ရှိသည့် ပြောင်းနှင့် ပြောင်းကုန်ကြမ်းများကို ထိုင်းနိုင်ငံသို့ အများဆုံး တင်ပို့လျှက်ရှိကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံ နှင့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတို့ကလည်း ဝယ်ယူမှုများရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၂

ထိုင်းသို့ နှစ်နိုင်ငံသဘောတူစာချုပ် MOU စနစ်ဖြင့် မြန်မာအလုပ်သမားများစေလွှတ်ခြင်းအား ဧပြီလဆန်း ‌နောက်ပိုင်းမှသာ စေလွှတ်နိုင်တော့မည်ဖြစ်ကြောင်း အလုပ်သမားညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန၊ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား ဌာနခွဲမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါ်အေးမွန်စိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အေဂျင်စီ (၁) ခုမှ စာချုပ်ချုပ်ဆိုရန် တင်ထားသည့်အတွက် မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့၌ အလုပ်ရှင်နှင့် အလုပ်သမားသဘောတူစာချုပ် ချုပ်ဆိုရန်ရှိကြောင်းနှင့် အဆိုပါအေဂျင်စီမှ သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်မည့် အလုပ်သမား ၆၀၀ ကျော်ခန့်ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါ်အေးမွန်စိုးက “စေလွှတ်ဖို့ကလိုသေးတယ်။ လိုသေးတယ်ဆိုတာက EC စာချုပ်ချုပ်၊ ချုပ်ပြီးပြီဆိုရင် သူတို့ရဲ့ name list တွေတက်လာမယ်။ အဲဒီ name list တွေကို ဟိုဘက်ကို လှမ်းပို့၊ ဟိုဘက်ကို လှမ်းပို့ပြီးရင် DOE ကိုပို့၊ အဲဒီမှာသူတို့က တံဆိပ်တုံးထု၊ ပြီးတော့မှ ဒီဘက်ကိုဝင်လို့ရအောင်အတွက် လ.ဝ.က ဘက်ကို လှမ်းပြီးတော့မှ တံဆိပ်တုံးထု၊ အဲဒီဟာတွေ အားလုံးအဆင်သင့်ဖြစ်ပြီဆိုတော့မှ ဒီဘက်ကလွှတ်လို့ ရတာလေ။ နောက်လွှတ်မယ်ဆိုရင် ဒီဘက်ကိုကျန်သေးတာပေါ့။ ဟိုဘက်ကနေမှ လ.ဝ.က ဘက်ကနေ ဝင်ခွင့်ရဖို့ အတွက်တွေ ဘာတွေနဲ့ဆိုတော့လေ”ဟု ပြောသည်။

မူလအစက အလုပ်သမားညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနအနေဖြင့် MOU ဖြင့် ထိုင်းသို့ အလုပ်သမားစေလွှတ်ခြင်းကို မတ်လ ကုန်၊ ဧပြီလဆန်းတွင် စတင်စေလွှတ်နိုင်မည်ဟု ပြောဆိုထားခြင်းဖြစ်သည်။

ယခုအခါ ဧပြီလဆန်းနောက်ပိုင်းတွင် စေလွှတ်နိုင်မည်ဟုဆိုသော်လည်း အချိန်ကာလ အတိအကျ မပြောနိုင် ကြောင်း ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါ်အေးမွန်စိုးက ဆက်ပြောသည်။

ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါ်အေးမွန်စိုးက “ဧပြီလအတွင်းတော့ လွှတ်ဖြစ်မှာပေါ့နော်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အစောဆုံး ချုပ်မယ့်သူတောင်မှ စာချုပ်က ၂၅ ရက်နေ့ချုပ်မှာဆိုတော့လေ။ သူတို့စာချုပ်ချုပ်တာက ၂၅ ဆိုရင် အဲဒီပေါ်မှာပဲ မူတည်ဦးမှာနော်။ သူတို့ကလည်း လူစုရသေးတယ်။ စာချုပ်ချုပ်ရသေးတယ်ဆိုတော့။ လူကလည်း တစ်နိုင်ငံ လုံးကလူတွေစုတာဆိုတော့။ ပြီးတော့ သူတို့မှာ လုပ်ငန်းစဉ်တွေလည်းရှိတာဆိုတော့။ နှေးရင်တော့ နှေးမှာပေါ့ လေ။ ဒါပေမယ့် တကယ်တမ်းကျတော့ လုံခြုံစိတ်ချပြီးတော့ မှန်မှန်ကန်ကန် အလုပ်ကိုရောက်ဖို့၊ မှန်မှန်ကန်ကန် လုပ်ခလစာတွေရပြီးတော့ လုံလုံခြုံခြုံနဲ့ သွားနိုင်ဖို့က အဓိကပဲလေ။ အဲဒီတော့ မြန်မြန်ကြီးသွားချင်တယ်ဆိုပေ မယ့် မြန်ချင်တော့ တရားမဝင်တွေသွား၊ အဖမ်းခံရ ဒုက္ခတွေရောက် အဲဒီလိုမျိုးထက် ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ပလောင်တောင်တက်နှေးပေါ့။ ဖြေးဖြေးမှန်မှန်လုပ်တာအကောင်းဆုံးပဲလို့ ပြောချင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသို့ MOU ဖြင့် စေလွှတ်ရာတွင် မြဝတီ-မဲဆောက် လမ်းကြောင်းမှသာ အဓိက စေလွှတ်မည်ဖြစ်ကာ တစ်ရက်လျှင် လူဦးရေ ၅၀၀ ခန့်ဖြင့် တနင်္လာမှ သောကြာနေ့အထိ စေလွှတ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ဒါ့အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံဘက်မှလည်း မြန်မာအလုပ်သမားဝင်ရောက်မှုပေါ်မူတည်ကာ ကွာရန်တင်းစင်တာတိုးချဲ့ သွားမည်ဟု ဆိုသော်လည်း လက်ရှိအချိန်တွင် ကိုဗစ်ကူးစက်မှုလျော့ကျနေသည့်အတွက် နောက်ပိုင်းတွင် ကွာရန်တင်း မရှိတော့ဘဲ အလုပ်သမားအများအပြား ဝင်ရောက်နိုင်ခြေရှိလာနိုင်ကြောင်းလည်း သိရသည်။

ကွာရန်တင်းဝင်ရန် ကုန်ကျစရိတ်အား ထိုင်းအလုပ်ရှင်ဘက်မှ ပေးဆောင်ရန်ဆိုသည့်အချက်ကို စာချုပ်ချုပ် ရာတွင် အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနမှ ထည့်သွင်းထားကြောင်းနှင့် ကုန်ကျစရိတ်အား အလုပ်သမားဘက်သို့ တောင်းခံခဲ့သည်ရှိသော် တိုင်ကြားနိုင်ကြောင်း အလုပ်သမားညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံကို အလုပ်သမား စေလွှတ်ရန်အတွက် တရားဝင်ခွင့်ပြုထားသည့် လိုင်စင်ရ အေဂျင်စီ အရေအတွက် ၁၁၄ ခု ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။