CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၄

ပြည်တွင်း စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းများသည် ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း တဖြည်းဖြည်း ကျဆင်းလာနေပြီး ဓာတ်ဆီ တစ်လီတာလျှင် ၁၉၀၀ ကျပ်ဖြင့် ဈေးကွက်တွင် ရောင်းချနေသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

ထိုသို့ စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းလာနေခြင်းသည် ကမ္ဘာ့ဆီဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းနေသည့် အတွက်ကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ စက်သုံးဆီ တင်သွင်းရောင်းချ ဖြန့်ဖြူးရေးအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဒေါက်တာဝင်းမြင့် က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “စက်သုံးဆီဈေးတွေကျတာ ကမ္ဘာ့ဆီဈေးတွေ ကျလို့ပါ။ ကျနော်တို့ တော်လို့ မဟုတ်ပါဘူး။ ကမ္ဘာ့ဆီဈေး က ကျတော့ ကျနော်တို့လည်း ကျရတာပေါ့နော်။ ကမ္ဘာ့ဆီဈေးကျရင် ကျမယ်။ မကျရင် အဓိပ္ပါယ် မရှိဘူးလေ။ ဒေါ်လာနဲ့လည်း မှန်ပါတယ်၊ အခုကျတာက ကမ္ဘာ့ဆီဈေးကြောင့် ကျတာပါ။ ဒေါ်လာဈေးကတော့ ငြိမ်နေပါတယ်။ ဒေါ်လာဈေးငြိမ်နေတော့ ဒေါ်လာဈေးကြောင့် ဈေးတက်ခြင်း၊ ကျခြင်း ပြဿနာ သိပ်မရှိဘူး။ ဒေါ်လာဈေးက နည်း နည်းတော့ ကျလာတာပေါ့နော် အရင်ကထက်စာရင်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းနေသော်လည်း တိုင်းဒေသကြီးနှင့်ပြည်နယ်များ၌ ရောင်းချသည့် ဈေးနှုန်းများသည် ကွဲပြားနေကြောင်း၊ ဒေသတစ်ခုနှင့် တစ်ခု ကျဆင်းနေသည့် ပမာဏမှာ ကွာခြားလျက် ရှိကြောင်း သိရသည်။

စက်သုံးဆီ တိုင်ကီကိုတွေ့ရစဉ်

ရခိုင်ပြည်နယ် တောင်ကုတ်မြို့နယ်တွင်လည်း စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းမှုရှိကြောင်း၊ ယခင်က အောက်တိန်း ၉၂ တစ်လီတာ ၂၅၀၀ ကျပ်ရှိရာ လက်ရှိတွင် ၂၀၅၀ ကျပ်သို့ ကျဆင်းနေကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ စက်သုံးဆီဆိုင် ပိုင်ရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အရင်ကထက် စာရင်တော့ မနေ့ကအထိ ကျတာဆိုတော့ ၅၀၀ လောက် ကျသွားတာပေါ့ တစ်လီတာကို။ ဒီနေ့တော့ ၁၀၀ ပြန်တက်တယ်လေ။ ဒီမှာရောင်းဈေးက တစ်လီတာကို ၂၀၅၀။ ဟိုးအရင်တုန်းကတော့ ၂၅၀၀ လောက်ရှိတယ် မကျခင်ကလေ။ ၂၅၀၀ လောက်ကနေပြီးတော့ ၂၀၅၀ ကို ကျသွားတာ။ ဒါပေမယ့် ဆီ ရရှိမှုက တော့ စောင့်ရတာပေါ့။ အခက်အခဲတွေ ဆီရရှိမှုက။ ဝယ်ရတာ အခက်အခဲ ရှိတုန်းပဲ။ အခက်အခဲ ရှိတယ်ဆိုတာက ကိုယ့်ရောင်းအားနဲ့ ကိုယ်လိုချင်တဲ့ ရောင်းအားနဲ့ လိုချင်သလောက် မရဘူးပေါ့”ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့်လများအတွင်းက လမ်းခရီး အခက်အခဲနှင့် သယ်ယူရသည့် အခက်အခဲများကြောင့် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း တစ်လီတာ ၇၀၀၀ ကျပ်အထိ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ရောက်ရှိခဲ့သည်။

ထို့နောက် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းသည် ထက်ဝက်ခန့် ကျဆင်းသွားကြောင်း၊ မောင်တောမြို့နယ် မှာတော့ တစ်လီတာ ၃၀၀၀ ကျပ် ဖြစ်နေကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မောင်တောဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

