CNI News
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်

စားသုံးသူများအတွက် သက်သာသော ဈေးနှုန်းများဖြင့် ဆန်များကို သြဂုတ် ၃ ရက်မှ စတင်ကာ ရောင်းချပေး မည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်က ယနေ့ (သြဂုတ် ၁ ရက်)တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ အစီအစဉ်ကို မြန်မာနိုင်ငံဆန်စပါးအသင်းချုပ်၊ မြန်မာနိုင်ငံဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံဆန်စက်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံဆန်စပါး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများအသင်း၊ ဆန်စပါးကုန်စည်ဒိုင် (ဝါးတန်း)၊ ဆန်စပါးကုန်စည်ဒိုင် (ဘုရင့်နောင်)တို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဖြင့် ရောင်းချပေးမည် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁

မြန်မာနိုင်ငံရှိ အိမ်ခြံမြေ ဈေးကွက်သည် ရန်ကုန်၊ နေပြည်တော်၊ မန္တလေး တို့တွင် ပိုမို အရောင်းအဝယ် ဖြစ်နေပြီး ဈေးနှုန်း အနေဖြင့် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြင့်တက်နေကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ရန်ကုန်၊ နေပြည်တော်၊ မန္တလေး စသည့် မြို့ကြီးများသည် အိမ်ခြံမြေ ဝယ်ယူမှု များပြားလျက်ရှိပြီး ဈေးနှုန်း များလည်း မြင့်တက်နေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဝါရင့် အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဟော့နေတဲ့ နေရာဒေသတွေပေါ့နော်၊ အပြောင်းအရွှေ့များတဲ့ နေရာဒေသတွေကတော့ တက်ပါတယ်။ အနည်းဆုံး ၅၀ Percent လောက် တက်တယ်။ ၃၀ ကနေ ၅၀ အထိ တက်နေတာပေါ့။ ဆိုလိုတာက ၁၀၀ တန် ၁၅၀ လောက် ဖြစ်သွား တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး အတွင်းရှိ အိမ်ခြံမြေ ဈေးကွက်တွင် တိုက်ခန်း၊ ကွန်ဒိုများထက် မြေကွက်များကို ပိုမိုဝယ်ယူလာ ခဲ့သည်ဟု အိမ်ခြံမြေ လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများထံမှ သိရသည်။

ရန်ကုန်မြို့တွင် အိမ်ခြံမြေများကို ဝယ်ယူပြီး ပြန်လည်ရောင်းချခြင်း မဟုတ်ဘဲ သိမ်းထားသည့် အခြေအနေ များလာသည်ဟု ရတနာသီရိ အိမ်ခြံမြေ အထွေထွေဝန်ဆောင်မှု ကုမ္ပဏီလီမိတက်မှ CEO ကိုဇေယျက ပြောသည်။

ရန်ကုန်မြို့တွင်း အခြေအနေ

ကိုဇေယျာ“အဖြစ်များတာတော့ အသေးလေးတွေ အဖြစ်များတယ်ဗျ။ ဒဂုံတောင်ပိုင်း၊ ဒဂုံဆိပ်ကမ်း၊ ဒဂုံမြောက်ပိုင်း၊ ဒဂုံ အရှေ့ပိုင်းပေါ့၊ အဲဒါလေးတွေက အဖြစ်များတယ်။ လာဝယ်ကြတယ် ပြန်ရင်းကြတယ်။ သိမ်းထားကြတယ်ပေါ့နော်။ အဲလိုမျိုး လေးဆိုတော့ သိမ်းတဲ့လူလည်း ပိုများလာတဲ့ အနေအထား ရှိတာပေါ့နော်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာ့အိမ်ခြံမြေ ဈေးကွက်တွင် မြေကွက်များကို ပိုမိုဝယ်ယူမှုများကြောင်း၊ တိုက်ခန်းများကို ဝယ်ယူမှု နည်းပါး ကြောင်း၊ တိုက်ခန်း ဝယ်ယူမှု နည်းပါးခြင်းက ဒေါ်လာဈေးနှုန်း အပြောင်းအလဲနှင့် ဈေးနှုန်း ကွာဟချက်များကြောင့် ဖြစ် ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ကိုဇေယျာက “လက်ရှိ ဒေါ်လာဈေးနဲ့တွက်ပြီး ဝယ်ရတဲ့ နှုန်းထားတွေမှာ လိုက်ဝယ်ပြီးတော့ ပြန်ရောင်းတဲ့အခါမှာ အဲဒီ နှုန်းထားတွေ မရတာတွေ ရှိတယ်ဗျ။ အခန်း တော်တော်များများက ဖြစ်တဲ့ ပြဿနာလေးတွေပေါ့။ အဲဒါလေးတွေမှာတော့ သိပ်ပြီးတော့ အရင်းအနှီး သိပ်မရင်းကြတာ တွေ့တယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာ့ အိမ်ခြံမြေ ဈေးနှုန်းများသည် ပြည်တွင်း ဒေါ်လာဈေးနှုန်း အပြောင်းအလဲနှင့် မြန်မာကျပ်ငွေ တန်ဖိုးကျဆင်းမှု၊ ငွေကြေး ဖောင်းပွမှုများ အပေါ်တွင် သက်ရောက်မှုရှိကြောင်း၊ လတ်တလော အခြေအနေများအရ လာမည့် ၃ လအထိ အတက်ပိုင်းတွင်သာ ဆက်လက် တည်ရှိနေမည်ဖြစ်ကြောင်း အိမ်ခြံမြေ အရောင်းအဝယ်လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများက ခန့်မှန်းထားကြသည်။

ထို့အပြင် ဒေါ်လာဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခြင်း၊ ဘဏ်အပ်နှံငွေများ ထုတ်ယူရန် ခက်ခဲနေခြင်းများကြောင့်လည်း အိမ်ခြံမြေ အရောင်းအဝယ်တွင် အရင်းအနှီးအဖြစ် ဝယ်ယူလာကြခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာအပါအဝင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ အခြေခံလုပ်ခလစာကို လက်ရှိ သတ်မှတ်ထားသည့် ဘတ် ၃၂၀ အစား ၄၉၂ ဘတ်သို့ ပြောင်းလဲသတ်မှတ်ပေးရန် တောင်းဆိုထားကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား အခွင့်အရေးကွန်ရက်(MWRN) မှ CNI သို့ ပြောသည်။

ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ MWRN သည် ထိုင်းနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ သွေးစည်းညီညွတ်ရေး သမဂ္ဂအဖွဲ့ချုပ် (TLSC)၊ နိုင်ငံ့ ဝန်ထမ်းများသမဂ္ဂအဖွဲ့ချုပ်တို့ဖြင့် ပူးပေါင်း၍ ထိုင်းအလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနထံသို့ တောင်းဆိုတင်ပြထားကြောင်း သိရသည်။

MWRN မှ ဦးဘရီက “လုပ်အားခ ၄၉၂ ဘတ် တိုးမြှင့်ပေးဖို့အတွက်ကို တောင်းဆိုထားတာ ရှိတယ်။ အဲဒီအထဲမှာ နေပြီး သူတို့ ၁၀ ဘတ်ပဲ တိုးလာသည်ဖြစ်စေ ၂၀ ဘတ်ပဲ တိုးလာသည်ဖြစ်စေပေါ့၊ အလုပ်သမားတွေအတွက် အကျိုးရှိရာရှိကြောင်းပေါ့၊ အဲဒီလို ရည်မှန်းပြီးတော့ တောင်းဆိုထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာက ကုန်ဈေးနှုန်းတွေ အင်မတန်မှ မြင့်မားတဲ့အခါ အခုနေ့စားခရတဲ့ တနေ့ကို ၃၂၅ ဘတ်လောက်နဲ့ အဆင်မပြေ တော့ဘူး။ ဒီနေ့စားခတွေက မပိုလျှံတဲ့အပြင် မလုံလောက်တဲ့အတိုင်းအတာကို ဖြစ်နေတဲ့အတွက်ကြောင့် တောင်းဆိုတင်ပြထားတာတော့ ရှိပါတယ်။ ဘာကြောင့် မလောက်ငှလဲဆိုတော့ အခုက ဝက်သားတစ်ကီလို တောင်မှ ဘတ် ၂၅၀ ပေးနေရပြီ။ အသားသက်သက်ဆိုရင် ၂၈၀ လောက်မှာရှိတယ်။ဟိုတုန်းကဆို ဝက်သား တစ်ကီလိုမှ ၁၃၀၊ ၁၄၀ ပဲရှိတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ဆန်ဈေးလည်းတက်တယ်၊ ဆီဈေးလည်းတက်တယ်။ ကျနော်တို့ ထိုင်းနိုင်ငံမှာဆိုရင် ကုန်ဈေးနှုန်းနဲ့ပတ်သက်လို့ ဘာမဆို အစစအရာရာပေါ့ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေ အဆမတန်မြင့်မားလာတဲ့အခါ နေ့စားခတွေက သိပ်အဆင်မပြေနိုင်တော့ပါဘူး”ဟု CNI သို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အလုပ်သမားတစ်ဦး၏ အခြေခံ လုပ်ခလစာသည် တစ်ရက်လျှင် ဘတ်ငွေ ၃၂၀ ခန့် သတ်မှတ် ထားသော်လည်း အချို့သောလုပ်ငန်းခွင်များတွင် ဘတ် ၃၂၀ အပြည့်အဝ မရရှိကြောင်းနှင့် အချို့လုပ်ငန်းခွင် များတွင် သူဌေးများက စီးပွားရေးအခြေအနေကြောင့် လုပ်ခလစာပေးဖို့ရန် မတတ်နိုင်သည့်အခါမျိုးတွင် နေ့စဉ်နီးပါး အလုပ်မလုပ်ရသည်များလည်းရှိကြောင်း သိရသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ရေထွက်ကုန်လုပ်ငန်းတစ်ခုမှ အမျိုးသမီးအလုပ်သမားတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသူ ကိုလေညှင်းက “လူတစ်ယောက်လုပ်အား တစ်နေ့ကို ၃၂၀ ဆိုတာက နေ့တိုင်းလုပ်နေရတာတွေ မဟုတ်သေးဘူး။ မလုပ်ရတဲ့ နေ့တွေရှိတာပေါ့။ အဲဒါတွေမှာ စားရေး၊ နေရေးဟာ သိပ်ကိုအဆင်မပြေကြတော့ဘူး။ နောက်ပြီး အိမ်ခန်းဖိုးရယ်၊မီးဖိုး၊ရေဖိုးရယ် ဈေးကြီးတာတွေနဲ့။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေမရှိဘူးဆိုရင် သူတို့ လုပ်ရကိုင်ရတာ မလွယ်ဘူးလေ။ ၄၉၂ ဘတ်မဟုတ်ဘူး ဆိုရင်တော့ ၄၀၀ ကျော်လောက် ဥပမာ နေ့စားအခြေခံလုပ်ခလစာ ပေးသင့်တယ်။ ပေးစေချင်တယ်ပေါ့။ ထိုင်း အာဏာပိုင်တွေကို ကျနော်တို့ တောင်းဆိုချင်တယ်ပေ့ါ” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လက ထိုင်းနိုင်ငံတွင် တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် အလုပ်အကိုင် ၁၆ မျိုးမှ ကျွမ်းကျင်လုပ်သား များအား အခြေခံလုပ်ခလစာ တိုးမြှင့်ပေးခဲ့သော်လည်း ထိုထဲတွင် မြန်မာအပါအဝင် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ မပါခဲ့ပေ။

