CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၀

ရွှေဘိုမြို့နယ်အတွင်းရှိ ကျေးရွာများတွင် စပါးများ ရောင်းချရန် ကျန်ရှိနေသော်လည်း စက်ပိုင်များနှင့် ကုန်သည် ပွဲစားများက သွားရောက်ဝယ်ယူရန် အခက်အခဲရှိနေသည်ဟု ရွှေဘိုရှိ ဆန်စက်လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

ရွှေဘိုမြို့နယ်အတွင်းရှိ ဒီပဲယင်းကျေးရွာနှင့် တခြားသောကျေးရွာများတွင် တောင်သူများထံ၌ စပါးများ ကျန်ရှိနေ သေးသော်လည်း နယ်မြေမတည်ငြိမ်မှုကြောင့် သွားရောက်ဝယ်ယူမှုမပြုလုပ်နိုင်ဘဲ ဆန်စက်ကို ရပ်နားထား ရသည်ဟု ရွှေဘိုရှိ ဆန်စက်ပိုင်ရှင် ဒေါ်ထွေးရီ(အမည်လွှဲ)က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက“တချို့ရွာလေးတွေမှာ ရွှေဘိုပေါ်ဆန်း ကျန်သေးတယ်။ရွှေဘိုမြို့နယ် တော်တော်များများထဲက ဒီပဲယင်းတို့၊ ဒီပဲယင်းနဲ့ရေဦးကြားထဲက နယ်လေးတွေမှာ ကျန်သေးတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီဘက်မှာက စပါးဈေးလည်း တအား ကြီး မတက်သေးဘူး ကျန်သေးတယ်။ ဘယ်သူမှ မသွားရဲဘူး။ သူတို့လည်း ထွက်မလာရဲဘူး။ အဲဒီဘက်မှာကျ တော့ လက်နက်ကိုင်တွေလည်း ရှိတာကိုး။ ပြီးတော့ စစ်တပ်ကလည်း စစ်ဆင်ရေးတွေ တအားလုပ်တယ်။ လက်နက်ကိုင်တွေလည်း ရှိတဲ့အခါကျတော့ အစ်မတို့ စက်ပိုင်တွေ၊ ပွဲစားတွေကျတော့ လက်နက်ပါလာတယ် ဆိုရင် စစ်သားကိုလည်း ကြောက်ရတယ်။ ကျန်တဲ့သူတွေကိုလည်း ကြောက်ရတယ်။ အစ်မတို့ စပါးသွားဝယ်တဲ့ အခါမှာ စပါးဖိုး တစ်ခါတည်း ပါသွားပြီးသားလေ။ မပါရင် တောင်သူက တင်မပေးဘူးလေ။ အဲအခါကျတော့ အစ်မတို့က ငွေရေးကြေးရေးနဲ့သွားတာ ပေးဆို ပေးရတာပဲလေ။ ၂ သိန်းပေးဆို ပေးရတာပဲ။ ၃ သိန်းပေးဆို ပေးရတာပဲ။ ၁၀ သိန်း ယူလိုက်လည်း မတတ်နိုင်ဘူး အဖွဲ့အစည်း အစုံရှိတာလေ အဲဒီဘက်တွေမှာက။ အဲကျ တော့ အသက်တောင်မှ အာမခံချက်မရှိဘူး။ သွားရတာ အလုပ်သမားတွေ လွှတ်ရတာ။ သူတို့မှာ မိသားစုတွေ ရှိတယ်။ အဲတော့ သူတို့မိသားစု ပြဿနာတစ်စုံတရာ တက်လာလို့ရှိရင် အစ်မတို့ခေါင်းပေါ်ပဲ။ အဲတော့ မရလည်း နေပါစေ အစ်မတို့ကတော့ မလုပ်ဘူး။ အခု ထိုင်နေတာ စပါးမရှိဘူး။ စက်တွေ ဒီအတိုင်းပဲ ရပ်ထားတယ်လေ” ဟု ပြောသည်။

ရွှေဘိုဆန်များကို သယ်ဆောင်ရာတွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး တည်ငြိမ်မှုမရှိခြင်းနှင့် ဆန်ကုန်သည်များထံတွင် လက်ကျန်နည်းပါးနေခြင်းကြောင့် ရွှေဘိုပေါ်ဆန်း ဆန်ဈေးနှုန်းသည် တစ်အိတ်လျှင် ၇ သောင်းကျပ်ဝန်းကျင်မှ လက်ရှိတွင် ၁ သိန်းကျပ်ခန့်အထိ ရောက်ရှိလာသည်ဟု ဆန်ရောင်းဝယ်သူများထံမှ သိရသည်။

ဘိုကလေးမြို့နယ်ဧရာဝတီမြစ်ကမ်းတစ်လျှောက်ရှိ ဆန်စက်တစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်(ဓါတ်ပုံ-Getty Images) 

လက်ရှိတွင် ရွှေဘိုဆန်များ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် ဧရာဝတီဆန်များကို ပြောင်းလဲ စားသုံးလာကြ ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ဧရာဝတီဆန်သည်လည်း ဈေးနှုန်းလိုက်ပါမြင့်တက်လာပြီး ရှားလာသည့် အခြေအနေ တွေ့မြင်လာရသည်ဟု ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ဝါးတန်းလမ်းကုန်စည်ဒိုင်မှ ဆန်ရွှေဘိုရောင်းဝယ်ရေး ပိုင်ရှင် ဦးရှိုင်းဝင်းလတ်က ပြောသည်။

၎င်းက“ဆန်ဝယ်တဲ့အခါမှာ ဈေးကတော့ တက်တာပေါ့။ ၅ ထောင်၊ ၇ ထောင်လောက် တက်နေတော့ ဝယ်ဈေးတွေမှာ ဈေးတွေက အရမ်းတက်နေတယ်။ ပြီးတော့ ပစ္စည်းကလည်း အရင်ကလိုမျိုးကြီး ပေါပေါလောလော မရတော့ဘူးပေါ့ ဝယ်ရတာ ပြုရတာလည်း အဲလိုမျိုးတော့ ရှိတယ်။ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးက ခက်တာပေါ့နော်။ တချို့ ကားသမားတွေဆိုရင် ကားတွေ သိပ်မထွက်ရဘူးပေါ့နော် ပို့ဖို့အတွက်။ ဈေးက အရမ်းမြင့်နေတဲ့အခါကျတော့ စားသုံးသူဘက်ကလည်း ရွှေဘိုဆန်ထက်စာရင် တခြား ဧရာဝတီဘက်က ဈေးသက်သာတဲ့ဘက်ကိုပဲ လိုက်နေ တော့ အဝယ်အေးတာလည်း ပါတာပေါ့။ ဧရာဝတီဆန်တွေတောင်မှ ဈေးတွေတက်လာပြီလေ။ ရွှေဘိုဆန် အရမ်းဈေးတက်လို့ဆိုပြီး ဧရာဝတီဆန်လောက်ပဲ စားတယ်။ တချို့ဆန်တွေဆို ဝယ်လို့တောင် သိပ်မရဘူး ဒိုင်တွေမှာ ရှားနေတယ် အဲလိုမျိုးလေးတွေလည်း တွေ့တယ်ပေါ့နော်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွှေဘိုဆန်ကို ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးနှင့် တောင်တန်းဒေသမှ စားသုံးမှုများပြားပြီး တခြားသော တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များမှ စားသုံးမှုအနည်းငယ်သာ ရှိသည်ဟု သိရသည်။

ရွှေဘိုဒေသသည် နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိခြင်းကြောင့် တောင်သူလယ်သမားများအနေဖြင့် စပါးစိုက်ပျိုးရန် အခက်အခဲရှိနေပြီး ယခုနှစ်တွင် စိုက်ပျိုးမှုနှုန်းသည် ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းပင် မရှိကြောင်း ဆန်စက်ပိုင်ရှင်များက ပြောသည်။

ထို့အပြင် စိုက်ပျိုးထားသည့် စပါးများသည် ဒီဇင်ဘာလတွင် ရိတ်သိမ်းကြရမှာဖြစ်သော်လည်း နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိပါက ဆန်စက်ပိုင်ရှင်များနှင့် ကုန်သည်များက သွားရောက်ဝယ်ယူနိုင်ကြမည်မဟုတ်ကြောင်း ဆန်စက် လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၉

၂၀၂၂ - ၂၀၂၃ ကြံစိုက်ရာသီအတွက် တောင်သူများထံမှ ကြံတစ်တန်လျှင် ကျပ် ၈ သောင်းအထိ သကြားစက်ရုံ များက ပေးဝယ်နေသည်ဟု ကြံစိုက်တောင်သူများထံမှ သိရသည်။

ယခု ပေးဝယ်လာနေသည့် ကြံတစ်တန် ၈ သောင်းကျပ်သည် တောင်သူများနှင့် သကြားစက်ရုံများအတွက် အဆင်ပြေသည့် ဈေးနှုန်းအနေအထား ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ သကြားနှင့်ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးဝင်းဋ္ဌေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“စိုက်ပျိုးမှုအပိုင်းမှာတော့ အခုဆိုရင် ကြံတစ်တန်ကို ၈ သောင်းအထိ ပေးလာပြီပေါ့နော်။ ၂၀၂၂ - ၂၀၂၃ ကြံရာသီ အတွက် ကြိုတင်ပြီး ဈေးဖွင့်နေပြီ။ အဲတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ဟာကလည်း ၆ သောင်း ၈ ထောင်အထိရခဲ့တော့ စိုက်ဧကက သိပ်မဆိုးဘူးပေါ့နော်။ တိုးတဲ့ဒေသတွေက တချို့က စက်ရုံအသစ် တိုးတဲ့ဒေသတွေလည်း ရှိတယ်ပေါ့။ ရှမ်းမြောက်ဟာမျိုးဆိုရင် စက်ရုံတွေက တိုးတာမျိုး ရှိတယ်လေ။ အဲဒါကျတော့ စိုက်ဧကလည်း နည်းနည်း တိုးလာ တယ်။ စိုက်တဲ့တောင်သူအတွက်ကတော့ ဒီ ၈ သောင်းကတော့ မဆိုးပါဘူး။ အရင်နှစ်က စိုက်ထားတာပေါ့နော် ၈ သောင်းရမှာဆိုတော့လေ။ အခု စိုက်သစ်ကသာ ဒီဇယ်ဈေးတို့ ဘာတို့ မြင့်တက်တဲ့အခါကျတော့ လာမယ့်နှစ်ကျ တော့ ဈေးနည်းနည်း ဟိုဟာဖြစ်မှရမှာပေါ့နော်။ အဲတော့ ဒီ ၈ သောင်းကတော့ စက်ရုံအတွက်လည်း သိပ်ပြဿနာ မရှိဘူး။ တောင်သူတွေအနေနဲ့လည်း ဒါလေးကတော့ သိပ်မဆိုးဘူးလို့ ထင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ကြံစိုက်ရာသီတွင် ကြံတစ်တန်လျှင် ကျပ် ၆ သောင်းခန့်သာ သတ်မှတ်ပေးခဲ့သည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် သကြားဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေခြင်း၊ တောင်သူများ ရင်ဆိုင်နေရသည့် သွင်းအားစုစရိတ် မြင့်တက်လာခြင်းကို ဖြေရှင်းနိုင်ရန်နှင့် လာမယ့်ကြံရာသီအတွက် စိုက်ဧက တိုးတက်လာစေဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး တိုးမြှင့်ဝယ်ယူခြင်းဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

