CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂

နိုင်ငံတကာလေကြောင်းခရီးစဉ်များဖြင့် ဝင်ရောက်မည့်သူများအား လေဆိပ်တွင် RDT ဖြင့် ကိုဗစ်စစ်ဆေးမှုအား ဖြေလျှော့လိုက်ခြင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြည်ပခရီးသွားဝင်ရောက်မှုအတွက် အကျိုးရှိကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်း ရှင်များနှင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံတကာလေကြောင်းလိုင်းဖြင့် ဝင်ရောက်လာသူများအား လေဆိပ်၌ RDT ဖြင့် ကိုဗစ်ထပ်မံ စစ်ခြင်းသည် ဝင်ရောက်လာမည့် နိုင်ငံခြားသားခရီးသွားများအတွက် အနှောင့်အယှက်တစ်ခု ဖြစ်သည့်အတွက် ယခုကဲ့သို့ ဖြေလျှော့လိုက်ခြင်းက ခရီးသွားလုပ်ငန်းအတွက် ကောင်းမွန်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင် များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်းဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အိမ်နီးချင်း အာဆီယံနိုင်ငံတွေမှာ တော်တော်များများက နှာခေါင်းထိုးစစ်ဆေးတဲ့ဟာကို မလိုတော့ဘူးပေါ့။ အချို့နိုင်ငံတွေဆိုရင် ဆေးထိုးထားတဲ့လက်မှတ်တောင်မှ ပြစရာမလိုဘူးဆိုပြီးတော့ ဖြေလျှော့ပေးနေတာတွေ ရှိတဲ့အချိန်မှာ ကျနော်တို့နိုင်ငံက အရမ်းတင်းကြပ်သလိုဖြစ်နေတာပေါ့။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ လတ်တလော ရုတ်ချည်း ချက်ချင်းဝင်လာမယ့် ခရီးသည်တွေရှိတယ်။ ဒီလိုခရီးသည်မျိုးတွေက သူတို့အတွက်ကို အတားအဆီး မျိုးတွေ ဖြစ်နေတယ်။ ဥပမာ ဘန်ကောက်ကိုရောက်တယ်၊ ဘန်ကောက်ကိုရောက်တော့မှ မြန်မာနိုင်ငံလှတယ်၊ လာချင်တယ်ဆိုပြီးတော့ လေယာဉ်ပျံစီးပြီး ချက်ချင်းလာချင်တဲ့သူကြတော့ နှာခေါင်းထိုး စစ်ဆေးခြင်းခံရမယ် ဆိုတဲ့ ကန့်သတ်ချက်ကြောင့် သူတို့မှာ တွန့်ဆုတ်ပြီးတော့ cancel လုပ်သွားတာတွေရှိတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ခရီးသွားတွေအတွက်က ဒီလိုဖြေလျှော့ပေးလိုက်တာဟာ အရမ်းကြီးကို ကောင်းမွန်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များမှ ယခုကဲ့သို့ ပြည်ပမှဝင်ရောက်လာမည့်သူများအား လေဆိပ်တွင် RDT ဖြင့် စစ်ခြင်းအား ဖြေလျှော့ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်မှာ အချိန်ကာလတစ်ခုအထိ ကြာမြင့်ခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ နိုင်ငံတကာလေကြောင်းခရီးစဉ်ဖြင့် ဝင်လာမည့် သူများသည် လေဆိပ်တွင် ကိုယ်အပူချိန်မြင့်တက်ခြင်းနှင့် ကိုဗစ်ရောဂါလက္ခဏာမရှိပါက RDT ဖြင့် မစစ်ဆေး တော့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

သို့ရာတွင် ကိုယ်အပူချိန်မြင့်တက်ခြင်းနှင့် ကိုဗစ်ရောဂါလက္ခဏာရှိသူများမှာ RDT ဖြင့် စစ်ဆေးရမည်ဖြစ်ပြီး ကိုဗစ်မတွေ့ရှိမှသာ မိမိခရီးစဉ်အတိုင်း ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ဦးပိန်တံတားပေါ်သို့ လာရောက်လည်ပတ်နေကြသည့် ပြည်ပခရီးသွားများ

ပြည်ပခရီးသွားများ ဝင်ရောက်ရေးအတွက် ယခုကဲ့သို့ လေဆိပ်တွင် ကိုဗစ်နှင့်ပတ်သက်၍ ဖြေလျှော့ပေးသလို လမ်းခရီးတွင် စစ်ဆေးရေးဂိတ်များမှ စစ်ဆေးမှုပြုလုပ်သည့် အနေအထားများအားလည်း ထိန်းသိမ်းသင့်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဟိုတယ်ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (ပုဂံဟိုတယ်ဇုန်) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဝိတ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“On the way မှာ လမ်းခရီးကြားမှာ စစ်ဆေးတဲ့ စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွေပေါ့။ အဲဒီဂိတ်တွေရဲ့ ရဲဘော်တွေတို့၊ စစ်သားတွေတို့၊ ရဲလည်းစစ်တယ်။ စစ်လည်း စစ်တယ်။ သူတို့ရဲ့ စစ်ဆေးမှုပုံသဏ္ဍာန်က နိုင်ငံခြားသားဆိုလို့ရှိရင် ပြောင်းဖို့လိုတယ်။ အရာရှိ အဆင့်လောက်ကပဲ စစ်သင့်တယ်။ ရဲဘော်ဆိုတဲ့ကောင်တွေက ပညာလည်း တတ်တာ မဟုတ်ဘူး။ နေကုန် နေခမ်း အရက်သောက်ထားတဲ့ကောင်တွေဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ impression ကိုက နိုင်ငံသိက္ခာ ကျတယ်။ နောက်တစ်ခါ ပြောဆို ဆက်ဆံမှုလည်း မတတ်ဘူး။ နောက်ပြီးတော့ အဲဒီ ရဲဘော်အဆင့်က လူတွေက သူတို့ကိုယ်တိုင်က ပတ်စပို့မှမမြင်ဖူးတဲ့ဟာ။ အဲဒီတော့ သူတို့က ပတ်စပို့တွေ ဘာတွေ တောင်းစစ်တယ်။ စစ်ပြီးတော့ ဘယ်ဟာကြည့်ရမှန်းလဲမသိဘူး တောင်ပြော မြောက်ပြောတွေ လျှောက်ပြောတယ်။ အဲဒီတော့ ဒါတွေက အန်ကယ်တို့အတွက် impression မကောင်းဘူး။ ဒါတွေလည်းပဲ သူတို့ ထိန်းသိမ်းသင့်တယ်ပေါ့”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံရှိ လေဆိပ်တွင် ကိုဗစ်မစစ်တော့သည်ကို ပြည်ပခရီးသွားများ မသိရှိ နိုင်သေးသည့်အတွက် ၎င်းတို့ သိရှိသွားစေရန် ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်းလည်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များက အကြံပြုသည်။

“ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ ပြည်ပကနေဝင်လာတဲ့ inbound tourist တွေက ဒီ ခရစ္စမတ်နဲ့ new year အချိန်မှာ ပုံမှန်အားဖြင့်ဆိုရင် လျော့ကျလေ့ရှိတယ်။ နိုင်ငံတကာရဲ့လေကြောင်းလိုင်းတွေက ခရစ္စမတ်နဲ့ new year အချိန်တွေမှာ လေယာဉ်လက်မှတ်ခတွေက များတယ်ပေါ့။ လေယာဉ်လက်မှတ်ခလည်း ဈေးကြီးတယ်။ မိသားစုတွေဆီ မဖြစ်မနေ သွားကြ တွေ့ကြတာများတဲ့အတွက် လေကြောင်းခရီးသွားမှုက အပန်းဖြေ ခရီးသွား အတွက် မဟုတ်ဘဲနဲ့ မိသားစုအတွက် သွားရောက်တယ်။ အပန်းဖြေဖို့အတွက် ခရီးသွားတဲ့သူတွေက ဒီလို ရက်မျိုးတွေကို အများဆုံးရှောင်တယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ မြန်မာနိုင်ငံထဲကိုလည်း ဝင်ရောက်ဖို့ new year နဲ့ ခရစ္စမတ်တွေထဲမှာ နိုင်ငံခြားသားဝင်ရောက်မှုက အများကြီး တိုးတက်လာစရာမရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ ဆီမှာတော့ inbound ကသာ ဒီလိုဖြစ်နေပေမယ့်လည်း outboundနဲ့ ပြည်တွင်း ခရီးစဉ်တွေမှာတော့ ဒီအချိန်က အရမ်းကြီးကို အမြင့်ဆုံးအချိန်ကို ရောက်ဖို့သွားဖို့ရှိပါတယ်။ ၂၀၂၂ ရဲ့ ခရီးသည်အများဆုံးအချိန်ပေါ့။ outbound တွေကလည်း ဒီဇင်ဘာ ခရစ္စမတ်နဲ့ new year မှာ ခရီးစဉ်ထွက်ဖို့အတွက် စီစဉ်နေကြသလိုပဲ ပြည်တွင်းခရီးသွား တွေဟာလည်း ပြည်တွင်းမှာ ခရီးသွားဖို့အတွက် ဟိုတယ်တွေ ကြိုတင် ဘိုကင်တင်ထားတာတွေ၊ ကားတွေ ကြိုငှားထားတာတွေ ကြိုပြီးတော့လုပ်ထားတာဖြစ်တဲ့အတွက် အဲဒီအချိန်မှာတော့ တော်တော်လေး အလုပ်များ ပြီးတော့ ပြည်တွင်းခရီးသွားနဲ့ outbound ခရီးသွားက တော်တော်လေး အလုပ်အကိုင် ကောင်းမွန်မယ့် အစီအစဉ် ရှိပါတယ်” ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်းဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်ပက ဝင်လာမည့်သူများသည် လေဆိပ်တွင် RDT ဖြင့် ကိုဗစ်စစ်စရာမလိုတော့သော်လည်း ကာကွယ်ဆေး အကြိမ်ပြည့် ထိုးနှံပြီးကြောင်းလက်မှတ်၊ အကြိမ်ပြည့် မထိုးနှံရသေးသူများအနေဖြင့် လွန်ခဲ့သော ၄၈ နာရီ အတွင်း RT-PCR ဖြင့် စစ်ထားသည့် ကိုဗစ်မရှိကြောင်း အဖြေတို့ပါရှိရန်မှာ လိုအပ်နေသေးသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂

တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့မည့် မြန်မာ့ဖရဲကားများသည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကိုဗစ်ကူးစက်မှု တားဆီးရေး လုပ်ငန်းစဉ်များ ကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့နိုင်ခြင်းမရှိဘဲ ပြည်တွင်းသို့ ပြန်လည် ဝင်ရောက်လာ၍ ဖြန့်ဖြူးလျက်ရှိကြောင်း ဖရဲကုန်သည်များနှင့် ဖရဲတောင်သူများထံမှ သိရသည်။

တရုတ်နိုင်ငံအတွင်း ဒေသအသီးသီး၌ ကိုဗစ်ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်သည့် အနေဖြင့် လော့ဒေါင်းများ ချထားမှု နှင့် ဖရဲအရောင်းကွင်းတွင် ကိုဗစ်ပိုး တွေ့ရှိမှုကြောင့် ဖရဲများကို ဝယ်ယူမည့် ကုန်သည်များ ရောက်ရှိနိုင်ခြင်း မရှိဘဲ ဖြစ်နေခြင်းကြောင့် ဖရဲကားများသည် ပြည်တွင်းသို့ ပြန်လည်လှည့်လာနေရကြောင်း စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ဖရဲစိုက်တောင်သူတစ်ဦးဖြစ်သည့် ကိုသစ္စာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံမှာ ကိုဗစ် စစ်ဆေးနေစဉ် (GETTY IMAGES)