လက်ရှိသတ်မှတ်ထားသည့် အခြေခံလုပ်ခလစာသည် အလုပ်သမားတစ်ဦး၏ အသုံးစရိတ်အတွက် လောက်ငှမှု ရှိနိုင်သော်လည်း ပိုလျှံမှုမရှိကြောင်း MWRNမှ ဦးဘရီ က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ပြောမယ်ဆိုရင် ထိုင်းနိုင်ငံကို ရောက်လာကြတဲ့ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား အများစုက ကိုယ့်နိုင်ငံကနေပြီး မိသားစုစားဝတ်နေရေး အခက်အခဲဖြစ်တယ်။ အဲဒီလိုရောက်လာကြတဲ့အခါ ကိုယ့်ကိုမှီခိုပြီးတော့ နေကြတဲ့ မိဘတွေ၊ သားသမီးတွေ၊ ဆွေမျိုးတွေ အဲဒီလိုအများကြီးရှိတဲ့အခါ သားသမီးတွေရဲ့ပညာရေးအတွက် သော် လည်းကောင်း၊ မိဘတွေရဲ့ စားသောက်နေထိုင်မှုအတွက်သော်လည်းကောင်း ပြည်တွင်းကို အနည်းဆုံး တစ်လ နှစ်သိန်းကနေ သုံးသိန်းအထိ ပို့ရတဲ့အနေအထားတွေရှိတယ်လေ။ သူ့အတွက် စားဝတ်နေ‌ရေး အဆင်ပြေတယ် ဆိုပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုယ့်ကိုမှီခိုပြီးတော့ရှိနေကြတဲ့ သားသမီးတွေ၊ မိဘတွေအတွက်ကတော့ အဆင်မပြေဘူး” ဟု ၎င်းကပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည့် တရားမဝင်ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအား ယာယီ အလုပ်သမား လက်မှတ်(ဘတ်-ပန်းရောင်ကတ်)အား ဩဂုတ် ၁ ရက်နေ့မှစတင်ကာ ထုတ်ပေးမည်ဖြစ်ကာ လုပ်သား လိုအပ်ချက်နှင့် တရားမဝင်လုပ်သား ဝင်ရောက်မှုအား ဖြေရှင်းနိုင်ရန်အတွက် အလုပ်သမားများ ခေါ်ယူရန် ရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃၀

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ဆန်စက်တချို့သည် ပြည်ပဆန်တင်ပို့မှု ရပ်နားလာခြင်းနှင့် သိုလှောင်ထားသည့် စပါးလက်ကျန် နည်းပါးနေခြင်းကြောင့် ဆန်စက်လည်ပတ်မှုများကို ခေတ္တရပ်နားလာကြကြောင်း သိရသည်။

စပါးဈေးနှုန်းနှင့် ဆန်ဈေးနှုန်းများကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ရာတွင် အရှုံးဖြစ်ပေါ်နေသည့်အတွက်ကြောင့်လည်း ဆန်စက်များက လည်ပတ်မှု ရပ်နားလာကြခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှ လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လောလောဆယ် စပါးဟောင်း ပြတ်တဲ့ ဆန်စက်တွေလည်း ရှိတာပေါ့။ စပါးကို လှောင်မထားနိုင်တဲ့ ဆန်စက်ကတော့ စပါး ကုန်သွားတဲ့အတွက် ထပ်မကြိတ်နိုင်ဘူး။ နောက်တစ်ခါ နယ်မှာ စပါး အတန်အရာ ရှိပေမယ့် စပါးဈေးနဲ့ ဆန်ဈေးနဲ့က ဝယ်ကြိတ်လို့ အဆင်မပြေဘူးလေ။ အခုချိန်မှာ စပါးထားနိုင်တဲ့လူကျတော့ လက်ရှိ ပထမတစ်ခါ ပေါက်သွားတဲ့ ဥပမာဆိုပါ တော့ အခြေခံပေါ့ အနိမ့်ဆုံး စပါးဈေးက ၉ သိန်းခွဲလောက် ဖြစ်သွားပြီးတော့မှ အခုဈေးက ဆန်ဈေး နည်းနည်းပြန်တက် သွားတဲ့ အချိန်မှာ ဒီမှာ သိုလှောင်ထားတဲ့သူတွေက ၉ သိန်းခွဲမရရင် မရောင်းဘူးလေ။ အဲလိုဖြစ်သွားတဲ့အတွက် ဆန်ဈေးနဲ့ ဒီဘက်က စပါးဈေးနဲ့က ဝယ်ကြိတ်ရင် ၉ သိန်းခွဲဈေးနဲ့ ဝယ်ကြိတ်မယ်ဆိုလို့ရှိရင် သူတို့ရတဲ့ ဆန်ဈေးနဲ့ဆိုရင်တော့ ရှုံးမှာလေ။ ဒါကြောင့်မို့လို့ သူတို့က ဆန်စက်ခဏ ရပ်တာပါ။ ဒါပေမယ့် ဆက်ပြီးတော့ ကိုယ့်ဆန်စက်နဲ့ကိုယ် လည်ပတ်နေတဲ့ ဆန်စက် တွေလည်း အများကြီးပါပဲ” ဟု ပြောသည်။

ဆန်စက်အမျိုးအစား ၂ မျိုးရှိကြောင်း၊ စပါးများကို မြောက်မြားစွာ ကိုယ်တိုင်ဝယ်ယူ၍ ကြိတ်ခွဲသည့် ဆန်စက်နှင့် ကုန်သည် များ၏ စပါးများကို ကြိတ်ခွဲပေးရသည့် ဆန်စက်ဟူ၍ ရှိကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ဒေါ်လာငွေကြေးနှုန်း ကွာဟချက်ကြောင့် ဆန်ကုန်သည်များ အရှုံးဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရသည့်အတွက် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့မှုကို ရပ်နားလာကြသည်။

ဧရာဝတီတိုင်းက ဆန်စက်တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် ကုန်သည်များ၏ စပါးကြိတ်ခွဲမှုအပေါ် မှီခိုနေရသည့် ဆန်စက်များမှာ ပိုမိုရပ်နားလာရသည့် အခြေအနေ ဖြစ်နေ သည်ဟု ဦးသိန်းအောင်က ဆက်ပြောသည်။

၎င်းက “တချို့က ကုန်သည်က လာပြီးတော့ ကြိတ်တာကိုပဲ ကြိတ်နိုင်တဲ့ ဆန်စက်ရှိတယ်။ တချို့ ဆန်စက်တွေ ကျတော့ လည်းပဲ အဲဒီမှာ ဂိုဒေါင်ကြီးတွေ အများကြီး ထားတဲ့အတွက် ကုန်သည်တွေက အဲဒီမှာ စပါးကြိတ်ပြီးတော့ ထည့်ထားကြ တယ်။ ဆန်စက်တွေကလည်း အတန်ဝယ်တယ်။ အဲဒီလို ကိုယ့်ဂိုဒေါင်ထဲမှာ အရန်သင့်ရှိတဲ့ ဆန်စက်တွေ ကျတော့လည်း သူ့ဟာသူ သူ့စရိတ်နဲ့သူ ကြိတ်တာလည်း ရှိတာပေါ့။ နောက်တစ်ခါကျတော့ လုံးဝ မဝယ်နိုင်ဘဲနဲ့ ကုန်သည်က လာကြိတ်မှပဲ ကြိတ်နိုင်တဲ့ ဆန်စက်မျိုးတွေကျတော့ အခုချိန်မှာ ကုန်သည်မကိုက်တဲ့အတွက် သူတို့ ကြိတ်စရာ မရှိတာပေါ့” ဟု CNI သို့ ပြောသည်။

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးက ပုသိမ်၊ ဖျာပုံ၊ မအူပင်၊ မြောင်းမြ၊ ဘိုကလေး စသည့်မြို့နယ်များတွင် ဆန်စက်များ အများဆုံးရှိပြီး ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့ရန် ဆန်အများဆုံး ထုတ်လုပ်ပေးသည်။

သို့သော် လက်ရှိမှာတော့ ပုသိမ်၊ ဖျာပုံ၊ မြောင်းမြ၊ မအူပင်နှင့် ဘိုကလေး မြို့နယ်များမှ ဆန်စက်များ အပါအဝင် ဧရာဝတီတိုင်း ဒေသကြီး အတွင်းရှိ မြို့နယ်အားလုံးနီးပါးတွင် ဆန်စက်များ ရပ်နားလာကြကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဆန်စက်များသည် လျှပ်စစ်မီးဖြင့် လည်ပတ်နေရသော်လည်း လက်ရှိတွင် လျှပ်စစ်မီးရရှိမှု အခက်အခဲ ဖြစ်နေသည့် အတွက် ဟင်္သာတမြို့နယ် အတွင်းရှိ ဆန်စက်များ အားလုံးနီးပါး ရပ်နားနေရသည့် အခြေအနေ ဖြစ်နေကြောင်း ဆန်စက် လုပ်ငန်းရှင် ကိုဒီပက CNI သို့ ပြောသည်။