ကြံချောင်းများ စီရီနေစဉ်(ဓါတ်ပုံ-credit)

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ကြံစိုက်တောင်သူ ဦးမောင်ဆွေက “တောင်သူတွေအတွက် မဆိုးပါဘူး။ အခု သယ်ယူ စရိတ်နဲ့ ဘာနဲ့ တောင်သူတွေကလည်း ဒီကြံစက်ရုံ အရောက်ဈေးကို ပို့ခတို့၊ တင်ခတို့၊ ကားခတို့ နောက် ဒီဇယ် ဈေးကြီးတာနဲ့ ဘာနဲ့ဆိုတော့ ၃ သောင်းဝန်းကျင်လောက် ကျန်မှာပါ။ ၁ တန်ကို ၃ သောင်းလောက် ကျန်မှာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်သည့် စာရင်းများအရ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ကြံစိုက်ဧကသည် ၄ သိန်းဝန်းကျင် ခန့်ရှိသည်ဟု တွေ့ရှိရသော်လည်း အမှန်တကယ် စိုက်ပျိုးနေသည့် ပမာဏသည် ယင်းထက်များသည်ဟု သိရ သည်။

ထို့နောက် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကြံစိုက်ပျိုးရာ၌ သစ်တောကြိုးဝိုင်းဧရိယာများတွင် စိုက်ပျိုးနေမှုများ ရှိသည့်အတွက် ယင်းမြေများကို သစ်တောဌာနမှ စွန့်လွှတ်၍ တောင်သူများကို လုပ်ပိုင်ခွင့်များ ပေးမည်ဆိုပါက စိုက်ပျိုးမှုနှုန်းများ တိုးများလာမည် ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ သကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဦးဝင်းဋ္ဌေးက CNI သို့ ပြောသည်။

“အမှန်ကတော့ ကြံစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် စက်ရုံတွေ တိုးလာအောင်ဆိုရင်တော့ ၁၅ နှစ်၊ အနှစ် ၂၀ သစ်တော ဧရိယာထဲမှာ ကြံစိုက်လာတဲ့ဟာတွေကို သစ်တောက စွန့်လွှတ်ပေးသင့်တာပေါ့။ သစ်တော က စွန့်လွှတ်ပေးမယ်ဆိုရင်တော့ သူတို့လည်း ပုံစံ ၇ တွေ ရမယ်။ ငွေတွေ ဘာတွေ ချေးလို့ရမယ်။ ပိုပြီး တိုးချဲ့ပြီး စိုက်ပျိုးလို့ရမှာပေါ့။ အဲဒါကတော့ မြန်မာပြည်အနှံ့အပြားမှာ ရှိတယ်။ စစ်ကိုင်းဘက်မှာလည်း ရှိတယ်။ ရှမ်းဘက် မှာလည်း ရှိတယ်။ ပဲခူးဘက်မှာလည်း ရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ရရှိနေသည့် ကြံတစ်တန်ဈေးနှုန်း ၈ သောင်းသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် စိုက်ပျိုးထားသည့် တောင်သူများ အတွက် အဆင်ပြေသော်လည်း ယခုနှစ် ဆောင်းရာသီတွင် စိုက်ပျိုးမည့် တောင်သူများအနေဖြင့် ဓာတ်မြေဩဇာ၊ ပိုးသတ်ဆေး၊ စက်သုံးဆီ စသည့် စိုက်ပျိုးစရိတ်များ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် ၎င်းတို့အတွက် လက်ရှိ ပေးနေသည့် ဈေးနှုန်းထက် ပို၍ ရရှိမှသာဖြစ်မည်ဟု ကြံစိုက်တောင်သူများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၈

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့မည့် မြန်မာ့သကြားများကို အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့် ပေးထားသော်လည်း တင်ပို့သည့်အခါတွင် ပြည်တွင်း၌ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့် သကြားဖြစ်ကြောင်း Country Original အထောက်အထား ပြသနိုင်မှ သာ တင်ပို့ခွင့်ရရှိမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံသကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်းလုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

ယခုလို သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်း သကြားကုန်သည်များအနေဖြင့် အခွင့်အရေးတစ်ရပ် ရရှိလာသည့် အပြင် ဈေးကွက်ယှဉ်ပြိုင်မှုနှုန်း ပိုမိုကောင်းမွန်လာမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ သကြားနှင့်ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင် များအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးဝင်းဋ္ဌေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးဝင်းဋ္ဌေးက “ကောင်းကျိုး ဆိုးကျိုးရယ် မဟုတ်ပါဘူး။ အခွင့်အရေးပါပဲ ကျနော်တို့က ဒီလိုမျိုး ဗီယက်နမ်ကို တင်ပို့နိုင်တဲ့ အခွင့်အရေးတစ်ရပ် ရတာပေါ့။ ရတဲ့အခါကျတော့ ကိုယ့်ဘက်က မှန်မှန်ကန်ကန်လုပ်ဖို့ လိုအပ် တာပေါ့။ အဲလိုမျိုး ထိုင်းသကြားတို့၊ အိန္ဒိယသကြားတို့ အိတ်လှယ်ပြီးတော့ တင်ပို့တာမျိုးတွေ မဖြစ်တော့ဘူးပေါ့။ အဲတော့ ပြည်တွင်းကုန်သည်တွေအနေနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်မှုစွမ်းအား ပိုကောင်းလာတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသို့ သကြားတင်ပို့ကြသည့် ရှေ့တောင်အာရှရှိ နိုင်ငံများကို အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ပြုထားသော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံကိုမူ ၄၇ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံသည့်အတွက် ထိုင်းနိုင်ငံမှ သကြားတင်ပို့သူများက အခွန်ရှောင်လွှဲသည့် အနေဖြင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံမှတဆင့် တင်ပို့ကြသည်ဟု သကြားကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ကြံများထမ်းလာသည့် အလုပ်သမားတစ်ဦး(ဓါတ်ပုံ-အီးပီအေ)

ဒါ့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံမှ သကြားတင်ပို့သူများသည်လည်း သကြားဈေး ကောင်းမွန်လျှင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ ဖြစ်သည့် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့မှ သကြားများကိုယူ၍ မြန်မာနိုင်ငံသကြားအနေဖြင့် တင်ပို့ကြခဲ့ကြခြင်း ကြောင့် ယခုလို အထောက်အထားများကို ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမှ တောင်းခံလာခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ဦးဝင်းဋ္ဌေးက ဆက်ပြောသည်။

“အဲဒါက အရင်နှစ်က ပြဿနာလေးတစ်ခု ရှိသွားတာက ကျနော်တို့နိုင်ငံက ကုမ္ပဏီတစ်ခုက ထိုင်းက သကြားကို တင်ပို့လိုက်တော့ ဟိုမှာ ပြဿနာ တက်သွားပြီ။ Country Original သူတို့ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်တဲ့ တင်ပို့တဲ့ကုမ္ပဏီ တွေက အထောက်အထားတွေ တင်ပြနိုင်တဲ့ ကုမ္ပဏီကိုပဲ သူတို့က လက်ခံတော့မယ်ဆိုပြီး ဖြစ်သွားတာ စည်းကမ်းချက်က” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သကြားတင်ပို့မှုကို ယခုလို စည်းမျဉ်းကန့်သတ်ချက် သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်းရှိ ကြံစိုက်တောင်သူ များနှင့် သကြားစက်ရုံများအတွက် အကျိုးရှိကြောင်းနှင့် စိုက်ပျိုးမှုနှုန်းများလည်း တိုးလာနိုင်သည်ဟု စစ်ကိုင်း တိုင်းဒေသကြီးမှ ကြံစိုက်တောင်သူ ဦးမောင်ဆွေက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အဲဒါက တောင်သူတွေအတွက်လည်း ကောင်းတယ်။ စက်ရုံတွေအတွက်လည်း ကောင်းတယ်။ အမှန်တကယ် မြန်မာပြည်ကနေ တောင်သူတွေစိုက်တဲ့ ကြံတွေ ၊ မြန်မာပြည် စက်ရုံကထွက်တဲ့ သကြားတွေ နိုင်ငံခြားမှာ ပို့ရရင် ကောင်းတာပေါ့။ ဘာလို့ဆို အကုန်လုံးကလည်း အပြိုင်အဆိုင် စိုက်ပျိုးလာကြမှာလေ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသို့ သကြားတင်ပို့နေသည့် ပြည်တွင်းကုမ္ပဏီ ၃ ခုမှတဆင့် သကြားတန်ချိန် ၄ သောင်း ဝန်းကျင် တင်ပို့ထားပြီး ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် သကြားတန်ချိန် ၁ သိန်းခန့် တင်ပို့ထားနိုင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ထက်ဝက်ခန့် လျော့နည်းလျက်ရှိသည်ဟု သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၇

မြန်မာကျပ်ငွေ တန်ဖိုးကျဆင်းခြင်းနှင့်အတူ ကျပ်ငွေကိုင်ဆောင်မှု နည်းပါးလာခြင်းကြောင့် မြန်မာကျပ်ငွေများ မည်သည့် နေရာများသို့ စီးဆင်းဝင်ရောက်၍နေသနည်း မေးခွန်းထုတ်လာကြသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုကြောင့် စီးပွားရေး ကျဆင်းခြင်းနှင့် နိုင်ငံခြားငွေ တန်ဖိုးမြင့်တက် လာနေခြင်းကြောင့် မြန်မာကျပ်ငွေမှာ တန်ဖိုးကျဆင်းကာ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုဖြစ်ပေါ်နေသည်။

