CNI News
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုင်ဝင်ဘာ ၄
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသော နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းကနေ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ကြီးထွားလာနေမှုကို ဖြေရှင်းနိုင်ရန်အတွက် နှစ်ဖက်စလုံး အဆင်ပြေနိုင်သော ဆွေးနွေးချက်ကို ရှာဖွေရန် ထောက်ပြကြသလို နှစ်ဖက် စလုံး အဆင်ပြေနိုင်သည့် ဆွေးနွေးချက်က ဘာဖြစ်နိုင်သလဲဟု မေးခွန်းထုတ်သူများလည်းရှိနေကြသည်။
နှစ်ဖက်စလုံး အဆင်ပြေမည့် ဆွေးနွေးချက်ဖြစ်သော တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများကို အဆင့်လိုက် လုပ်ဆောင်ရမည် ဖြစ်ကြောင်း NCA ထိုးထားသည့် ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO- NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးကလည်း ပုံစံအမျိုးမျိုးနဲ့ လုပ်လို့ရပါတယ်၊ အဆင့်လိုက် အဆင့်လိုက်လည်း လုပ်လို့ ရတယ်။ အားလုံးတစ်ခါထဲ ထည့်ပြီးရောသမ မွှေတဲ့ဟာတော့ မရဘူးပေါ့၊ ပြေလည်ရာပြေလည်ကြောင်း၊ နီးစပ်ရာ နီးစပ်ကြောင်းကနေ စလုပ်ရမှာပေါ့။ အထူးသဖြင့်တော့ EAO တွေ ERO တွေနဲ့စပြောရင် ပိုလွယ်မယ်။ ပြီးတဲ့ခါကျ မှ PDF တွေ၊ NUG တွေကို နောက်ချန်ထားပြီးတော့ ပြောရင်လွယ်မယ်။ ဒါမှမဟုတ်လည်း ကိုယ်စားလှယ် ထားပြီး တော့ ပြောပေါ့ဗျာ၊ ကုလသမဂ္ဂ ကြားထားမလား၊ တရုတ်ကို ကြားထားမလား၊ ကျနော်တို့ ထိုင်းကိုပဲ ကြားထား မလား၊ အာဆီယံကို ကြားထားမလား၊ အဲဒီလို ကြားလူကြီးတွေနဲ့ ပြောတယ်ဆိုရင်လည်း ပြေလည်နိုင်ပါတယ်။ အဲဒါတွေမရှိဘဲနဲ့ အဲဒီအဆင့်တွေ မဖြတ်ဘဲနဲ့ နောက်နှစ်မှာလုပ်မဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ဆိုတာကြီးကလည်း ဖြစ်ပေါ်လာ ဖို့ တော်တော်ခက်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။
ထိုအဆင့်များအား ဖြတ်ကျော်ပြီးမှသာ လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ကတိကဝတ်များ၊ နိုင်ငံရေးဆုံချက်၊ သဘော တူညီချက်များရရှိပြီး တိုင်းပြည်တစ်ခုလုံး၏ နိုင်ငံရေးထွက်ပေါက်အဖြစ် ရွေးကောက်ပွဲအား ဝန်းရံကြရမည်ဖြစ် ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။
မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂအထူးကိုယ်စားလှယ် မစ္စဂျူလီဘစ်ရှော့သည် နစကဥက္ကဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်နှင့် နေပြည်တော်တွင် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး မြန်မာ့အရေး ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံမှာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက်နေ့က ပြောကြားခဲ့သည်။
ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နဲ့နိုင်ငံရေးပါတီများတွေ့ဆုံစဉ်
ထို့နောက် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် အာဆီယံအား ၎င်းတို့၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို အသုံးချပြီး အာဆီယံ၏ ဘုံသဘော တူညီချက် ၅ ချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန်၊ မြန်မာနိုင်ငံက ဦးဆောင်ပြီး ပဋိပက္ခကို အဖြေရှာရန် ဘစ်ရှော့က ကုလသမဂ္ဂညီလာခံမှာ တိုက်တွန်းခဲ့သည်။
ထို့ပြင် မြန်မာ့အရေး သက်ဆိုင်ရာ ပါဝင်ပတ်သက်သူများသည် ''တစ်ဖက်တည်းက အပြတ်အသတ်နိုင်ရမယ်'' ဆိုသော အခင်းအကျင်းအား ကျော်လွန်စဥ်းစားရမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလအထူးကိုယ်စားလှယ် ဘစ်ရှော့ က ချပြခဲ့သည်။