ဆန်ဂိုဒေါင်တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

ကိုဒီပက “ဟင်္သာတမှာ စပါးကလည်း ပြတ်သွားပြီ။ မီးကလည်း မလာဘူး။ ရေတင်ဖို့တောင် မီးအခက်အခဲ ဖြစ်နေတယ်။ လာမယ့် ရာသီကတော့ စပါးကတော့ ကြိတ်ဖို့ မလွယ်ဘူး။ ဝယ်ဖို့လည်း မလွယ်ဘူး။ အခုလို မီးမလာရင် မီးအားကိုးပြီး လုပ်နေရတာ မီးမလာရင် လုပ်ငန်းလုပ်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူး။ နောက်တစ်ချက် လယ်ယာထွက်ကုန် ကောက်ပဲ သီးနှံအားလုံးကို ငွေကြေး ၁၈၅၀ နဲ့ သတ်မှတ်ပေးထားတယ်။ အဲတော့ ပဲတစ်အိတ်ကို ၁ သောင်းကျော်ဟတယ်။ ဆန်ဈေးလည်း ဟနေတယ်။ အကုန်လုံးက ဟနေတယ်။ သွင်းအားစုစရိတ်ကျတော့ လက်ရှိပေါက်ဈေး ဒေါ်လာဈေး ၂၆၀၀ နဲ့ သွင်းရတယ်။ နိုင်ငံတော်က ၁၈၅၀ နဲ့ ဖြတ်ထားတဲ့အတွက် လုပ်ရတာ တော်တော် အခက်အခဲ ဖြစ်တယ်။ တောင်သူတွေဘဝက နင်းပြားပါပဲ။ စပါးပေါ်ချိန် မှာ အဲလိုမှ မီးမလာရင် ဘယ်စက်မှ စပါးဝယ်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူး။ မီးမှမလာရင် အချိန်တန်ရင် ဆန်ဝါရင် လျော်ရမှာလေ။ စပါး အစိုဝယ်လို့ ကိုယ့်ဘက်က ခြောက်အောင် မလုပ်နိုင်ရင် မနိုင်မနင်း မလုပ်နိုင်ရင် ဆန်ဝါဖောက်သွားရင် လျော်ရမှာ။ အဲကြောင့် လာမယ့်ရာသီမှာ တော်တော်စဉ်းစားရတော့မယ်” ဟု ပြောသည်။

ဟင်္သာတမြို့နယ်တွင် ဆန်စက် အလုံးရေ ၇၀ ဝန်းကျင်ရှိကြောင်း၊ ထိုဆန်စက်များသည် လက်ရှိတွင် လျှပ်စစ်မီးကို အချိန် ပြည့်ရရှိမှု မရှိဘဲ ည ၁ နာရီမှ ၃ နာရီအထိသာ ရရှိကြောင်း၊ လာမည့် စပါးပေါ်ချိန်တွင် လျှပ်စစ်မီး အချိန်မှန် မရရှိပါက ဆက်လက် ရပ်နားထားရနိုင်သည်ဟု ဆန်စက်ပိုင်ရှင်များက ပြောသည်။

ယခုလို ဆန်စက်များ ရပ်နားထားရသည့်အတွက် ဆန်စက်များကို မှီခိုနေကြရသည့် ဆန်ကြိတ်ခွဲခြင်း၊ စပါးသယ်ကြသည့် အလုပ်သမား အများစုသည် အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်လာကြောင်း၊ စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲ ရှိလာကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၉

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ သင်္ဃန်းကျွန်းမြို့နယ်အတွင်းရှိ အနှေးယာဉ် ဆိုက်ကားများသည် ဘတ်ထရီများ တပ်ဆင်၍ ပြောင်းလဲ မောင်းနှင်လာကြသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

ဘတ်ထရီဖြင့် ပြောင်းလဲတပ်ဆင် မောင်းနှင်ခြင်းအားဖြင့် ခွန်အားသုံးစွဲရမှု သက်သာသည့်အပြင် ဝင်ငွေအားဖြင့် ပိုမိုရရှိလာ သည့်အတွက် ဘတ်ထရီများ တပ်ဆင်၍ အသုံးပြုလာကြခြင်းဖြစ်သည်ဟု သင်္ဃန်းကျွန်းမြို့နယ်မှ ဘတ်ထရီဆိုက်ကား မောင်းနှင်သူ ကိုသန်းချိုက CNI သို့ ပြောသည်။

ကိုသန်းချိုက “ဘတ်ထရီ ဘီးကတော့ ကျနော်တို့ကတော့ သက်သာအောင်လို့ တပ်တာပေါ့နော်။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ကိုယ်က နေ့စဉ်နဲ့အမျှ နင်းနေရတော့ ကြာလာတော့ မနင်းနိုင်ဘူးပေါ့။ ဘတ်ထရီဘီးကို သက်သာအောင်လို့၊ မြန်ချင်လို့တော့ ကျနော်တို့က တပ်တာ မဟုတ်ဘူး သက်သာအောင်လို့။ နောက်ပြီးကျတော့ စီးပွားရေး ပမာဏကျတော့ နည်းနည်းပေါ့ ဆိုက်ကားနဲ့စာရင်တော့ ၂ ခေါက် ၃ ခေါက်လောက် မြန်တာပေါ့။ အခေါက်ရေမြန်တော့ ပိုက်ဆံပိုရတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ဘတ်ထရီဆိုက်ကား ဆရာနဲ့ ရိုးရိုး ဆိုက်ကားဆရာတို့ကိုတွေ့ရစဉ်

ဆိုက်ကားများကို ဘတ်ထရီဘီး တပ်ဆင်သည့်အခါတွင် တစ်စီးလျှင် ယခင်က ၃ သိန်းကျပ်သာ ကုန်ကျသော်လည်း လက်ရှိ တွင် ၄ သိန်းမှ ၇ သိန်းအထိ ကုန်ကျကြောင်း သိရသည်။

ဘတ်ထရီ ဆိုက်ကားများကို ပြီးခဲ့သည့် ကိုဗစ်ဖြစ်သွားသည့် ကာလမှစတင်၍ တပ်ဆင်လာကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ဘတ်ထရီ ဆိုက်ကားအစီးရေ မြောက်များစွာ ပေါ်ပေါက်လာနေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ဆိုက်ကားဂိတ် တစ်ဂိတ်လျှင် ၃ စီးအထိ ရှိကြ ကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် တချို့ကတော့ ငွေကြေး မတတ်နိုင်သည့်အတွက် ဘတ်ထရီဆိုက်ကားအဖြစ် ပြောင်းလဲရန် အခက်အခဲ ရှိနေကြ ကြောင်း၊ ဘတ်ထရီဆိုက်ကားများ ပေါ်ပေါက်လာခြင်းကြောင့် ရိုးရိုးအနှေးယာဉ် ဆိုက်ကား အသုံးပြုသည့် ဆိုက်ကားသမား များအတွက် ဝင်ငွေပိုင်းဆိုင်ရာ အနည်းငယ် ထိခိုက်မှုရှိလာကြောင်း အနှေးယာဉ် ဆိုက်ကားဆရာ ဦးကျော်မြင့်က ပြောသည်။

ဦးကျော်မြင့်က “ဒီဟာတပ်တယ်ဆိုတာ ငွေရေးပေါ်မှာ မူတည်တယ်။ ဒီဟာတပ်တာက ပိုက်ဆံ ၆ ပြား ၁ ပဲနဲ့ တပ်လို့ရတာ မဟုတ်ဘူး။ ၄ - ၅ သိန်းလောက် ကုန်တာ။ အခုဆို ၇ သိန်းလောက် ကုန်တယ်။ အဲ ၇ သိန်းလောက်က အဘတို့မှာ အရင်းမရှိ ဘူး။ အရင်းမရှိတော့ ကိုယ့်ဟာကိုယ် နိုင်သလောက်လေးနဲ့ပဲ ကြည့်လုပ်နေရတာပေါ့။ အဘတို့က ၁ ခေါက်လောက်နင်းရင် သူတို့က ၃ ခေါက်လောက် နင်းလို့ရတယ်။ အဲဒါတွေ ကွာတာပေါ့။ အဲတော့ ခရီးသည်တွေ အနေနဲ့ကလည်း အမြန်ရောက် ချင်တော့ ဒါလေးနဲ့ပဲ အမြန်ခရီးပဲ စီးသွားကြတာပေါ့။ အဘတို့ကျတော့ လူကြီးပိုင်းလည်း ဖြစ်တယ်၊ နှေးတော့ သိပ်ပြီး မစီးချင်ကြဘူး” ဟု CNI သို့ ပြောသည်။

 ဘတ်ထရီ တပ်ထားတဲ့ ဆိုက်ကားကို တွေ့ရစဉ်

ဘတ်ထရီဆိုက်ကား အစီးရေသည် လက်ရှိတွင် အစီးရေ ၁၀၀ ကျော်နီးပါး ရှိလာပြီး သင်္ဃန်းကျွန်းမြို့နယ်ရှိ ဆိုက်ကားဂိတ် များ၊ ငမိုးရိပ်နှင့် စံပြဈေးဝန်းကျင်တွင် အများဆုံး တွေ့ရှိရသည်။

လက်ရှိတွင် အနှေးယာဉ် ဆိုက်ကားများကိုသာ ရန်ကုန်မြို့တော် စည်ပင်သာယာရေးကော်မတီမှ လိုင်စင်သတ်မှတ် ပေးထား ကြောင်း၊ ဘတ်ထရီ ဆိုက်ကားများကိုမူ လိုင်စင်ခွင့်ပြုပေးထားခြင်း မရှိကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် အဆိုပါ ဘတ်ထရီ ဆိုက်ကားများသည် အနှေးယာဉ် ဆိုက်ကားများနည်းတူ ယာဉ်စည်းကမ်း၊ လမ်းစည်းကမ်းများကို လိုက်နာကြခြင်းကြောင့် ဖမ်းဆီးအရေးယူ ခံရခြင်းမျိုး မရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၉

ရန်ကုန်မြို့ရှိ နိုင်ငံခြားငွေလဲကောင်တာ(Money Exchange) များတွင် ထိုင်းဘတ်နှင့် ဂျပန်ယန်းတို့ကို ဝယ်ယူမှု ပိုမိုများပြားနေကြောင်း နိုင်ငံခြားငွေလဲကောင်တာများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသို့ ဝယ်ယူသူများသည် ပြည်ပနိုင်ငံသို့ သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်မည့်သူများ၊ ကျောင်းသွားတက်မည့် သူများသာဖြစ်ကြောင်း ၎င်းတို့ထံမှ သိရသည်။