ထို့နောက် လူထု သည် မြန်မာကျပ်ငွေ ကိုင်ဆောင်ထားမှု မပြုလုပ်တော့ဘဲ ရွှေနှင့် ဒေါ်လာများ ဝယ်ယူလာ ကြောင်း၊ မှောင်ခိုဈေးကွက် များတွင် အသုံးပြုလာကြကြောင်း၊ အိမ်ခြံမြေများ ဝယ်ယူလာကြောင်း၊ သိရသည်။

မြန်မာကျပ်ငွေများ အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်တွင် ရောက်ရှိလာပါက ရေရှည်အတွက် ကောင်းမွန်မှု မရှိကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 အကယ်ဒမီ ရွှေတုံးများကိုတွေ့ရစဉ်

ဦးဌေးအောင်ကြည်က “မြန်မာကျပ်ငွေ ဘယ်ရောက်နေလဲဆိုရင် နည်းနည်း များများရှိတဲ့လူက ဒေါ်လာဘက်ကို လှည့်မယ်။ တရားဝင် လှည့်လို့မရရင် မှောင်ခိုဈေးကွက် လှည့်မယ်။ သို့မဟုတ် ဒေါ်လာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အရေးယူ ခံရမှာ ပူပန်တဲ့သူတွေက ရွှေဘက်ကို လှည့်သွားတာ။ အဲတော့ ဒီကျပ်ငွေက ဘယ်ရောက်လဲဆိုလို့ရှိရင် ဒေါ်လာ တွေ၊ ရွှေတွေဘက်ကို ရောက်သွားတာ။ ဒုတိယတစ်ချက်က အဲနှစ်ခု မလုပ်တဲ့လူက အိမ်ခြံမြေဘက်ကို လှည့်တာ ပေါ့။ အိမ်ခြံမြေဘက်ကို လှည့်တယ်ဆိုရင် တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေးကို ရေရှည်တွေးလို့ရှိရင် အားလုံးအတွက် အန္တရာယ်ရှိတာပေါ့။ ၁၉၉၇ တောင်ကိုရီးယားမှာ ဖြစ်တဲ့၊ ဘန်ကောက်မှာ ဖြစ်တဲ့၊ မလေးရှားမှာ ဖြစ်တဲ့၊ အင်ဒိုမှာ ဖြစ်တဲ့ ဆပ်ပြာပူဖောင်းရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဒီဘက်ကို ဒီလိုပြဿနာမျိုး ထပ်ဆင့်ပွား ပေါ်လာနိုင်စရာအကြောင်း ရှိတာ ပေါ့။ ဒါကြီးက ရေရှည်အတွက် အိမ်ခြံမြေဘက် လှည့်တယ်ဆိုတဲ့ ကိစ္စက ယေဘုယျအားဖြင့် မကောင်းဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေး မတည်မငြိမ်ခြင်းကြောင့် ပြည်သူလူထုသည် ဘဏ်ထဲမှာ အပ်နှံထားသော ငွေများကို ပြန်လည် ထုတ်ယူ၍ ဒေါ်လာ၊ ရွှေ၊ အိမ်ခြံမြေ တို့ကို ဝယ်ယူ၍ ကျပ်ငွေ ကိုင်ဆောင်ခြင်းမှ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သော စိုးရိမ်မှုများကို ရှောင်ရှားလာခဲ့ကြသည်။

အပ်ငွေများကို ဘဏ်တစ်ခုအတွင်းမှာ တွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ်လဆန်းပိုင်းတွင် ပြည်တွင်း ရွှေဈေးကွက်၌ ရွှေလာရောက် ဝယ်ယူမှု များပြားခဲ့ပြီး ရွှေဈေးနှုန်း သည် ၂၈ သိန်း ဝန်းကျင်အထိ စံချိန်တင် မြင့်တက်ခဲ့သည်။

မြန်မာကျပ်ငွေ တန်ဖိုး ကျဆင်းနေမှုကြောင့် ရွှေများကို ဝယ်ယူစုဆောင်းမှု လုပ်ဆောင်လာကြသည့်အတွက် မြန်မာကျပ်ငွေများသည် ရွှေဆိုင်များနှင့် တချို့သော ရွှေကုန်သည်များ လက်ထဲသို့ ရောက်ရှိနေမှုများလည်း ရှိသည်ဟု ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသူများက ပြောသည်။

ရွှေဝယ်ယူသူ အများစုသည် ၁၀ ကျပ်သားမှ စတင်၍ ပိဿာနှင့် ချီကာ ဝယ်ယူကြခြင်းကြောင့် မြန်မာကျပ်ငွေများ သည် ရွှေလုပ်ငန်းတွင် မြောက်များစွာ ရောက်ရှိနေကြောင်း ခန့်မှန်းနေကြသည်။

ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသုံးသပ်သူ ကိုနေလင်းခန့်က “မြန်မာငွေ လည်ပတ်မှုကတော့ ငွေကြေး အသုံးပြုနေတဲ့ ဘဏ် Transfer နဲ့ မသွားဘဲနဲ့ ငွေထိ သွားတဲ့ဟာတွေမှာတော့ လည်ပတ်တယ်။ နောက်တစ်ခုက ရွှေဆိုင်တွေမှာ ရောက်နေမှာပေါ့ ရွှေဆိုင်တွေ၊ ကုန် သည်တွေ လက်ထဲမှာ ရွှေကုန်သည်တွေ လက်ထဲမှာ အဓိက များများ ရောက် နေမှာပဲ။ ကျပ်ငွေကတော့ ဆိုပါဆို့ သူတို့ဆိုင်မှာ ရွှေရှားသွားတာဖြစ်ဖြစ်၊ ဈေးကွက်ထဲမှာ ရွှေရှားတဲ့ အချိန်မျိုးမှာမှ ရွှေတွင်းတွေကလည်း မိုးရာသီဆို ရွှေသိပ် မထွက်တော့ဘူးလေ။ အဲလို အနေအထားမျိုး၊ ဆိုင်မှာ ‌ရွှေနည်းတာမျိုး၊ အဲလိုမျိုး ဈေးကွက်ထဲမှာ နည်း နည်း ရွှေအဝယ်တွေ များလာပြီဆိုရင် အဝယ်တွေ အရမ်းများလာတဲ့ အခါမျိုး အချက် ၃ ချက်လောက် ကိုက်တယ် ဆိုရင် သူတို့ ပြန်ထုတ်ရင်တော့ ဈေးပြန်ကျမှာပေါ့။ ပြန်ထုတ်မှာပဲ သူတို့ ဘက်ကတော့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အမေရိကန် ဒေါ်လာများကိုတွေ့ရစဉ် 

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်နေပေါ်နေသည့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှု၊ မြန်မာကျပ်ငွေ စီးဆင်းမှု အခြေအနေများ ပြန် လည် ကောင်းမွန်လာစေရန်အတွက် ကုန်သွယ်မှုနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို အခြေအနေ‌ ကောင်းအောင် လုပ် ဆောင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဓိကက စီးပွားရေး ပတ်ဝန်းကျင် ပြန်ကောင်းအောင် လုပ်မှ ရမှာပေါ့။ စီးပွားရေး ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုတာ စီးပွားရေး ပုံမှန်လည်ပတ်နေတဲ့ အခက်အခဲ မရှိဘဲနဲ့ ပုံမှန်လည်ပတ်နေတဲ့ ရောင်းနေ ဝယ်နေတဲ့ နောက်တစ်ခါ စီးပွားရေးမှာ တစ်ခုရှိတာက ကုန်သွယ်မှု ရှိတာပေါ့၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ရှိတာပေါ့။ ဒီလုပ်ငန်းတွေအားလုံး အဆင်ပြေ ပြေ ယုံကြည်မှု ရှိရှိနဲ့ ပြန်ပြီး ကောင်းမွန်တဲ့ အခြေအနေ ရောက်အောင် ဖန်တီးနိုင်ရင်တော့ ဒါက ထပ်ဖြစ်တဲ့ ပြဿနာမျိုး အခြေအနေက လျော့သွားပြီးတော့ ပြန်ကောင်းလာနိုင်ကြောင်း ရှိတာပေါ့။ တစ်ခုရှိတာက ဒါကြီးကို ပြန်ကောင်းဖို့ နံပါတ် ၁ တစ်ချက်က စီးပွားရေး ပတ်ဝန်းကျင် business environment ကို ပြောတာပေါ့။ လုပ်ငန်း စီးပွားရေး ပတ်ဝန်းကျင်၊ နံပါတ် ၂ အချက်က Political and legal environment နိုင်ငံရေးနဲ့ ဥပဒေရေးရာ ပတ် ဝန်းကျင်က ကောင်းရမှာပေါ့။ အားလုံးပေါင်းတော့ ၆ ချက်လောက် ရှိမှာပေါ့။ နောက်တစ်ချက်က အရေးကြီးတာ က ဘာလဲဆိုတော့ Economic environment ပေါ့။ Economic environment ဆိုလို့ရှိရင် နံပါတ် ၁ က ငွေဖောင်း ပွမှုနှုန်း၊ နံပါတ် ၂ အချက်က ငွေလဲလှယ်မှုနှုန်း၊ နံပါတ် ၃ အချက်က အတိုးနှုန်း၊ ဒီ ၃ ခုရဲ့ ဆက်စပ် လည်ပတ်မှုက ဒီတိုင်းပြည်နဲ့ သင့်လျော်အပ်စပ်တဲ့ စနစ်တကျဖြစ်အောင် ဖြစ်လာဖို့ လိုအပ်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် မြန်မာကျပ်ငွေ တန်ဖိုး ကျဆင်းနေမှုကြောင့် စီးပွားရေးအပေါ် သက်ရောက်နေမှုများကို ကုစားရန် အတွက် ဘဏ်များအပေါ် ထားရှိသည့် လူထု၏ ယုံကြည်မှုသည်လည်း အရေးကြီးကြောင်း၊ ဘဏ်များကလည်း ငွေသွင်း‌ငွေထုတ် လွယ်ကူအောင် ဆောင်ရွက်ပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၆