၎င်းက “ဒီမှာလည်း ကျပါတယ်။ အခုကတော့ လက်လီဈေးနဲ့ဆိုရင် တစ်လီတာကို ၃၀၀၀ လောက် ရှိပါတယ်။ အရင်ကထက်တော့ တအား ဈေးကျတာပေါ့နော်။ ၂၀၀၀၊ ၃၀၀၀ လောက် ကျတာပေါ့။ အရင်တုန်းက တစ်လီတာ ကို ၆၅၀၀၊ ၇၀၀၀ အဲလောက်ပါ”ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် စက်သုံးဆီ ပြတ်လပ်မှုနှင့် ဝယ်ယူရ ခက်ခဲမှု မကြာခဏ ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိသည့် ကချင်ပြည်နယ်၊ ပူတာအို မြို့နယ်တွင်လည်း ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း ကျဆင်းမှု ရှိနေသည်ဟု ဒေသခံ ဦးဘရန်ရှောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စက်ဆုံးဆီ ထည့်နေကြစဉ်

၎င်းက “နည်းနည်း ကျလာတယ်။ ဟိုတစ်ပတ်က ၂၈၀၀ အခု ၂၆၉၀ အဲလောက်ထိ ပြန်ကျလာတယ်။ ပြန်ကျလာ တယ် ပြောရမှာပေါ့။ အရင်တုန်းက ၃၀၀၀ ကျော်တယ်လေ။ အခုက ၂၆၀၀ ကျော် ၂၇၀၀ နား အဲလောက်ထိ ပြန် ကျလာတာ။ ဝယ်ရလွယ်တယ်။ ဒါပေမယ့် ခက်တာက တစ်ခါတလေကျရင် ဗြုန်းဒိုင်းနဲ့ ပြတ်သွားတာမျိုးလေ။ ရှိ ရက်သားနဲ့ မရောင်းဘဲနဲ့ ထိန်းလိုက်တာထင်တယ်။ အဲလို တစ်ခါတလေကျရင် ဖြစ်တယ်” ဟု ပြောသည်။

ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ရက်နေ့တွင် အောက်တိန်း ၉၂ တစ်လီတာလျှင် ၁၉၀၀ ကျပ်၊ ဒီဇယ် တစ်လီတာလျှင် ၂၂၆၅ ကျပ်နှင့် ပရီမီယမ်ဒီဇယ် တစ်လီတာကို ၂၃၄၀ ကျပ် ဈေးနှုန်းရှိကြောင်း ရန်ကုန်စက်သုံးဆီဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၃

ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကြောင့် ၂ နှစ်ကျော်ကြာ ပိတ်ထားသည့် တရုတ်နိုင်ငံအတွင်းရှိ ဂျယ်ဂေါင် - ရွှေလီဂိတ် အပါအဝင် အကောက်ခွန်ဂိတ်နှင့် ဂျယ်ဂေါင် - ရွှေလီတံတားတို့ကို ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်လိုက်ပြီဖြစ်၍ မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည့် မူဆယ် - ဂျယ်ဂေါင် (မန့်ဝိန်း)ဂိတ်ကို မကြာခင် ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်လာနိုင်ကြောင်း နယ်စပ်ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်နေ့တွင် ဂျယ်ဂေါင်နှင့် ရွှေလီသို့ ဖြတ်သန်းခွင့် ပြုလိုက်ခြင်းကြောင့် တရုတ် နှစ်သစ် ကူးကာလ အလွန်တွင် မန့်ဝိန်းဂိတ်ကို ဖွင့်လာနိုင်ကြောင်း မျှော်လင့်ထားသည်ဟု မူဆယ်ဆန်စပါးကုန်စည်ဒိုင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်ဘက်ကို ကုန်ပို့သော မြန်မာကုန်ကားများကိုတွေ့ရစဉ် (STR)

