CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၅

လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍသည် နိုင်ငံ့စီးပွားရေး၏ အဓိကကျောရိုးဖြစ်ပြီး ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုများကြောင့် စိုက်ပျိုး ထုတ် လုပ်နိုင်မှု စွမ်းအားများ ကျဆင်းလာနေခြင်းကို သတိပြုရန် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

ယနေ့ (ဇွန်လ ၅ ရက်) တွင် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ကမ္ဘာ့ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးနေ့ အထိမ်းအမှတ် အခမ်းအနားမှာ ၎င်းက အထက်ပါ အတိုင်း ပြောသွားကြောင်း သိရသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌက “ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍသည် နိုင်ငံ့စီးပွားရေး၏ အဓိကကျောရိုးဖြစ်ပြီး ရာသီဥတု၏ ဆိုးကျိုး သက် ရောက်မှု အထူးသဖြင့် မုတ်သုံရာသီ တိုတောင်းလာခြင်း၊ နှစ်စဉ်ပျမ်းမျှ အပူချိန်တိုးလာခြင်းနှင့် ပင်လယ် ကမ်းရိုးတန်း တစ်လျှောက်ရှိ စိုက်ပျိုးမြေများတွင် ဆားငန်ရေ ဝင်ရောက်ခြင်းတို့ကြောင့် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်နိုင်မှု စွမ်းအားများ ကျဆင်း လာခဲ့ကြောင်း၊ ထို့ပြင် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်၏ အကျိုးဆက် အနေဖြင့် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် မြင့်တက်လာခြင်းနှင့် မြေဆီလွှာ ပျက်သုဉ်းခြင်းများကြောင့် စိုက်ပျိုးမြေများ လက်လွှတ်ဆုံးရှုံးရခြင်းများသည် ဒေသခံများ၏ စားဝတ် နေရေး ဆိုးကျိုးသက်ရောက်မှုများ ရှိခဲ့ပြီး နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးကို များစွာ ထိခိုက်စေခဲ့သည်”ဟု ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ပြောင်းလဲလာသည့် ရာသီဥတုနှင့်အညီ ရေကို အကျိုးရှိထိရောက်စွာ အသုံးပြုနိုင်ရန်အတွက် ရေလိုအပ်ချက် နည်း သည့် သီးနှံများ၊ ရေကြီးနစ်မြှုပ်မှုဒဏ်ခံ သီးနှံနှင့် ရောဂါနှင့်ပိုးမွှားဒဏ်ခံ သီးနှံများ ပြောင်းလဲ စိုက်ပျိုးခြင်း၊ ရာသီဥတုနှင့် ကိုက်ညီသည့် သီးနှံနှင့် သီးနှံပုံစံများ ပြောင်းလဲ စိုက်ပျိုးခြင်း၊ ရေကိုချွေတာသုံးစွဲနိုင်သည့် ခေတ်မီ ရေသွင်းစနစ်များ အသုံးပြု စိုက်ပျိုးစေခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌက “မွေးမြူရေးကဏ္ဍသည် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးအတွက် အဓိက ပံ့ပိုးပေးနေပြီး စားသုံးမှု ပုံစံကို ပြောင်းလဲ လုပ် ဆောင်ရာတွင် အသားစားသုံးမှု တိုးမြှင့်နိုင်ရေးအတွက် အဓိကကျသည့် ကဏ္ဍတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း၊ တိရစ္ဆာန်များကရသည့် ဇီဝ မြေသြဇာများသည် ကောင်းကျိုးများ ရရှိစေနိုင်ခြင်းကြောင့် မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများမှ ပတ်ဝန်းကျင်အပေး ဖြစ် လာနိုင်သည့် ဆိုးကျိုးသက်ရောက်မှုများကို လျှော့ချပြီး ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သည့် သဘာဝနှင့်ကိုက်ညီသည့် မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးလာအောင် ဆောင်ရွက်ကြရမည်”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး နိုင်ငံဖြစ်သည်မှာ မှန်ကန်သော်လည်း လက်ရှိ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် စိုက်ပျိုးရေး သွင်းအားစု စရိတ်များ မြင့်တက်နေခြင်း၊ စက်သုံးဆီဈေး မြင့်တက်နေခြင်း၊ နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များ ကုန်သွယ်နိုင်ရေး မလုပ်နိုင်ဘဲဖြစ်နေခြင်း တို့ကြောင့် စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်ရန် ခက်ခဲလာကြောင်း လယ်ယာ စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ကိုင်သူများက ပြောသည်။