မြန်မာကျပ်ငွေ တန်ဖိုးကျဆင်းပြီး ယွမ်ငွေဈေးနှုန်း မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် တရုတ်နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးမှ တဆင့် သွင်းကုန်တင်သွင်းမှုများ ကျဆင်းလာသည်ဟု မူဆယ်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ်လဆန်းပိုင်းတွင် တရုတ်ယွမ် ၁ ယွမ်လျှင် မြန်မာကျပ်ငွေ ၃၅၀ ဝန်းကျင်သာ ရှိခဲ့သော်လည်း ယခုသီတင်းပတ်တွင် ၄၀၀ ကျပ်အထိ မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် သွင်းကုန်တင်သွင်းသည့်လုပ်ငန်းများအပေါ် သက်ရောက်မှုများရှိခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံမှ မြန်မာနိုင်ငံသို့ တင်သွင်းသည့် သွင်းကုန်ကားအစီးရေများသည်လည်း လျော့နည်းလာကြောင်း မူဆယ်ဆန်စပါးကုန်စည်ဒိုင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဒီနေ့ဆိုရင် တရုတ်ငွေ ၁ ယွမ်ကို မြန်မာငွေ ၄၁၅ လောက်ရှိတယ်။ Export သမားတွေအတွက်တို့ကကျတော့ နိုင်ငံခြားကို ပို့ရတာ။ နိုင်ငံခြားငွေရတယ်။ တရုတ်ပြည်ကို ပို့ရတာ။ အန်ကယ်တို့ Export တွေအတွက်ကတော့ ကောင်းတာပေါ့။ Import သမားတွေအတွက်ကျတော့ ဗမာပြည်ကို ကုန်ပစ္စည်းတွေ ပြန်သွင်း ရမယ့်သူတွေ အတွက်ကျတော့ နိုင်ငံခြားငွေနဲ့ ဝယ်ရတာ။ ဗမာငွေနဲ့ ဝယ်လို့မရဘူး။ အဲအခါ သူတို့ကျတော့ ပိုပြီးတော့ အခက်အခဲဖြစ်တာပေါ့ အဆင်မပြေဘူးပေါ့။ အရင်က အစီး ၅၀ လောက် ဝင်တဲ့ကားတွေက အခု အစီး ၃၀ လောက်ပဲ ဝင်တော့တယ်” ဟု ပြောသည်။

ယွမ်ဈေးနှုန်းသည် ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း ဆက်တိုက်မြင့်တက်နေခြင်းဖြစ်ကာ ငွေလဲနှုန်းမြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံမှတင်သွင်းနေရသည့် ကုန်ပစ္စည်းများလည်း ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လျက်ရှိသည်ဟု ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

တရုတ်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်တစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် သွင်းကုန်တင်သွင်းမှုများကို လုပ်ငန်းရှင်တချို့က ရပ်နားလာကြကြောင်း၊ ထိုသို့ ရပ်နားလာမှုကြောင့် ကုန်စည်ရှားပါးလာသည့်အတွက် ကုန်ကားမောင်းနှင်သည့် ကုန်ကားသမားများအပေါ် ထိခိုက်မှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်း မူဆယ်ကုန်ကားသမား ကိုသန့်ဇင်က ပြောသည်။

“၁ လကို ၃/၄ ခေါက်လောက် ရပါတယ်။ ၄ ခေါက်၊ ၅ ခေါက်၊ ၆ ခေါက် အဲလောက် ရကြတာလည်း ရှိတာပေါ့။ အခုက ၁ လ ၁ ခေါက်ပဲ ရတော့တယ်။ သွားတဲ့ကုန်သည်တွေကလည်း သွားနေကြတာပေါ့။ တချို့ကြတော့လည်း မကိုက်တော့ မသွားကြတော့ဘူး။ မသွားတဲ့ ကုန်သည်တွေကတော့ များနေပါပြီ။ ကုန်စည် မစီးဆင်းနိုင်ရင်တော့ အခက်အခဲကတော့ ကားတွေကတော့ ရပ်သွားရမယ့်သဘောတော့ ရှိတာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

ယွမ်ငွေဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေမှုကြောင့် ကုန်ကားသမားများအနေဖြင့် ကုန်တင်ခ ရရှိမှု မြင့်တက်သွားခြင်း မရှိသည့်အပြင် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုကိုပါ ကုန်တင်ကားသမားများသည် ကြုံတွေ့နေရသည်ဟု ပြောသည်။

ယွမ်ငွေဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုကြောင့် သွင်းကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအတွက် အခက်အခဲရှိသော်လည်း ပို့ကုန်လုပ်ငန်း ရှင်များအတွက် အကျိုးအမြတ်ရှိကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် လက်ရှိတွင် တရုတ်သို့ ပို့ကုန်တင်ပို့သည် ကုန်ကားအစီးရေ သည် ပိုမိုဝင်ရောက်လျက်ရှိသည်ဟု ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ဆန်နှင့်ဆန်ကွဲ တင်ပို့မှုသည်လည်း ယခင်က ၁ ရက်လျှင် အစီးရေ ၁၀ စီးမှ ၁၅ စီးသာ ဝင်ရောက်မှုရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် အစီးရေ ၂၀ နီးပါး ဝင်ရောက်လျက်ရှိကြောင်း မူဆယ်ဆန်စပါးကုန်စည်ဒိုင်မှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁၅

စက်သုံးဆီအရောင်းဆိုင်များမှ ရောင်းချမှုများ ရပ်တန့်ထားခြင်း၊ အကန့်အသတ်ဖြင့် ရောင်းချခြင်းများကို တွေ့ရှိပါက သက်ဆိုင်ရာ နယ်မြေဒေသအလိုက် ထုတ်ပြန်ထားသည့် ဖုန်းနံပါတ်များကို ဆက်သွယ် တိုင်းကြားနိုင်ကြောင်း ကုန်သွယ်မှု နှင့် ကုန်စည်စီးဆင်းမှုများ မှန်ကန်မြန်ဆန်စေရေးဗဟိုကော်မတီက သြဂုတ် ၁၅ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ကုန်သွယ်မှု ကုန်စည်စီးဆင်းမှုများ မှန်ကန်မြန်ဆန်စေရေးဗဟိုကော်မတီအနေဖြင့် စက်သုံးဆီ တင်သွင်း သိုလှောင်ဖြန့်ဖြူး ခြင်း လုပ်ငန်းကြီးကြပ်ရေးကော်မတီမှတဆင့် ပြည်သူများ စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်း မှန်ကန်စွာသုံးစွဲနိုင်ရေးနှင့် ပြည်တွင်း စက် သုံးဆီ ပြတ်လပ်မှု မရှိစေရေး တင်သွင်းဖြန့်ဖြူးခြင်းများ ကြိုးပမ်းစီမံဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်ဟု ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် အချို့သော စက်သုံးဆီအရောင်းဆိုင်များသည် ရည်ရွယ်ချက်ရှိစွာ ပြည်သူများ စိုးရိမ်ကြောင့်ကြမှု ဖြစ်ပေါ်စေရန် နှင့် စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းပြောင်းလဲမှု ရှိလာနိုင်မည်ဟု ယူဆပြီး မိမိအကျိုးစီးပွားကို မျှော်လင့်၍ စက်သုံးဆီ ပြတ်လပ်သည် (သို့မဟုတ်) စက်သုံးဆီ လက်ကျန်နည်းပါးသည်ဟုပြောဆိုကာ ရောင်းချမှုရပ်တန့်ခြင်း၊ အကန့်အသတ်ဖြင့် ရောင်းချခြင်း များ ဆောင်ရွက်နေကြောင်း သိရှိရပါသည်ဟု ၎င်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ကုန်သွယ်မှု နှင့် ကုန်စည်စီးဆင်းမှုများ မှန်ကန်မြန်ဆန်စေရေးဗဟိုကော်မတီထုတ်ပြန်ချက်

နစက ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက “ ကျနော်တို့ အနေနဲ့ စက်သုံးဆီနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြည်သူလူထုအနေနဲ့ စိုးရိမ်မရှိဘူးလို့ ပြောချင်ပါတယ်။ မနေ့က သီလဝါမှာ ဆီသင်္ဘော တစ်စင်း ဆိုက်ကပ်တယ်။ ကမ်းကို ကပ်ပြီးဆီချခဲ့တယ်။ ဒီနေ့ (သြဂုတ် ၁၅ ရက်)မှာဆိုလည်း သင်္ဘောလေးစင်း ဆိုက်ကပ် ပြီး ဆီချနေတာရှိပါတယ်။ စုစုပေါင်း အားလုံးပြောရင် တော့ ဆီ 92-95 နဲ့ ပရီမီယံဆီ စုစုပေါင်း တန် ၆၀၀၀၀ (ခြောက်သောင်း)လောက် ဒီနေ့ ချပြီးပါတယ်။ ခန့်မှန်းဂါလံ ၁၃ သိန်းလောက်ရှိမှာပေါ့။ အဲဒီမှာမှ 92 က ၂၇၀၀ တန်၊ 95 က တန်ချိန် ၃၀၀၀၊ ပရီမီယံ ဒီဇယ် တန်ချိန် ၂၂၀၀၀ ကျော် လောက် ဒီနေ့ တပြိုင်တည်း ဆီချနေတာရှိပါတယ်။ နောက်တစ် ခုကတော့ ဆက်တိုက်ပေါ့လေ။ ၁၈ ရက်နေ့ဆိုလည်း တန်ချိန် ၂၀၀၀၀ လောက် ထပ်ဝင်လာဖို့ရှိတယ်။ ၁၉ ရက်နေ့မှာ လည်း တန်ချိန် ၂၉၀၀၀ လောက် ထပ်ဝင်မှာရှိတယ်။ အဲနောက်ပိုင်းတွေမှာလည်း နောက်ထပ် ဆီသင်္ဘော ၁၂ စင်း ထပ်ရောက်ဖို့ရှိပါတယ်။ အခုလောလောဆယ် ကျနော်တို့ ချနေတာပဲ ဂါလံ ၁၃ သိန်းလောက်ရှိတဲ့အတွက် စိုးရိမ်စရာမရှိ ဘူးလို့ ပြောချင်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် ကုန်သွယ်မှု ကုန်စည်စီးဆင်းမှုများ မှန်ကန်မြန်ဆန်စေရေး ကော်မတီအနေဖြင့် စက်သုံးဆီများကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လကုန်းပိုင်အထိ ပြည့်စုံ လုံလောက်စွာ တင်သွင်း ဖြန့်ဖြူးထားပြီးဖြစ်ပါကြောင်း၊ ဆက်လက်၍ ပြည်သူများ စိုးရိမ် ကြောင့်ကြမှုကင်းစွာ သုံးစွဲနိုင်ရန် စက်သုံးဆီများ စဉ်ဆက် မပြတ် ဖြည့်တင်းရေးကိုလည်း မြန်မာနိုင်ငံစက်သုံးဆီ တင်သွင်း ရောင်းချဖြန့်ဖြူးရေးအသင်းနှင့် ညှိနှိုင်းပေါင်းစပ်၍ စနစ် တကျစီမံဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်ဟု ကုန်သွယ်မှု ကုန်စည်စီးဆင်း မှုများ မှန်ကန်မြန်ဆန်စေရေးဗဟိုကော်မတီက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