၎င်းက “တရုတ်ပြည် အတွင်းမှာရှိတဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂ နှစ်ကျော်က ပိတ်ထားတဲ့ ဂျယ်ဂေါင် - ရွှေလီဂိတ်ကိုလည်း ပြန်ဖွင့် လိုက်ပြီ။ ရွှေလီတံတား ထိပ်မှာရှိတဲ့ အကောက်ခွန်ဂိတ်ကိုလည်း ပြန်ဖွင့်လိုက်ပြီ။ နောက်တစ်ခါ ရွှေလီတံတားကို လည်း ပြန်ဖွင့်လိုက်ပြီ။ ဒါကြောင့် ပြီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်နေ့က စပြီးတော့ ရွှေလီကလူက ဂျယ်ဂေါင်ကို သွား လို့ ရတယ်။ ဂျယ်ဂေါင်ကလူက ရွှေလီကို လွတ်လွတ်လပ်လပ် သွားလို့ရတယ်။ နောက်တစ်ခါ ကိုဗစ်စည်းကမ်း ချက်တွေလည်း တော်တော်များများ ဖြေလျှော့လိုက်တယ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်နေ့ကစပြီး တရုတ်ပြည်ထဲမှာ။ တရုတ် - မြန်မာ နယ်စပ်ဂိတ် မဖွင့်သေးတာပဲ ရှိတယ်။ ဂျယ်ဂေါင်ဆိုတာက မူဆယ်နဲ့ ခြံစည်းရိုးပဲ ခြားတယ်။ ဂျယ်ဂေါင်နဲ့ မူဆယ်မှာ မန့်ဝိန်းဂိတ်ဆိုတာ ရှိတယ်။ အဲဒီဂိတ်က ကုန်တင်ကားတွေ တစ်နေ့ကို အစီးရေ ၄၀၀ ကနေ ၅၀၀၊ ၆၀၀ လောက် ဝင်ထွက်နေတဲ့ဂိတ်။ အဲဂိတ်က ပိတ်ထားတာ ၂ နှစ်ကျော်လောက်ရှိပြီ။ တကယ်လို့များ အဲဒီဂိတ်ကို ပြန်ဖွင့်လိုက်ပြီဆိုရင်တော့ ကုန်သွယ်မှုက ပြန်မြင့်လာမယ်လို့ မျှော်လင့်တယ်။ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ အဲဒီ ဂိတ်ကို ပြန်ဖွင့်ဖို့ တော်တော်လေး နီးစပ်လာပါပြီ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ တရုတ်ပြည်ကလည်း ဖြေလျှော့မှုတွေ တအားလုပ်နေတယ်။ နောက်တစ်ခါ တရုတ်ပြည်က လူတွေ ခန့်မှန်းတာကလည်း လာမယ့် တရုတ်နှစ်သစ်ကူး ဇန်နဝါရီ ၂၀ ဆိုရင် တရုတ်နှစ်သစ်ကူး ပြီးပြီ။ တရုတ်နှစ်သစ်ကူး နောက်ပိုင်းဆိုရင် မူဆယ် - ဂျယ်ဂေါင်ဂိတ်ကို လည်း ပြန်ဖွင့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ချက် ရှိတယ်။ ဒါကြောင့် မူဆယ် - ဂျယ်ဂေါင်ဂိတ်ကို ပြန်ဖွင့်ပြီဆိုရင်တော့ ကုန် သွယ်မှု အလားအလာက ဒီထက် ပိုဖြစ်လာမယ်” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်ဘက်မှာ ပိတ်မိနေသော မြန်မာကုန်ကားများကိုတွေ့ရစဉ် (STR)

မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် မန့်ဝိန်းဂိတ်သည် အဓိက ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်သည့် ဂိတ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး နေ့စဉ် ကုန်တင်ကား အစီးရေ ၄၀၀ မှ ၆၀၀ အထိ ဝင်ထွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

မူဆယ်မြို့နှင့် တရုတ်နိုင်ငံအတွင်း ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ပျံ့နှံ့မှုကြောင့် အဆိုပါဂိတ်ကို ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလဆန်းပိုင်းမှ စတင်၍ တရုတ်နိုင်ငံဘက်မှ ပိတ်ထားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် မန့်ဝိန်းဂိတ် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ် လာပါက ဝင်ငွေများ ပြန်လည်တိုးတက်လာမည်ဟု မူဆယ် ကုန်ကား သမားတစ်ဦးဖြစ်သူ ကိုဆန်းဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဖွင့်ရင်တော့ ပိုကောင်းတာပေါ့ဗျာ။ ကျနော်တို့အတွက်ရယ် မဟုတ်ပါဘူး၊ တစ်နိုင်ငံလုံးအတွက် ကောင်း သွားတာပေါ့။ လုပ်ငန်းကိုင်ငန်းတွေ ပွင့်လာမှာပေါ့။ မျှော်လင့်တာပေါ့။ တစ်ရက်ကို ၁၀ သိန်း ၁၅ သိန်း ရမှာကိုး။ ကျနော်တို့က အဲဒီဘက်မှာပဲ အလုပ်လုပ်တာလေ။ တကယ်လို့ ဖွင့်တယ်ဆိုလို့ရှိရင် ကျနော်တို့ဝင်ငွေက တစ်ရက် ကို ၁၅ သိန်း၊ သိန်း ၂၀ လောက် ဝင်မှာလေ” ဟု ပြောသည်။

ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းတွင် တရုတ် - မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ် ၆ ခုရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် ကျင်းစန်း ကျော့ဂိတ်နှင့် ချင်းရွှေဟော်ဂိတ် တို့ကိုသာ ဖွင့်လှစ်ထားကြောင်း၊ မန့်ဝိန်းဂိတ်၊ ဆင်ဖြူဂိတ်၊ နန်းတော်ဂိတ်နှင့် ပန်းဆန်း(ကြူကုတ်)ဂိတ်တို့ကို ဆက်လက် ပိတ်ထားဆဲ ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၃