ထို့နောက် တပ်မတော်မှ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် လယ်ယာမြေများ သိမ်းဆည်းထားခြင်းကြောင့် တောင်သူများ လယ် ယာစိုက်ပျိုးစရာ မြေများ ရှားပါးနေခြင်း၊ နိုင်ငံတော်အဆင့် စီမံကိန်းများကြောင့် လယ်ယာမြေများ သိမ်းဆည်းခံရခြင်း ကြောင့် စိုက်ပျိုးမြေများ ရှားပါးနေခြင်း၊ စီးပွားရေး ကျဆင်းမှုများကြောင့် နိုင်ငံခြားထွက် အလုပ်လုပ်ကိုင်ကြခြင်းကြောင့် လယ်ယာလုပ်ကိုင်နိုင်သော လူငယ်များ နည်းပါးပြီး အသက်ကြီးရင့်သူများသာ ကျန်နေခြင်း စသည့် အခြေအနေများကြောင့် လည်း စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းများ နည်းပါးလာနေကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသူများက ပြောသည်။

လက်ရှိ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုကနေ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ကျယ်ပြန့်လာနေခြင်းကြောင့် နေအိမ်များ မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံရ သလို နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်မှုများ ဖြစ်ပေါ်နေခြင်းကြောင့် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး လုပ်ကိုင်ရန် အခက်အခဲရှိနေ ကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးပြီးသား လယ်ယာများ ရိတ်သိမ်းနိုင်ခြင်းပင် အခက်အခဲ ဖြစ်နေကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂ ၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၁

လက်ရှိတွင် လိမ္မော်ရောင်အဆင့် သတ်မှတ်ထားသည့် မုန်တိုင်းငယ်သည် မတ်လ ၂၂ ရက်နေ့ ဟိုင်းကြီးကျွန်းအနီးသို့ မရောက် ခင် ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း မိုးလေဝသနှင့် ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက "ဒီ နောက် ၁၂ နာရီက မုန်တိုင်းငယ်အဆင့်ပဲ ရောက်ဦးမယ်။ အားကောင်းသော မုန်တိုင်းငယ် လည်း ဖြစ်နိုင်တာပေါ့။ မုန်တိုင်းငယ်ရဲ့ သဘောသဘာဝကတော့ မနက်ပိုင်းတွေက နည်းနည်း အားလျော့ပြီးတော့ မွန်းလွဲ ညနေပိုင်းတွေမှာ ပင်လယ်ပြင်က ရေခိုးရေငွေ့ ပူလာတဲ့ အခါကျတော့ ရေခိုးရေငွေ့ ကောင်းကောင်းရရင် တခါပြန်ပြီး အား ပြန်ပျိုးလာတာမျိုးတွေ။ ဒီဟိုင်းကြီးကျွန်း မရောက်ခင် လောက်မှာတော့ ဆိုင်ကလုန်း မုန်တိုင်းလောက် ဖြစ်နိုင်တယ်။ ပြီး တော့ ဟိုင်းကြီးကျွန်းနား ကပ်သွားရင် တစ်ခါပြန်ပြီး အားပြန်လျော့သွားမယ့် အနေအထားမျိုး လက်ရှိမှာ တွေ့ရတာပေါ့"ဟု ပြောသည်။