လားရှိုးမြို့မှာ စက်သုံးဆီထည့်ရန် သြဂုတ် ၁၃ ရက်က တန်းစီစောင့်နေရစဉ်

ထို့ကြောင့် စက်သုံးဆီအရောင်းဆိုင်များမှ ရောင်းချမှုများ ရပ်တန့်ထားခြင်း၊ အကန့်အသတ်ဖြင့် ရောင်းချခြင်းများကို တွေ့ရှိ ပါက သက်ဆိုင်ရာ နယ်မြေဒေသအလိုက် ထုတ်ပြန်ထားသည့် ဖုန်းနံပါတ်များကို ဆက်သွယ် တိုင်ကြားနိုင်သည်ဟု အဆိုပါ ကော်မတီက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းက ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ လားရှိုးနှင့် မူဆယ်မြို့ အပါအဝင် မန္တလေးမြို့ ၊ ရန်ကုန်မြို့၊ စစ်ကိုင်းတိုင်း ဒေသကြီးအတွင်းမှာ စက်သုံးဆီများကို အကန့်အသတ်ဖြင့် ရောင်းချခြင်း၊ ရောင်းချမှုများ ရပ်တန့်ထားခြင်းများကြောင့် စက်သုံးဆီထည့်ရန် တန်းစီ စောင့်ဆိုင်းခဲ့ရသည့် အခြေအနေများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၅

ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့နယ်နှင့် ရခိုင်ပြည်နယ် ကျောက်တော်မြို့သို့ ပြေးဆွဲနေသည့် ရေကြောင်းလမ်းကို သက်ဆိုင်ရာမှ ဩဂုတ် ၁ ရက်မှ စတင်၍ ပိတ်ထားခြင်းကြောင့် ကုန်စည်စီးဆင်းမှု ပြတ်တောက်နေပြီး ဆန် အပါဝင် စားသောက်ကုန်တချို့နှင့် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းများ အဆမတန်မြင့်တက်ကာ ဝယ်မရသည့် အခြေအနေ ကြုံတွေ့နေရသည်ဟု ပလက်ဝမြို့ခံများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဩဂုတ်လအတွင်း မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော်တို့ကြား တိုက်ပွားများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး စစ်ရေး တင်းမာနေ ခြင်းကြောင့် ကျောက်တော်နှင့် ပလက်ဝ ရေကြောင်း သွားလာခွင့် ပိတ်ထားသည့်အတွက် ဆန် အပါအဝင် တခြား သော ကုန်စည်များ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ပြီး ဝယ်ယူ၍မရကြောင်း ပလက်ဝဒေသခံ ကိုခင်ကျော်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။
ကိုခင်ကျော်က “ဆန်တစ်အိတ်ကို ၁ သိန်း ၂ သောင်း ရိုးရိုးဆန်နော်။ ၁ သိန်း ၂ သောင်းတောင် ဝယ်လို့မရဘူး။ အဲဒီလမ်း (ကျောက်တော် - ပလက်ဝ ရေလမ်းကြောင်း) မပိတ်ခင်က ၄ သောင်း၊ အခု လမ်းပိတ်လိုက်တော့ ၁ သိန်း ၂ သောင်းတောင် ဝယ်လို့မရဘူး။ ကြက်ဥတစ်လုံးကို ၁ ထောင်ပေးရင်တောင် ဝယ်လို့မရဘူး။ ဆီ တစ်လီ တာကို ၁ သောင်းတောင် ဝယ်လို့မရဘူး” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ကြုံတွေ့နေရသည့် ကုန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုနှင့် ကုန်စည်များ ပြတ်လပ်နေမှုကို ပလက်ဝဒေသခံများ အနေဖြင့် အကြိမ်ကြိမ် ကြုံတွေ့နေခဲ့ရသော်လည်း ယခုတစ်ကြိမ်သည် ပို၍ ခက်ခဲကြောင်း ဒေသခံများက ပြော သည်။

ပြီးခဲ့သည့် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုများတွင် ရေလမ်းကြောင်းကို ပိတ်ထားသော်လည်း ကုန်းလမ်းကြောင်း သွားလာရေး ကို ဖွင့်လှစ်ပေးထားသဖြင့် ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့များက လာရောက်လှူဒါန်းမှုများရှိသလို ကုန်စည်များလည်း သယ်ဆောင်၍ ရသည့်အတွက် ယခုလောက် မခက်ခဲကြောင်း သိရသည်။

 ပလက်ဝမြို့နယ် ရှင်းလက်ဝကျေးရွာမှ ဒေသခံများကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ရေလမ်း၊ ကုန်းလမ်းကြောင်း နှစ်မျိုးလုံးကို ပိတ်ထားသည့်အတွက် ပလက်ဝဒေသသည် ပို၍ အခြေအနေ ဆိုးရွားသည်ဟု ချင်းပြည်နယ် ကုန်သည်ကြီးများအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောသည်။

၎င်းက “ပြီးခဲ့တဲ့ မနှစ်ကဆိုရင် ပလက်ဝမှာ ပလက်ဝမြို့ပေါ်လောက်ပဲ ဒါမျိုးက ကြုံတာလေ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဆမီး - မင်းတပ် - ဟားခါးဘက်ကဆို ဆမီးမြို့ရှိတယ်။ အဲဒီမှာ ကယ်ဆယ်ရေးတွေ ရောက်တယ်လေ။ အရင်က ဆိုရင် တစ်ဖက်လမ်းက ဖွင့်နေတယ်။ ဟားခါး - မင်းတပ် - မတူပီ - ဟားခါးလမ်းက ပွင့်နေတယ်။ ဆိုတော့ အဲဒီက ကယ်ဆယ်ရေးပစ္စည်းတွေက ရောက်တယ်။ အခုက ဟိုဘက်လမ်း၊ ဒီဘက်လမ်း အကုန်လုံး ပိတ်သွားတာကိုး။ ပိုဆိုးတာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခုကဲ့သို့ ကုန်စည်စီးဆင်းမှု လမ်းကြောင်းများကို ဆက်လက် ပိတ်ထားမည်ဆိုပါက ပလက်ဝမြို့နယ်နှင့် မတူပီ မြို့နယ်တွင် နှစ်ပတ်အတွင်း ဒေသခံများ၏ ကျန်းမာရေး အခက်အခဲများ ရှိလာနိုင်သကဲ့သို့ အငတ်ဘေးနှင့် ကြုံ တွေ့မည်ကို ဒေသခံများက စိုးရိမ်လျက်ရှိသည်။

ချင်းပြည်နယ် ကုန်သည်ကြီးများ အသင်းအနေဖြင့် ဆန်နှင့် တခြားသော ကုန်စည်များကို သယ်ဆောင်ပြီး ရောင်းချပေးနိုင်ရန်အတွက် သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများနှင့် ဆွေးနွေးကာ ခွင့်ပြုချက်ရအောင် ကြိုးစားနေ သည်ဟု ချင်းပြည်နယ် ကုန်သည်ကြီးများအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူက CNI သတင်းဌာနသို့ ဆက်လက် ပြောကြား သည်။

ကုလားတန်မြစ်ကြောင်းကို မြင်တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျနော်တို့ ကုန်သည်ကြီးများ အနေနဲ့ကတော့ ကြိုးစားနိုင်သလောက် ကြိုးစားပေးမှာပေါ့။ နစကကို ဆွေးနွေးပေးမယ်။ ဆွေးနွေးပြီးတော့ ကျနော်တို့ အခု ကုန်သည်ကြီးများ ရန်ကုန်တို့၊ တိုင်းတို့မှာ ရောင်းပေးသလိုပဲ ပလက်ဝမှာ ကျနော်တို့ ရောင်းပေးမယ်။ ဒီကိစ္စတွေကို ကျနော်တို့ လုပ်ပေးမယ်။ အဲဒါ ဆန်အိတ် ဘယ်နှအိတ်၊ ဘယ်ကနေ ဘယ်ကိုသယ်မယ်။ ဆမီးမှာ ဘယ်နှအိတ် ရောင်းမယ်၊ ပလက်ဝမှာ ဘယ်နှအိတ် ရောင်းမယ်၊ ခွင့်ပြု ချက် ပေးပါလို့ တောင်းဖို့တော့ ကြိုးစားနေတယ်” ဟု ပြောသည်။

ကျောက်တော်နှင့် ပလက်ဝ ရေလမ်းကြောင်းကို ပိတ်ထားခြင်းကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ ရောက်ရှိနေသည့် ပလက်ဝ ဒေသခံများ ရခိုင်ပြည်နယ်ဘက်တွင် ကျန်ရှိနေပြီး မပြန်နိုင်ဘဲ ဖြစ်နေကြောင်း သိရသည်။

ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့နယ်နှင့် ရခိုင်ပြည်နယ် မောင်တောမြို့နယ်များမှာ ဩဂုတ်လအတွင်း မြန်မာ့ တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော်(အေအေ)တို့ကြား တိုက်ပွဲဖြစ်နေကြောင်း ဩဂုတ် ၁၁ ရက်က AA ၏ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးခိုင်သုခက ပြောကြားခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၃

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးမှ တခြားသော နေရပ်ဒေသများသို့ ပြေးဆွဲနေသာ အဝေးပြေး ယာဉ်လိုင်းများကို လူမဲ့တန် ဆာကုန်စည် တင်ခွင့်မပြုပါက ယာဉ်လိုင်းများ ရပ်နားသွားရမည့် အခြေအနေဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း အဝေးပြေး ယာဉ် လိုင်းများ ပြေးဆွဲနေသူများက ပြောသည်။