ခရီးသွားပြပွဲများသို့ မြန်မာနိုင်ငံမှ သွားရောက်ပြသသော်လည်း လက်ရှိ လျှပ်စစ်မီးအခြေအနေနှင့် လုံခြုံရေး အာမခံချက်မရှိမှုတို့ကြောင့် ပြည်ပခရီးသွားဝင်ရောက်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ ထူးခြားမှု မရှိနိုင်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဟိုတယ်ဆိုင်ရာလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း(ပုဂံဟိုတယ်ဇုန်)မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဝိတ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“နိုင်ငံတော်က ကိုယ့်အတွက်လည်း ဘာမှ အာမခံမပေးဘူး။ လုံခြုံရေးလည်း အာမခံမလားဆိုတော့ အာမမခံဘူး။ လျှပ်စစ်မီးလည်း မရဘူးဆိုတော့ သူတို့ Tourism Promotion က လုပ်လည်း ဖြစ်နိုင်တဲ့ အနေအထားမရှိပါဘူး။ regulation မကောင်းတော့ဘူးပေါ့။ မသိလို့လာမယ် သိရင်တောင် မလာတော့ဘူးပေါ့။ impact မကောင်း တော့ဘူးပေါ့။ တစ်နိုင်ငံလုံးရဲ့ ဆိပ်ကမ်းတွေရှိတယ်၊ တောတောင်တွေရှိတယ်၊ ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်တွေ ရှိတယ် ဒါတွေပြောမှာပေါ့။ အဲဒါတွေပြမှာပေါ့။ သူတို့ကတော့ လှတာကတော့ ဒီအလှအပကိုတော့ ကြည့်ချင် ကြတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် အခြေခံလိုအပ်ချက်က မီးမှမရှိတာကြီး။ ဒီ infrastructure မှာ electricity က အဓိက အကျဆုံးပဲ။ နောက်တစ်ခါ လုံခြုံရေးရော ဘယ်သူက အာမခံမှာတုန်း။ ဘယ်သူမှ အာမခံမှာ မဟုတ်ဘူး။ ရုရှားနဲ့ လုပ်မယ့် မီနီပရောဂျက်လေးတွေပေါ့လေ။ နျူကလီးယား ပလန်လေးတွေ လုပ်နိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ ဒါကလည်း ချက်ချင်းလုပ်လို့ ချက်ချင်းဘယ်ရပါ့မလဲ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

 နိုင်ငံခြားသားခရီးသွားများ

လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ပြည်ပနိုင်ငံများ၌ ကျင်းပပြုလုပ်မည့် ခရီးသွားပြပွဲများသို့ မြန်မာနိုင်ငံမှ ခရီးသွား ကုမ္ပဏီအချို့သည် သွားရောက်ပြသရန်ရှိကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းက သိရသည်။

ကိုဗစ်မတိုင်ခင် ကာလများကလည်း ခရီးသွားပြပွဲများ၌ သွားရောက်ပြသမှုများရှိခဲ့ပြီး လက်ရှိ ကိုဗစ်အလွန် ကာလတွင် ပြည်ပခရီးသွားဈေးကွက် ပြန်လည်ရရှိစေရန် ရည်ရွယ်၍ ယခုကဲ့သို့ သွားရောက်ပြသရန် လုပ်ဆောင်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်းဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ပြည်ပခရီးသွားကုမ္ပဏီတွေရဲ့ စီစဉ်မှုနဲ့ လာတဲ့လူတွေ ပိုများလာနိုင်ပါတယ်။ အခုကကျတော့ အနောက်တိုင်း နိုင်ငံ တော်တော်များများမှာရှိတဲ့ ခရီးသွားကုမ္ပဏီတွေက မြန်မာနိုင်ငံကို မရောင်းဘူးဆိုတဲ့ သဘောရှိတယ်ပေါ့။ tension လုပ်ထားတာလည်းပါတယ်။ နောက်တစ်ခါ အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ ထုတ်ထားတဲ့ ခရီးသွား ကန့်သတ်ချက် တွေလည်း ပါတယ်။ ဒါတွေကို လိုက်နာပြီးတော့ ခရီးစဉ် မစီစဉ်ကြတာမျိုးတွေရှိတယ်ပေါ့။ အဲဒီတော့ ဒီခရီးသွား ပြပွဲတွေသွားရင် ကျနော်တို့ကို လူချင်းတွေ့ပြီးတော့ သူတို့က မေးတာမျိုးတွေရှိတယ်။ သူတို့သိချင်တဲ့ မေးခွန်း တွေ သူတို့အတွက်လုံလောက်တဲ့ အဖြေရတယ်ဆိုရင် ခရီးစဉ်တွေကို လာမယ့် ၂၀၂၃ မှာ ပြန်ပြီးစီစဉ်ကြမယ်။ သူတို့ရဲ့ လက်ကမ်းစာစောင်တွေမှာ မြန်မာနိုင်ငံကို ထည့်သွင်းကြေညာပြီးတော့ သူတို့က ရောင်းမယ်။ ကုမ္ပဏီ တွေ ရောင်းတော့မှ သက်ဆိုင်ရာ ခရီးသွားကုမ္ပဏီတွေရဲ့ ချိတ်ဆက်မှုနဲ့ ရောက်ရှိလာတဲ့ခရီးသွားတွေ များလာမှာ ပါ။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဒီဈေးကွက်တွေကို ပြန်လည်ရရှိဖို့အတွက် ခရီးသွားပြပွဲတွေမှာ သွားရောက်ပြီးတော့ တစ်ဖက် နိုင်ငံတွေမှာရှိတဲ့ ခရီးသွားကိုယ်စားလှယ်တွေ၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်တွေနဲ့ သွားရောက်ပြီး တွေ့ဆုံရတာဖြစ်ပါ တယ်” သူက ပြောသည်။