၎င်းက “ဖရဲကားတွေ ပြန်လှည့်လာတာက တရုတ်ပြည်ရဲ့ ပေါ်လစီပါပဲ။ တရုတ်ပြည်မှာရှိတဲ့ ပေါ်လစီက ဘာလဲ ဆိုတော့ လက်ရှိမှာက ကိုဗစ် ၁၉ ကို Zero Zone ပေါ့နော် တရုတ်ပေါ်လစီ သတ်မှတ်လိုက်တယ်။ Zero Zone ဖြစ်ဖို့အတွက်။ အဲဒီပေါ်လစီကြောင့်မို့ ဘာဖြစ်တုန်းဆိုတော့ နေရာတော်တော်များများမှ လော့ဒေါင်းတွေ ပြန်ဖြစ် သွားတယ်။ လော့ဒေါင်းတွေ ဖြစ်တဲ့အချိန်မှာက အစ်ကိုတို့ အခုလက်ရှိ အရောင်းကွင်းထဲမှာ ကုန်သည် ရောက် မလာနိုင်ဘူးပေါနော်။ ပထမဆုံးဖြစ်တာက အရောင်းကွင်းထဲမှာ ကိုဗစ်ပိုးတွေ့လို့ အရင်ဆုံးလုပ်တယ်။ အရောင်း ကွင်းထဲမှာ လော့ဒေါင်း ပြီးတဲ့အချိန်မှာ တခြားနယ်တွေမှာလည်း အဲလို လော့ဒေါင်းတွေ ဖြစ်နေတဲ့အတွက် ကုန်သည်တွေ ရောက်မလာနိုင်ဘူး။ နောက်တစ်ခုက တရုတ်ပြည်ထဲမှာ ရောက်နေတဲ့ ဖရဲတွေကလည်း တခြား ပြည်နယ်ကို သွားဖို့အတွက် အခက်အခဲ ဖြစ်နေတယ်။ အဲဒါကြောင့် မို့လို့ကြောင့်မို့ ပြန်လှည့်လခဲ့ရတယ်” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်ကို တင်ပို့မည့် ဖရဲကားများ ပြည်တွင်းသို့ ပြန်လည် ဝင်ရောက်လာကြသည်မှာ တစ်ပတ်ဝန်းကျင်ခန့် ရှိနေပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ အစီးရေ ၃၀၀ ခန့် ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ပြည်တွင်းသို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာသည့် ဖရဲများကို နီးစပ်ရာ ဒေသများဖြစ်သည့် လားရှိုး၊ မန္တလေးနှင့် မိတ္ထီလာ စသည့် ဒေသများသို့ ပြန်လည် ရောင်းချခြင်းများ ရှိသည့်အပြင် ရန်ကုန်ဈေးကွက်သို့ ရောင်းချမှုများလည်း ရှိသည် ဟု ဖရဲကုန်သည်တစ်ဦးက ပြောသည်။

တရုတ်ကိုပို့မည့် မြန်မာ့ဖရဲကားများကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

၎င်းက “ဖရဲကားတွေ ပြန်လှည့်လာတာက ပြန်ဆင်းလာတာ ကိုယ်သိသလောက်ဆို တစ်ပတ်လောက်ရှိပြီ။ အခု လက်ရှိ အနေအထားဆို ပြန်လှည့်လာတဲ့ အရေအတွက် ကားအစီးရေ ၃၀၀ ဝန်းကျင်လောက် ရှိနေပြီ။ သစ်သီးရဲ့ သဘောတရားအရ အချိန်နှင့်အမျှ ပျက်စီးနိုင်တယ်လေ။ အဲအခါကျတော့ ပြန်လှည့်လာတဲ့ ကားတွေက အဲဒီမှာ လုံးဝ လွှင့်ပစ်တာထက် စာလို့ရှိရင် အောက်မှာ ပြန်ဆင်းလာလို့ ဥပမာ လားရှိုးမှာ ရောင်းတဲ့ဟာက ရောင်းတယ်။ မန္တလေးမှာ ရောင်းတဲ့ဟာက ရောင်းတယ်။ မိတ္ထီလာမှာ ရောင်းတဲ့ဟာက ရောင်းတယ်။ တချို့ ရန်ကုန်အထိ ပြန် ဆင်းလာတာ မျိုးတွေလည်း ရှိတယ် အဲလိုမျိုးပေါ့၊ ဒေသအသီးသီးကို ဖြန့်ကျက်သွားလိုက်တော့တယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ တရုတ်နိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုကြောင့် ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံ၏ မူဝါဒ အပြောင်းအလဲများ ထပ်မံရှိလာနိုင်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ဖရဲစိုက်ပျိုးသည့် တောင်သူများ အနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံ မူဝါဒနှင့် ဈေးကွက် အခြေအနေများကို သေချာလေ့လာပြီးမှသာ ဆောင်းရာသီအတွက် ဖရဲများကို စိုက်ပျိုးသင့်ကြောင်း ဖရဲဈေးကွက် ကျွမ်းကျင်သူများနှင့် ကုန်သည်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁

တိုင်းပြည်၏ စီးပွားရေးတိုးတက်မှသာ ပြည်တွင်းတွင် တစ်ရက်အတွက် အနည်းဆုံး အခြေခံလုပ်ခလစာကို တိုးမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် လုပ်ခလစာ တိုးသင့်၊ မတိုးသင့်နှင့်ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးနေဆဲသာဖြစ်ကြောင်း အလုပ် သမားဝန်ကြီးဌာနမှ အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ဦးညွန့်ဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နိုဝင်ဘာ ၂၅ ရက်နေ့က အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန၏ (၆)လပတ် လုပ်ငန်းညှိနှိုင်း အစည်းအဝေးတွင် မြန်မာနိုင်ငံရှိ အလုပ်သမားများအတွက် နေရာဒေသနှင့် လုပ်ငန်းအမျိုးအစား မခွဲခြားဘဲ တစ်နိုင်ငံလုံး တစ်ပြေးညီ အနည်းဆုံး အခကြေးငွေ သတ်မှတ်ထုတ်ပြန်နိုင်ရေး စီမံဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး၏ ပြောကြားခဲ့မှု နှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းခဲ့ရာတွင် ယခုကဲ့သို့ ဖြေကြားခြင်း ဖြစ်သည်။

အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနမှ အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ဦးညွန့်ဝင်းက “ဒီဟာတွေအပေါ်မှာ လုပ်သင့်၊ မလုပ်သင့် ဆွေးနွေးနေဆဲပဲ ရှိပါသေးတယ်။ တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေး အခြေအနေအပေါ် မူတည်ပြီးတော့ ဒီကိစ္စတွေက ဆောင်ရွက်မှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ဝန်ကြီးချုပ်ကိုယ်တိုင်လည်း ပြောသွားပါပြီ။ လုပ်ခလစာတွေ တိုးဖို့ဆိုတာ တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအပေါ်မှာ မူတည်တဲ့အတွက် စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် အရင် လုပ်ပြီးတော့မှ လုပ်ခတိုးမြှင့်ရေးက ဆက်ပြီး စဉ်းစားရမှာဖြစ်တယ်လို့ ပြောထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒါနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ သာမန်ရုံးလုပ်ငန်း အခြေအနေပဲ ရှိပါသေးတယ်။ ထူးထူးခြားခြားနဲ့ ဆောင်ရွက်နေတာ မရှိသေးပါဘူး” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အနည်းဆုံး လုပ်ခလစာ သတ်မှတ်ပေးရေး ဆန္ဒပြတောင်းဆို (Reuters)

အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်သည့် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် တစ်ရက်အတွက် အနည်းဆုံး အခြေခံလုပ်ခလစာသည် ကျပ်ငွေ ၃၅၀၀၀ (သုံးသောင်း ငါးထောင်) ခန့်ရှိသည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း လက်ရှိ ကုန်ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်မှုများကြောင့် တစ်ရက်လျှင် အနည်းဆုံး အခြေခံလုပ်ခလစာအဖြစ် တစ်သောင်း(သို့မဟုတ်) တစ်သောင်း ငါးထောင်အဖြစ် ပြောင်းလဲ သတ်မှတ်ပေးသင့်ကြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး မတိုးတက်သဖြင့် အလုပ်သမားများ၏ အနည်းဆုံး အခြေခံလုပ်ခလစာအား မတိုးပေးခြင်းသည် မဖြစ်သင့်ကြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသည့် ပညာ‌ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဖောင်ဒေး ရှင်းမှ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ဦးထူးချစ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး တိုးတက်တာ မတိုးတက်တာထက်ပေါ့လေ။ ဒီအခြေခံ လုပ်အားခကတော့ ပုံမှန် တော့ ရှိရမယ်။ နောက်တစ်ခုက အရေးကြီးတာက လက်ရှိ ကျနော်တို့ နေ့စဉ် မြင့်တက်နေတဲ့ အခြေခံ လူနေထိုင် မှု စရိတ်တွေနဲ့ ဘာပဲပြောပြော လုံလောက်အောင်၊ ကာမိအောင် တိုးပေးရတဲ့ အစဉ်အလာရှိတာကို။ နိုင်ငံရေး ကိစ္စတို့ စီးပွားရေးကိစ္စ မတိုးတက်တာနဲ့ အလုပ်သမားတွေရဲ့ အခြေခံလစာ မတိုးပေးရဘူးဆိုတဲ့ ဟာမျိုးတော့ မဖြစ်သင့်ဘူး ထင်တယ်။ အလုပ်သမားတွေရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးရေးကို ပံ့ပိုးချင်တယ်ဆိုရင်တော့ အခြေခံလုပ်ခကြီးပဲ တိုးပေး ရုံနဲ့ မလုံလောက်ဘူး။ လူမှုဖူလုံရေးကိစ္စကတော့ တော်တော် အရေးကြီးပါတယ်။ ဥပမာ ကျနော်တို့ ဘာလုပ်ငန်းပဲ ဖြစ်ဖြစ် မြန်မာပြည်ရဲ့ လုပ်ငန်းခွင်မှာ အလုပ်သမားတစ်ယောက်က သေဆုံးလို့ရတဲ့ လျော်ကြေးနဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံနဲ့ပဲ နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပေါ့။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ လုပ်ငန်းခွင်မှာ သေဆုံးတယ်၊ မသန်စွမ်း ဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ ဟာတွေရဲ့ လျော်ကြေး ကအစ အင်မတန်ကွာတာ ရှိတယ်။ ကျနော်တို့ ကိုယ်တိုင်လည်း ခဏခဏ တွေ့ရတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဒီလူမှု ဖူလုံရေး ရန်ပုံငွေနဲ့ အလုပ်သမားတွေကို လူမှုဖူလုံရေးကိစ္စတွေကို စနစ်တကျ အများကြီး ပံ့ပိုးဖို့ လိုသေးတယ်လို့ ကျနော်ပြောချင်တယ်”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးတွင် အလုပ်ချိန် ၈ နာရီ (တစ်ရက်)အတွက် အနည်းဆုံး အခြေခံလုပ်ခလစာအား ၃၆၀၀ ကျပ်မှ ၄၈၀၀ ကျပ်အဖြစ်သို့ ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်၌ အတည်ပြု ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ရန်ကုန်မြို့က စက်ရုံအလုပ်သမားများကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုသို့ တိုးမြှင့်သတ်မှတ် လိုက်ခြင်းမှာလည်း အလုပ်သမားများ၏ ဆန္ဒပြ တောင်းဆိုမှုများနှင့် အလုပ်သမားသမဂ္ဂ အဖွဲ့ချုပ်တို့၏ တင်ပြ တောင်းဆို ခဲ့ကြမှုများကြောင့် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် ၎င်းတို့က ၇၀၀၀ နှင့် ၈၀၀၀ ကျပ် သတ်မှတ်ပေးရန် တင်ပြတောင်းဆို ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သော်လည်း အမှန် တကယ် တိုးပေးလိုက်သည်မှာ ၄၈၀၀ ကျပ်သာဖြစ်ကြောင်း သွေးစည်းညီညွတ်သော သမဂ္ဂများအဖွဲ့ချုပ်မြန်မာ (STUM)မှ အဖွဲ့ဝင် မမျိုးမျိုးအေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပထမဦးဆုံး အနိမ့်ဆုံး လုပ်ခလစာ သတ်မှတ်ချိန်က ပါတယ်လေ။ ၂ နှစ်မှာ တစ်ကြိမ် သုံးသပ်ရမယ်။ အဲဒါ က ကုန်ဈေးနှုန်းတို့ လက်ရှိနိုင်ငံရေး အခြေအနေတွေ အပေါ်မှာ သုံးသပ်ပြီးတော့ တိုးမြှင့်ပြောင်းလဲရမယ်လို့ ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒုတိယအကြိမ် ပြောင်းလဲတဲ့ အချိန်မှာတောင်မှ ၂ နှစ်ကို ကျော်လာတယ်။ ၂၀၁၇ မှာလုပ်ရမှာ ပေါ့။ ၂၀၁၈ မေလ ကြတော့မှာ ဧပြီမှာ သမ္မတမိန့်ခွန်းနဲ့ ပြောင်းလာတာပေါ့။ ၂၀၂၀ မှာလည်း သူတို့ဘက်က မလုပ် နိုင်ခဲ့ဘူး။ ဆိုတော့ အခုအချိန်မှာတော့ ကျမတို့က သိပ်အရမ်းကြီးတော့ မျှော်လင့်ထားတာမျိုး မရှိဘူးပေါ့။ အလုပ် သမားကို ဖြစ်သလောက်လေးပဲ အပြောင်းအလဲ လုပ်သွားပြီးတော့ နင်တို့ လုပ်ခလစာဆိုပြီးတော့ အလုပ်ရှင်တွေ မကန့်ကွက်မယ့် အနေအထားမျိုး။ အလုပ်ရှင်တွေက ကန့်ကွက်တာတွေ ရှိတယ်လေ။ သူတို့ မပေးနိုင်ဘူးတို့၊ သူတို့ရဲ့ အော်ဒါက ဘယ်လိုတို့၊ သူတို့က ဘယ်အချိန်မှာ ရှုံးနေတယ်၊ ဘယ်အချိန်မှာ မြတ်နေတယ်။ ဒါမျိုးတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အလုပ်ရှင်တွေက ကန့်ကွက်ကြတာရှိတာကိုး။ အဲဒီလိုရှိတဲ့ အခါကျတော့ အဲဒါတွေ အပေါ်မှာ လည်း အလုပ်ရှင် လက်ခံနိုင်လောက်တဲ့ နှုန်းထားမျိုးတွေ စဉ်းစားကြမှာ ဆိုတော့။ ဒီအချိန်မှာကတော့ အလုပ် သမား အဖွဲ့အစည်းတွေက အားမကောင်းဘူးလေ။ မပြောနိုင်ဘူး။ တော်လှန်ရေးကိုပဲ သူတို့က ဦးတည်ပြီး သွားနေ ကြတာဆိုတော့ အလုပ်သမားရဲ့ အနိမ့်ဆုံး လုပ်ခလစာကိစ္စကို သမဂ္ဂအဖွဲ့ချုပ် တော်တော်များများက ပြောဆိုခြင်း မရှိတဲ့အချိန်မှာ ဒီစစ်တပ်က ပြောင်းလဲမယ်ဆိုတာကတော့ အရမ်းကြီးတော့ အများကြီး ပြောင်းလဲသွား မယ်လို့ တော့ ကျမ မထင်ဘူး”ဟု ပြောသည်။