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးမှ တခြားသော တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များသို့ ပြေးဆွဲနေသည့် အဝေးပြေး ယာဉ်လိုင်း များကို လုံခြုံရေးအရ လူမဲ့တန်ဆာကုန်စည်များ တင်ဆောင်ခွင့် မပြုကြောင်း သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများက ကန့်သတ်လာမှုများ ရှိသည်ဟု အဝေးပြေးယာဉ်လိုင်းများထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိကာလတွင် ခရီးသည် ရရှိမှုသည် ၃ ပုံ ၁ ပုံခန့်သာ ရှိနေခြင်းကြောင့် ကုန်စည်ကိုသာ အဓိကထား အားကိုး နေရကြောင်း၊ လူမဲ့တန်ဆာများကို တင်ဆောင်ခွင့် မပြုပါက အဝေးပြေးယာဉ်လိုင်းများအားလုံး ရပ်နားသွားရမည် ဟု အောင်မင်္ဂလာအဝေးပြေးကားဝင်းမှ ယာဉ်လိုင်းတာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အဝေးပြေးယာဉ်လိုင်းများ တန်ဆာများစိစစ်နေစဉ် (GETTY IMAGES)

၎င်းက “အဆင်က ဘယ်လိုပြေမလဲ။ ကားဂိတ်တွေမှာ ခရီးသည်တွေက အရင်လိုမှ ပြောပြရရင် ၃ ပုံ ၁ ပုံ လောက် ပဲရှိမှာ ခရီးသွားက။ ၃ ပုံ ၁ ပုံဆိုတောင်မှ ခန့်မှန်းတာ နည်းနည်း များသွားတာပေါ့နော်။ အမှန်တကယ်ဆိုရင်တော့ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပဲ ရှိမယ်။ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းပဲ ရှိတော့ ဒီကားတစ်စီးက ခရီးသည် မပါဘဲနဲ့ ကားတွေ ပြေးနေရ တဲ့ အကြောင်းအရင်းက ဘာလဲဆိုတော့ တန်ဆာပေါ့။ တန်ဆာက မဖြစ်မနေ သွားကြရတဲ့ဟာဆိုတော့ သွားနေ တော့ တန်ဆာက တင်နေရတယ်။ တန်ဆာတင်မှပဲ တစ်လေတစ်ခါဆိုရင် ကားတစ်စီးလုံးမှ လူက ၃/၄ ယောက် ၄/၅ ယောက် ပါပြီး သွားရတယ်။ တန်ဆာမတင်ဘဲ သွားရော ဒီကားရဲ့ ကုန်ကျစရိတ်က အခု ဆီဈေးနဲ့ ဘာနဲ့ဆိုရင် အစ်ကိုတို့သွားတဲ့ ခရီးစဉ်ဆိုရင် အသွားအပြန် သိန်း ၂၀ လောက် ကုန်ကျတယ်။ လူမဲ့တန်ဆာနဲ့ လုံးလုံးသွားလို့ မရဘူး ထုတ်လိုက်၊ ရပ်ပြီ” ဟု ပြောသည်။

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအခြေပြု၍ အောင်မင်္ဂလာအဝေးပြေး၊ ဒဂုံဧရာအဝေးပြေးနှင့် အောင်ဆန်းကွင်း ကားဂိတ်တို့ ကနေ ပြေးဆွဲနေသည့် အဝေးပြေးခရီးသည်တင် ယာဉ်လိုင်းများကို မူလကပင် လူမဲ့တန်ဆာကို ခွင့်မပြုထား ကြောင်း၊ ခရီးသည်နှင့်အတူ ပါလာသည့် ကုန်စည်ကိုသာ တင်ဆောင်ခွင့် ပြုထားကြောင်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ပုဂ္ဂလိက သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ကြီးကြပ်မှုကော်မတီ(YRTC) ထံမှ သိရသည်။

လူမဲ့တန်ဆာ တင်ဆောင်ခြင်းများကို တရားဝင် ခွင့်ပြုပေးထားခြင်းမရှိသော်လည်း တားမြစ်ခြင်း မရှိခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် လုံခြုံရေးအရ တာဝန်ရှိသူများက ကန့်သတ်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း YRTC တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဦးလျန်ကျင့်မန်က ပြောသည်။

အောင်မင်္ဂလာအဝေးပြေးကားဂိတ်ကိုတွေ့ရစဉ် (Myanmar Times)

ဦးလျန်ကျင့်မန်က “လူမဲ့ တန်ဆာ တင်ခွင့် မပြုတော့ဘူးဆိုတဲ့ ဟာကတော့ အရင်ကတည်းက အဝေးပြေး ခရီးသည်တင်ဆိုတဲ့ဟာက ခရီးသည်ပဲ တင်ဖို့ပဲလေ။ ကျနော်တို့ ပါဆယ်တွေ ပို့ဖို့မှ မဟုတ်တာ။ သူ့ကို ခွင့်ပြု ထားတာက ခရီးသည်နဲ့ သူနဲ့ပါလာတဲ့ လက်ဆွဲအိတ်တွေပဲ။ ဒါပေမယ့် ခွင့်ပြုတာ မဟုတ်ပေမယ့် အဲဒီတုန်းက မတားဘူးလေနော်။ အခုက လုံခြုံရေးအရ လုံခြုံရေးကိစ္စ လုံခြုံရေးအပိုင်းကနေ လုပ်တာလေ။ ကျနော်တို့ လုပ် တာ မဟုတ်ဘူး YRTC လုပ်တာ မဟုတ်ဘူး အဲဒါတော့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သို့သော် ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီးများရှိ စစ်ဆေးရေး ဂိတ်များသို့ ဖြတ်သန်းသည့်အခါတွင် တန်ဆာပစ္စည်း တင်ဆောင်သည့်အခါ မည်သို့မည်ပုံ တင်ဆောင်ရမည်ကို စည်းကမ်းချက်၊ ကန့်သတ်ချက်များကို တိကျစွာ ထုတ်ပြန်ထားခြင်းမျိုး မရှိသည့်အတွက် အဝေးပြေးယာဉ်လိုင်းများ အနေဖြင့် အခက်အခဲ ကြုံတွေ့နေရကြောင်း သိရသည်။

လူမဲ့ တန်ဆာများကို တင်ဆောင်ခွင့် မပြုတော့လျှင် ရန်ကုန်မှတဆင့် အခြားမြို့များသို့ ကုန်ပစ္စည်းတင်ပို့သည့် အခါ ဘုရင့်နောင် ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေးနှင့် အခြားကုန်တင်ယာဉ်များနှင့်သာ ပို့ဆောင်ရတော့မည့် အခြေအနေ တွင် ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၂

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ရွှေဈေးကွက်တွင် ဝယ်လိုအားများပြီး ရောင်းလိုအား နည်းနေခြင်းကြောင့် ရွှေဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ရွှေလုပ်ငန်းရှင် များနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ရွှေဈေးနှုန်းသည် အကယ်ဒမီ မီးလင်းရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင် ကျပ် ၂၅ သိန်းကျော်အထိ မြင့်တက် လျက် ရှိနေသည်။

ထိုသို့ ရွှေဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာရခြင်းသည် ရွှေလာရောက်ဝယ်ယူမှု များပြားခြင်း၊ ရွှေကုန်ကြမ်းရရှိမှု နည်းပါးခြင်း၊ ပြည်တွင်း ဒေါ်လာဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခြင်း စသည့် အခြေအနေများကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးအုန်းမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာ့ရွှေ အတုံးများကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

ဦးအုန်းမြင့်က “ဒီရာသီမှာ ဦးတို့နိုင်ငံမှာ ရွှေကြမ်းက ထွက်တာတွေ နည်းတယ်လေ။ နည်းတာက မိုင်းတွေဆိုလည်းပဲ ရွှေတွင်း တွေ တူးလို့ မရဘူးလေ။ တူးလို့ရှိရင် ရေဝင်တာတို့၊ တွင်းပြိုတာတို့ ဆိုတာမျိုးတွေကြောင့်လေ၊ အဲဒါကြောင့်မို့ ရွှေထွက်တာ နည်းတယ်။ နောက်တစ်ခုက ဦးတို့နိုင်ငံမှာ လှောင်ကုန်တွေပေါ့နော် ပဲတို့၊ နှမ်းတို့၊ စပါးတို့ ဒီရာသီမှာ သူတို့က ထုတ်ရောင်း ကြတယ်လေ။ ထုတ်ရောင်းတဲ့ အခါကျတော့ သူတို့ရလာတဲ့ ငွေအမောက်ကို နှစ်တိုင်းပဲ သူတို့က ရွှေကို ပြန်ဝယ်ကြတာပေါ့ နော်။ ရွှေကို ပြန်ဝယ်ပြီး ကိုင်ထားကြတယ်ဆိုတဲ့ အတွက်ကြောင့် ဝယ်လိုအားနဲ့ ရောင်းလိုအားမှာ ရောင်းလိုအား နည်းပြီး တော့ ဝယ်လိုအားက များနေတဲ့ သဘောရှိတယ်။ နောက်တစ်ခုက မြန်မာငွေနဲ့ ဒေါ်လာ လဲလှယ်နှုန်းမှာလည်း လောလော ဆယ် မြင့်တက်နေတာကို တွေ့နေရတယ်။ အဲဒီအတွက်ကြောင့် ရွှေဈေးက တက်သွားတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ရွှေဈေးကွက်အတွင်း ရွှေလာရောက် ဝယ်ယူသူများသည် စုဆောင်းရန်အတွက် ရွှေအတုံးများကို ပို၍ ဝယ်ယူကြ ကြောင်း၊ လက်ဝတ်တန်ဆာဖြစ်သည့် လက်ဝတ်လက်စားများကို ဝယ်ယူမှုနည်းပါးပြီး လာရောက် ရောင်းချမှုသာ များပြား ကြောင်း ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

ရွှေဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေမှုကြောင့် အသေးစားနှင့် အလတ်စား ရွှေဆိုင်များအပေါ် သက်ရောက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ ရွှေအတုံးများသာ ဝယ်ယူမှုရှိပြီး လက်ဝတ်လက်စား(ဉပမာ ရွှေလက်စွပ်- ဆွဲကြိုး-လက်ကောက်)များ ဝယ်ယူမှုနည်းပါးခြင်း ကြောင့် ရွှေဆိုင်တချို့သည် ရွှေထည်အသစ်များ ထပ်မံလုပ်ဆောင်မှု မလုပ်နိုင်တော့သည့်အတွက် ရပ်နားလာကြကြောင်း သိရသည်။

ရွှေဆိုင်တစ်ခုတွင် အရောင်းအ၀ယ်လုပ်နေကြစဉ် (GETTY IMAGES)

