CNI News
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃၀
ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ဆန်စက်တချို့သည် ပြည်ပဆန်တင်ပို့မှု ရပ်နားလာခြင်းနှင့် သိုလှောင်ထားသည့် စပါးလက်ကျန် နည်းပါးနေခြင်းကြောင့် ဆန်စက်လည်ပတ်မှုများကို ခေတ္တရပ်နားလာကြကြောင်း သိရသည်။
စပါးဈေးနှုန်းနှင့် ဆန်ဈေးနှုန်းများကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ရာတွင် အရှုံးဖြစ်ပေါ်နေသည့်အတွက်ကြောင့်လည်း ဆန်စက်များက လည်ပတ်မှု ရပ်နားလာကြခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှ လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “လောလောဆယ် စပါးဟောင်း ပြတ်တဲ့ ဆန်စက်တွေလည်း ရှိတာပေါ့။ စပါးကို လှောင်မထားနိုင်တဲ့ ဆန်စက်ကတော့ စပါး ကုန်သွားတဲ့အတွက် ထပ်မကြိတ်နိုင်ဘူး။ နောက်တစ်ခါ နယ်မှာ စပါး အတန်အရာ ရှိပေမယ့် စပါးဈေးနဲ့ ဆန်ဈေးနဲ့က ဝယ်ကြိတ်လို့ အဆင်မပြေဘူးလေ။ အခုချိန်မှာ စပါးထားနိုင်တဲ့လူကျတော့ လက်ရှိ ပထမတစ်ခါ ပေါက်သွားတဲ့ ဥပမာဆိုပါ တော့ အခြေခံပေါ့ အနိမ့်ဆုံး စပါးဈေးက ၉ သိန်းခွဲလောက် ဖြစ်သွားပြီးတော့မှ အခုဈေးက ဆန်ဈေး နည်းနည်းပြန်တက် သွားတဲ့ အချိန်မှာ ဒီမှာ သိုလှောင်ထားတဲ့သူတွေက ၉ သိန်းခွဲမရရင် မရောင်းဘူးလေ။ အဲလိုဖြစ်သွားတဲ့အတွက် ဆန်ဈေးနဲ့ ဒီဘက်က စပါးဈေးနဲ့က ဝယ်ကြိတ်ရင် ၉ သိန်းခွဲဈေးနဲ့ ဝယ်ကြိတ်မယ်ဆိုလို့ရှိရင် သူတို့ရတဲ့ ဆန်ဈေးနဲ့ဆိုရင်တော့ ရှုံးမှာလေ။ ဒါကြောင့်မို့လို့ သူတို့က ဆန်စက်ခဏ ရပ်တာပါ။ ဒါပေမယ့် ဆက်ပြီးတော့ ကိုယ့်ဆန်စက်နဲ့ကိုယ် လည်ပတ်နေတဲ့ ဆန်စက် တွေလည်း အများကြီးပါပဲ” ဟု ပြောသည်။
ဆန်စက်အမျိုးအစား ၂ မျိုးရှိကြောင်း၊ စပါးများကို မြောက်မြားစွာ ကိုယ်တိုင်ဝယ်ယူ၍ ကြိတ်ခွဲသည့် ဆန်စက်နှင့် ကုန်သည် များ၏ စပါးများကို ကြိတ်ခွဲပေးရသည့် ဆန်စက်ဟူ၍ ရှိကြောင်း သိရသည်။
လက်ရှိတွင် ဒေါ်လာငွေကြေးနှုန်း ကွာဟချက်ကြောင့် ဆန်ကုန်သည်များ အရှုံးဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရသည့်အတွက် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့မှုကို ရပ်နားလာကြသည်။
ဧရာဝတီတိုင်းက ဆန်စက်တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်
ထို့ကြောင့် ကုန်သည်များ၏ စပါးကြိတ်ခွဲမှုအပေါ် မှီခိုနေရသည့် ဆန်စက်များမှာ ပိုမိုရပ်နားလာရသည့် အခြေအနေ ဖြစ်နေ သည်ဟု ဦးသိန်းအောင်က ဆက်ပြောသည်။
၎င်းက “တချို့က ကုန်သည်က လာပြီးတော့ ကြိတ်တာကိုပဲ ကြိတ်နိုင်တဲ့ ဆန်စက်ရှိတယ်။ တချို့ ဆန်စက်တွေ ကျတော့ လည်းပဲ အဲဒီမှာ ဂိုဒေါင်ကြီးတွေ အများကြီး ထားတဲ့အတွက် ကုန်သည်တွေက အဲဒီမှာ စပါးကြိတ်ပြီးတော့ ထည့်ထားကြ တယ်။ ဆန်စက်တွေကလည်း အတန်ဝယ်တယ်။ အဲဒီလို ကိုယ့်ဂိုဒေါင်ထဲမှာ အရန်သင့်ရှိတဲ့ ဆန်စက်တွေ ကျတော့လည်း သူ့ဟာသူ သူ့စရိတ်နဲ့သူ ကြိတ်တာလည်း ရှိတာပေါ့။ နောက်တစ်ခါကျတော့ လုံးဝ မဝယ်နိုင်ဘဲနဲ့ ကုန်သည်က လာကြိတ်မှပဲ ကြိတ်နိုင်တဲ့ ဆန်စက်မျိုးတွေကျတော့ အခုချိန်မှာ ကုန်သည်မကိုက်တဲ့အတွက် သူတို့ ကြိတ်စရာ မရှိတာပေါ့” ဟု CNI သို့ ပြောသည်။
ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးက ပုသိမ်၊ ဖျာပုံ၊ မအူပင်၊ မြောင်းမြ၊ ဘိုကလေး စသည့်မြို့နယ်များတွင် ဆန်စက်များ အများဆုံးရှိပြီး ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့ရန် ဆန်အများဆုံး ထုတ်လုပ်ပေးသည်။
သို့သော် လက်ရှိမှာတော့ ပုသိမ်၊ ဖျာပုံ၊ မြောင်းမြ၊ မအူပင်နှင့် ဘိုကလေး မြို့နယ်များမှ ဆန်စက်များ အပါအဝင် ဧရာဝတီတိုင်း ဒေသကြီး အတွင်းရှိ မြို့နယ်အားလုံးနီးပါးတွင် ဆန်စက်များ ရပ်နားလာကြကြောင်း သိရသည်။
ထို့နောက် ဆန်စက်များသည် လျှပ်စစ်မီးဖြင့် လည်ပတ်နေရသော်လည်း လက်ရှိတွင် လျှပ်စစ်မီးရရှိမှု အခက်အခဲ ဖြစ်နေသည့် အတွက် ဟင်္သာတမြို့နယ် အတွင်းရှိ ဆန်စက်များ အားလုံးနီးပါး ရပ်နားနေရသည့် အခြေအနေ ဖြစ်နေကြောင်း ဆန်စက် လုပ်ငန်းရှင် ကိုဒီပက CNI သို့ ပြောသည်။
ဆန်ဂိုဒေါင်တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်
ကိုဒီပက “ဟင်္သာတမှာ စပါးကလည်း ပြတ်သွားပြီ။ မီးကလည်း မလာဘူး။ ရေတင်ဖို့တောင် မီးအခက်အခဲ ဖြစ်နေတယ်။ လာမယ့် ရာသီကတော့ စပါးကတော့ ကြိတ်ဖို့ မလွယ်ဘူး။ ဝယ်ဖို့လည်း မလွယ်ဘူး။ အခုလို မီးမလာရင် မီးအားကိုးပြီး လုပ်နေရတာ မီးမလာရင် လုပ်ငန်းလုပ်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူး။ နောက်တစ်ချက် လယ်ယာထွက်ကုန် ကောက်ပဲ သီးနှံအားလုံးကို ငွေကြေး ၁၈၅၀ နဲ့ သတ်မှတ်ပေးထားတယ်။ အဲတော့ ပဲတစ်အိတ်ကို ၁ သောင်းကျော်ဟတယ်။ ဆန်ဈေးလည်း ဟနေတယ်။ အကုန်လုံးက ဟနေတယ်။ သွင်းအားစုစရိတ်ကျတော့ လက်ရှိပေါက်ဈေး ဒေါ်လာဈေး ၂၆၀၀ နဲ့ သွင်းရတယ်။ နိုင်ငံတော်က ၁၈၅၀ နဲ့ ဖြတ်ထားတဲ့အတွက် လုပ်ရတာ တော်တော် အခက်အခဲ ဖြစ်တယ်။ တောင်သူတွေဘဝက နင်းပြားပါပဲ။ စပါးပေါ်ချိန် မှာ အဲလိုမှ မီးမလာရင် ဘယ်စက်မှ စပါးဝယ်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူး။ မီးမှမလာရင် အချိန်တန်ရင် ဆန်ဝါရင် လျော်ရမှာလေ။ စပါး အစိုဝယ်လို့ ကိုယ့်ဘက်က ခြောက်အောင် မလုပ်နိုင်ရင် မနိုင်မနင်း မလုပ်နိုင်ရင် ဆန်ဝါဖောက်သွားရင် လျော်ရမှာ။ အဲကြောင့် လာမယ့်ရာသီမှာ တော်တော်စဉ်းစားရတော့မယ်” ဟု ပြောသည်။
ဟင်္သာတမြို့နယ်တွင် ဆန်စက် အလုံးရေ ၇၀ ဝန်းကျင်ရှိကြောင်း၊ ထိုဆန်စက်များသည် လက်ရှိတွင် လျှပ်စစ်မီးကို အချိန် ပြည့်ရရှိမှု မရှိဘဲ ည ၁ နာရီမှ ၃ နာရီအထိသာ ရရှိကြောင်း၊ လာမည့် စပါးပေါ်ချိန်တွင် လျှပ်စစ်မီး အချိန်မှန် မရရှိပါက ဆက်လက် ရပ်နားထားရနိုင်သည်ဟု ဆန်စက်ပိုင်ရှင်များက ပြောသည်။
ယခုလို ဆန်စက်များ ရပ်နားထားရသည့်အတွက် ဆန်စက်များကို မှီခိုနေကြရသည့် ဆန်ကြိတ်ခွဲခြင်း၊ စပါးသယ်ကြသည့် အလုပ်သမား အများစုသည် အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်လာကြောင်း၊ စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲ ရှိလာကြောင်း သိရသည်။