၂၀၁၃ ခုနှစ်က အတည်ပြု ပြဋ္ဌာန်းထားသည့် အနည်းဆုံး အခကြေးငွေ ဥပဒေရှိ ပုဒ်မ ၅(ဇ) တွင် အနည်းဆုံး လုပ်ခ လစာအား ၂ နှစ်တကြိမ် ပြင်ဆင်သတ်မှတ်ရမည်ဟူ၍ ပါရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် အနည်းဆုံး အခြေခံ လုပ်ခ လစာအား မပြင်ဆင်သည်မှာ ၄ နှစ်ခန့် ရှိပြီဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၃၀

(၄၅)ကြိမ်မြောက် အောင်ဘာလေ ထီရောင်းချရမှုသည် ပြီးခဲ့သည့်လထက် အုပ်ရေ ၅ သောင်းခန့် ပိုမို ရောင်းချခဲ့ ရတယ်လို့ အောင်ဘာလေထီရုံးမှ သိရသည်။

နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲ စတင်ဖြစ်ပွားသည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် အောင်ဘာလေ ထီရောင်းအားသည် ကျဆင်းခဲ့ပြီး အုပ်ရေ ၂ သိန်းကျော်သာ ရောင်းချခဲ့ရပြီး လက်ရှိတွင် အုပ်ရေ ၃ သိန်း ၉ သောင်းအထိ ရောင်းချ ထားရသည်ဟု ထီကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် (၄၄) ကြိမ်မြောက် အောင်ဘာလေထီ ရောင်းချရမှုသည် အုပ်ရေ ၃ သိန်း ၄ သောင်းခန့်သာရှိခဲ့သည်။

အဲဒီနောက် သိန်း ၅၀၀၀ ဆုမဲကို ဘဏ်တွင် ငွေသားထုတ်ယူ၍ လွယ်ကူသွားခြင်းနှင့် အက္ခရာနှင့် ကဏန်းတစ်လုံး တူ အတွက် ဆုမဲတစ်သောင်း သတ်မှတ်ပြီးနောက် ထီရောင်းအား တိုးတက်လာခြင်းဖြစ်သည်ဟု ထီ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးကျော်စန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အောင်ဘာလေထီ လက်မှတ်တွေမှာ သိန်း ၅၀၀၀ ဆုမဲမှာ အကုန်လုံး ပြန်ထုတ်ပေးတာမှာ စတယ်။ ဆုမဲတွေက ခါတိုင်းဆိုလို့ရှိရင် ဘဏ်မှာက မထုတ်ပေးဘူး ဘာညာနဲ့ ထွက်နေတာလေ။ အခုက သိန်း ၅၀၀၀ ပေါက်လို့ရှိရင် လည်း ၅၀၀၀ လုံး အကုန်ထုတ်လို့ရတယ် ဘဏ်ကနေ အောင်ဘာလေဆုမဲဆိုလို့ရှိရင်။ ငွေသားကို ထုတ်လို့ရ တယ်။ ဆုမဲ ဆုငွေထုတ်မှုအပိုင်းမှာ အားလုံးအဆင်ပြေသွားတယ်လေ အဲဒါက တစ်ကြောင်း။ နောက်တစ်ကြောင်း ကကျတော့ ဘာဖြစ်လဲဆိုတော့ တစ်လုံးတူကို အက္ခရာနဲ့ တစ်လုံးတူကို ၁၀၀၀၀ ပေးတဲ့အခါကျတော့ နည်းနည်း အရင်းမရှုံးထီ ခေါ်တာပေါ့။ အက္ခရာစုံ မင်္ဂလာစုံတွဲ ၁၀ စောင်ထိုးမယ် ထိပ်စီးတူရင်တောင် အရင်းပြန်ရတဲ့ အနေအထားလေ။ အဲဒါကျတော့ ထိုးတဲ့သူတွေက ပေါက်တဲ့သူ များတာပေါ့ကွာ။ လူအယောက် တစ်သိန်းလောက် ပိုရောင်းလိုက်တဲ့အခါကျတော့ ပေါက်တဲ့အခါကျတော့ အဲဒီပေါက်တဲ့သူက ထီပြန်ထိုးတာ။ ထီပြန်ထိုးတော့ ရောင်းအားပြန်တက်သွားတာ။ အဲဒီတစ်လုံးတူ မထွက်ခင်တုန်းက ၃၄ ကျော်ကျော်လောက်ပဲ ရှိတာပါ။ ၃၄ ပတ်ချာလည်ပဲ။ ၃ သိန်း ၄ သောင်းကျော်။ ၃ သိန်း ၄ သောင်းကျော်လောက်ပဲ ရှိတာ။ အဲဒီ တစ်လုံးတူ နှစ်လုံးတူတွေ ထွက်တော့ ဘယ်လောက် တက်သွားလဲဆိုတော့ ၃၉ နည်းနည်းစွန်းလိမ့်မယ်။ ၃၉ ပဲ ထားပါ။ ဆိုတော့ အုပ် ၅ သောင်းလောက် တက်သွားတယ်” ဟု ပြောသည်။

အောင်ဘာလေထီဆိုင်တွင် ထီးလာထိုးသူများနှင့် တွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲ မဖြစ်ပွားခင်ကာလတွင် အောင်ဘာလေ ထီရောင်းအားသည် အက္ခရာ ၄၂ လုံး ထုတ်ဝေ ပြီး အုပ်ရေ သုံးဆယ့်လေးသိန်းခြောက်ထောင့်သုံးရာငါးဆယ်ခြောက်အုပ် ရောင်းချလျက်ရှိပြီး လက်ရှိတွင် အက္ခရာ ၁၀ လုံးသာ ထုတ်ဝေလျက်ရှိသည်။

လက်ရှိတွင် ထီရောင်းအား အနည်းငယ် ပြန်လည်မြင့်တက်လာပြီဖြစ်သည့်အတွက် လာမည့်လများတွင် ထီ ရောင်းအားဆက်လက်မြင့်တက်လာနိုင်ပြီး မကြာမီ သိန်းတစ်သောင်းဆု ပြန်လည်ပေးလာနိုင်သည်ဟု ထီ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အခု ဒီလမှာ အုပ်နည်းနည်းများများ ရောင်းရတော့ ဆုမဲ နည်းနည်းပိုလာမှာပေါ့။ ဆုမဲပိုလာမယ်ဆိုလို့ရှိရင် ပေါက်တဲ့သူက ဆိုပါတော့ အယောက် ၁၀၀၀ လောက်ပေါက်မယ်။ ခါတိုင်း ပြီးခဲ့တဲ့လတွေထက်စာရင် ဒီလက အယောက် တစ်ထောင်၊ နှစ်ထောင် ပိုပေါက်တယ်ဆိုလို့ရှိရင် အဲဒီ တစ်ထောင်၊ နှစ်ထောင်က ပြန်ထိုးတဲ့အခါ ကျတော့ နည်းနည်းလေးတော့ တက်မယ်ထင်တာပဲ။ ထီရောင်းအားများလေ ထီဆုမဲများလေပဲလေ။ နောက်ပြီး တော့ အဲလိုနည်းနည်းလေး ဆုမဲများလာလို့ရှိရင် သိန်း တစ်သောင်းဆုက ပြန်လာလိမ့်မယ်။ သူတို့ သိန်း တစ်သောင်းကို ပုံမှန်ပေးတဲ့ အနေအထားရောက်လို့ရှိရင် လာလိမ့်မယ်။ ဒီအတိုင်းသွားရင် ထင်ပါတယ် သိန်းတစ်သောင်း လာလိမ့်မယ် နောက် တစ်လ၊ နှစ်လနေရင်တော့ လာဖို့ များတယ်။ ၄ သိန်းခွဲလောက် ဆိုရင်တော့ လာလိမ့်မယ်။ ၄ သိန်းခွဲ ပတ်ချာလည် အခုက ၄ သိန်းနားကပ်နေပြီလေ” ဟု ၎င်းကပြောသည်။

အောင်ဘာလေထီကို ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ နေပြည်တော်၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် ပဲခူးတိုင်း ဒေသကြီးတို့တွင် အများဆုံးထိုးလျက်ရှိသည်ဟု ထီရောင်းချသူများထံမှ သိရသည်။

အောင်ဘာလေမှ ချီးမြှင့်ပေးနေသည့် လက်ရှိ ထီဆုမဲသည် ကျပ်သိန်း ၅၀၀၀ အမြင့်ဆုံးဖြစ်ပြီး ယခုလ ထီရောင်း အား မြင့်တက်လာသောကြောင့် ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်နေ့တွင် ဖွင့်လှစ်မည့် ထီဆုမဲများကိုလည်း ထပ်တိုးထားကြောင်း အောင်ဘာလေထီရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၉

ရုရှားနိုင်ငံဘက်မှ မြန်မာကျပ်ငွေအား လက်မခံဘဲ ၎င်းတို့၏ ရူဘယ်ငွေဖြင့်သာ နှစ်နိုင်ငံ ကဏ္ဍပေါင်းစုံတွင် ပေးချေမှု ပြုမည်ဆိုပါက မြန်မာကျပ်ငွေတန်ဖိုး မြင့်နိုင်ဖွယ်မရှိကြောင်း စီးပွားရေး ပညာရှင်များက CNI သတင်းဌာနသို့ သုံးသပ်ပြောဆိုသည်။

မြန်မာကျပ်ငွေသည် ရုရှားငွေ ရူဘယ်နှင့် အထိုက်အလျောက် ဆက်သွယ်ထားသည့်အတွက် ကျပ်ငွေ တန်ဖိုး မြင့်လာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ဗိုလ်ချုပ် ဇော်မင်းထွန်း၏ ပြောဆိုခဲ့မှုနှင့်ပတ်သက်၍ စီးပွားရေးပညာရှင်များက ယခုကဲ့သို့ သုံးသပ် ပြောဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။