ထို့ကြောင့် ရွှေလက်ဝတ်တန်ဆာများကို ပြုလုပ်နေကြသည့် ပန်းတိမ်လုပ်သားများ အနေဖြင့် ရွှေတန်ဆာ အသစ်များကို ထပ်မံ လုပ်ဆောင်နေရခြင်းမရှိဘဲ အလုပ်လက်မဲ့ ပို၍ ဖြစ်လာကြသည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း အတွင်း ရေးမှူး ဦးအုန်းမြင့်က ပြောသည်။

၎င်းက “ရွှေဈေးတွေကတော့ တက်တယ်။ ဒါပေမယ့်လို့ အခြေခံ လူတန်းစားတွေက ဝယ်တာထက် သူတို့က ပြန်ရောင်းနေတာ များတယ်လေ။ လက်မှုပညာသည် သမားဆိုတာက အခြေခံလူတန်းစားတွေ ဝတ်တဲ့အဖို့ပဲ အဓိကထားပြီး သူတို့က လုပ် ပြီး ရောင်းကြတာလေ။ တကယ်ချမ်းသာတဲ့ လူတွေကျတော့လည်းပဲ သူတို့က ပြည့်စုံပြီးသားဆိုတော့ သူတို့က အတုံးအခဲပဲ ဝယ်ကြမှာလေ။ အဲဒီအတွက်ကြောင့် ပန်းတိမ်လုပ်သားတွေ အနေနဲ့ကတော့ အလုပ်တွေက တော်တော်များများ အလုပ် လက်မဲ့ ဖြစ်ကုန်ကြတာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ ရွှေဈေးနှုန်းသည် ယခုထက်ပို၍ ဆက်လက် မြင့်တက်သွားနိုင်သည့် အခြေအနေတွင် ရှိနေကြောင်း၊ ထိုအခြေအနေ များကို ထိန်းချုပ်ရန်အတွက် ရန်ကုန်နှင့် မန္တလေးရှိ ရွှေကုန်သည်များ၏ အရောင်းအဝယ် ဈေးကွက်ပေါ်တွင်သာ မူတည် ကြောင်း ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသုံးသပ်သူ ကိုနေလင်းခန့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွှေဆိုင်တစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

ကိုနေလင်းခန့် “အဓိက ကျနော်တို့ ကုန်သည်တွေကိုပဲ ကြည့်ရမှာပေါ့။ ရန်ကုန်၊ မန္တလေးက ကုန်သည်ကြီးတွေက သူတို့က အရမ်း အရောင်းအဝယ် လုပ်ချလိုက်ရင် ကျနော်တို့ ဟိုတနေ့ကဆိုရင် ၂၃ သိန်း နားနားထိ ပြန်ကျသွားသေးတယ်။ အဲတော့ မန္တလေးမှာ ကုန်သည်တွေ အရောင်း များလိုက်တာပေါ့။ အဲမှာ ၂၄ ကျော်ကနေ ၂၃ နားထိ ပြန်ကပ်လာတယ်။ အဓိကကတော့ ကုန်သည်တွေပေါ့။ မန္တလေးမှာ ရွှေရောင်းတာ အရမ်းများတယ်ဆိုရင် ရန်ကုန်ဈေးကွက်မှာ ကျတယ်။ သူ့ဟာနဲ့သူတော့ အချိတ်အဆက်တော့ ရှိတယ်။ အဓိက ကုန်သည်တွေကိုလည်း ကြောက်ရတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ တချို့ကုန်သည်တွေက အရမ်းဈေးကစားတဲ့ အဲလိုမျိုးတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် ကုန်သည်တွေအပေါ် မူတည်ပြီးတော့လည်း ဈေးကွက်က အလှုပ်အခတ် ဖြစ်တယ်။ သူတို့ကျတော့ အရောင်းအဝယ်လုပ်တာ ၁ ပိုင်း ၂ ပိုင်း မဟုတ်ဘူး။ ပိဿာကို ၁၀ နဲ့ချီပြီး လုပ်ကြတဲ့ သူတွေဆို တော့ အဲလိုမျိုး ကုန်သည်တွေက ဖွဲ့ပြီဟေ့ဆိုရင်တော့ ဈေးကွက်က အရမ်း အလှုပ်အခတ် ဖြစ်တယ်။ အဲလိုမျိုး အနေအထား တွေဆိုရင်တော့ ရွှေဈေးက အလှုပ်အခတ် ပိုများမှာပေါ့ သာမန်ထက် စာရင်တော့” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့ရွှေဈေးနှုန်းများသည် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှုန်းနှင့် ပြည်တွင်း ဒေါ်လာငွေ ဈေးနှုန်းများပေါ် မူတည်၍ အပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပေါ် သည့်အတွက် ပြည်တွင်း ဒေါ်လာဈေးနှုန်း ယခုထက်ပို၍ မြင့်တက်လာနိုင်ခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်း ရွှေဈေးနှုန်းသည်လည်း ဆက်လက် မြင့်တက်လာနိုင်သည်ဟု လေ့လာသူများက ပြောသည်။

ယနေ့တွင် ပြည်တွင်း ရွှေဈေးကွက်၌ အကယ်ဒမီ မီးလင်းရွှေ တစ်ကျပ်သား ဈေးနှုန်းသည် ၂၅ သိန်း ၅ သောင်းကျပ် ရှိနေပြီး အမေရိကန်ဒေါ်လာကတော့ တစ်ဒေါ်လာလျှင် မြန်မာငွေ ၂၇၀၀ ကျပ်ဖြင့် တွက်ချက်ကြသည်ဟု သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၂

ဂျပန်ဘက်က အလုပ်ရှင်မှ လူရွေး၍ ခေါ်သည့်အတွက် ၇၊ ၉၊ ၁၁ မျဉ်းစောင်းပါ မှတ်ပုံတင်နံပါတ်များ ကိုင်ဆောင် ထားသူများသည် ခြွင်းချက် အနေဖြင့် သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် မရကြောင်း လူမှုကွန်ရက် စာမျက်နှာ ပေါ်တွင် ပျံ့နှံ့ခဲ့သည်။

ဂျပန်ဘက်မှ အလုပ်ရှင်များသည် မြန်မာလုပ်သား ခေါ်ယူရာတွင် အထက်ပါ ၇၊ ၉၊ ၁၁ မျဉ်းစောင်းပါ မှတ်ပုံတင် နံပါတ်အချို့ ကိုင်ဆိုင်ထားသူများကို ခြွင်းချက်အနေဖြင့် မခေါ်ယူခြင်း၊ ကန့်သတ်ထားခြင်းမျိုး မရှိဘဲ မြန်မာဘက် အေဂျင်စီကသာ ကန့်သတ်ခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ဂျပန်အေဂျင်စီနှင့် ဂျပန်တွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့ဖူးသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

Naytic Asia အေဂျင်စီမှ ဒါရိုက်တာကိုနေဦးကိုက“ဂျပန်မှာက သူက ဆိုင်မှမဆိုင်တာလေ။ သူက အဲဒါတွေ သိ လည်း မသိဘူး။ စိတ်လည်း မဝင်စားဘူး။ အဓိကကတော့ ဂျပန်ဘက်ကတော့ သူ့အလုပ်ကို လုပ်ပေးမယ့်လူကို လိုချင်တာပဲ။ အဲဒီလိုမျိုးတွေ မရှိပါဘူး။

 ဂျပန်က ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံခြားဘက်ကလည်း အဲဒီလို မသတ်မှတ်ပါဘူး။ ဂျပန်ဘက်က ဆိုပြီး တော့ ဒီတိုင်းပဲ သူက နာမည်သုံးလိုက်တာ ဖြစ်လိမ့်မယ်။ အမှန်က ဒီဘက်က အေဂျင့်ကပဲ သူက ဒီဥစ္စာတွေ မလုပ်ချင်လို့ တမင်လုပ်လိုက်တာ။ သွားတာက ပတ်စပို့စ်နဲ့ပဲ သွားတာ၊ မှတ်ပုံတင်နဲ့ သွားတာမှ မဟုတ်တာ။ အထူးသဖြင့် CDM သမားတို့ ပံ့ပိုးတဲ့ လူတွေကျတော့ ဘယ်မှာ ပြဿနာ ဖြစ်နိုင်သလဲဆိုရင် လေဆိပ်အထွက်မှာ သူတို့က သေချာ CDM ဝင်တဲ့သူဆိုရင် ဝင်တဲ့သူရဲ့ စာရင်းတွေ လေဆိပ်က လုံခြုံရေးဌာနမှာ ရောက်ပြီးသား။ ဗီဇာ တွေ ဘာတွေကျတယ်၊ စမတ်ကတ်တွေ ဘာတွေလုပ်ပြီးတော့ နိုင်ငံခြားထွက်ခါနီး လေယာဉ်ပေါ် ရောက်ခါနီး တော့မှ အဲဒီကိစ္စငြိပြီးတော့ ပေးမသွားတော့ဘူး။ စစ်ဆေးရေးက ခေါ်သွားတာတို့ ဘာတို့ အဲဒီလို ပြဿနာတွေ ရှိတယ်။ အဲဒါကို ရှောင်ချင်လို့ တမင် ဒီဟာတွေ မရဘူးလို့ ရေးတာလို့ အစ်ကို ထင်တယ်”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာဘက်မှ ဂျပန်သို့ Training ဖြင့် သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်သူ အများအပြားက ထွက်ပြေးမှု များသဖြင့် အေဂျင်စီအချို့သည် ၇၊ ၉၊ ၁၁ မျဉ်းစောင်းပါ မှတ်ပုံတင်နံပါတ် ကိုင်ဆောင်ထားသူများအား ကန့်သတ် ၍ မခေါ်ခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း ဂျပန်နိုင်ငံတွင် သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့ဖူးသည့် ကိုမြတ်သူအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ဂျပန်က စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