ခိုင်(အမည်လွှဲ) နိုင်ငံခြားငွေလဲကောင်တာက “ထိုင်းဘတ်ဝယ်တဲ့လူ များလာတယ်ပေါ့။ အခုလောလောဆယ် ရက်ပိုင်းကတော့ ဂျပန်သွားမယ့်သူတွေရှိတဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ဂျပန်ယန်း ဝယ်တဲ့လူတွေရှိတယ်။ နိုင်ငံခြား သွားမယ့်သူ၊ အလုပ်လုပ်ကိုင်မယ့် ကလေးတွေပေါ့နော် သူတို့တွေဝယ်တာများပါတယ်။ တခြား currency ကျတော့ နိုင်ငံခြားလမ်းကြောင်း သိပ်မရှိတဲ့အခါကျတော့ မလေးတို့ ဘာတို့က အရောင်းအဝယ်သိပ်မရှိပါဘူး။ ညီမတို့က လက်လီရောင်းတာဆိုတော့ တစ်သောင်း၊ နှစ်သောင်း အဲဒီလိုမျိုးလေးတွေပေါ့။ ဘတ်တစ်သောင်းတို့။ တစ်ဦးကို အဲဒီလိုမျိုးလေးတွေပေါ့ amount အများကြီးတော့ မဟုတ်ဘူး။ ဒေါ်လာကတော့ ခါတိုင်းတွေထက် စာရင် အရမ်းအရောင်းအဝယ် နည်းသွားတာပေါ့။ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ဈေးနှုန်းတွေနဲ့ဆိုတော့ သိပ်ပြီးတော့ အရောင်းအဝယ်မရှိပါဘူး။ မရှိသ‌လောက်ကို နည်းပါးပါတယ်”ဟု ၎င်းကပြောသည်။

ဒေါ်လာများကို နိုင်ငံခြားငွေလဲကောင်တာများသို့ လာရောက်ရောင်းချသည့်အခါတွင် ဗဟိုဘဏ်မှ သတ်မှတ် ထားသည့် ၁၈၅၀ ကျပ်ဖြင့်သာ ဝယ်ယူရသည့်အတွက် ရောင်းချသူ နည်းပါးသည်ဟုလည်း ၎င်းက ဆက်ပြော သည်။
ဗဟိုဘဏ်မှ နိုင်ငံခြားသုံးငွေနှုန်းထားများကို သတ်မှတ်ပေးထားသော်လည်း လက်ရှိပြင်ပတွင် အရောင်းအဝယ် ပြုလုပ်နေသည့်ဈေးမှာ မြင့်တက်နေသည့်အပြင် ဈေးမတည်ငြိမ်ဘဲ အချိန်နှင့်အမျှ ပြောင်းလဲနေကာ ယနေ့(ဇူလိုင် ၂၉ရက်)၏ ပြင်ပပေါက်ဈေးသည် အမေရိကန်တစ်ဒေါ်လာလျှင် ၂၅၀၀ ကျပ်အထိရှိနေသည်။

နိုင်ငံခြားသုံးငွေ ဒေါ်လာနှင့် မြန်မာကျပ်ငွေကိုတွေ့ရစဉ်

မြတ်(အမည်လွှဲ) နိုင်ငံခြားငွေလဲကောင်တာက “အဲဒါကတော့ အပြင်ရဲ့ ဈေးကွက်နေမှာပေါ့နော်။ အမတို့ ဗဟိုဘဏ်ဈေးနဲ့ဟာကို လာရောင်းတဲ့လူရှိရင် အမတို့ ဝယ်ပေးတယ်။ ပြီးရင် အမတို့လက်ထဲမှာ ပစ္စည်းရှိရင် ပြန်ရောင်းပေးလိုက်တယ်။ မရှိဘူးဆိုရင်တော့ မရှိတဲ့အကြောင်းကို ဧည့်သည်ကို သေချာပြောပေးလိုက်တယ်။ ဒီဈေးနဲ့ကလေ အရောင်းအဝယ်လုပ်တဲ့လူက တော်တော်နည်းတယ်။ နည်းတယ်ဆိုတော့ လာရောင်းတဲ့ လူရှိရင် တော့ အမတို့က အကုန်ပြန်ရောင်းပေးတယ်။ အရင်ထက်စာရင်တော့ နည်းသွားတာပေါ့။ အလုပ်တော့ ပါးသွား တာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

ယခုရက်ပိုင်းတွင် နိုင်ငံခြားငွေလဲ ကောင်တာများသို့ ဒေါ်လာ လာရောက်ရောင်းချရာတွင် တစ်ရက်လျှင် ပျမ်းမျှ အားဖြင့် ဒေါ်လာ တစ်ထောင်ခန့်သာရှိပြီး ထိုသို့ လာရောက်ရောင်းချသူ နည်းပါးမှုကြောင့် လက်ရှိ နိုင်ငံခြားငွေလဲ ကောင်တာများတွင် အရောင်းအဝယ် အေးနေကြောင်းနှင့် အချို့ နိုင်ငံခြားငွေလဲကောင်တာများတွင် ရောင်းချရန် နိုင်ငံခြားငွေ မရှိသဖြင့် ရပ်နားထားရကြောင်း သိရသည်။

အေး(အမည်လွှဲ) နိုင်ငံခြားငွေလဲကောင်တာက“ခဏရပ်ထားတယ်။ ဈေးတွေက မငြိမ်လို့။ အခုဗဟိုဘဏ်ဈေးနဲ့ ကိုလည်း အရောင်းအဝယ် လူတွေက လာမလုပ်ကြဘူး။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့။ ပြီးတော့ ညီမတို့ဆီမှာ stock လည်း မရှိလို့ပါ။ လူတွေကလာပြီး အရောင်းအဝယ်မလုပ်ကြတော့ ညီမလေးတို့ဆီမှာ ဝယ်၊ ရောင်းတွေက မရှိဘူးဖြစ်နေ တာ။ ညီမတို့က ဗဟိုဘဏ်ဈေးနဲ့ဝယ်ပေးလို့ပဲရတယ်။ အပြင်ဈေးတွေမရှိတာဖြစ်တဲ့အတွက်ကိုလေ။ လူတွေက လည်း ဗဟိုဘဏ်ဈေးကိုကျတော့ နည်းတော့ လာမရောင်းကြတာ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာကျပ်ငွေတန်ဖိုးကျဆင်းကာ နိုင်ငံခြားငွေဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေသဖြင့် ဒေါ်လာ၊ ဘတ်၊ ယွမ် စသည်တို့ဖြင့် ဝယ်ယူရသည့် ကုန်ပစ္စည်းများမှာလည်း ဈေးနှုန်းလိုက်ပါမြင့်တက်လျက်ရှိသည်။

ဒါ့အပြင် ပြည်ပထွက်၍ အလုပ်လုပ်ကိုင်မည့်သူများသည် ယခင်ကထက် ကုန်ကျစရိတ် ပိုမိုများပြား လာကြကြောင်း ပြည်ပအလုပ်အကိုင် အေဂျင်စီများထံက သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၈

ရန်ကုန်အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံပြည်မဖက်မှ ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရာ၌ စစ်ဆေးရေးဂိတ် များတွင်တင်းကြပ်စွာစစ်ဆေးခြင်းကြောင့် အချိန်ကြာမြင့်စွာ စောင့်ဆိုင်းနေရပြီး ကုန်စည်စီးဆင်းမှု နှောင့်နှေးသွား၍ ကုန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်လာနေကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အဝင် အမ်းမြို့နယ်ရှိ စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွင် ယခင်ကထက် စစ်ဆေးနေမှု တင်းကြပ်လာ နေပြီး ကုန်တင်ကားများအနေဖြင့် ယင်းဂိတ်တွင် ၃ ရက်မှ ၁ ပတ်အထိ စောင့်ဆိုင်းနေရခြင်းကြောင့် ကုန်စည်များ ရောက်ရှိမည့်အချိန် ရောက်မလာဘဲ ကုန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာသည်ဟု ကျောက် တော်မြို့နယ်မှ ဒေသခံတစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးအောင်ကျော်မြက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ပြည်မဘက်ကနေ ကျနော်တို့ ရခိုင်ဘက်ကိုယူလာတဲ့ ကုန်စည်တွေက ဒီမှာ အမ်းဂိတ်မှာ တော်တော်ကို စစ်ဆေးရေး တင်းကြပ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကြန့်ကြာမှုတွေ ရှိတယ်။ ကြန့်ကြာမှုတွေရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် လည်း ကျနော်တို့ဆီကို ရောက်လာတဲ့အခါမှာ ကုန်ပစ္စည်းတွေ ဈေးတက်တာရှိတယ်။ ဘာကုန် ဘာ ပစ္စည်းပဲဖြစ်ဖြစ် နယ်လုံလက်မှတ်ပါပြီးမှ သယ်ရတယ်။ နယ်လုံလက်မှတ် ယူရတာလည်း တော်တော် ခက်ခဲတယ်။ နောက်ပြီးတော့ နယ်လုံလက်မှတ်ပါရင် လည်းပဲ ဒီလို စစ်ဆေးရေးတွေ တော်တော် တင်းတင်းကြပ်ကြပ်ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကျနော်တို့ကုန်ပစ္စည်းတွေဟာ မကြာသင့်ဘဲနဲ့ အများကြီး ကြာတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ကုန်စည်စီးဆင်းမှု ကြန့်ကြာနေသည့်အတွက် တချို့သော ကုန်ပစ္စည်းများသည် မကြာခဏ ပြတ်လပ်မှု များဖြင့် ကြုံတွေ့နေရသည်ဟု ဒေသခံများက ပြောသည်။

ဒါ့အပြင် ကုန်ကားများဖြင့် ကုန်စည်သယ်ဆောင်ရာတွင် စစ်ဆေးရေး တင်းကြပ်လာသည့်အတွက် ကုန်စည်များကို သင်္ဘောဖြင့် ပြောင်းလဲသယ်ဆောင်လာကြပြီး ၎င်းမှာလည်း အလားတူ စီးဆင်းမှု နှောင့်နှေးကြန့်ကြာခြင်းနှင့် ကြုံတွေ့ရသည်ဟု ကျောက်တော်မြို့ရှိ လေးဝတီအိမ်ဆောက်ပစ္စည်းဆိုင်မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်းရှိ စစ်ရေးဂိတ်တစ်ခုတွင် ကုန်တင်ကားများနှင့် လမ်းသွားလမ်းလာများကို စစ်ဆေးနေစဉ်

“လောလောဆယ်က ကျမတို့က ရေကြောင်းနဲ့သယ်တယ်။ ရေကြောင်းနဲ့သယ်တော့ ရန်ကုန်ကနေ ရေကြောင်းနဲ့ စစ်တွေကနေ ကျမတို့ ဒီကို ကားနဲ့သယ်တယ်။ အဲလိုဆိုတော့ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုက နှေးကွေးသွားတာပေါ့။ အခက်အခဲတွေများတော့လေ။ အကုန်လုံးနေရာက အစစ်အဆေးတွေ များ နေတယ်။ အခုဆိုရင် မြို့ဝင် ဂျတ်အထွက်မှာတောင်မှ စစ်ဆေးနေကြတယ် အခုက။ ကုန်ကားတွေက အသွားတွေက တစ်ရက်မှာ ကုန်ကား ၅၀ သွားတယ်ဆိုပါစို့။ အခုကတော့ ၁၀ စီးလောက်သွားတာ မြင်ရတယ်။ ကျမတို့ အာရှလမ်းပေါ်မှာတော့လေ။ ဘယ်လိုကြောင့်မျိုးနဲ့ ကုန်ကားတွ နှေးသွားလဲတော့ မသိဘူး” ဟု ၎င်းကပြောသည်။