စီးပွားရေးပညာရှင် ဦးသူ(အမည်လွှဲ)က “မြန်မာ-ရုရှားက Trade(ကုန်သွယ်မှု)ရော Investment (ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု) ရော အဲဒီလောက် ရှိတာမှ မဟုတ်တာ။ ရုရှားနဲ့ မြန်မာနဲ့ Trade Investment က မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးမှာရှိတဲ့ Trade Investment ရဲ့ 2% 3 % လောက်ပဲ ရှိမယ်နဲ့တူတယ်။ အဓိကကတော့ ရူဘယ်-ကျပ် ချိတ်ဆက်တယ် ဆိုပေမယ့် ရူဘယ်ကိုပဲ Center လုပ်မှာပါပဲ။ ဒီက export ပို့လိုက်တဲ့ဟာကို သူတို့က ရူဘယ်နဲ့ ချေမယ်၊ အဲဒီ သဘောမျိုးပဲ။ အဲဒီရတဲ့ ရူဘယ်နဲ့ သူတို့ဆီက import ပြန်သွင်း အဲဒီသဘောမျိုးပဲ ဖြစ်မှာပဲ။ ကျပ်ကတော့ လောလောဆယ် stability မရသေးသရွေ့ကတော့ သူတို့ လက်ခံလည်း အနည်းအကျဉ်းတော့ လက်ခံမှာပဲ။ ရုရှား က ဝယ်တဲ့ပစ္စည်းကို ဗမာငွေနဲ့ချေမယ်ဆိုရင် ရုရှားက လက်ခံမလား အဲဒါတော့ ရှိတယ်။ ကိုယ်က တစ်ဖက်သတ်ပဲ ဆိုရင်က အဲဒီလောက် impact မရှိဘူးလေ။ အခုလိုမျိုး stable မဖြစ်ရင်တော့ ဘယ်လက်ခံမလဲ။ ဥပမာ ရုရှား တစ်ရူဘယ်ကို ဗမာငွေ ထားပါတော့ ၁၀၀။ အဲဒီ ၁၀၀ မှာ ငြိမ်နေရင်တော့ လက်ခံရင် လက်ခံမှာပေါ့။ ဒါပေမယ့် ၁၀၀ မှာ မငြိမ်ဘူး။ ဗမာငွေက တန်ဖိုးဆက် ကျနေတယ်။ သူတို့ ဝယ်ထားတုန်းက တစ်ရူဘယ်ကို ၁၀၀ နဲ့ လက်ခံ ထား လိုက်ရတယ်။ တကယ်သူတို့ ဒီဘက်မှာ ပစ္စည်းဝယ်မယ်လည်းလုပ်ရော တစ်ရူဘယ်ကို ၁၁၀ တွေ ၁၂၀ တွေ ဖြစ်သွားပြီဆိုရင် သူတို့က ပိုပေးရတယ်။ နဂိုက ကိုယ့်ဘာသာ ရူဘယ်ပဲ လက်ခံထားရင်က ပြဿနာမရှိဘူး။ ဒေါ်လာ လက်ခံထားရင်က ပြဿနာမရှိဘူး။ ဗမာငွေကျပ် လက်ခံထားရင် ဒီဘက်က တည်ငြိမ်မှုမရှိရင် သူတို့က ရှုံးမှာပေါ့။ အရှုံးပေါ်မှာပေါ့။ အဲဒီလို အရှုံးပေါ်တယ်ဆိုရင် သူတို့ကလည်း ဘယ်လက်ခံချင်မလဲ” ဟု CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ ပူတင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးစဉ်

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် တရုတ်နှင့်ကုန်သွယ်ရာတွင် တရုတ်ငွေ (ယွမ်)- မြန်မာငွေ(ကျပ်)ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ထိုင်းနှင့်ကုန်သွယ်ရာ၌ ထိုင်းငွေ(ဘတ်)-မြန်မာငွေ(ကျပ်)ဖြင့်လည်းကောင်း ငွေကြေးတိုက်ရိုက် ချိတ်ဆက်၍ ကုန်သွယ်မှုများ ပြုလုပ်နေသည်။

ထို့နောက် အိန္ဒိယနှင့်ကုန်သွယ်ရာတွင် အိန္ဒိယငွေ(ရူပီး)နှင့်မြန်မာငွေ(ကျပ်) တိုက်ရိုက်ချိတ်ဆက်၍ ကုန်သွယ်နိုင် ရန်လည်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် မြန်မာကျပ်ငွေ တန်ဖိုး တက်ခြင်း၊ကျခြင်းသည် ယခုကဲ့သို့ ငွေကြေး ချိတ်ဆက်မှုသာမက ပို့ကုန်တင်ပို့ နိုင်မှု အပေါ်တွင်လည်း မူတည်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် ဒေါက်တာစိုးထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ငွေတန်ဖိုး မြင့်လား မတက်လားကတော့ ကျနော်တို့ရဲ့ export ဘယ်လောက်ရလဲအပေါ် မူတည်တာပေါ့။ ရုရှားကနေပြီးတော့ ကျနော်တို့ဆီက ဆန်တို့၊ ပြောင်းဆန်တို့ ကျန်တဲ့ export ပစ္စည်းတွေဝယ်ရင်တော့ ငွေတန်ဖိုး တက်လာနိုင်တာပေါ့။ အဓိက point ကတော့ သူတို့နဲ့ ကုန်သွယ်ရေးရှိရင်တော့ သူတို့ ပြန်သုံးဖို့ ရှိတယ်ဆိုရင်တော့ လက်ခံမှာပဲ။ ပြန်သုံးလို့ ရတယ်ဆိုရင်တော့လေ။ အဓိကကတော့ ငွေကြေး ချိတ်တယ် မချိတ်တယ်နဲ့စာရင် ကျနော်တို့က export ဘယ်လောက် ရောင်းနိုင်မလဲ ဒီဟာက ပိုပြီး အရေးကြီးတာပေါ့နော်။ အဲဒီဟာ ပထမ ခြေလှမ်းကတော့ ငွေပေးချေနိုင်မှုပေါ့နော်။ နောက် ဒုတိယခြေလှမ်းက ဒီအပေါ် အခြေခံပြီး ကျနော်တို့ရဲ့ ကုန် ပစ္စည်းတွေ မြန်မာနိုင်ငံက ထွက်ကုန်တွေ ဘယ်လောက်များ ရုရှားကို ဘယ်လောက် ပို့ပေးနိုင်မလဲ။ ဒါမှမဟုတ် တခြားကို ဘယ်လောက် ရောင်းနိုင်မလဲ။ အဲဒီအပေါ်မူတည်ပြီး ငွေကြေးက ခိုင်မာမှုတို့ ဘာတို့က တက်လာတာ ပေါ့လေ။ သူတို့ဆီမှာကတော့ လိုအပ်ချက်တော့ ရှိတယ်။ ကျနော်တို့ဆီနဲ့ ကုန်သွယ်မှုသာ နည်းတာပေါ့။ ရုရှား အနေနဲ့လည်း သူတို့ဆီမှာ စားနပ်ရိက္ခာ လိုအပ်ချက်အချို့ ရှိနေတာမျိုးတွေ ရှိတော့ တစ်ချိန်ကျရင်တော့လည်း ဒါတဖြေးဖြေးတော့ ကုန်သွယ်မှုတော့ တက်လာမယ်လို့ မြင်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

ကုန်သွယ်ရေးလုပ်နေသည့် ဆိပ်ကမ်းတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ပြည်ပသို့ ကုန်သွယ်မှုသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက တိုးတက်သွားသည်ကို မတွေ့ရဘဲ ပုံမှန် အတိုင်းသာ ရှိနေသေးကြောင်း ဒေါက်တာစိုးထွန်းက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် လက်ရှိတွင် ရုရှားနိုင်ငံနှင့် စီးပွားရေးတွင်သာမက ကဏ္ဍပေါင်းစုံ ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ရန် ပြင်ဆင်နေ သကဲ့သို့ နှစ်နိုင်ငံ နားလည်မှု သဘောတူ စာချွန်လွှာများလည်း ရေးထိုးထားသည်။

ထို့ပြင် ရုရှားနိုင်ငံတွင် အသုံးပြုသည့် MIR ကတ်ကိုလည်း သုံးစွဲနိုင်ရန် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

နိုင်ငံရေးအရကြည့်ပါက ယခုကဲ့သို့ ရုရှားနိုင်ငံနှင့် တိုက်ရိုက် ချိတ်ဆက်မှုသည် မျက်နှာတစ်ခု ရသွားခြင်း ဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေးပညာရှင်များက သုံးသပ်သည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ လယ်ယာထွက်ကုန်ပစ္စည်းများ ထွက်ပေါ်ချိန် ဖြစ်သည့်အတွက် ထိုထွက်ကုန်များအား Export ပိုမို ပို့နိုင်ပါက မြန်မာကျပ်ငွေတန်ဖိုး ကျဆင်းနေခြင်းမှ ပြန်လည် တက်လာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း စီးပွားရေး ပညာရှင်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၉

မြန်မာတပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော်တို့အကြား အပစ်အခတ် ရပ်စဲထားပြီဖြစ်သော်လည်း တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွား ချိန်၌ သယ်ယူတင်သွင်းခွင့် ပိတ်ထားခံရသည့် ဆေးဝါးများမှာ ပြန်လည်တင်သွင်းခွင့်မရသေးကြောင်း ရခိုင် ပြည်နယ်ရှိ ဆေးကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းရှိ ကုန်စည်စီးဆင်းသည့် လမ်းကြောင်းများကို ဖွင့်လိုက်ပြီ ဖြစ်သော်လည်း ရန်ကုန် - စစ်တွေ လမ်းကြောင်းကို ဖွင့်လှစ်ထားခြင်း မရှိသည့်အတွက် ဆေးဝါးများလည်း တင်သွင်းခွင့် မရသေးကြောင်း စစ်တွေမြို့မှ ဆေးကုန်သည်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“တရားဝင်တော့ မထုတ်သေးဘူး။ သူတို့က ကားဂိတ်ပဲ ဖွင့်တယ်လို့ ပြောတာပါ ကားလမ်းနဲ့။ ဒီဘက်က စစ်တွေကားလမ်းကတော့ မဖွင့်သေးဘူး အခုထိတော့။ ဘူးသီးတောင် - မောင်တောဘက်ပဲ ကားရော ရေကြောင်းရော ဖွင့်တာ။ ရန်ကုန် - စစ်တွေကတော့ မရသေးဘူး။ ရရင်လည်း သူတို့ လမ်းပဲ ဖွင့်တာနေမှာပါ။ သူတို့ ဆေးတင်သွင်းခွင့် ပေးချင်မှပေးမှာ အရင်ကတည်းက မရဘူးလေ။ အရင် ကားလမ်းမပိတ်ခင်တုန်း ကတည်းက ဆေးက မတင်ရဘူး။ ပြီးတော့ အဲဒီကြားထဲမှာ ကားလမ်းပိတ်သွားတာ။ အခု ပြန်ဖွင့်ပြီလို့ ပြောတာပဲ ရှိသေးတယ်။ လမ်းကြောင်းဖွင့်ပေးရင်တော့ အကောင်းဆုံးပေါ့ သယ်ယူခွင့် ရရင်တော့။ ဒီဘက်မှာ ဆေးက ရန်ကုန်ကနေလည်း သယ်လို့မရ၊ စစ်တွေကနေလည်း ဘာမှပို့လို့မရဘူး ဆေးဆို၊ ဆေးတိုင်း။ အကုန်လုံးကို ပိတ်ထားတယ်။ စစ်တွေကနေလည်း ပို့လို့ မရသေးဘူးပေါ့ အဲလိုဖြစ်နေကြတယ်။ သယ်ရင်လည်း ခိုးပြီးဝှက်ပြီး သယ်နေကြတာပဲ ရှိတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဒါ့အပြင် ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များအသင်းချုပ်မှတဆင့် ဆေးဝါးများ တင်သွင်းခွင့်ပြုရန်အတွက် ရခိုင် ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ထံသို့ တင်ပြထားသော်လည်း အကြောင်းပြန်လာခြင်း မရှိသေးကြောင်း၊ ရန်ကုန် - စစ်တွေ လမ်းကြောင်း ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်မှသာ ဆေးဝါးတင်သွင်းမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး အစိုးရအဖွဲ့နှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရမည် ဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုဗစ်ကာလ အိမ်သုံးဆေးဝါးများ ရောင်းချပွဲ ပြုလုပ်စဉ်(ဓါတ်ပုံ-CNI)