ရန်ကုန်မြို့တစ်နေရာတွင် လုံခြုံရေးတပ်သားတစ်ဦးကို တွေ့ရစဉ်

လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၌ ပြုလုပ်မည့် ခရီးသွားပြပွဲသို့ မြန်မာနိုင်ငံမှ ခရီးသွားကုမ္ပဏီ ၆ ခုမှ သွားရောက်ပြသမည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွား လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းက သိရသည်။

ထို့အပြင် ရုရှားနိုင်ငံ၌ မတ်လတွင် ပြုလုပ်ရန်ရှိသည့် ခရီးသွားပြပွဲသို့လည်း မြန်မာနိုင်ငံမှ ခရီးသွားကုမ္ပဏီ ၆ ခုနှင့် လေကြောင်းလိုင်း ၁ ခု စုစုပေါင်း ၇ ခု သွားရောက်ပြသကြမည်ဖြစ်ကာ ထိုပြပွဲများတွင် ခရီးစဉ်များလည်း ရောင်းချသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ သွားရောက်ပြသမှုကြောင့် ပြည်ပခရီးသွားဝင်ရောက်မှုသည် တစ်ဟုန်ထိုး အလုံးအရင်းဖြင့် တိုးတက် ဝင်ရောက်လာနိုင်ခြေမရှိဘဲ ရာခိုင်နှုန်းအနည်းငယ်စီဖြင့် ဖြေးဖြေးချင်း ဝင်ရောက်လာကြမည် ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များသည် လျှပ်စစ်မီးမရရှိသဖြင့် မီးစက်များအား အသုံးပြုနေရသည့်အပြင် ဟိုတယ်သို့ လာရောက်တည်းခိုသည့် ခရီးသွား ဧည့်သည်များမှာ နည်းပါးသည့်အတွက် မီးစက်အသုံးပြုရသည့် ကုန်ကျစရိတ်နှင့် မကိုက်ကြောင်းလည်း ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များထံက သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၂

မလေးရှားတွင် နိုင်ငံခြားသားအလုပ်သမား ၄ သိန်းနီးပါး ခေါ်ယူရန်ရှိသော်လည်း ခေါ်ယူမည့် နိုင်ငံများကို အတိ အကျ မဖော်ပြထားသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ လာရောက် လုပ်ကိုင်ချင်သူများအနေဖြင့် လူလိမ်၊ ပွဲစားများကို သတိထား ကြရန် မလေးရှားရှိ မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားတွင် နိုင်ငံခြာသား အလုပ်သမားများအား ခေါ်ယူရန်အတွက် မလေးရှားလူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးသို့ လျှောက်လွှာ ၄ သိန်းကျော် တင်ထားသည့်အထဲမှ လျှောက်လွှာ ၃ သိန်း ၇ သောင်းကျော်အား အလုပ်သမား ခေါ်ယူရန် အတည်ပြုခဲ့ကြောင်း မလေးရှားပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးချုပ်အသစ်က ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မလေးရှားတွင် မြန်မာများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက “တချို့ အေဂျင့် ပွဲစားတွေက ဒီသတင်းတွေကို အခွင့်အရေးယူပြီး သူတို့က လူခေါ်နေပြီ ဘာညာဆိုပြီးတော့ ပို့စ်တွေတင် ဘာတွေတင်။ သူတို့ လိုချင်တဲ့အချက်တွေပဲ ဆွဲယူပြီးတော့ လူခေါ်တာတွေ ဘာတွေရှိတာပေါ့။ လူတွေကို မြူဆွယ်တာတွေ ရှိတာပေါ့။ အသေးစိတ်ကိုတော့ ချပြတာ ရှိတာမဟုတ်ဘူး။ အဲဒါကြောင့် တကယ်ပဲ လာချင်တဲ့လူတွေ ငွေကြေးမှာ လက်မလွန်ဖို့ အထူးသတိပြုရမှာပေါ့။ ခံရမယ်ဆို ကိုယ်တွေက အရင်ခံရမှာ။ အဲဒီ ၄ သိန်းနီးပါးကလည်း သူ အသေးစိတ်တော့ ရေးချပြထားတာမရှိဘူး။ အဲဒီ ၄ သိန်းနီးပါးက ဟိုအရင် အစိုးရက အစိုးရ အချင်းချင်း သဘော တူ လက်မှတ်ထိုးတားတဲ့ အလုပ်သမားတွေလည်း ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်တယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ အစိုးရ တုန်း က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကနေ အယောက် ၅ သိန်းအထိယူဖို့ကို သူတို့ အစိုးရအချင်းချင်း သဘောတူ လက်မှတ် ရေးထိုးထားတာရှိတယ်လေ။ အဓိကကတော့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရယ် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံရယ်ကို သူတို့ အစိုးရ အချင်း ချင်း သဘောတူ လက်မှတ်ရေးထိုးထားတာ ရှိတယ်။ အဲဒီလူတွေကို သူတို့ approve လုပ်တာပဲလား။ လူသစ်ခေါ်ဖို့ ပဲလားဆိုတာတော့ အသေးစိတ်ရေးထားတာမရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျနော်ထင်တာကတော့ အများဆုံးဖြစ်နိုင်ဖို့က တော့ သူတို့ သဘောတူထားတဲ့ အလုပ်သမားတွေကို လာဖို့အတွက် ခွင့်ပြုလိုက်တာပဲလို့ ထင်ပါတယ်။ နောက် ထပ် အသစ်ထပ်ခေါ်ဖို့ ဆိုတာကတော့ ရေးထားပြောထားတာ မရှိသေးသလို ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံက အလုပ် သမားတွေ ခေါ်ယူဖို့ဆိုတာလည်း ပြောထားတာလည်း မရှိသေးဘူးပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံတကာ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို မလေးရှားတွင် တွေ့ရစဉ်