ယခုကဲ့သို့ မြန်မာများ ထွက်ပြေးမှုများလာခြင်းသည် ဂျပန်တွင် လုပ်ကိုင်ရမည့် အလုပ်အား မိမိ လုပ်နိုင်၊ မလုပ်နိုင် ဆိုသည်ကို သေချာမလေ့လာဘဲ ဂျပန်နိုင်ငံသို့ ရောက်လျှင်ပြီးပြီဆိုသည့် စိတ်ဖြင့် သွားကြပြီး ဂျပန်သို့ ရောက် သည့်အခါ အလုပ်လုပ်ရသည်မှာ ပင်ပန်းသည့် အတွက်ကြောင့် ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ကိုမြတ်သူအောင်က “လူတွေကို ခေါ်ဖို့အတွက် သူတို့က အများကြီး ငွေကုန်ကြေးကျ ခံရတယ်။ အချိန်တွေ ပေးရ တယ်။ ရောက်လာပြီးတော့ လူက ထွက်ပြေး သွားတယ်ဆို သူတို့က နစ်နာတယ်။ အဲဒါမျိုးတွေ ခဏခဏ ကြုံလာ တဲ့ အခါကျတော့ အဲဒါ ဘယ်လိုလူမျိုးတွေလဲ ဆိုပြီးတော့ ဒီဘက် အေးဂျင့်တွေကို ပြန်မေးကောင်းမေးလိမ့်မယ် ဂျပန်က အလုပ်ရှင်က။ အခုဖြစ်နေတာက တကယ့် အရင်းခံ ပြဿနာက ဗမာတွေတောင် သိပ်မခေါ်တော့ဘူး ဆိုတဲ့ ပုံမျိုးအထိတောင် ဖြစ်သွားလာမယ် ဂျပန်က။ အဲဒါဘာလဲဆိုတော့ ဒီဘက်က Training သမားတွေနဲ့ သွားတဲ့ လူတွေ အများစုက ရှေ့က ဒီလိုမျိုး လုပ်ပြထားရင် ဘယ်သူဌေးမဆိုပဲ ဂျပန်က စဉ်းစားတာ ဗမာတွေ ခေါ်ရင် အရမ်းပြဿနာများတယ်။ သူတို့ဘက်က ဘယ်ကခေါ်ခေါ်လေ၊ ဗီယက်နမ်ကခေါ်လည်း လွယ်တာပဲ။ တရုတ်က ခေါ်လည်း လွယ်တာပဲ။ သူတို့အတွက် အဆင်ပြေမယ့်လူခေါ်တာ။ ဗမာတွေရဲ့ အားသာချက်က အလုပ်လေး ပိုကြိုးစားမလား၊ သူတို့အတွက် လုပ်ငန်းခွင်မှာ ပိုအသုံးတည့် မလားဆိုပြီးတော့ ခေါ်ကြတာလေ။ အဲဒီလို မဟုတ်ဘဲနဲ့ လုပ်ငန်းခွင်မှာ ထွက်ပြေးမှုတွေများရင် သူတို့ဘက်က ရှင်းရတာများတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဂျပန်နိုင်ငံသို့ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မည့်သူ များပြားလာပြီး ဘာသာစကား သင်တန်းကျောင်း များလည်း ပေါများလာကာ လာမည့် ဒီဇင်ဘာလတွင် ဂျပန်အစိုးရမှ ပြုလုပ်သည့် ဘာသာစကားကျွမ်းကျင်မှု စာမေးပွဲ JLPT ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။

ဂျပန်စာမေးပွဲ ဖြေဖို့ လျှောက်လွှာထုတ်နေကြသူများ

ဂျပန်စာမေးပွဲ ဖြေဖို့ လျှောက်လွှာထုတ်နေကြသူများ
ဂျပန်ဘက်မှ အလုပ်ရှင်များသည် ၎င်းတို့၏ လိုအပ်ချက်နှင့်ကိုက်ညီသူဖြစ်ပါက ခေါ်ယူသည့်အတွက် အေဂျင်စီ အချို့၏ မှတ်ပုံတင်နံပါတ် ကန့်သတ်မှုအား လျစ်လျူရှု၍ ဂျပန်ဘာသာစကားအား သေချာ ကျွမ်းကျင်အောင် လေ့လာထားရန် ဂျပန်နိုင်ငံနှင့်ပတ်သက်၍ အသိပညာများမျှဝေနေသည့် Yamazaki Thant က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဓိကက ဂျပန်စကားရယ် ကိုယ်သွားမယ့် ကိုယ်လုပ်မယ့်အလုပ်ရဲ့ အကြောင်းအရာကိုပေါ့ သေသေ ချာချာ ပြင်ဆင်ထား စေချင်တယ်။ တခြားဘေးစကားတွေ အရမ်းနားထောင်ပြီးတော့ ကိုယ်သွားချင်တဲ့ Focus ပေါ့ ချော်မလွဲသွားစေချင်ဘူးပေါ့။ အဓိကကတော့ ကိုယ်ဂျပန်ကို ဘာနဲ့သွားမလဲ။ အဲဒါအတွက် ဘာတွေလိုအပ်မယ် ဆိုတာလေးပဲ အဓိကထားပြီး လုပ်သွားသင့်တယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ဘေးဘယ်ညာ မကြည့်ဘဲ တည့်တည့်ပဲ သွားပါ လို့ အကြံပေးချင်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ဂျပန်နိုင်ငံသို့ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်သူများသည် ကိုဗစ်မတိုင်ခင် ကာလများကထက် ပို၍ များပြား လာကာ ဒီဇင်ဘာလတွင် ပြုလုပ်မည့် JLPT စာမေးပွဲအတွက် လျှောက်လွှာဝယ်ယူရာတွင် လူအများအပြား အစု လိုက် အပြုံလိုက် ဝယ်ယူကြသည်ကို တွေ့ရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁၁

မြန်မာနိုင်ငံဆီကုန်သည်နှင့် ဆီလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၏ စီစဉ်ကြီးကြပ်မှုဖြင့် Thein Than Yadanar Co.,Ltd မှ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ အင်းစိန်မြို့နယ်အတွင်းရှိ ပြည်သူများအား စားဆီ ၁ ပိဿာ ၃၇၀၀ ကျပ်ဖြင့် ဗိုလ်ဂုံးဈေးအနီးမှာ ရောင်းချပေးကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆီကုန်သည်များနှင့်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

စားဆီရောင်းချပေးနေစဉ် (MEODA)

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စီးပွားရေး ကျဆင်းမှုနှင့်အတူ ကုန်ဈေးနှုန်းများ ကြီးမြင့်လာနေခြင်းကြောင့် ပြည်သူလူထုမှာ စားဝတ်၊ နေရေး အခက်အခဲများဖြင့် ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၁

ရခိုင် - ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အခက်အခဲ ရှိနေခြင်းနှင့် ကုန်စည်စီးဆင်းမှု နည်းပါးခြင်းကြောင့် ကုန်သွယ်မှု ကျဆင်းနေသည်ဟု နယ်စပ်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ရာသီဥတု အခြေအနေ ကောင်းမွန်မှု မရှိခြင်း၊ ကုန်သွယ်ရေးစရိတ် မြင့်တက်ခြင်းတို့ကြောင့် စစ်တွေနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေး ရပ်နားထားသည်မှာ တစ်ပတ်နီးပါး ရှိပြီဟု ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်နှင့် စက်မှုအသင်းချုပ် အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး ဦးအောင်အောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးအောင်အောင်က “မိုးတွင်းမှာ ကျနော်တို့ စစ်တွေဘက်မှာ ရာသီဥတု ကြမ်းရင်လည်း သွားလို့မရဘူး။ ကျနော်တို့ ရပ်ထား ရတာ တစ်ပတ်လောက် ရှိပြီ။ စစ်တွေမှာလည်း ဟိုဘက်ကို ပို့လို့မရဘူး။ တစ်ပတ်လောက်တော့ မရှိသေးပါဘူး။ ၅ ရက် လောက်တော့ ပြောလို့ရပါတယ်။ ရာသီဥတု မကောင်းဘူးဆိုတာက ပင်လယ်ပြင်မှာ ရာသီဥတုက ကြမ်းနေရင် ကျနော်တို့ လှေတွေက ထွက်လို့မရဘူးလေ။ ကုန်သွယ်လို့ မရတဲ့အခါကျတော့ မောင်တောဘက်ကိုသွား။ မောင်တော ဘက်သွားပြန် တော့ မောင်တောဘက်မှာ လမ်းခရီးတွေက မကောင်း၊ စရိတ်စကတွေက ပို။ မကိုက်ကြတဲ့ အခါကျတော့ အဲလိုလေးတွေ ရှိတာပေါ့ဗျာ”ဟု ပြောသည်။

မောင်တော နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှ တဆင့် ဇွန်လတွင် ကုန်သွယ်မှုပမာဏ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂ ဒသမ ၃၂ သန်း အထိ ကုန်သွယ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ဇူလိုင်လမှာတော့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၆၅၂ သန်းဖိုးသာ ကုန်သွယ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း မောင်တော နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ သိရသည်။

ရခိုင်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

ယခု ဩဂုတ်လပိုင်းတွင် လမ်းပိုင်းအခြေအနေ ဆိုးရွားနေခြင်းနှင့် ကုန်စည်ဝင်ရောက်လာမှု နည်းပါးနေခြင်းကြောင့် ကုန်သွယ်မှု ထပ်မံ ကျဆင်းနိုင်သည်ဟု မောင်တောနယ်စပ် ကုန်သည်ကြီးများအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်စံသိန်းက ပြောသည်။

ဦးအောင်စံသိန်းက “မိုးတွင်းကာလဆိုတော့ တော်တော်လေး ကျတော့ကျတယ်။ မိုးတွင်းကာလဆိုတော့ လမ်းက မကောင်း တာ တစ်ကြောင်းရယ်၊ ကုန်စည်ကလည်း စီးဆင်းမှု နည်းတယ်လေ။ မိုးတွင်းကာလ ဖြစ်လို့လေ ကုန်တွေ သိပ်မလာဘူး။ ဒီလမှာလည်း ဒီထက်တောင် ကျနိုင်တယ်လို့ ကျသွားမယ်လို့ ကျနော်ကတော့ အဲလိုပဲ တွက်တယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် စစ်တွေ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး စခန်းနှင့် မောင်တော နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး စခန်းတို့မှတဆင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်သို့ ရေချိုငါးမြစ်ချင်း တင်ပို့နိုင်သည့် ပမာဏပေါ် မူတည်၍ ကုန်သွယ်မှု အတက်အကျကို တွက်ချက်ရခြင်း ဖြစ်သည်။

လက်ရှိ ကာလသည် ရေချိုငါးမြစ်ချင်းများ ပေါများစွာ ထွက်ရှိသည့် ရာသီမဟုတ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ပွင့်လင်းရာသီနှင့် ရေချို ငါးမြစ်ချင်း ပေါများစွာ ရရှိသည့် အချိန်မှသာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ပြန်လည် မြင့်တက် လာမည် ဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ ကုန်သည်များက ပြောသည်။