ဒါ့အပြင် လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ မြို့နယ်များ၌လည်း မှတ်ပုံတင်များကို စစ်ဆေးမှုများ လုပ်ဆောင်နေပြီး မြို့နယ်တစ်ခုမှ တစ်ခုသို့ သွားရာတွင်လည်း စစ်ဆေးရေး တင်းကြပ်လာသည်ဟု သိရသည်။

ကုန်စည်သယ်ဆောင်ရာတွင် ယခင်က ဓာတ်မြေဩဇာ၊ ဘိလပ်မြေနှင့် တချို့သော ကုန်စည်တို့ကိုသာ သယ်ဆောင်ခွင့် ကန့်သတ်ထားပြီး လက်ရှိတွင် လျှပ်စစ်ပစ္စည်း၊ ဆေးဝါးများကို သယ်ဆောင်ရာတွင် နယ်လုံဝန်ကြီး၏ ထောက်ခံချက်ပါရှိမှသာ ဖြတ်သန်းသယ်ဆောင်ခွင့်ရရှိသည်ဟု ရွှေပြည်သစ် ခရီးသည်နှင့် ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေးမှ ဦးကိုမိုးက CNI သို့ ပြောသည်။

“ကားလမ်းတွေက မကောင်း၊ ကားလမ်းတွေက မောင်းလို့မရ။ ၆ နာရီဆို လမ်းက ပိတ်ထားပြီ။ အဲလို ၁ ရက်လောက် ကြာရမယ့်နေရာက ၂ ရက် ၃ ရက်လောက် ကြာသွားတယ်။ စစ်ဆေးရေးတွေရှိတော့ ကုန်စည်က ရှားတော့ ရှားသွားတယ်လေ။ ရေခဲသေတ္တာတို့၊ ဝါယာကြိုးတို့၊ ဆေးပစ္စည်းတွေဆိုလို့ရှိရင် နယ်လုံ (လက်မှတ်) မပါရင် ကားမှာ မသယ်ရဘူး အဲလို။ သူတို့ နယ်လုံ (လက်မှတ်) တောင်းတာက တစ်မျိုး။ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းဆိုလည်း ဒါလေးတစ်ခုပါရင်လည်း နယ်လုံ (လက်မှတ်)တောင်းတယ်။ နယ်လုံ (လက်မှတ်) မပါဘူးဆိုရင် ကားတွေကို ဖြတ်ခွင့်မပေးဘူး။ ကားတွေကို အဲဒီမှာ ရပ်ထားတယ်။ အကြာကြီး ရပ်ထားတယ်။ ပြီးရင် ဘာမှလည်းမဟုတ် ပိုက်ဆံပေးရင် လွတ်လာတာပဲ” ဟု ပြောသည်။။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်း၌ စစ်ဆေးရေး တင်းကြပ်ပြီး ကုန်စည်စီးဆင်းမှု ကြန့်ကြာနေသည့်အတွက် တချို့ သော ကုန်စည်များသည် ပျက်စီးမှုများနှင့် ကြုံတွေ့နေရပြီး ပုပ်သိုးမှုများလည်း ဖြစ်ပေါ်နေသည့်အတွက် ဒေသတွင်းတောင်သူများအနေဖြင့် နစ်နာဆုံးရှုံးမှုများရှိသည်ဟု သိရသည်။

ဒါ့အပြင် ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မောင်တောမြို့နယ် မြောက်ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းကိုလည်း အသွားအလာ ကန့်သတ်ထားသည့်အတွက် မောင်တောမြောက်ပိုင်းတွင် ကုန်စည်စီးဆင်းမှု အခက်အခဲ ဖြစ်နေကာ ဈေးနှုန်းများလည်း အဆမတန်မြင့်တက်နေကြောင်း၊ တချို့သော ကုန်စည်များသည်လည်း ဝယ်ယူ၍ မရသည့် အနေအထား ရောက်ရှိနေသည်ဟု မောင်တောမြောက်ပိုင်းဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၈

ထိုင်းအာဏာပိုင်များက လုပ်သားလိုအပ်ချက်နှင့် တရားမဝင် လုပ်သား ဝင်ရောက်မှုအား ဖြေရှင်းနိုင်ရန်အတွက် အလုပ်သမားများ ခေါ်ယူရန်ရှိသည့်အတွက် မြန်မာလုပ်သားများကို စေလွှတ်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာအလုပ် သမားအရေး ဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ လုပ်သားလိုအပ်ချက်မှာ လူဦးရေ ၅ သိန်းဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာ- လာအို- ကမ္ဘောဒီးယား- ဗီယက်နမ်တို့မှ လုပ်သားများအား ခေါ်ယူမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုအထဲတွင် မြန်မာလုပ်သားကို အများဆုံး ခေါ်ယူမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် မြန်မာလုပ်သားများကို စေလွှတ်သွားရန် ပြင်ဆင်နေကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ ထိုင်းနိုင်ငံက လုပ်သားခေါ်ယူရာတွင် လက်ရှိခေါ်ယူနေသည့် MOU စနစ် အပါအဝင် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ခွင့် လက်မှတ် (Border pass)နှင့် ထိုင်းရှိ တရားမဝင် လုပ်သားများအား ယာယီ အလုပ်သမားလက်မှတ် (ဘတ်-ပန်းရောင်ကတ်) ထုတ်ပေး ခြင်းတို့ဖြင့် လုပ်သားလိုအပ်ချက်ကို ဖြေရှင်းသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သို့ ပြော သည်။

ဦးမင်းဦးက “သူတို့က အတည်ပြု လိုက်တာ မှန်တယ်။ ဒါပေမယ့် အစည်းအဝေး ဆုံးဖြတ်ချက်က အတည်ပြုလိုက်ပြီးရင် သူက ထုတ်ပြန်ချက်ဆိုတာ သက်သက်ထပ်ပြီးတော့ ထုတ်ရတယ်လေ။ ဘယ်နေ့ ဘယ်ရက်က အတည်ပြုချက်ကို သဘော တူပြီးတော့ စတင် လုပ်ဆောင်လို့ ရပြီဆိုတဲ့ အဲဒါက အခုထွက်မလာသေးဘူး။ သူတို့က ဒီမှာ ဇောင်းပေးပြီး ပြောတာတော့ တရားဝင် MOU နဲ့ခေါ်မယ့်ဟာကို ဇောင်းပေးပြီး ပြောတာပေါ့။ အဲဒီတော့ တရားဝင် MOU တစ်သုတ်ပြီးတဲ့ အခါကျတော့ နယ်စပ် ၁၀ ပြည်နယ် ရှိတာပေါ့။ အဲဒီမှာဆိုရင် ပုဒ်မ ၆၄ အရ Border pass တွေကိုင်ပြီးတော့ ဒီဘက် အခြမ်းမှာလာပြီး အလုပ်လုပ်လို့ ရတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ ရိုးရိုးပဲ စဉ်းစားကြည့် ဒါကဘယ်လိုမှ လိုအပ်တဲ့ ၅ သိန်းကိုရဖို့ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ အခုကျနော်တို့ တင်သွင်းတာတောင်မှ သောင်းကဏန်းပဲ ရှိသေးတယ်။ မြန်မာပြည်ကနေ တင်သွင်းတဲ့ ဟာတွေလေ။ ဆိုတော့ ဒီမှာရှိတဲ့ တရားမဝင် အလုပ်သမားအုပ်စုကို မှတ်ပုံတင်ပေးတဲ့ ဟာကပဲ ပိုပြီးတော့ ထိရောက်မှု များလိမ့်မယ်”ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းက ထုတ်ပေးတဲ့ ဘတ်ပန်းရောင်ကတ် (KIC)

အဆိုပါ ဘတ်ပန်းရောင်ကတ် လုပ်ပေးခြင်းသည် ရှားပါးကြောင်း၊ ထိုကတ် ကိုင်ဆောင်ထားပါက ထိုင်းအစိုးရမှ သတ်မှတ် ထားသည့် အလုပ်သမားအခွင့်အရေး ပြည့်ပြည့်ဝဝ ရမည်ဖြစ်သည့်အတွက် တရားမဝင် လုပ်ကိုင်နေသည့် လုပ်သားများ အနေဖြင့် ၎င်းကတ်အား လုပ်ဆောင်ထားသင့်ကြောင်း FED မှ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ဦးထူးချစ်က CNI သို့ ပြောသည်။

ဦးထူးချစ်က “ပြည်နယ်တော့မတူဘူး၊ ဒီမှာ အခြေခံလစာက ၃၂၀ ကနေ စတယ်။ ၃၂၀၊ ၃၃၀၊ ၃၄၀ ပေါ့။ ကိုယ်လုပ်တဲ့ အပေါ် မှာနဲ့ ကျွမ်းကျင်မှုနဲ့ လုပ်ငန်းအပေါ်မှာ မတူဘဲနဲ့။ နောက်တစ်ခုက ပိုအရေးကြီးတာက ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အလုပ်သမားတွေအတွက် လူမှုဖူလုံရေး ရန်ပုံငွေပေါ့။ အဲဒီအကျိုးခံစားခွင့်ပေါ့။ အဲဒါပြည့်ပြည့်ဝဝ ခံစားရမယ်။ နောက်ပိုင်းတွေကျ ကိုယ်လက်ရှိလုပ်နေ တဲ့ အလုပ်က အဆင်မပြေဘူးဆိုရင် သူဌေးအပြောင်းအလဲတို့၊ လုပ်ငန်းတွေ အပြောင်းအလဲတို့ လုပ်လို့ရတဲ့ အနေအထားပေါ့။ တရားဝင် အလုပ်သမား တစ်ယောက်ရဲ့ အခွင့်အရေးတွေ အကုန်ရမယ်။ ဒီပန်းရောင်ကတ် လုပ်ထားတာက MOU လာလုပ်တဲ့ အလုပ်သမားတွေနဲ့လည်း အခွင့်အရေးက အတူတူပါပဲ”ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ရက်အထိ မြန်မာ အပါအဝင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား ၁(တစ်)သန်းကျော်အား တရားဝင် နေထိုင် အလုပ်လုပ်ခွင့် ပြုမည့် အထဲတွင် ယခု ဘတ်ပန်းရောင်ကတ် ထုတ်ပေးမည့် အလုပ်သမားများလည်း ပါဝင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုသူများသည် တစ်နှစ်တစ်ကြိမ်နှုန်းဖြင့် သက်တမ်းတိုး ရမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၇