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှ ဒီဇင်ဘာ ၄ ရက်နေ့အထိ နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမားခေါ်ယူရန် အလုပ် ရှင်များက တင်ထားသည့် လျှောက်လွှာ ၄ သိန်းကျော်ထဲမှ ကျန်ရှိသည့် လျှောက်လွှာ ၃ သောင်းကျော်ကိုလည်း ဆက်လက် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှား၏ အစိုးရအသစ်တွင် ၎င်းတို့လက်ထက်၌ ခေါ်ယူမည့် နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမား ၄ သိန်းနီးပါးမှာ မည်သည့်နိုင်ငံမှ အလုပ်သမားဦးရေ မည်မျှ ခေါ်ယူမည်ဆိုသည့် မူဝါဒ သတ်မှတ်ချက်မျိုး ရှိနိုင်သည်ဟု မလေးရှား ရှိ မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

ထိုသို့ အများအပြား ခေါ်ယူသည့် အထဲတွင် မြန်မာ အလုပ်သမားများကိုလည်း ခေါ်ယူစေချင်ကြောင်း မလေးရှားမှ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား ကူညီမှု အဖွဲ့အစည်းမှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးချစ်ကောင်းက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

 မြန်မာနိုင်ငံသား ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို မလေးရှားတွင် တွေ့ရစဉ်

“ဟိုဘက်က သူ့ရဲ့ မူဝါဒကို ခိုင်ခိုင်မာမာ တိတိကျကျ သူတို့ထွက်ပေးရမှာလေ။ ထွက်ပေးတဲ့အချိန်ကျ သိရပြီ ဆိုရင်တော့ ဘယ်သူကတော့ မှန်တယ်ဆိုတာ အလုပ်သမားတွေကို ခွဲခြားပေးလို့ရပြီ။ ခေါ်စေချင်တာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ရဲ့ အစိုးရနှစ်ခုရဲ့ကြားမှာ ဆက်သွယ်တဲ့ ပေါင်းကူး အခြေအနေက ဘယ်လိုရှိလဲဆိုတာကို ကျနော် တို့ကလည်း ဂဃနဏ မသိရသေးဘူးလေ။ အဲဒီအပေါ်မှာလည်း သက်ရောက်မှု ရှိမယ်လို့တော့ ကျနော် ထင်တယ်။ အဲဒီလို အဆင်ပြေမှလည်း ကိုယ့်အလုပ်သမား အဆင်ပြေမှာလေ။ ခေါ်တဲ့နေရာမှာလည်း ကိုယ့်လူမျိုးကို နည်း နည်းလေး ဦးစားပေးတဲ့ ပုံစံမျိုး ခေါ်မလား။ အဲဒီလို ခေါ်မယ်ဆို ပိုဝမ်းသာတာပေါ့။ အဲဒီလို အကောင်းဆုံးတော့ မျှော်လင့်ထားတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေး ပေါ်လစီကြတော့ ထဲထဲဝင်ဝင် မသိရသေးဘူးလေ။ အခုမှ အသစ်က တက်ကာစဆိုတော့”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ပြီးခဲ့သည့် အစိုးရလက်ထက်၌ နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမားများအား နှစ်နိုင်ငံ အစိုးရချင်း သဘောတူညီမှုဖြင့် ခေါ်ယူခဲ့ရာ၌ မြန်မာနိုင်ငံမှ အလုပ်သမားများကိုတော့ အစိုးရချင်း သဘောတူညီမှုဖြင့် ခေါ်ယူမှုမရှိဘဲ ကိုဗစ်မတိုင်ခင်က ခေါ်ယူရန်ကျထားသည့် အလုပ်သမားများကိုသာ ခေါ်ယူနေခြင်း ဖြစ်သည်။