“လက်ရှိကတော့ တော်တော်လေး ပြတ်တောက်နေတဲ့ အနေအထားတော့ ရှိသေးတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကားလမ်းတွေ အဓိက ဆေးပစ္စည်းတွေ အကုန်လုံးက ကားနဲ့ပဲ လာတာဆိုတော့လေ။ ကားနဲ့လာတာဆိုတော့ ကားလမ်းတွေ ပွင့်ရင်တောင်မှ ဆေးပစ္စည်းကို ဘယ်လိုပုံစံမျိုးနဲ့ စစ်ဆေးမယ်ဆိုတဲ့ ဘယ်လိုပုံစံမျိုးနဲ့ ဖွင့်ပေးမယ် ဆိုတဲ့ဟာလေးတစ်ခုကတော့ ကျနော်တို့လည်း ကားလမ်းလည်း မဖွင့်သေးတော့ ကျနော်တို့လည်း သွားပြီးတော့ ထပ်ပြီးတော့ ကျနော်တို့လည်း တင်ပြထားတာ မရှိသေးဘူးပေါ့လေ။ ကားလမ်းပွင့်ပြီဆိုတော့မှ ကျနော်တို့က ဆေးပစ္စည်းတွေကို ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ သွားမယ်ဆိုတဲ့ဟာကို ကျနော်တို့က သွားပြီးတော့ ဆွေးနွေးရမှာကို။ လက်ရှိ ကတော့ ကားလမ်းတွေက ကျောက်တော်တို့ ဘာတို့တော့ နည်းနည်း သွားလာလို့ ရတယ်လို့ ကျနော်တို့ သတင်း တော့ ကြားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အတိအကျတော့ မဟုတ်ဘူး။ သေချာတာတော့ စစ်တွေကိုတော့ ကုန်ကားကြီး တွေ ဘာမှ မဝင်သေးဘူးဗျ။ ရန်ကုန် - စစ်တွေ လမ်းကြောင်းကြီး ပွင့်တော့မှပဲ ကျနော်တို့ကတော့ ဆေးကတော့ အရင်တုန်းကတော့ ကျနော်တို့ ပြည်နယ်အစိုးရရဲ့ ခွင့်ပြုချက်နဲ့ သွားနေတာ ရှိတယ်လေ။ ဆိုတော့ အဲဒီပုံစံအတိုင်း သွားရမှာလား။ လွတ်လွတ်လပ်လပ် သွားရမှာလား ဆိုတဲ့ဟာတွေကတော့ ပြန်ပြီးတော့ ညှိနှိုင်းရအုံးမှာပါခင်ဗျ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ဆေးဝါးတင်သွင်းခွင့်များကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၀ ရက်နေ့မှစတင်၍ ပိတ်ထားခြင်း ကြောင့် လက်ရှိတွင် ဆေးဝါးလက်ကျန် နည်းပါးနေပြီး တချို့သော ဆေးဝါးများသည် ပြတ်လပ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ သိရသည်။
တချို့သော ဆေးဝါးများမှာ ပြတ်လပ်မှု မရှိသော်လည်း အလွယ်တကူ ဝယ်ယူ၍ မရသည့်အခြေအနေ ဖြစ်နေ သည်ဟု မြောက်ဦးမြို့နယ်မှ ဒေသခံ ဦးစိုးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဆေးဝါးကတော့ အရင်လို အဆင်ပြေတာတော့ မရှိဘူး။ ပြတ်လပ်တာတော့ မဟုတ်ဘူးပေါ့။ နည်းနည်း ဈေးတက်တာတို့၊ အရင်လို ပေါပေါသီသီ မရနိုင်တာတို့၊ အရေးကြီးတဲ့ ဆေးတွေကတော့ ခက်ခက်ခဲခဲ ဝယ်ရတာ ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အရင်လို ပေါပေါသီသီ၊ သေသေချာချာ ဝယ်လို့မရတာ။ အရေးကြီးတဲ့ဆေးဆိုတာက တချို့ နှလုံးဆေးတွေပေါ့၊ တချို့ အသက်ကယ်ဆေးတို့လို အဲလိုပေါ့ ဆေးတွေက တော်တော်ကို ဝယ်ရခက်ပါတယ်ခင်ဗျ။ ရေလမ်းကိုတော့ ဖွင့်ပေးတယ်။ ကုန်းလမ်းကိုတော့ အခုထိ စစ်ဆေးတာတွေ ရှိသေးတယ်ခင်ဗျ။ အချိန်ပိုင်းပေါ့ ကျောက်တော်တပ်မဆိုရင် ၁၀ နာရီမှ စဖွင့်တာတို့၊ စစ်တွေဆိုလည်း သွားရေးလာရေး တော်တော်အခက်အခဲ ဖြစ်တယ်” ဟု သူက ပြောသည်။

ရက္ခိုင့်တပ်တော် AA နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် အပစ်အခတ် ရပ်စဲပြီးနောက် နိုဝင်ဘာလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ရေလမ်းကြောင်းတချို့နှင့် ကုန်းလမ်းကြောင်းများကို ပြန်လည် ဖွင့်ပေးလိုက်သော်လည်း စစ်ဆေးမှုများ ရှိနေသေးကြောင်း၊ ကျောက်တော်မြို့သို့ သွားရောက်သည့် လမ်းကြောင်း မှာ မနက် ၁၀ နာရီမှ ညနေ ၅ နာရီအထိသာ ဖွင့်ပေးသေးကြောင်း ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၈

ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှု ရရှိခဲ့ပြီးသည့်အတွက် ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ ကုန်စည်စီးဆင်းမှု ပြုလုပ်နိုင်ရန် ရန်ကုန်-စစ်တွေလမ်းကြောင်းအား ဖွင့်ပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း မောင်တောမြို့မှ ကုန်သည် ဦးသန်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းတွင် AA နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား တိုက်ပွဲများကြောင့် ပိတ်ဆို့ထားသည့် ရေလမ်းကြောင်းနှင့် ကုန်လမ်းကြောင်း တချို့ကို ပြန်လည် ဖြတ်သန်းခွင့် ပြုလိုက်ကြောင်း သိရသည်။

မောင်တောမြို့မှ ကုန်သည် ဦးသန်းနိုင်က “ရန်ကုန် - စစ်တွေလမ်းကို ဖွင့်ပေးမှ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုကို လုပ်လို့ရမှာလေ။ ရခိုင်မှာ အဓိက အရေးကြီးဆုံးက ဒီလမ်းပဲ ရှိတာလေနော့်။ အဲဒီလမ်းကို ဖြတ်ပြီးမှ စစ်တွေရောက်၊ စစ်တွေ ရောက်ပြီးမှ ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တောကို သွားလို့ရမှာလေ။ အဲဒီလို မဟုတ်ဘဲနဲ့ ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော ဖွင့်မယ်၊ စစ်တွေကို မဖွင့်ဘူးဆိုရင် ဘာမှတော့ ထူးလာစရာ မရှိပါဘူး”ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 အဝေးပြေး လိုင်းကားတစ်စီးကို လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့က စစ်ဆေးနေစဉ်

မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် AA တိုက်ပွဲများကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ် တောင်ပိုင်းနှင့် မြောက်ပိုင်းသို့ ပြေးဆွဲနေသည့် ကုန်းလမ်းနှင့် ရေလမ်းကြောင်းများကို ပိတ်ထားသည်မှာ ၃ လခန့် ကြာမြင့်ခဲ့ပြီးနောက် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၇ ရက်တွင် တချို့သော လမ်းကြောင်းများကို ပြန်လည် ဖွင့်ပေးခဲ့သည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ပြေးဆွဲနေသော ရေလမ်းကြောင်းများအနက် စစ်တွေ - ရသေ့တောင် - ဘူးသီးတောင် ရေလမ်းကြောင်းကို လက်ရှိတွင် ဖွင့်လှစ်ပေးထားကြောင်း ရွှေပြည်တန် ရေယာဉ်မှ မန်နေဂျာ ဦးစံမော်သိန်းက ပြောသည်။

၎င်းက “လောလောဆယ်တော့ ကျနော်တို့ ဒီဘက် ပိတ်ထားတဲ့ လမ်းကြောင်းတွေထဲကဆိုရင် စစ်တွေကနေ ရသေ့တောင် - ဘူးသီးတောင် သွားတဲ့လမ်းကြောင်းကို စဖွင့်ပေးထားတယ်ခင်ဗျ။ နဂိုတုန်းကတော့ စစ်တွေ - ကျောက်ဖြူ - ရမ်းဗြဲ - တောင်ကုတ်ဆိုတဲ့ လမ်းကြောင်း ရှိပါတယ်။ အဲဒါကတော့ မပိတ်ခဲ့ပါဘူး။ ကျန်တဲ့ လမ်းကြောင်းတွေဖြစ်တဲ့ စစ်တွေ - မြောက်ဦးတို့၊ စစ်တွေ - ရသေ့တောင် - ဘူးသီးတောင်ရယ်၊ စစ်တွေ - ပေါက်တော - မင်းပြားရယ် အဲဒါကို ပိတ်ပါတယ်။ အခုကျတော့ အဲဒီပိတ်ထားတဲ့ထဲက စစ်တွေ - ဘူးသီးတောင် - ရသေ့တောင်ကို ဖွင့်ပေးပါတယ်။ ဒီလမ်းကြောင်းကျတော့ မောင်တောဘက်ကို သွားတဲ့လမ်းကြောင်းပေါ့နော်။ မောင်တော ဆိုတာက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ် ရှိတာကို။ ကျနော်တို့က ရသေ့တောင် - ဘူးသီးတောင်ကို ဖြတ်ပြီးမှ မောင်တောကို သွားကြတာ။ ဆိုတော့ အရေးကြီးတဲ့ လမ်းကြောင်းပါပဲခင်ဗျ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့နောက် မင်းပြား ပေါက်တော၊ မြေပုံ၊ မြောက်ဦးဖက်သို့ မည်သည့်နေ့တွင် ပြေးဆွဲခွင့်ရမည်ကို မသိရသေး ကြောင်း ရွှေပြည်တန်ရေယာဉ်လိုင်း မန်နေဂျာ ဦးစံမော်သိန်းက ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း သားငါးများ ရောင်း-ဝယ်နေကြစဉ်

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ရေလမ်းကြောင်းနှင့် ကုန်းလမ်းကြောင်းများကို ပိတ်ခြင်း/ ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်ခြင်းတို့ကို တရားဝင် ကြေညာခြင်း မရှိသည့်အတွက် ကုန်ကားများ သွားလာရန်အတွက် စုံစမ်း၍ စောင့်ကြည့်နေကြောင်း
မောင်တောမြို့မှကုန်သည် ဦးသန်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လောလောဆယ် လမ်းကြောင်းတွေကတော့ ဖွင့်တယ်လို့ ပြောလို့ မရသေးပါဘူး။ ဖွင့်တယ်လို့တော့ ကြားတယ်ပေါ့နော်။ သို့ပေမယ့်လည်း ဘာမှကို သွားလို့မရသေးပါဘူး။ အဲဒါကြောင့် စောင့်ကြည့်နေဆဲ အခြေအနေပေါ့။ အလုပ်လုပ်ဖို့က ကုန်ကားတွေ ဆင်းဖို့က စုံးစမ်းနေတုန်း။ ဒါပေမယ့် သွားရတယ် မရဘူးဆို တာကလည်း စာတရားဝင်ဆိုတာ မရှိဘူး။ ပိတ်တုန်းကလည်း သူတို့ တရားဝင် ပိတ်ထားတာမှ မဟုတ်တာ။ တားချင်တားတယ်။ သွားချင် သွားလို့ရတဲ့ ပုံစံဆိုတော့ ပြောရခက်တယ်။ အခုကတော့ စောင့်ကြည့်နေဆဲပါပဲ” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် တပ်မတော်နှင့် AA ကြား တိုက်ပွဲကြောင့် ကုန်စည်စီးဆင်းမှုများ ပြတ်တောက်ခဲ့ရပြီး ကုန်စည် များ ပြတ်လပ်မှုဖြင့် ကြုံတွေ့ခဲ့ကြရကြောင်း၊ ထို့နောက် ကုန်ဈေးနှုန်းများလည်း မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း ဒေသခံများ က ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၅

မလေးရှားနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ်အသစ် လက်ထက်တွင် မြန်မာ အပါအဝင် တရားမဝင်များအား နေထိုင်ခွင့်ပေးရန် မျှော်လင့်ကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် နိုဝင်ဘာ ၁၉ ရက်နေ့က အထွေထွေညီလာခံ ကျင်းပခဲ့ပြီးနောက် ဝါရင့်နိုင်ငံရေးသမား အတိုက်အခံ ခေါင်းဆောင် Anwar Ibrahim(အန်ဝါအီဘရာဟင်)သည် ဝန်ကြီးချုပ်အသစ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ဝန်ကြီးချုပ်အသစ်သည် မဲဆွယ်စဉ်ကာလတွင် နိုင်ငံခြားသားများနှင့်ပတ်သက်၍ ကတိပေးခဲ့သည့်အတွက် ယခုကဲ့သို့ မျှော်လင့်ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း မလေးရှား၌ မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားတွင် မြန်မာများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက “စက်ရုံ အလုပ်ရုံတွေမှာ အခုလက်ရှိ လုပ်ငန်းရှင်တွေ အလုပ်သမား လိုအပ်ချက်တွေ အများကြီးရှိတာပေါ့။ လက်ရှိ အခြေအနေမှာ အလုပ်သမား မလုံ လောက်မှုတွေ ရှိတယ်။ ပြောရမယ်ဆို လုံလောက်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တရားဝင်နဲ့ ရှိနေတဲ့ အလုပ်သမား တွေချည်းပဲ လုပ်မယ်ဆို မလုံလောက်ဘူး။ တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေ ကြတော့လည်း လုပ်ငန်းရှင် တွေက မခေါ်ခိုင်းဘူးလေ။ ဘာလို့ဆို သူတို့ကို ဖမ်းဆီးလို့ရှိရင် ဒီလုပ်ငန်းရှင်တွေကလည်း ဒဏ်ငွေတွေ ဘာတွေ ဆောင်ရတာရှိတော့ သူတို့လည်း မခိုင်းရဲဘူး။ အဲဒီအတွက် ကျနော်မျှော်လင့်တာကတော့ ပထမဦးဆုံး မလေးရှား နိုင်ငံ အတွင်းမှာပဲရှိတဲ့ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေကို သူက တစ်ခုခု နေထိုင်ခွင့် ပေးဖို့အတွက် ကျနော်ကတော့ အရမ်းမျှော်လင့်တယ်။ လုပ်လာလိမ့်မယ်လို့လည်း ကျနော်ထင်ပါတယ်။ အဲဒီ အတွက်ဆိုရင်တော့ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေအတွက် အများကြီး အဆင်ပြေမယ်ပေါ့။ လုပ်ငန်းခွင်မှာ အရမ်းကောင်းသွားမှာပေါ့။ အခုက တော့ တရားမဝင် နေထိုင်နေတဲ့ ကျနော်တို့ အလုပ်သမားတွေ အများကြီးပါ။ ဒီလိုမျိုး အခွင့်အရေး ပေးလိုက်မယ် ဆိုရင် သူတို့က တက်လာတဲ့အစိုးရသစ် ချမှတ်ထားတဲ့ နည်းလမ်း ဥပဒေအတိုင်း သူတို့လုပ်ကြမယ်ဆိုရင် လုပ်ငန်းခွင်မှာ အများကြီး အဆင်ပြေသွားမှာပေါ့နော်။ သူတို့လည်း ဘာမှ ပူပင် ကြောက်စရာ မလိုဘဲနဲ့ လုပ်ငန်း ကိုင်ငန်း အလုပ်တွေ ကောင်းကောင်းမွန်မွန် လုပ်ရမှာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