နိုင်ငံခြားသုံးငွေများသည် လက်ရှိတွင် ဈေးတက်နေသဖြင့် ပြည်ပထွက်ပြီး အလုပ်လုပ်ကိုင်မည့်သူများအတွက် ကုန်ကျစရိတ် ပိုမိုကုန်ကျလာကြကြောင်း ပြည်ပအလုပ်အကိုင် အေဂျင်စီများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခင်က ဂျပန်နိုင်ငံသို့ သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်မည်ဆိုပါက ပျမ်းမျှကုန်ကျစရိတ်သည် သိန်း ၅၀ ခန့်ရှိသော် လည်း လက်ရှိတွင် သိန်း ၇၀၊ ၈၀ ခန့် ကုန်ကျကြောင်း၊ မလေးရှားနိုင်ငံသို့ သွားရောက်မည်ဆိုပါက ယခင်ထက် ၆ သိန်း‌ခန့် ပိုမိုကုန်ကျကြောင်း ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီများက ပြောသည်။

ဂျပန်အေဂျင်စီတစ်ခုဖြစ်သည့် Naytic Asia အေဂျင်စီမှ ဒါရိုက်တာ ကိုနေဦးကိုက “ကျနော်တို့က လေယာဉ် လက်မှတ်ဝယ်ရတာကျတော့ လေယာဉ်ရုံးတွေကလည်း အပြင်ပေါက်ဈေးအတိုင်း ရောင်းရတာကိုး။ ကျနော်တို့ ဟိုဘက်ကလည်း training အနေနဲ့ ပြောမယ်ဆိုရင် လေယာဉ်လက်မှတ်ကို ကုမ္ပဏီဘက်က ခံပေးရတာပေါ့။ ကုမ္ပဏီဘက်ကနေ လေယာဉ်လက်မှတ်ဖိုး လွှဲပေးလိုက်ရင် ကျနော်တို့လက်ထဲကို ‌ရောက်တာသည် ၁၈၅၀ နဲ့ပဲ ရောက်တာပေါ့။ သူက ဘဏ်တိုက်ရိုက်ကို သူကတရားဝင်လွှဲရတာဆိုတော့ ဒီဘက်ကိုရောက်လာပြီဆိုတာနဲ့ ၁၈၅၀ ပဲလေ။ လေယာဉ်လက်မှတ်ဝယ်တာကျတော့ သူ့ပေါက်ဈေးအတိုင်း ဝယ်ရတာကိုး။ မဟုတ်ရင် လေယာဉ် ရုံးက ရောင်းမှမရောင်းတာ ဒါပေမယ့် လေယာဉ်ကဏ္ဍတွေမှာ ဝယ်ရတာကျတော့ ကျနော်တို့က ၂၂၀၀၊ ၂၄၀၀ အခုဆိုရင် ၂၅၀၀ လောက်ရှိတယ် အဲဒီလိုမျိုး ဝယ်ရတယ်။ သူတို့အတွက်က နည်းနည်းငွေကြေးကတော့ မြင့်သွား တာပေါ့။ လက်ရှိဈေးနှုန်းတွေအတိုင်းဆိုရင်တော့ သူတို့ နည်းနည်းဝန်ပိတာပေါ့။ နောက်ရှေ့လျှောက် ဘယ်လို အနေအထားတွေ ဖြစ်လာနိုင်လဲဆိုတာကတော့ ကျနော်တို့လည်း ခန့်မှန်းလို့မရသေးဘူးပေါ့” ဟု CNI သို့ ပြောသည်။

ထိုသို့ ကုန်ကျစရိတ်မြင့်တက်သွားသဖြင့် အေဂျင်စီဘက်မှ ညှိနှိုင်း လျှော့ပေါ့ပေးရသည့်ကိစ္စရပ်များ ရှိကြောင်း သိရသည်။

ဗဟိုဘဏ်မှ နိုင်ငံခြားသုံးငွေများအား သတ်မှတ်ထားသော်လည်း ပြင်ပပေါက်ဈေးများတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ တစ်‌ဒေါ်လာလျှင် ကျပ်ငွေ ၂၅၀၀ နီးပါး၊ ထိုင်းဘတ် တစ်ဘတ်လျှင် ကျပ်ငွေ ၇၀ ခန့်၊ ဂျပန်ယန်းငွေမှာ ၁၈ ယန်း ပေါက်ဈေးများ ရှိနေသည်။

ပြည်ပကို သွားရောက်လုပ်ကိုင်ကြမည့်သူများသည် ဝန်ဆောင်ခကုန်ကျစရိတ်အား နိုင်ငံခြားငွေနှုန်းနှင့်ညီမျှသည့် ကျပ်ငွေပေးသွင်းရခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် ယခုလို နိုင်ငံခြားသုံးငွေပေါက်ဈေးများကြောင့် နစ်နာကြောင်း ပြည်ပကို သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်မည့် ကိုနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဂျပန်ဆိုရင် ယန်းငွေနဲ့ဆို ပုံမှန်အတိုင်းသွားနေတဲ့ ပုံစံမျိုးပဲ။ အဓိကက မြန်မာငွေကျဆင်းမှုပဲ ဖြစ်နေတယ်လို့ ထင်တာပဲ။ ဒါပေမယ့် ဒီက မြန်မာဘက်က သွားမယ့်လူတွေအတွက်ကျတော့လည်း ဒေါ်လာဈေးနဲ့ တွက်ပေး ရမယ်ဆိုရင်တော့ ပိုပြီးတော့ နစ်နာတာပေါ့။ ဒေါ်လာဈေးတက်လာတာနဲ့အမျှ သူတို့သွင်းရတဲ့ ပိုက်ဆံက သူတို့က ဒေါ်လာဝယ်သွင်းကြတာမဟုတ်ဘူး။ မြန်မာငွေနဲ့ပဲသွင်းတာပေါ့နော်။ အဲဒါကို ကုမ္ပဏီဘက်တွေက ဖြတ်မယ်ဆို ရင် ဒီက‌ပေါက်ဈေးအတိုင်းဖြတ်တယ်ဆိုရင် ဒေါ်လာဈေးတက်လာတာ မြန်မာငွေကျလာတာနဲ့ တောက်လျှောက် ပိုပြီးတော့ ပေးရမှာပေါ့။ အရင်တုန်းက ၂၀၀၀ ဈေးနဲ့ဆိုရင် သိန်း ၂၀ သွင်းရမယ်ဆိုရင် အခု ၂၅၀၀ နှုန်းနဲ့ဆိုရင် သိန်း ၂၅ သိန်းသွင်းရတယ်။ အဲဒီလိုမျိုးပေါ့ နည်းနည်းကွာတာနဲ့ အများကြီးတက်တက်လာတာဆိုတော့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံရှိ စက်ရုံလုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်

ယခင်စာချုပ်ချုပ်ထားသည့် သူများအား အဆိုပါကာလပေါက်ဈေးဖြင့် စာချုပ်ချုပ်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး လက်ရှိတွင် ယခုကဲ့သို့ နိုင်ငံခြားသုံးငွေများဈေးတက်လာသဖြင့် အရှုံးပေါ်သည့် အနေအထားဖြစ်နေကြောင်း ပွင့်ဖူးအောင် အေဂျင်စီမှ ကိုနွေကိုကိုလင်းက CNI သို့ ပြောသည်။

အေဂျင်စီများသည် ပြင်ပ‌ပေါက်ဈေးအတိုင်း ပေး၍ဝယ်နေရခြင်းဖြစ်ကာ နိုင်ငံခြားသုံးငွေဈေးနှုန်းများသည် အချိန်နှင့်အမျှ ပြောင်းလဲနေသဖြင့် ပြည်ပထွက်မည့် ကုန်ကျစရိတ်ကို အတိအကျ မသတ်မှတ်နိုင်သည့် အနေ အထားဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ပွင့်ဖူးအောင်အေဂျင်စီမှ ကိုနွေကိုကိုလင်းက “ဟိုတနေ့က မလေးရှားပို့ဖို့ ကလေးကိစ္စအတွက်တောင် ဒေါ်လာဈေး အဲဒီတုန်းက ၂၂၀၀ ကျော်ပဲပေါက်တယ်။ ကျနော်တို့က အစိုးရသတ်မှတ်ထားတာ ဒေါ်လာ ၈၅၀ သတ်မှတ် ထားတာလေ မလေးရှားကို။ ‌ဒေါ်လာဈေးနဲ့ပဲ ဗမာငွေကို သတ်မှတ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ အဲဒီအချိန်မှာကျတော့ ၂၃၀၀ လောက်နဲ့ပဲ ငါ ကြိုကောက် ထားလိုက်မယ်ကွာ။ အဲဒီလောက်ဝန်းကျင်ပဲဆိုပြီး ကိုယ်ကမှန်းပြီး ကောက်ထားပေးတာ။ ပိုရင် မင်းတို့ကို ပြန်ပေးမယ်ဆိုပြီး။ နောက် နာရီဝက်အတွင်းမှာ ဘယ်လောက်ဖြစ်သွားလဲ ဆိုတော့ ဒေါ်လာဈေးက ၂၄၈၀ တွေဖြစ်ကုန်တယ်။ အဲဒီတော့ ကျနော် ကလေးတွေကို ပြန်ပြောရတာပေါ့နော်။ အဲဒီလိုအခက်အခဲတွေလည်း ကျနော်တို့မှာ အများကြီးရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ ပြည်ပသို့ ထွက်မည့် ကုန်ကျစရိတ်မှာ ယခင်ကထက် ပိုမိုကုန်ကျလာသော်လည်း ပြည်ပနိုင်ငံတွင် ၎င်းတို့ရရှိမည့် လုပ်အားခသည် မြန်မာကျပ်ငွေနှင့် တွက်ကြည့်လျှင် များပြားသည့်အတွက် အဆင်ပြေနိုင်ကြောင်း Naytic Asia အေဂျင်စီမှ ဒါရိုက်တာ ကိုနေဦးကိုက ပြောသည်။