သို့သော် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများမှ အလုပ်သမား လိုအပ်ချက်ကြောင့် မြန်မာအလုပ်သမားများကို ခေါ်ချင်ပါက ဝန်ကြီး ဌာနသို့ တင်ပြရပြီး ခွင့်ပြုမှသာ ခေါ်ယူခွင့် ရှိကြောင်း၊ ထိုသို့ ခေါ်ယူရာတွင်လည်း လူဦးရေ အင်မတန်နည်းသည့် ပမာဏသာ ခေါ်ယူခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှားအာဏာပိုင်များကိုတွေ့ရစဉ်

ဦးဘာဘူကြီးက “တကယ်ပဲ ဒီအေးဂျင့်တို့ ဘာတို့က မလိမ်ညာဘူး သေချာတယ်ဆိုရင် သူတို့ဆီကနေ မလေးရှား အစိုးရက ခွင့်ပြုထားတဲ့ ခေါ်စာကို မိတ္တူတောင်းလိုက်ပါ။ ပြီးတော့ ကျနော့်ဆီ ပို့ပြပါ။ အဲဒီကျရင် ကျနော် ဟုတ်၊ မဟုတ်ဆိုတာ စုံစမ်းစစ်ဆေးပေးလို့ ရပါတယ်။ ဘယ်လုပ်ငန်းကနေ ဘယ်စက်ရုံကနေ ခေါ်လဲဆိုတာ ကျနော် ဆက်သွယ်မေးမြန်းပြီးတော့ အတည်ပြုပေးလို့ ရပါတယ်။ အမှန်တိုင်း ပြောရရင်တော့ လက်ရှိအချိန်မှာ လိမ်လည် တဲ့ လူတွေကတော့ အများကြီးပါ။ ဖြစ်နိုင်လို့ရှိရင် သေသေချာချာ လေ့လာစုံစမ်းကြပါလို့ ပြောချင်ပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ ယာယီ အလုပ်လည်ပတ်ခွင့် လက်မှတ် ကိုင်ဆောင်ထားသည့် နိုင်ငံခြားသား အလုပ် သမား ဦးရေသည် ၁ ဒဿမ ၄ သန်းခန့်ရှိပြီး ထိုထဲတွင် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍ၌ ၅ သိန်းကျော်၊ ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းတွင် ၃ သိန်းကျော်၊ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းတွင် ၁ သိန်းကျော်နှင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွင် ၁ သိန်းကျော် တို့ ဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး၏ ပြောကြားချက်အရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၂

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး အပါအဝင် မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးတွင် ယခုကာလ၌ လျှပ်စစ်မီး ပြတ်တောက်မှု မကြာခဏ ဖြစ်ပေါ်နေပြီး တချို့သော နေရာများမှာတော့ လျှပ်စစ်မီး ပြတ်ချိန်သည် ၄ နာရီမှ ၅ နာရီအထိ ကြာမြင့်နေခြင်းကြောင့် လျှပ်စစ်မီးကို မှီခိုနေရသည့် အသေးစားနှင့် အလတ်စား လုပ်ငန်းများ အခက်တွေ့လာနေကြောင်း သိရသည်။