 မလေးရှား ဝန်ကြီးချုပ်အသစ် အန်ဝါအီဘရာဟင်ကို တွေ့ရစဉ် (AFP)

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြီးနောက် အစိုးရသစ် တက်လာတိုင်း ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများ အတွက် တစ်ခုမဟုတ် တစ်ခု လုပ်ပေးနေကြဖြစ်သည့်အတွက် ယခုအခါမှာတော့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးသမား ဖြစ်သူ တက်လာခြင်းကြောင့် ပို၍ ကောင်းမွန်မည်ဟု မလေးရှား၌ မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေး နေသူများက မျှော်လင့်ကြသည်။

ထို့အပြင် ဒုက္ခသည်များ အရေးနှင့်ပတ်သက်၍လည်း အကောင်းဆုံး မျှော်လင့်ထားကြောင်း Alliance of Chin Refugees မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အခုတက်လာတဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်အသစ်က မြန်မာနိုင်ငံသား တစ်ယောက်အနေနဲ့ အမြင်ကို ပြောပြတာ။ ဒီဝန်ကြီးချုပ်က ထောင်နန်းစံတဲ့ ဘဝကနေမှ အခု ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာတာ။ ဒီဝန်ကြီးချုပ် ဟာဆိုရင် တကယ့်ကို နိုင်ငံအတွက် ဒီမလေးရှားနိုင်ငံအတွက် အကောင်းအမွန်ဆုံးဖြစ်အောင် လုပ်ပေးနိုင်မယ်လို့တော့ မျှော်လင့်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ နိုင်ငံခြားသားတွေဖြစ်တဲ့ ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ အတွက်လည်း တစ်နည်းတစ်ဖုံနဲ့ သူက တော့ ဒေသအတွင်းမှာ နိုင်ငံခြားသားတွေအတွက် အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် ပြုလုပ်ပေးနိုင်မယ်လို့တော့ ကျနော် တို့က မျှော်လင့်ပါတယ်။ ဒုက္ခသည် အရေးကတော့ ဒီအစိုးရနဲ့ UNHCR တို့ လုပ်ဆောင်နေတာ နှစ်ပေါင်းကြာနေ ပြီပေါ့။ လွန်ခဲ့တဲ့ အပတ်လေးတင်ကပဲ ဒေသဆိုင်ရာ ဒုက္ခသည် အဖွဲ့အစည်းကပေါ့နော်။ အစိုးရပိုင်းတွေနဲ့ တွေ့ဆုံ ပြီး သွားတယ်။ ဒီမလေးရှား အစိုးရရယ် မလေးရှားမှာရှိတဲ့ UNHCR ရုံးရယ် အကောင်းဆုံး ဖြစ်အောင်လို့တော့ သူ တို့ လုပ်ပေးနေတယ်လို့တော့ ကျနော်က ယုံကြည်တယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

 ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ဝန်ကြီးချုပ်အသစ် ရွေးချယ်လိုက်ပြီ ဖြစ်သော်လည်း အစိုးရဖွဲ့စည်းရန်မှာ အဆင်မပြေမှုများ ရှိနေ သေးသည့်အတွက် ကြန့်ကြာနိုင်သေးကြောင်း၊ လုံခြုံရေးများအားလည်း တင်းကြပ်ထားကာ တိုးမြှင့်ချထား ကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာအလုပ်သမားများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဒါကတော့ သူတို့ဘာတွေ ကြားထားလို့လဲတော့ မသိပါဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အခုလက်ရှိ ဝန်ကြီးချုပ် ကတော့ ဘုရင်က ရွေးတယ်ဆိုပေမယ့်လည်း သူနဲ့ယှဉ်မယ့် တစ်ယောက်ကလည်း ရှိနေသေးတော့ ဘာတွေ ဖြစ်လာမလဲဆိုတာ အခုလောလောဆယ် ဝန်ကြီးချုပ်ပဲ ရွေးရပါသေးတယ်။ သူ့အောက်က ဝန်ကြီးတို့၊ ဒုဝန်ကြီးတို့ ဘာညာ သူ့ရဲ့ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းကို ရွေးချယ်မှု မရှိသေးဘူးပေါ့လေ။ ဒီနေ့တော့ ဝန်ကြီးချုပ်ရုံးမှာသွားပြီး ရုံး စထိုင်နေပါပြီ။ ဒါပေမယ့်လည်း ဒီ သူ့အစိုးရအဖွဲ့ကို ဘယ်တော့ချပြမလဲ၊ ဘယ်လိုနည်း ဘယ်လိုပုံနဲ့ သူရွေးမလဲဆို တာ ကျနော်တို့ မသိရသေးတဲ့အတွက် ဒီလိုမျိုး သူရွေးတင်လိုက်တဲ့ အချိန်မှာ နားလည်မှု ကွဲလွဲတာမျိုး၊ အထင်မှား တာမျိုး၊ စိတ်သဘောမတူညီဘဲ အဲဒီလိုမျိုး တစ်ခု မထင်မှတ်တဲ့ အရာတွေ ဖြစ်လာနိုင်မလားဆိုတာ ကျနော်တို့ ကြိုပြောလို့ မရပါဘူး။ အတိုက်အခံ တစ်ယောက်ကလည်း သူ့ကို အားပေးထောက်ခံတဲ့ လူထုကနည်းတာ မဟုတ် ဘူးလေ။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား ဘာအထောက်အထားမှ မရှိတဲ့လူတွေကို မသွားဖို့ မလာဖို့ တတ် နိုင်တဲ့ ဘက်ကနေ မှာထားပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်အသစ်သည် ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပမီ ပြည်သူလူထုအား မဲဆွယ်စည်းရုံးစဉ်က ကတိကဝတ် ပြုလုပ်ခဲ့သည့်အထဲတွင် နိုင်ငံခြားသားများနှင့်ပတ်သက်၍ အချက်နှစ်ချက်သာ ပါရှိကြောင်း သိရသည်။

ထိုအချက်တို့မှာ အရှေ့မလေးရှားရှိ စာဘားပြည်နယ်မှ နိုင်ငံခြားသားများအရေး ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန်နှင့် နိုင်ငံ ခြားသား အလုပ်သမား ခေါ်ယူရန် ပိုမိုမြန်ဆန်ပြီး နည်းစနစ် ပိုမိုကောင်းမွန် လာစေရန် ဆောင်ရွက်သွားမည်တို့ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၄

တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဘိန်းအစားထိုးအဖြစ် တင်ပို့နေသည့် ပြောင်းဆံများကို ၁၂ လပိုင်းအထိသာ တင်ပို့ခွင့်ပြုသည်ဟု သတင်းများထွက်ပေါ်နေသော်လည်း တရုတ်နိုင်ငံ အကောက်ခွန်ဌာနမှ တရားဝင်တင်သွင်းခွင့်ပြုထားသည့် ကုမ္ပဏီများမှတဆင့် ဆက်လက် တင်ပို့၍ ရနိုင်သေးကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်းထံမှ သိရသည်။

ဘိန်းအစားထိုး တင်ပို့နေသည့် ပြောင်းဆံများကို သတ်မှတ်ထားသည့် တန်ချိန် ပြည့်သွားသည့်အခါတွင် တခြားသောလမ်းကြောင်းဖြင့် တင်ပို့၍ ရနိုင်ခြင်းကြောင့် ဈေးနှုန်းအပြောင်းအလဲနှင့် သက်ရောက်မှုများစွာ မရှိနိုင်ကြောင်း၊ ပုံမှန်အတိုင်းသာ တင်ပို့မှုများရှိနေမည်ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဘိန်းအစားထိုးအနေနဲ့ဆိုရင်တော့ မယူတော့ဘူးပေါ့နော် သူတို့ ကိုတာ ပြည့်သွားရင်ပေါ့နော်။ သို့သော်လည်း GACC ဆိုတာ ရှိတယ်။ GACC ဆိုတာက အရင်လိုပဲ မြန်မာဘက်ကတော့ တရားဝင်ပေါ့နော် တရုတ်ဘက်က တရားမဝင်ဘူး။ အခု GACC ဆိုပြီးတော့ ဟိုဘက်ကုမ္ပဏီ၊ ဒီဘက်ကုမ္ပဏီကို တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ အကောက်ခွန်ဌာနရဲ့ ဒီဘက်ကုမ္ပဏီတွေကလည်း သူတို့နိုင်ငံမှာ လိုအပ်တဲ့ ပြောင်းဆံတွေကို သူတို့လိုချင်တဲ့ သတ်မှတ်ချက်တွေနဲ့ စံချိန်စံညွှန်းနဲ့ညီတယ်၊ ဒီကုမ္ပဏီတွေက ပြောင်းဆံတွေကို တရုတ်ပြည်ထဲကို တင်သွင်းခွင့်ပြုပြီဆိုတဲ့ လက်မှတ်ရထားပြီးသား ကုမ္ပဏီတွေ ရှိတယ်။ ဒီဘက်က ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ တရုတ်ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ ချိတ်ဆက် ထားပြီးသား ရှိတယ်။ အဲတော့ အဲဒီဟာကလည်း သူ့ဟာနဲ့သူ ဈေးတန်းတစ်ခုပေါ့နော် ကိုက်ညီမှုတစ်ခု ရှိတယ်ဆိုရင်လည်း ဆက်ရောင်းနေကြအုံးမှာပဲ တရုတ်ပြည်ကလည်း။ တရုတ်ပြည်နဲ့ကတော့ သူ့ဟာနဲ့သူ ပုံမှန်အရတော့ သွားလိမ့်မယ်။ သူတို့ ကျန်းမာရေးအရသော်လည်းကောင်း၊ တခြားမျှော်မှန်းမထားတဲ့ ကိစ္စသော်လည်းကောင်း ဖြစ်ရင်တော့ မပြောတတ်ဘူးပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ဘိန်းပင်စိုက်ပျိုးရေးတစ်ခု

ဘိန်းအစားထိုးအနေဖြင့် မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်တစ်လျှောက်ရှိဒေသများမှ စိုက်ပျိုးထားသည့် ပြောင်းများကို တရုတ်နိုင်ငံမှ နှစ်စဉ်တန်ချိန်သတ်မှတ်၍ ဝယ်ယူနေခြင်းဖြစ်သည်။

ယခင်နှစ်များတွင် မည်သည့်အချိန်ကာလအထိသာ ဝယ်ယူမည်ဟု ပြောဆိုခြင်း မရှိသော်လည်း ယခုနှစ်တွင်သာ ၁၂ လပိုင်းအထိသာ ဝယ်ယူမည်ဟု သတင်းများ ထွက်ပေါ်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရှမ်းပြည်နယ်မှ ပြောင်းကုန်သည် တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဘိန်းအစားထိုး ကိုတာဆိုတာက သူတို့ ကိုတာတွေကို တန်ဘယ်လောက်ဆိုတာ ပေးထားတာရှိတယ်။ ဒီဘက် မှာလည်း ဒီဘက်ကုမ္ပဏီရှိတယ်။ ဟိုဘက်မှာလည်း ဟိုဘက်ကုမ္ပဏီ ရှိတယ်။ သူတို့ တန်ပြည့်အောင်တော့ သွင်းကောင်း သွင်းလိမ့်မယ်။ ကုမ္ပဏီ ၃၊ ၄၊ ၅ ခုနဲ့တော့ တန်တော့များတယ်။ သူတို့တောင်းထားတဲ့ တန်အရတော့ တန်ချိန် သိရသလောက်တော့ တန် ၃ သောင်းဝန်းကျင်လောက်တော့ သွားမလားမသိဘူး။ ဟိုးအရင်ကတော့ ဘယ်လမှာ ဘယ်လိုပိတ်သွားတယ်လို့တော့ မကြားမိဘူး။ ထူးထူးခြားခြားတော့ ဒီနှစ်ထဲမှာတော့ ကုမ္ပဏီတစ်ခု ကနေပြီးတော့ တင်လိုက်တာပေါ့လေ ဒီသတင်းမြစ်တစ်ခုတော့ အဲလိုမျိုးလေးတွေတော့ ရှိတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဘိန်းအစားထိုးသီးနှံအဖြစ် ပြောင်းဆံများကို ချင်းရွှေဟော် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် တင်ပို့လျက်ရှိနေပြီး တင်ပို့ရာတွင် သာမန်တင်ပို့သည့် ပြောင်းဆံများထက် အခွန်ပေးဆောင်သည့် နှုန်းထားသက်သာကြောင်း၊ စစ်ဆေးမှုများ နည်းပါးကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၃