“စစချင်းထွက်တဲ့အချိန်မှာ ပေးတဲ့ amount က များသွားလိမ့်မယ်။ အရင်က ၅၀ ဆိုရင် အခုချိန်မှာ ၇၀၊ ၈၀ လောက်ဖြစ်သွားလိမ့်မယ်။ ဒါပေမယ့် ဂျပန်မှာ အလုပ်လုပ်ရင် နိုင်ငံခြားငွေကြေးနဲ့ရတာဖြစ်တဲ့အတွက် သူတို့ ပြန်လွှဲလိုက်ရင် ၃၊ ၄ လဆို ပြန်ကျေပါတယ်။ လစာကလည်း အများကြီး ပြန်ရတာပဲ။ အရင်ကဆို တစ်လ ၁၀ သိန်းလောက်ပို့နိုင်ပေမယ့် အခုက မြန်မာပြည်က ငွေကြေးတအားကျနေတဲ့အတွက် အခုကာလ rate နဲ့ တွက်လိုက်ရင် အရင်က ယန်း ၁၀ သောင်းပို့ရင် မြန်မာပြည်ကို ၁၂ သိန်း၊ ၁၃ သိန်း မြန်မာငွေ ရတယ်။ အခုချိန်မှာ ယန်း ၁၀ သောင်းပို့လို့ရှိရင် ၁၇ သိန်းလောက် ရပါတယ်။ အဲဒီတော့ သူတို့ရတာလည်း မြင့်ပါတယ်”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးအခြေအနေ၊ အလုပ်အကိုင်ရှားပါးမှု၊ ကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုတို့ကြောင့် ယခု ကဲ့သို့ ကုန်ကျစရိတ်ပိုမိုကုန်ကျလာသော်လည်း ပြည်ပထွက်ပြီး လုပ်ကိုင်မည့်သူ အများအပြားရှိကြောင်း အေဂျင်စီ များထံက သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၇

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး အနီးအနားရှိ မြို့နယ်များတွင် စိုက်ပျိုးရေးအခြေပြု ခရီးသွားလုပ်ငန်းများကို လာမယ့် ပွင့်လင်းရာသီအတွင်း လုပ်ဆောင်ရန်ရှိကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းထံမှ သိရသည်။

ရန်ကုန်မြို့တစ်ဖက်ကမ်းရှိ တွံတေး၊ ကော့မှူး၊ သန်လျင်၊ တိုက်ကြီး၊ မှော်ဘီမြို့နယ်များရှိ စပါးစိုက်ခင်းများ အပါ အဝင် အော်ဂဲနစ် အခြေခံစိုက်ပျိုးသည့်စိုက်ခင်းများကို အသုံးပြု၍ ခရီးသွားလုပ်ငန်းတစ်ခုကို အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်းဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

"စိုက်ပျိုးရေးအခြေခံဆိုတော့ အဓိက တွံတေးတို့၊ ကော့မှူးတို့ဆို စပါးစိုက်ပျိုးတဲ့နေရာတွေပေါ့နော်။ နောက် ရန်ကုန်ရဲ့တစ်ဖက်ကမ်းဆို သန်လျင်ကျော်ပြီးရင် ကျောက်တန်းမှာဆိုရင် စံပြကျေးရွာလေးတွေရှိတယ်။ ကျနော် တို့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းကနေပြီးတော့ လုပ်နေတဲ့ community base တွေရှိတယ်။ အဲဒီ အဖွဲ့အစည်းတွေလည်း ပြန်လည်ပြီးတော့ ဆောင်ရွက်နိုင်မယ့် အခြေအနေရှိတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ကျောက်တန်းဘက်မှာလည်း ‌ပေါ်ပေါက်လာနိုင်တယ်။ တိုက်ကြီးတို့ မှော်ဘီတို့ဘက်မှာဆိုရင်လည်း တိုက်ကြီးကနေ ဖြတ်ပြီးတော့ သွားတဲ့ လမ်းတွေ အမြန်လမ်းကနေတဆင့် သွားပြီးတော့ တိုက်ကြီးကနေ ဖြတ်တဲ့လမ်းရှိတယ်လေ။ အဲဒီလမ်းမှာလည်း သာသာယာယာနဲ့ ခရီးသွားတွေအတွက် ဖော်ဆောင်မယ့် ခြံတွေလည်းရှိတယ်။ အဲဒါကနေပြီးတော့ စိုက်ပျိုးရေးကို အခြေခံတဲ့ခရီးသွားလုပ်ငန်းလို့ ပြောလို့ရမှာပေါ့" ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ယခုဖော်ဆောင်မည့် စိုက်ပျိုးရေးအခြေပြု ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို ကိုဗစ်မတိုင်ခင်အချိန်ကာလကတည်းက လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး ကိုဗစ်ရောဂါနှင့် နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲများကြောင့် ရပ်နားခဲ့ရပြီး လက်ရှိတွင် ပြန်လည် ဖော်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ယခု ဖော်ဆောင်မည့် စိုက်ပျိုးရေးအခြေပြု ခရီးသွားလုပ်ငန်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး မြန်မာ့ခရီးသွား လုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဦးသက်လွင်တိုးက "ကောင်းပါတယ်။ လုပ်တာလည်း လုပ်ပေါ့ ဘယ်သူတွေ လာကြည့်မလဲတော့ မသိဘူး။ လည်ဖို့လူတွေကလည်း အရေးကြီးတာကိုး။ ခရီးသွားတွေကတော့ တချို့ ပြည်တွင်းကလူတွေလည်း အဲလိုပေါ့ အပြင်ထွက်ချင်ကြတာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် နိုင်ငံခြားသားတွေအနေနဲ့ကျတော့ လုံခြုံမှုပေးနိုင်ရေး အဲနေရာတွေ ပို့ဖို့ကျတော့ သိပ်မလွယ်ဘူးပေါ့နော်။ နောက်ပြီးတော့ ဒီနေရာတွေကလေ အနီရောင်နယ်‌မြေလို့ ပြောလို့ရတာပေါ့နော်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ အခုချိန်မှာ တော်တော်များများက မထွက်ရဲဘူးပေါ့နော်။ ပြည်တွင်းသမား တွေတောင်မှ အခြေအနေအရ နေရာတိုင်းမသွားနိုင်တဲ့ အချိန်မျိုးမှာ နိုင်ငံခြားသားက တာဝန်ကြီးတာပေါ့နော်" ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယင်းခရီးသွားလုပ်ငန်းကို လာမည့် ပွင့်လင်းရာသီဖြစ်သည့် အောက်တိုဘာလတွင် စတင်အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်ရွက်မည်ဟု သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် စိုက်ခင်းပိုင်ရှင်များ၊ ခြံပိုင်ရှင်များ၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်း အဖွဲ့အစည်း များနှင့် ပူးပေါင်း၍ အချက်အလက်များကို စုစည်းမှုများ၊ ညှိနှိုင်းမှုများကို ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

စိုက်ပျိုး‌ရေးအခြေပြု ခရီးသွားလုပ်ငန်းများကို ပြင်ဦးလွင်၊ ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် တခြားသော စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ကိုင် သည့်ဒေသများတွင်လည်း ဖော်ဆောင်လျက်ရှိပြီး ပြည်တွင်းပြည့် ခရီးသွားများ လာရောက်လည်ပတ်လျက် ရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၆

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ဆန်စက်လုပ်ငန်းပိုင်ရှင်များကို ကြိုတင်ငွေထုတ်ပေးပြီး မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ရောင်းချဖို့အတွက် ဆောင်ရွက်နေကြောင်း သတင်းများတွင် တွေ့ရှိနေရသော်လည်း ဆန်စက်လုပ်ငန်းရှင်များ ထံသို့ အကြောင်းကြားလာခြင်း မရှိသေးကြောင်း ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ဆန်စက်လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရ သည်။

လက်ရှိတွင် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ဟင်္သာတခရိုင်အတွင်းတွင် မိုးစပါးများ အနည်းငယ်သာ ကျန်ရှိနေကြောင်း၊ ဆန်စက်ပိုင်ရှင်များထံသို့ ကြိုတင်ငွေထုတ်ပေးပြီး ဆန်ရောင်းချပေးရန်နှင့်ပတ်သက်ပြီး အကြောင်းကြားလာခြင်း မရှိသေးကြောင်း ဟင်္သာတခရိုင် ဆန်စက်အသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးစိုးမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခု ဒီဘက်မှာ ဘာမှ အကြောင်းကြားတာ မရှိသေးဘူး။ တိုင်းမှာလည်း တိုင်းဆန်စက်အသင်းတွေ ရှိတာကိုး။ သူ့ဟာသူအဆင့်ဆင့်နဲ့ သွားတာကိုး။ တကယ်လို့ အဲဒါတွေဖြစ်မယ်ဆိုရင် တိုင်းဆန်စက်အသင်းကနေ ဗဟိုကနေ တိုင်း၊ တိုင်းကနေတဆင့် ခရိုင်ကို လာမှာပေါ့ ဟင်္သာတခရိုင်ကို လာမှာပေါ့။ အခုက ဘာမှ မကြားသေးဘူး။ ခါတိုင်းနှစ်မှာလည်း အဲလို တခါမှ မရှိဘူး။ မိုးစပါး ကုန်နေပြီ ဒီအချိန်ဆို ၈ လပိုင်း၊ ၇ လပိုင်းလောက်ဆို မိုးစပါးက ကုန်သလောက် ဖြစ်သွားပြီ။ နည်းနည်းပဲ ကျန်တော့တယ်လေ။ လှောင်သမား နည်းနည်းပါးပါးလောက်ပဲ ကျန် တယ် အများကြီး မကျန်ဘူး။ နည်းနည်းပါးပါးပဲ ကျန်တာပါ။ အဲစပါးတွေကလည်း ဆင်းသုခတို့ဆို ၁၀ သိန်း ပတ်လည်လောက် ဖြစ်နေပြီ။ ၉ သိန်းခွဲ၊ ၁၀ သိန်းပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှ ထွက်ရှိသည့် စပါးအားလုံးကို တခြားသို့ ရောင်းချခြင်းမပြုဘဲ တပ်မတော်က ဆန်စက် ပိုင်ရှင်များအား ကြိုတင်ငွေထုတ်ပေးပြီး တပ်မတော်သို့သာ ရောင်းချရမည်ဟု သတင်းများထွက်ပေါ် ရေးသား နေကြသည်ကို တွေ့ရသည်။