ဆိုင်ကလုန်း မုန်တိုင်းအဆင့်သို့ ရောက်ရှိပါက အမည်ပေးရမည်ဖြစ်ကာ လက်ရှိတွင် မုန်တိုင်းငယ် အဆင့်သာ ရှိသေးသည့် အတွက် အမည်‌မပေးသေးကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

အားကောင်းသော မုန်တိုင်းငယ်၏ လက်ရှိအခြေအနေမှာ မြန်မာနိုင်ငံဘက်သို့ ဦးတည်ရွေ့လျားမည့် အခြေအနေဖြစ်သဖြင့် လိမ္မော်ရောင်အဆင့် သတ်မှတ်ထားကြောင်း သိရသည်။

မုန်တိုင်း အခြေအနေ တိုင်းထွာချက်

ထိုမုန်တိုင်းငယ် အနေဖြင့် မြန်မာ့ကမ်းရိုးတန်းအား ဖြတ်ခါနီး ၁၂ နာရီအချိန်ခန့်တွင် အနီရောင်အဆင့်သို့ ပြောင်းလဲ သတ် မှတ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက ပြောသည်။

လက်ရှိ မုန်တိုင်းငယ်မှာ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးသို့ သက်ရောက်မှုရှိပြီး  အထူးသဖြင့် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဘက်များသို့ ပိုမိုသက်ရောက် မှု ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက "ပြည်သူတွေအနေနဲ့ သတိထားရမှာကတော့ မုန်တိုင်းနဲ့အတူ တွဲလာတဲ့ အချက်အန္တရာယ်က ၃ ခုရှိတာပေါ့လေ။ မိုးသည်းထန်စွာ ရွာတာရယ်၊ လေပြင်းတိုက်တာရယ်၊ နောက် မုန်တိုင်းဒီရေပေါ့။ အဲဒီတော့ ကျနော်တို့က ဒီအန္တရာယ်တွေကို သတိထားရမှာ။ လေပြင်းကလည်း ကျနော်တို့က လက်ရှိဖြစ်နေတဲ့ မုန်တိုင်းငယ်ရဲ့ ရှေ့ပြေးတိမ်တွေက တော့ အခုဆိုရင် ရန်ကုန်တို့၊ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တို့ကို ရောက်နေတယ်။ မွန်၊ ကရင်ဘက်မှာလည်း တိမ်တိုက်တွေ ရှိနေတော့ ဒါတွေက မုန်တိုင်းကနေ ထွက်လာတဲ့ တိမ်တိုက်တွေပေါ့။ ဒါတွေကြောင့် မုန်တိုင်းမလာခင်မှာ အကြိုလေတိုက်တာတို့ မိုးရွာ တာတို့လည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ လေဆင်နှာမောင်း ကျရောက်တာတွေလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ ဘာလို့ဆို မုန်တိုင်းကနေ ပြန့်ထွက် လာတဲ့ တိမ်တိုက်တွေကနေပြီးတော့ လေဆင်နှာမောင်းဖြစ်တာ ရှိလို့။ ပြီးတော့ ဒီအချိန်က ပူတဲ့အချိန်ဆိုတော့ လေဆင်နှာ မောင်း တိုက်တာတွေ၊ လေပြင်းတိုက်တာတွေ သတိပြုရမှာပေါ့"ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မုန်တိုင်းငယ်၏ အမြင့်ဆုံး လေတိုက်နှုန်းမှာ တစ်နာရီလျှင် (၄၅)မိုင်နှုန်းခန့် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် ယနေ့(မတ်လ ၂၁ ရက်) ညနေပိုင်းတွင် ကိုကိုးကျွန်းအနီးသို့ လည်းကောင်း၊ မတ်လ ၂၂ ရက် နေ့လယ်ပိုင်းတွင် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ဟိုင်းကြီးကျွန်းအနီးသို့ လည်းကောင်း၊ မတ်လ ၂၃ ရက် နံနက်ပိုင်းတွင် ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်း အနီးသို့ လည်းကောင်း ရောက်ရှိနိုင်ကြောင်းလည်း မိုးဇလမှ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ပြည်တွင်း လေကြောင်းပျံသန်းရေး၊ မြန်မာ့ကမ်းရိုးတန်း တစ်လျှောက်နှင့် ကမ်းလွန်ပင်လယ်ပြင်တို့ရှိ ကမ်းနီး၊ ကမ်းဝေး ငါးဖမ်းရေယာဉ်များ၊‌ သင်္ဘောများ အနေဖြင့်လည်း ကြိုတင်သတိပြုနိုင်ပါရန် မိုးဇလမှ အသိပေးနှိုးဆော်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၀