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ တမူးမြို့တွင် စက်သုံးဆီများ ပြတ်လပ်နေပြီး ရောင်းချပေးသည့် ဆီဆိုင်တွင် တန်းစီ ဝယ်ယူနေရသည်ဟု တမူးမြို့ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အခက်အခဲကြောင့် တမူးမြို့သို့ စက်သုံးဆီများ ရောက်ရှိနိုင်ခြင်း မရှိဘဲ ပြတ်လပ်နေသည် မှာ ၁၀ ရက်ဝန်းကျင်ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း တမူးဒေသခံ ကိုချမ်းငြိမ်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဆီက လောလောဆယ် ဝယ်လို့ ခက်တယ် ဝယ်လို့မရဘူးပေါ့နော်။ ပြတ်နေတယ် ရောင်းချပေးတဲ့ ဆိုင်တစ်ဆိုင် ရှိတယ် အဲဒီဆိုင်မှာ တန်းစီပြီး တိုးရတာပေါ့။ အဲလိုအနေအထားပေါ့။ ဆိုင်တွေတော့ အများကြီးရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ဆိုင်ပဲ ဆီကားက လောလောဆယ် သူတို့ဆီမှာပဲ ရှိသွားတဲ့သဘောပေါ့နော် ဆီရောက်သွားတဲ့သဘောပေါ့။ ကျန်တဲ့နေရာတွေမှာ အဓိကကတော့ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ခက်ခဲလို့ ဖြစ်နေတာပေါ့။ ၁ ပတ်၊ ၁၀ ရက် ကျော်လောက် ရှိပြီပေါ့၊ တမူးမှာ လောလောဆယ် ဆီဝယ်လို့မရတာ” ဟု ၎င်းကပြောသည်။

တမူးမြို့ရှိ စက်သုံးဆီဆိုင်တစ်ခုတွင် တန်းစီဝယ်ယူနေကြစဉ်(ပုံဟောင်း)

စက်သုံးဆီ ပြတ်လပ်နေခြင်းကြောင့် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းများသည်လည်း မြင့်တက်လျက်ရှိနေပြီး ယခင်က အောက်တိန်း ၉၂ တစ်ဂါလံလျှင် ၄၅၀၀ ကျပ်ခန့်သာ ရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် ၂၀၀၀၀ ကျော်ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု တမူးဒေသခံ ကိုခန့်သူက CNI သို့ ပြောသည်။

“အရင်တုန်းကတော့ ကျနော်တို့ စက်သုံးဆီ ဝယ်ရတာက ၁ ဂါလံဆိုလို့ရှိရင် ၄၅၀၀ ပဲရှိတယ်ပေါ့နော်။ အခုဆိုရင် ၁ ဂါလံကို ၂၂၅၀၀ ဖြစ်သွားပြီ၊ ၉၂ တစ်ဂါလံဆိုလို့ရှိရင် အဲလို ဖြစ်သွားပြီပေါ့နော်။ နောက်တစ်ခုက ၉၅ ဆိုရင်တော့ အရင်တုန်းက ဝယ်ရတာက ၅၀၀၀ လောက် ဝယ်ရတာပေါ့နော်။ အခုဆိုရင် ၂၇၀၀၀ လောက် ဖြစ်သွားပြီ၊ ဈေးနှုန်းက” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

တမူးမြို့သည် အိန္ဒိယ - မြန်မာ နယ်စပ်တွင် တည်ရှိပြီး အိန္ဒိယ - မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံ နယ်စပ်ဂိတ်ကိုလည်း အိန္ဒိယအစိုးရက လက်ရှိတွင် ပိတ်ထားကြောင်း သိရသည်။

စက်သုံးဆီပြတ်လပ်နေခြင်းကြောင့် ဒေသခံများသည် သွားရေးလာရေးတွင် အခက်အခဲများဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ ဒါ့အပြင် ကုန်ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်နေပြီး ကုန်ပစ္စည်းများလည်းပြတ်လပ်နေသည့် အခြေအနေဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း ကိုချမ်းငြိမ်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တမူးမြို့အဝင်ဆိုင်းဘုတ်

“ကုန်ဈေးနှုန်းတွေကလည်း တက်တာတော့ တက်တယ်။ ဈေးနှုန်းတွေကလည်း ကြက်ဥတို့ ဘာတို့ဆိုလို့ရှိရင် ဝယ်လို့မရတာတို့၊ ဘာတို့ပေါ့။ ဈေးပဲရှိတယ် ပစ္စည်းပြတ်သွားတဲ့ ပုံစံမျိုး ဖြစ်နေတာပေါ့နော်။ တချို့ပစ္စည်းတွေက ကျနော်တို့ဒေသမှာ မရှိတဲ့ပစ္စည်းတွေ၊ တခြား အနယ်နယ်အရပ်ရပ်ကနေ တမူးကို လာရတဲ့ ပစ္စည်းတွေကျတော့ ခက်ခဲသွားတာပေါ့။ ကိုယ့်ဒေသကထွက်တဲ့ပစ္စည်းတွေ ပြဿနာမတက်ပေမယ့် ကျန်တဲ့နယ်ကနေ သွင်းရတဲ့ ပစ္စည်းတွေကျတော့ အခက်အခဲ ဖြစ်နေတာပေါ့ အဲလိုမျိုး ဖြစ်နေတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ကလေး - တမူးလမ်းမကြီးကို ဒေသတွင်း စစ်ရေးတင်းမာမှုအခြေအနေများကြောင့် နိုဝင်ဘာ ၁၂ ရက်မှစတင်ပြီး အသုံးမပြုကြရန် ဒေသခံကာကွယ်ရေးတပ်များက သတိပေးထုတ်ပြန်ထားပြီး နိုဝင်ဘာ ၂၀ ရက်နေ့တွင် နောက်ထပ် ရက်သတ္တပတ် ထပ်တိုးသတ်မှတ်လိုက်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၁

ပြည်ပသို့ ပို့ကုန်တင်ပို့ရာတွင် ပို့ကုန်ရငွေ၏ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းကို အမေရိကန် ဒေါ်လာအပြင် ထိုင်းဘတ်ငွေနှင့် တရုတ် ယွမ်ငွေတို့ဖြင့် ပြန်လည်ပေးသွင်းခွင့်ပြုကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

ယခင်က ပြည်ပသို့ တင်ပို့ရာတွင် ယွမ်(တရုတ်ငွေ)၊ ဘတ်(ထိုင်းငွေ)တို့ဖြင့် ကုန်သွယ်သော်လည်း ဗဟိုဘဏ်သို့ အမေရိကန်ဒေါ်လာဖြင့်သာ ပေးသွင်းခွင့်ပြုထားကြောင်း၊ သို့သော် လက်ရှိတွင် ယွမ်၊ ဘတ်တို့ဖြင့်ပါ ပေးသွင်းခွင့် ပြုကြောင်း ဗဟိုဘဏ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအတွက် ယွမ်ငွေ၊ ဘတ်ငွေနှင့် ဒေါ်လာကြား လဲလှယ်နှုန်း ကွာခြားချက်၊ ဒေါ်လာ နှင့် မြန်မာကျပ်ငွေကြား ကွာဟချက်များ လျော့ကျသွားမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အန်ကယ်တို့အနေနဲ့ကတော့ ပြောင်းပေါ့။ ပြောင်းကတော့ အရင်က ဒေါ်လာသွင်းရတယ်။ ပြီးရင် ၆၅ ရာခိုင်နှုန်း ကို ဗဟိုဘဏ်ပေါက်ဈေးနဲ့ ပြန်ထုတ်ပေးတယ်။ ကျန်တဲ့ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ကိုယ့်ဟာကိုယ် တစ်လအတောအ တွင်းမှာ စီမံခန့်ခွဲပိုင်ခွင့် ရှိတယ်ပေါ့။ အခုကတော့ ယွမ်နဲ့ ရောင်းမယ်ဆိုလည်း ရောင်းလို့ရတယ်။ ဘတ်နဲ့ ရောင်း မယ်ဆိုလည်း ရောင်းလို့ရတယ်။ ရောင်းပြီးရင်တော့ ယွမ်ရော၊ ဘတ်ရော ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းတော့ ဗဟိုဘဏ်ကို နိုင်ငံတော်ကို ပေးသွင်းရလိမ့်မယ်။ ပေးပြီးရင် နိုင်ငံတော်ပေါက်ဈေးအရ မြန်မာငွေ ပြန်ထုတ်ပေးလို့ရတယ်။ ဒေါ်လာမှမဟုတ်ဘူး နိုင်ငံတော်အစိုးရအနေဖြင့် ဖြေလျှော့ပေးလိုက်တဲ့သဘောပေါ့နော်။ အရင်က ဒေါ်လာ တစ်မျိုးတည်း သတ်မှတ်တဲ့အခါမှာ ထိုင်းကိုရောင်းလို့ရှိရင် သူတို့က ပေးနိုင်တာ ဘတ်ပဲ ပေးနိုင်တာ။ အဲတော့ ဘတ်ကနေ ဒေါ်လာပြောင်း၊ ဒေါ်လာပြောင်းပြီးမှ ထည့်ရတယ်။ ဘတ်နှင့် ဒေါ်လာနဲ့ ပြောင်းတဲ့ကြားမှ အဟ ရှိတယ်။ ဘတ်ကနေ ဒေါ်လာချိန်းရင် အဟရှိသလို ဒေါ်လာကနေ ဘတ်ချိန်းရင်လည်း အဟရှိတယ်။ အခုတော့ ဒီအဟ နည်းနည်းတော့ ပျောက်သွားတာပေါ့။ ပြောင်းသွားပြီးတော့ ဘတ်နဲ့ရောင်းရင် ဘတ်နဲ့ သွင်းလိုက်။ ဘတ်နဲ့ နိုင်ငံတော်ကို သွင်းပြီးရင် နိုင်ငံတော်ကလည်း ဒီနေ့ နေ့စဉ် ဘတ်ပေါက်ဈေးတွေ ရှိတယ်။ မြန်မာကျပ်ငွေ ပေါက်ဈေး၊ ဘတ်ပေါက်ဈေးတွေ ရှိတယ် ထုတ်ပေးလိမ့်မယ်။ ယွမ်နဲ့လည်း ထိုနည်း၎င်းပဲ” ဟု ၎င်းကပြောသည်။

ယွမ်ငွေနှင့် ဒေါ်လာငွေ

ဗဟိုဘဏ်မှ ပေးသွင်းခွင့်ပြုထားသည့် ပို့ကုန်များမှာ ပဲမျိုးစုံ၊ ဆီထွက်သီးနှံ၊ ပြောင်း၊ ရာဘာ၊ ရေထွက်ပစ္စည်း၊ တိရစ္ဆာန်နှင့် တိရစ္ဆာန်ထွက်ပစ္စည်းများ ပါဝင်ပြီး ပို့ကုန်ဝင်ငွေမှ ရရှိထားသည့် ယွမ်ငွေ၊ ဘတ်ငွေများဖြင့် ရောင်းချ မည်ဆိုပါက ယွမ်၊ ဘတ်ဖြင့် လိုင်စင်လျှောက်ထားရမည်ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ယခုကဲ့သို့ ပို့ကုန်ရငွေများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဖြေလျှော့ပေးခြင်းကြောင့် ငွေကြေးကွာဟမှု နည်းပါးသွားနိုင်ကြောင်း၊ ဈေးနှုန်းကွာဟမှုများ တွက်ချက်ပြီး တောင်သူများထံ ကုန်စည်များကို ကုန်သည်များက ဝယ်ယူရာတွင် ဈေးနှုန်း များ ပိုပေးဝယ်လာနိုင်ကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြောင်းတင်ပို့နေသည့် ကုန်သည်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ငါတို့ ယွမ်နဲ့ပေးမယ်၊ ဘတ်နဲ့ပေးမယ်ဆိုရင် ငါတို့ ဘယ်ဈေးလောက် အောက်ကို ပေးဝယ်လို့ရမယ် မသိဘူးး။ လက်ရှိဈေးနဲ့ဆိုရင် ဒီလောက်တော့ ပိုပေးလို့ ဝယ်လို့ရနေပြီဆိုရင် အောက်မှာလည်း ယှဉ်ပြိုင်မှုတွေရှိတယ်။ အကုန်လုံးက တွက်ချက်ပြီးတော့ တစ်ရက်၊ နှစ်ရက်လောက် ဆိုရင် အခု တစ်ရက်၊ နှစ်ရက်တောင်မှ ဈေးလေး တွေကတော့ ထိုက်သင့်တန် ၅ ကျပ်၊ ၁၀ ပေါ့နော် တစ်ပိဿာပေါ်မှာ တက်လာတာတွေလည်း ရှိပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