ယခင်နှစ်များတွင် တပ်မတော်ရိက္ခာအတွက် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှ ဆန်တချို့ကို ဆန်စက်ပိုင်ရှင်များမှတဆင့် ဝယ်ယူမှုများရှိသော်လည်း ရောင်းလိုသည့် ဆန်စက်ပိုင်ရှင်များကသာ ရောင်းချကြပြီး လိုအပ်သည့် ပမာဏကိုသာ ဝယ်ယူကြသည်ဟု လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက“နှစ်တိုင်းလိုလိုတော့ ဝယ်ပါတယ်။ ဝယ်တယ်ဆိုတာက နဂိုတုန်းကတော့ ရောင်းချင်တဲ့ တာဝန်ယူမယ့် ဆန်စက် တစ်ခုကနေပြီးတော့ တာဝန်ယူပြီးတော့ အဲဒီကြိုတင်ငွေကို ထုတ်လိုက်တာပဲလေ။ ထုတ်ပြီး အဲလို ဝယ်နေကျပါပဲ။ တပ်ရိက္ခာလို့ ခေါ်တာပေါ့။ အဲဒီ တပ်ရိက္ခာစပါးကို သူတို့က ငွေထုတ်ပေးတယ်။ အဲဒီအခါမှာ ဥပမာ ဆိုပါတော့ ဧရာဝတီတိုင်းအတွက် ဆန်ဘယ်လောက် လိုချင်တယ်။ စပါးက ဘယ်ဈေး ထုတ်မယ်ဟေ့ဆို အဲလူတွေက ငွေထုတ်ပေး။ အဲဒါကို ဆန်စက်တိုင်းက မယူပေမယ့် ယူတဲ့ဆန်စက်က အဲဒါကို တာဝန်ယူပြီးတော့ ဝယ်ပေး နေတာ ခါတိုင်းနှစ်တွေကလည်း အဲလိုပဲ” ဟု ပြောသည်။

စပါးစိုက်တောင်သူများသည် ယခုနှစ်တွင် စပါးစိုက်ပျိုးရာ၌ ဓာတ်မြေဩဇာ၊ မြေဆီ၊ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းများကို ဈေးနှုန်းမြင့်မားစွာ အသုံးပြုခဲ့ရသည့်အတွက် ကုန်ကျစရိတ်များ မြင့်မားခဲ့သည်။

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း စိုက်ပျိုးထားသော စပါးများသည် တစ်ဧကလျှင် တင်း ၇၀ နီးပါး ထွက်ရှိပြီး ကုန်ကျစရိတ်သည် တစ်ဧက ၄ သိန်းခွဲကျပ် နီးပါးရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ယခုနှစ်တွင် အခြေခံရည်ညွှန်းစပါးဈေးကို တောင်သူများ မရှုံးနိုင်သည့်ဈေးနှုန်းဖြင့် ရရှိရန် လိုအပ်သည်ဟု ဦးသိန်းအောင်က ဆက်ပြောသည်။

၎င်းက“တောင်သူတွေ မရှုံးနိုင်တဲ့ ဈေးပေါ့ကွာ။ တောင်သူတွေ မရှုံးနိုင်တဲ့ ဈေးကတော့ ၇ သိန်းခွဲလောက်မှ တောင်သူ တွေ မရှုံးမယ်လို့ စပါး တင်း ၁၀၀ ကို ၇ သိန်းခွဲ အဲဒါထက် နည်းနည်းပေါ့ ၈ သိန်းခွဲ ၉ သိန်းဆိုရင်တော့ တောင်သူ အတွက် ထိုက်သင့်တဲ့အကျိုးတစ်ခုတော့ ရမှာပေါ့။ ၇ သိန်းခွဲကတော့ အရင်းစိုက်တဲ့ဈေးပါပဲလို့” ဟု CNI သို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဒေါ်လာငွေဈေးနှုန်း မြင့်မားနေမှုကြောင့် ကုန်သည်များက စပါးများကိုလည်း ဈေးနှုန်းတိုးမြှင့်ပြီး ဝယ်ယူပေးနိုင်မည့် အခြေအနေ တွေ့မြင်ရကြောင်း ကုန်သည်များနှင့် ဆန်စက်လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးသည် စပါးအများဆုံး စိုက်ပျိုးရာဒေသဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ၌ စပါးထွက် အကောင်းဆုံးသော တိုင်းဒေသကြီးတစ်ခု ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၆

မြန်မာကျပ်ငွေ၊ နိုင်ငံခြားသုံးငွေတို့နှင့် ပတ်သက်၍ ကောလာဟလသတင်းများဖြန့်ဝေနေခြင်းအား အများအပြား တွေ့ရှိလာရပြီး ထိုသို့ ဖြန့်ဝေနေမှုများသည် တိုင်းပြည်စီးပွားရေး ပျက်စီးရာပျက်စီးကြောင်းကို လုပ်နေခြင်းဟု ဗဟိုဘဏ်မှ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးဝင်းသော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်တလောတွင် လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာ၌ ဗဟိုဘဏ်နှင့်ပတ်သက်သည့် အပျက်သ‌ဘောဆောင်သော အကြောင်းအရာများအား အထူးသဖြင့် တွေ့နေရကြောင်း ၎င်းကပြောသည်။

ဗဟိုဘဏ်မှ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးဝင်းသော်က “အခုဆိုရင် တစ်သောင်းတန်တွေ သိမ်းမယ်ပြောတယ်။ လူတွေက တစ်သောင်းတန်တွေ ဒုက္ခဖြစ်မလားလို့ စိတ်ပူ၊ စိတ်ပူပြီးရင် ဒေါ်လာဝယ်မယ် ရွှေဝယ်မယ်။ဒါဆိုရင် ဒေါ်လာ စျေးတက်မယ် ရွှေဈေးတက်မယ်။ဒါအကုန်လုံး စီးပွားရေး ကမောက်ကမ ဖြစ်မယ်။အခုဆိုပဲ FEC ထုတ်မယ် ဒေါ်လာသိမ်းမယ်ဆိုတော့ကျ ဒါ‌ ဒေါ်လာတွေသိမ်းမယ်ဆိုရင် ငါတို့ ရွှေဝယ်မယ်၊ မြေဝယ်မယ်။ ရွှေဈေးကွက် မြေဈေးကွက် သွားတက်မယ်။ အဲဒီလိုမျိုး လူတွေရဲ့ကြောက်စိတ်ကို၊ ဖြစ်တတ်တဲ့ သဘာဝတွေကို၊ အားနည်းချက်တွေ အခွင့်ကောင်းယူပြီး ဒါလုပ်ကြတာ။ အဓိကကတော့ အခုလုပ်နေတဲ့ ကိစ္စအားလုံးက တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေး ပျက်စီးရာ ပျက်စီးကြောင်း၊ အစိုးရကို နှောင့်ယှက်ရာ နှောင့်ယှက်ကြောင်း လုပ်နေတဲ့ ကိစ္စရပ်တွေပါပဲ”ဟု ပြောသည်။

ထိုသို့ ဖြန့်ဝေနေမှုများသည် နိုင်ငံခြားသုံးငွေများအား ဈေးတက်စေရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် လုပ်ဆောင်နေခြင်းသာ ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ကိုယ်အကျိုးစီးပွားကိုသာကြည့်ပြီး လုပ်ဆောင်ဖန်တီးနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေးပညာရှင် တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကောလာဟလ ပျံ့နှံ့သွားပါက အနည်းနှင့်အများ သက်ရောက်မှုအကျိုးဆက်ရှိနိုင်သည့်အတွက် ၎င်း ကောလာ ဟလများနှင့်ပတ်သက်၍ မှန်၊ မမှန် အမြန်ဆုံးဖြေရှင်းပေးရန် အရေးကြီးလိုအပ်ကြောင်း၊ ထိုသို့မဟုတ်ပါက နောက်ဆုံးတွင် ပြည်သူသာ သက်ရောက်မှုအကျိုးဆက်ကို ခံရမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။

“ဘာလို့ဆို ဒီသတင်းထွက်ပြီဆိုရင် ကုန်သည်ကလည်း သူ့ကုန်ကို ဈေးတင်တော့မှာပဲ။ဒါပေမယ့် မရောင်းဘဲနဲ့ သူ hold လုပ်ထားရင် လုပ်ထားမှာပဲ။ ဒါပေမယ့် General Public ကတော့ အဲဒီလိုသုံးသပ်နိုင်ဖို့ ခဲယဉ်းပါတယ်။ တချို့ ဟာတွေကလည်း ကောလာဟလကနေပြီးတော့ တကယ်ဖြစ်သွားတာကိုး။ ဥပမာ-ဆန်ဈေးတွေတက်တော့မယ် လို့ ကောလာဟလဖြစ်လို့ရှိရင် ဘာလုပ်မလဲဆိုတော့ အကုန်လုံး ဝိုင်းဝယ်ကြမယ်။ အဲဒီဝိုင်းဝယ်တဲ့အတွက် တက် သွားတာ ဆန်ဈေးက။ ဆိုတော့ အဲဒီကောလာဟလက တကယ့် real effect ကိုပဲ သွားဖြစ်တယ်။ တကယ့် real effect ကလည်း ကောလာဟလကို သွားပြီးတော့ ဖြစ်စေတယ်။ အဲဒီဟာနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ General Public အနေနဲ့က သူတို့အနေနဲ့သိနိုင်ဖို့ ခန့်မှန်းနိုင်ဖို့က ခဲယဉ်းတယ်။ အဓိကကတော့ တာဝန်ရှိတဲ့သူတွေကပဲ လုပ်ပေး ရမှာ။ economic point of view အနေနဲ့ကတော့ ဒါတွေက ပေါ်လစီတွေနဲ့ပဲ ထိန်းရမှာလေ။ သတင်းအမှန်တွေနဲ့ ပဲ ထိန်းရမှာ”ဟု ဆိုသည်။

တိုင်းပြည် မတည်ငြိမ်သည့်ကာလများတွင် ယခုကဲ့သို့ ကောလာဟလများသည် ပြည်သူလူထု၏ ကြောက်စိတ်၊ စိုးရိမ်စိတ်တို့ကို ဖြစ်ပေါ်စေတတ်သည့်အတွက် ပြည်သူလူထုအနေဖြင့် စဉ်းစားချင့်ချိန်ပြီးမှ ယုံကြည်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းက ပြည်တွင်းရှိ ဒေါ်လာအားလုံးကိုသိမ်းပြီး ဒေါ်လာအစားထိုး FEC စနစ်ကို ပြန်လည် လုပ်‌ဆောင်မည်ဟူ၍ ပျံ့နှံ့ခဲ့ပြီး ပြည်သူများအကြား စိုးရိမ်မှုများဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။

ဗဟိုဘဏ်မှ အဆိုပါကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ ကောလာဟလသာဖြစ်ပြီး ဆောင်ရွက်ရန် အစီအစဉ်မရှိကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ကောလာဟလ သတင်းအမှားများ ဖြန့်ဝေနေသူများအား လိုက်လံစုံစမ်းရန် တာဝန်ရှိသည့် အဖွဲ့အစည်းများ၊ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် နည်းပညာပိုင်းတို့ကို ဖွဲ့စည်းထားပြီး အရေးယူဆောင်ရွက်မှုများ ပြုလုပ်မည် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။