မုန်တိုင်းငယ်၏ လက်ရှိအခြေအနေသည် မြန်မာနိုင်ငံဘက်သို့ ဦးတည်ရွေ့လျားမည့် အခြေအနေ ဖြစ်သောကြောင့် လိမ္မော် ရောင်အဆင့်ဟု သတ်မှတ်ကြောင်း မိုးလေဝသနှင့် ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ယနေ့ထုတ်ပြန်သည်။

ထိုမုန်တိုင်းငယ်၏ လေတိုက်နှုန်းမှာ တစ်နာရီလျှင် ၃၅ မိုင်မှ မိုင် ၄၀ နှုန်းခန့် ဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရသည်။

အဆိုပါ မုန်တိုင်းငယ်သည် ပိုမိုအားကောင်းလာပြီးနောက် ၂၄ နာရီအတွင်း အားကောင်းသော မုန်တိုင်းငယ်အဖြစ်သို့ လည်းကောင်း၊ နောက် ၃၆ နာရီအတွင်း ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းရကြောင်း မိုးဇလက ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထို့အပြင် မတ်လ ၂၁ ရက်နေ့ ညပိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၊ ကိုကိုးကျွန်းအနီးသို့ လည်းကောင်း၊ ၂၂ ရက်နေ့ နံနက်ပိုင်းတွင် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ဟိုင်းကြီးကျွန်းအနီးသို့ လည်းကောင်း၊ ၂၂ ရက်နေ့ ညပိုင်းတွင် ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်းအနီးသို့ လည်းကောင်း ရောက်ရှိနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။

မုန်တိုင်းငယ်၏ အရှိန်ကြောင့် ယနေ့မွန်းတည့်မှ မတ်လ ၂၂ ရက်နေ့အတွင်း နေပြည်တော်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး အောက်ပိုင်း၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ဧရာဝတီတိုင်း ဒေသကြီး၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ရှမ်းပြည်နယ်၊ ချင်းပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကယားပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်နှင့် မွန်ပြည်နယ်တို့တွင် နေရာစိပ်စိပ်မှ နေရာအနှံ့အပြား မိုးထစ်ချုန်း ရွာသွန်းနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

တချို့ဒေသများတွင် ဒေသအလိုက်နှင့် နေရာကွက်၍ မိုးကြီးနိုင်ကာ မြန်မာ့ကမ်းရိုးတန်း တစ်လျှောက်နှင့် ကမ်းလွန်ပင်လယ် ပြင်တို့တွင် ရံဖန်ရံခါ မိုးသက်လေပြင်းများ ကျရောက်ပြီး လှိုင်းကြီးမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ မုန်တိုင်းငယ်၏ အရှိန်ကြောင့် မိုးရွာသွန်းခြင်းနှင့်အတူ လေပြင်းတိုက်ခတ်ခြင်း၊ မိုးထစ်ချုန်းခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါ သဖြင့် ကြိုတင်သတိပြု နေထိုင်ကြပါရန်လည်း မိုးဇလမှ တိုက်တွန်းထားသည်။

ပြည်တွင်း လေကြောင်း ပျံသန်းရေး၊ မြန်မာ့ကမ်းရိုးတန်း တစ်လျှောက်နှင့် ကမ်းလွန်ပင်လယ်ပြင်တို့ရှိ ကမ်းနီး၊ ကမ်းဝေး ငါးဖမ်းရေယာဉ်များ၊ သင်္ဘောများအနေဖြင့်လည်း ကြိုတင်သတိပြုနိုင်ပါရန်လည်း အသိပေးနှိုးဆော်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၂ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၀