တရုတ် - မြန်မာနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ထိုင်း - မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် ပို့ကုန်တင်ပို့ရာတွင် ပဲအမျိုးမျိုး၊ ပြောင်းနှင့် ဆီထွက်သီးနှံများကို ယခင်က အမေရိကန်ဒေါ်လာဖြင့်သာ ကုန်သွယ်ခွင့်ပြုထားပြီး လက်ရှိတွင် ယွမ်ငွေနှင့်ဘတ်ငွေတို့ဖြင့် ကုန်သွယ်ခွင့်ပြုလိုက်ခြင်းကြောင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းများ မြန်ဆန်ကောင်းမွန်လာနိုင်မည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၁

ရုရှားနိုင်ငံနှင့် ခရီးသွားမြှင့်တင်ရေးအတွက် ရုရှားနိုင်ငံမှ ခရီးသွား ကိုယ်စားလှယ်များအား မြန်မာနိုင်ငံသို့ ဦးစွာ ဖိတ်ခေါ်သင့်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်းဟန်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကျနော်တို့ကတော့ တင်ပြထားတာ ရှိတယ်။ ရုရှားနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ ခရီးသွား ကိုယ်စားလှယ်တွေကို မြန်မာနိုင်ငံထဲကို လာရောက်ပြီး သူတို့ကိုယ်တိုင် လေ့လာကြည့်တဲ့ဟာမျိုး လုပ်မှသာ အဆင်ပြေမယ်ဆိုပြီး တင်ပြထားတာ ရှိပါ တယ်။ ဒီအတွက်ကြောင့် နိုင်ငံတော်က ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပေးမှရမယ့် အခြေအနေရှိပါတယ် ဒါကလေ။ ကိုယ်က ကိုယ့်နိုင်ငံထဲကို လာပါ၊ လာပါလို့ ပြောနေပေမယ့်လည်း တစ်ဖက်မှာရှိတဲ့ ခရီးသွားကုမ္ပဏီတွေက သူတို့ ကိုယ် တိုင် မရောက်ဖူးဘူး၊ မသိဘူးဆိုရင် ရောင်းချရတာ ခက်တယ်လေ။ ဒါကြောင့်မို့လို့ သူတို့ကို familiarization trip ဆိုတဲ့ဟာ ရှိပါတယ်။ ကျနော်တို့ကတော့ ခရီးသွားလောကမှာ FAM trip လို့ ပြောကြတယ်။ အဲဒီ FAM trip တွေ ကျနော်တို့ စီစဉ်မှ သူတို့က သိမယ်ပေါ့နော်။ အဲဒီလိုမျိုး ဆောင်ရွက်ဖို့အတွက်ကို ဒါနိုင်ငံတော်ကလည်း ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု လုပ်ပေးမယ်၊ သက်ဆိုင်ရာ ဟိုတယ်တွေ၊ ခရီးသွား ကုမ္ပဏီတွေကလည်း ဒါ ဝိုင်းဝန်းပြီးတော့ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်လိုက်ရင် ဒီဟာက ရုရှားနိုင်ငံ ခရီးသွားကုမ္ပဏီ တော်တော်များများက သိလာမယ်။ ဒီတော့မှ သာ ခရီးစဉ်တွေကို ရေးဆွဲပြီး ရောင်းချနိုင်မှာပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ရုရှားခရီးသွားများကို လွှတ်တော်ရုံးရှေ့မှာတွေ့ရစဉ် (Russian)

ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာနကလည်း ရုရှားနိုင်ငံနှင့် ခရီးသွားမြှင့်တင်ရေး အစီအစဉ်တစ်ရပ် အနေ ဖြင့် ချစ်ကြည်ရေး ခရီးစဉ်များအား ပုဂ္ဂလိက အသင်း၊ အဖွဲ့များနှင့် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက နိုဝင်ဘာ ၁၈ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ခရီးစဉ် ဒေသများအကြောင်း ရုရှားပြည်သူများ ပိုမိုသိရှိစေရန် ရုရှားနိုင်ငံ၏ URAL Airline In-Flight မဂ္ဂဇင်းတွင် ကြော်ငြာနိုင်ရေးကိုလည်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ခရီးသွားကဏ္ဍနှင့်ပတ်သက်၍ ရုရှားခရီးသွားများ ပိုမိုဝင်ရောက် စေရန်အတွက် လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် ရုရှားနိုင်ငံ၌ ပြုလုပ်မည့် ခရီးသွားပြပွဲ၌ ပြခန်းဖွင့်လှစ်၍ သွားရောက် ပြသမည် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အဓိက အလည်အပတ် များပြားနေသည့် ခရီးသွားနေရာ ဒေသများအား ၎င်းတို့ သိရှိရန် ဆွဲဆောင်မှု တစ်ခုအဖြစ် ပြုလုပ်ပေးနိုင်မှသာ ရုရှားခရီးသွားများသာမက နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားများပါ ဝင်ရောက် လာမည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဟိုတယ်ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (ပုဂံဟိုတယ်ဇုန်) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဝိတ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မင်းကွန်းခေါင်းလောင်ကြီးသို့ သွားရာကို လမ်းညွန်ထားသည်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဲဒီတော့ major destination ဖြစ်တဲ့ ပုဂံတို့လို အင်းလေးတို့လို၊ မန္တလေးတို့လို နေရာတွေပေါ့လေ။ ဖြစ် နိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ အခုလောလောဆယ်တော့ မကောင်းသေးဘူး။ ကျိုက်ထီးရိုးလို နေရာမျိုးပေါ့။ major destination ဖြစ်တဲ့ နေရာတွေရယ်၊ နောက်တစ်ခါ အင်မတန်မှ နာမည်ကျော်ကြားတဲ့ Beach တွေပေါ့၊ ငပလီ၊ ငွေဆောင်၊ ချောင်းသာတို့လိုဟာမျိုးပေါ့။ ဒီလိုဟာမျိုးတွေ အကြောင်းကို သူတို့ Tourism နဲ့ပတ်သက်တဲ့ လာတဲ့လူ တွေ သေသေချာချာ သိအောင် ဒါတွေ လုပ်ပေးသင့်တာပေါ့။ ပုဂံဆို ဘုရားတွေ အများကြီးနဲ့ ပြပေးတာ မျိုးတွေ၊ ပုဂံရဲ့ လက်ရာမြောက်တဲ့ ပန်းချီတွေ၊ စဉ့်ကွင်းအုတ်ချပ်တွေ အဲဒါမျိုးလေးတွေကအစ သူတို့ သိအောင်ပေါ့လေ။ ဒါမှသာလျှင် Tourist attraction က ဖြစ်သွားမှာပေါ့။ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရင် နိုင်ငံခြားသားသာ ပြောနေတာ မြန်မာတွေကိုက ဒီ attraction ကို နားမလည်ဘူး။ ပုဂံလာရင် ရွှေစည်းခုံ၊ အာနန္ဒာ၊ သဗ္ဗညုနဲ့ ပြီးသွားကြတာ။ အင်မတန်မှ နာမည်ကြီးနေတဲ့ နံရံပန်းချီ အကောင်းဆုံးဖြစ်တဲ့ ဘုရားသုံးဆူတို့၊ လောကထိပ်ပန်တို့ ဘုရားတွေ အများကြီးရှိတယ်။ ဗမာပြည်ကလူတွေ ၁၀ ယောက်မှာ ၁ ယောက်မှ မသိပဲနဲ့။ နိုင်ငံခြားသား မှာလည်း ပုဂံလာရင် ဘုရားသုံးဆူ၊ နန္ဒာမည၊ နံရံပန်းချီ ဒါမျိုးရှိပါတယ်လို့ ပြောလိုက်ရင် This is not find in Thailand, Cambodia, Vietnam. There no painting like this. လုံးဝမှမရှိဘဲ။ It is only in Myanmar/ only in Bagan ဒါမျိုးတွေ ပြောပေးလို့ ရတယ်လေ။ Tourist attraction အနေနဲ့ လုပ်ပေးရမှာက ဒါတွေကို လုပ်ပေးရမှာ” ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် အခြားနိုင်ငံများတွင် ၎င်းတို့နိုင်ငံသို့ လေကြောင်းလိုင်းမှ ဝင်ရောက်လာသည့် နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားများ အား ကိုဗစ်စစ်ခြင်းကို မပြုလုပ်ကြတော့သော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံ၌ ပြည်ပနိုင်ငံများမှ ဝင်ရောက်လာပါက RDT ဖြင့် ကိုဗစ် စစ်ခြင်းများ ပြုလုပ်နေသေးသည့်အတွက် ထိုအချက်အား ဖြေလျှော့လိုက်ပါက ခရီးသွားကဏ္ဍ တိုးတက် ရေးမှာ အထောက်အပံ့တစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု ဦးဇော်ဝိတ်က ပြောသည်။

မန္တလေးမြို့အဝင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ရုရှားနိုင်ငံသား ခရီးသွားများအား မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပိုမိုဝင်ရောက်စေရန် ခရီးသွားကဏ္ဍများဖြင့် ဆွဲဆောင်သကဲ့သို့ လေကြောင်းလိုင်း တိုက်ရိုက် ပြေးဆွဲနိုင်ရန်လည်း လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များက ပြော သည်။

ဦးနောင်းနောင်းဟန်က“လေကြောင်းလိုင်းကတော့ သက်ဆိုင်ရာ ပုဂ္ဂလိက လေကြောင်းလိုင်းတွေရဲ့ ခရီးသည်ရရှိ မှု အခြေအနေကို တွက်ချက်ပြီးမှ လေကြောင်းလိုင်းက ဆွဲရတာ ဖြစ်တယ်လေ။ ဒါကြောင့်မို့လို့ သက်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံ ကနေပြီးတော့ ရုရှားကနေပြီးတော့ မြန်မာပြည်ကို လာမယ့် ခရီးသည်တွေ ရှိတယ်ဆိုရင် ဒါလေကြောင်းလိုင်း တွေ က ပြေးဆွဲမှာပဲ။ အခုလောလောဆယ်ကြတော့ ရုရှားကနေ လာမယ့် ခရီးသည်က နည်းနည်း နည်းနေသေးတယ်။ တိုက်ရိုက် ပျံသန်းဖို့အတွက်လည်း ကျနော်တို့နိုင်ငံမှာက လေယာဉ်ပျံတွေက မော်စကိုအထိအောင် ပျံသန်းဖို့ အတွက်က ၉ နာရီကျော် ပျံသန်းတက်တာ။ အဲဒီတော့ ၉ နာရီကျော် လောက်ထိအောင် ပျံသန်းနိုင်တဲ့ လေယာဉ်ပျံ မျိုးက မရှိသေးဘူး ဒီမှာလေ။ ဆိုတော့ တစ်ထောက်နားပြီးမှ လာရမှာဖြစ်တဲ့အတွက် ကုန်ကျစရိတ်ကလည်း များ တယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ လေကြောင်းလိုင်းတွေကလည်း ဒါ စဉ်းစားနေသေးတာပေါ့။ လုံလောက်တဲ့ အချက်အလက် တွေ ပြည့်စုံသွားတယ်၊ ဥပမာ လေယာဉ်တွေမှာ ခရီးသည်တွေ အပြည့် ပါလာ နိုင်တယ်။ အဲဒီလို အခြေအနေတွေ ဖြစ်လာနိုင်တယ်ဆိုရင်တော့ စိတ်ဝင်စားမှုတွေ မြင့်တက်လာတယ် ဆိုရင် လေကြောင်းလိုင်းတွေကလည်း တိုက် ရိုက် ပျံဆွဲကြပါလိမ့်မယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခင်ကတည်းက မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရုရှားခရီးသွား ဝင်ရောက်မှုမှာ အနည်းငယ်သာ ရှိခဲ့ကြောင်း၊ တစ်နှစ်လျှင် ရုရှား ခရီးသွား ၅၀၀၀ ဦးသာ လာရောက် လည်ပတ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ရုရှားနိုင်ငံသားများ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပိုမို လာရောက်လည်ပတ်စေရန် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လမှ စတင်ကာ တစ်နှစ် ဗီဇာကင်းလွတ်ခွင့် ပြုပေးထားကြောင်း၊ သို့သော်လည်း လက်ရှိတွင် ရုရှားခရီးသွား ဝင်ရောက်မှုမှာ နည်း ပါး နေဆဲဖြစ်ကြောင်း ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ သိရသည်။