ယေဘုယျအားဖြင့် နှစ်ဖက်စလုံး အဆင်ပြေနိုင်မည့် လမ်းကြောင်းသည် ဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်းအရ ရွေးကောက်ပွဲ နည်းလမ်းရှိသော်လည်း လက်နက်ကိုင်နေသာ အဖွဲ့အစည်းများအားလုံးသည် ရွေးကောက်ပွဲ နည်းလမ်းဝင်ရန် ဆန္ဒရှိရန်လိုအပ်ကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာလေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “ယေဘယျသဘော စဥ်းစာမယ်ဆိုရင်တော့ နှစ်ဖက်လုံး အဆင်ပြေမယ့် နည်းလမ်းသည် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လက်ရှိသွားနေတဲ့ လမ်းကြောင်းအရ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်း သွားမယ်ဆိုရင် ရွေးကောက်ပွဲထဲသွားဖို့ရှိတယ်၊ ဒါက ကျနော်တို့ ယေဘုယျ တွက်ရမယ့်လမ်းကြောင်း။ ကုလသမဂ္ဂကတော့ သူက သံတမန်ရေးရာစကား ပြောတာ ပေါ့၊ တစ်ဖက်ကနိုင်လို့မရဘူး၊ တစ်ဖက်က ဆုံးရှုံးလို့မရဘူး။ ဒါပေမယ့် လက်ရှိအခြေအနေမှာ အဲဒီလမ်းကြောင်း ကိုသွားဖို့ ခုနပြောတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ လမ်းကြောင်းကိုသွားဖို့ အခု လက်နက်ကိုင်နေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေ အကုန် လုံးက ဆန္ဒရှိရမယ်ဆိုတာ အရေးကြီးတဲ့ အချက်ဖြစ်တယ်။ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်း သွားမယ်ဆိုရင် ရွေးကောက်ပွဲဝင် အဲဒီမှာ ဝင်အရွေးခံပြီးတော့ ကိုယ့်ရဲ့တိုင်းဒေသထဲမှာအုပ်ချုပ် ခုနပြောသလိုပေါ့ အခြေခံဥပဒေ ထဲမှာပါတဲ့ နယ်မြေဒေသ၊ သယံဇာတ၊ ဖွံ့ဖြိုးမှု ဘာညာတွေ ဒါတွေက လွှတ်တော်ထဲဝင်မှ အလုပ်လုပ်လို့ရမယ့် ကိစ္စ။ အဲဒီနည်းလမ်း မသုံးဘဲနဲ့ လက်နက်ကိုင်ဆိုတဲ့ နည်းလမ်းသွားသုံးရင်တော့ လွယ်လွယ်ကူကူ သက်သက် သာသာနဲ့ သွေးမထွက်ဘဲနဲ့ အထိခိုက်အရှနာ မရှိဘဲနဲ့ ဖြေရှင်းရမဲ့ နည်းလမ်းက ဘယ်လိုမှ ပေါ်ပေါက်လာစရာ အကြောင်းမရှိဘူး”ဟု ပြောသည်။
ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ ဘစ်ရှော့ကိုတွေ့ရစဉ်
တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် ဖိတ်ခေါ်ကမ်းလှမ်းမှုများအား လက်ခံတက်ရောက်ခြင်းမရှိဘဲ လက်နက်ကိုင် လမ်းစဥ်ဖြင့်သာ ဆက်သွားနေပါက ရွေးကောက်ပွဲလမ်းကြောင်း၊ နှစ်ဖက် အဆင်ပြေနိုင်စေသော လမ်းကြောင်းများ ပေါ်ပေါက်လာ ရန် ဖြစ်နိုင်ခြေ မရှိသလောက် ဖြစ်သွားနိုင်ကြောင်း နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ပြောသည်။
လာမည့်နှစ်(၂၀၂၅ ခုနှစ်)အတွင်း လွတ်လပ်၍ တရားမျှတသည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေး ကြိုတင်ပြင်ဆင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောကြားထားသည်။
လက်ရှိတွင် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားနေသလို နယ်မြေ မတည်ငြိမ်ခြင်းနှင့် တရားဥပဒေ စိုးမိုးမှု အားနည်းနေခြင်းကြောင့် လက်တွေ့မှာ ဖြစ်နိုင်ခြေ အလွန်နည်းသည်ဟုလည်း ထောက်ပြမှုများ ရှိနေ သည်။
ထို့ကြောင့် နစကသည် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေးအတွက် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ချုပ်ငြိမ်းရေး ကြိုးပမ်း ရန်လိုအပ်သလို နယ်မြေတည်ငြိမ်ရေးနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး ရရှိအောင်လည်း အကောင်အထည်ဖော်ရန် လိုအပ်သည်ဟု နိုင်ငံရေးပါတီများက ပြောသည်။