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကိုကိုးကျွန်း၊ ဟိုင်းကြီးကျွန်းနှင့် ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်းသို့ မုန်တိုင်းငယ် ဝင်ရောက်နိုင်ကြောင်း မိုးလေဝသနှင့် ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ယနေ့(မတ်လ ၂၀ ရက်)မှာ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

အားကောင်း‌သော လေဖိအားနည်း ရပ်ဝန်းသည် မုန်တိုင်းငယ်အဖြစ် ရောက်ရှိပြီး မတ်လ ၂၁ ရက် နံနက်ပိုင်းတွင် ကိုကိုးကျွန်းအနီးသို့ လည်းကောင်း၊ ညပိုင်းတွင် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ဟိုင်းကြီးကျွန်းအနီးသို့ လည်းကောင်း၊ ၂၂ ရက် နေ့တွင် ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်းသို့လည်းကောင်း ရောက်ရှိနိုင်သည်။

ထို့အပြင် ညပိုင်းခန့်မှန်းချက်မှာ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတွင် နေရာအနှံ့အပြား၊ မွန်ပြည်နယ်တွင် နေရာစိပ်စိပ်၊ ကရင် ပြည်နယ်တွင် နေရာကျဲကျဲနှင့် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ကချင်ပြည်နယ်တို့ တွင် နေရာကွက်ကျား မိုးထစ်ချုန်းရွာမည်ဖြစ်ကာ ရွာရန် ရာနှုန်း(၈၀) ဖြစ်ကြောင်းလည်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

မြစ်ဝကျွန်းပေါ်၊ မုတ္တမကွေ့၊ မွန်-တနင်္သာရီ ကမ်းရိုးတန်း တစ်လျှောက်နှင့် ကမ်းလွန်ပင်လယ်ပြင်တို့တွင် တစ်ခါတစ်ရံ မိုးသက်လေပြင်းများ ကျရောက်ပြီး လှိုင်းကြီးမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရသည်။

မိုးသက်လေပြင်းကျစဉ် ရေပြင်/ မြေပြင်လေသည် တစ်နာရီလျှင် မိုင်(၄၀)အထိ တိုက်ခတ်နိုင်ကြောင်းလည်း မိုးဇလမှ သိရသည်။

ယနေ့(မတ်လ ၂၀ ရက်) တိုင်းထွာချက်အရ ကပ္ပလီပင်လယ်ပြင် တောင်ပိုင်းနှင့် ယင်းနှင့်ဆက်စပ်လျက်ရှိသော ဘင်္ဂလား ပင်လယ်အော် အရှေ့တောင်ပိုင်းတို့တွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော အားကောင်းသော လေဖိအားနည်း ရပ်ဝန်းသည် ဆက်လက် တည်ရှိနေကြောင်း မိုးဇလက ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထို အားကောင်းသော လေဖိအားနည်း ရပ်ဝန်းသည် ပိုမိုအားကောင်းလာနိုင်ပြီး မြောက်ဘက်သို့ ဆက်လက် ရွေ့လျားကာ နောက်(၁၂)နာရီအတွင်း ကပ္ပလီပင်လယ်ပြင်နှင့် နီကိုးဘားကျွန်းတို့အနီးတွင် မုန်တိုင်းငယ်အဖြစ်သို့ လည်းကောင်း နောက် (၃၆)နာရီအတွင်း ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော် အရှေ့တောင်ပိုင်းနှင့် ကပ္ပလီပင်လယ်ပြင် မြောက်ပိုင်းတို့တွင် ဆိုင်ကလုန်း မုန်တိုင်း အဖြစ်သို့လည်းကောင်း အားကောင်းလာနိုင်ကြောင်း မိုးဇလ၏ ထုတ်ပြန်ချက်မှ သိရသည်။