လျှပ်စစ်မီး ပြတ်တောက်ချိန်တွင် မီးစက်များကို အသုံးပြုရခြင်းကြောင့် စက်သုံးဆီစရိတ် ပိုလာသဖြင့် အကျိုး အမြတ် နည်းပါးသွားကြောင်း၊ ထို့နောက် လုပ်ငန်းပြီးမြောက်မှု နှောင့်နှေးသွားကြောင်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ တာမွေမြို့နယ်ရှိ သံပန်း၊ သံတခါးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူ ကိုလှခိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မီးပျက်တော့ အလုပ်လုပ်လို့ မရဘူးပေါ့၊ မီးစက်နဲ့ လုပ်ရတာပေါ့။ အကျိုးအမြတ်ကတော့ မီးလာရင်တော့ ကုန်ကျစရိတ် မကုန်ဘူးပေါ့ဗျာ။ မီတာခပဲ ကုန်တာပေါ့။ မီးစက်မောင်းလုပ်တော့ ဆီဖိုးတွေ ကုန်တာပေါ့။ မီးစက် မရှိတဲ့လူ မီးစက် ဝယ်ရတာပေါ့။ လက်ရှိ မီးမလာနိုင်ဘူး၊ တချို့ မဝယ်နိုင်တဲ့ သူတွေဆိုရင်တော့ မီးလာတဲ့အချိန်ကို စောင့်လုပ်ပေါ့။ မီးလာလို့ စောင့်လုပ်တဲ့အချိန်မှာ အချိန်တော့ ပိုကြာသွားတာပေါ့ဗျာ။ လေဘာစရိတ်တွေ ဘာတွေ ပိုထောင်းတာပေါ့ဗျာ။ မီးပုံမှန် လာနေရင်တော့ အဆင်ပြေတာပေါ့ ခရီးရောက်တာပေါ့။ မီးစက်နဲ့လုပ်တဲ့ အခါကျ တော့ မီးစက်က အကြီးကြီးလည်း မဝယ်နိုင်ဘူးလေဗျာ။ အသေးဆိုတော့ ၃ ယောက်လုပ် လုပ်ရမယ့် နေရာက ၁ ယောက်လောက်ပဲ လုပ်ရတာပေါ့။ လောလောဆယ် ချိန်းထားတဲ့ ရက်လေးတွေ ကျော်သွားတာမျိုးတွေတော့ ရှိတာပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် Consumer ကို နားလည်အောင် ပြောပြပြီး တောင်းပန်ရတာပေါ့။ လျှပ်စစ်မီးလာတဲ့ အခါကျတော့ ၃ ယောက်ဆိုလည်း ၃ ယောက် ဝိုင်းလုပ်လို့ရတာပေါ့ ဒါမျိုးလေးတွေ ကွာတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လျှပ်စစ်မီးပြတ်၍ ဖယောင်းတိုင်မီး ထွန်းထားရစဉ်

အသေးစားနှင့် အလတ်စား လုပ်ငန်းများသည် ပြီးခဲ့သည့် ကိုဗစ်ကာလတွင် ဆုံးရှုံးမှု များပြားခဲ့ပြီးနောက် ယခုမှ ပြန်လည် လည်ပတ်လာနေသည့် ကာလဖြစ်သော်လည်း လတ်တလော လျှပ်စစ်မီး ပြတ်တောက်မှု ပိုမို ကြာမြင့်လာခြင်းကြောင့် အခက်အခဲများ ဖြစ်နေကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ထို့အပြင် မီးစက်အသုံးပြု၍ လုပ်ကိုင်ရခြင်းကြောင့် လုပ်ငန်းလာရောက် အပ်နှံသူများကို ဈေးနှုန်းတိုး၍ တောင်းခံရခြင်းများလည်း ရှိသည်ဟု မိတ္တူဆိုင်ပိုင်ရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သက်ရောက်မှုကတော့ အလုပ်မဖြစ်တာပေါ့ဗျာ။ Consumer တွေ လာတဲ့အချိန်မှာ မီးကပျက်နေရင် အလုပ်က လုပ်မရဘူးပေါ့။ ဒါဆိုရင်တော့ ဒီလို မီးပျက်တယ်ဆိုရင် မီးစက်သုံးရတာပေါ့နော်။ မီးစက်နဲ့ဆိုရင်တော့ ဈေးတစ်မျိုး ယူရတာပေါ့နော်။ အဲလိုမျိုးပေါ့ အပြောင်းအလဲတော့ နည်းနည်းရှိတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

 မီးစက်နှိုးအလုပ်လုပ်ကြရန် ပြင်ဆင်နေစဉ်

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ယခင်က လျှပ်စစ်မီးကို အလှည့်ကျဖြင့် တစ်နေ့လျှင် ၃ နာရီသာ ပြတ်တောက် သော်လည်း လက်ရှိတွင် တစ်နေ့လျှင် ၄ နာရီကြာ ပြတ်တောက်လာကြောင်း၊ တချို့သော မြို့နယ်များတွင် ၈ နာရီအထိ ပြတ်တောက်မှုများလည်း ရှိကြောင်း သိရသည်။

ရေအားလျှပ်စစ် စက်ရုံများမှ ဓါတ်အား ထုတ်လုပ်နိုင်မှု လျော့နည်းလာခြင်း၊ သဘာဝ ဓာတ်ငွေ့သုံး လျှပ်စစ်စက်ရုံ တချို့ ပြင်ဆင်ထိန်းသိမ်းနေခြင်း၊ လာမည့် နွေရာသီကာလ ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူး ပေးနိုင်ရန်အတွက် ရေ လှောင်တမံများရှိ သိုလှောင်ဆည် ရေကို မျှတထိန်းညှိ မောင်းနှင်နေရခြင်းတို့ကြောင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ် လုပ်နိုင်မှု မလုံလောက်ဘဲ ဖြစ်နေကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ တဝှမ်းလုံးရှိ အများပြည်သူများအား အလှည့်ကျ ဝန်အားလျှော့ချ ဓာတ်အားဖြန့်ဖြူးပေး နေရကြောင်း ရန်ကုန်လျှပ်စစ် ဓာတ်အားပေးရေး ကော်ပိုရေးရှင်းမှ ထုတ်ပြန် ကြေညာထားသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၀

နိုင်ငံတကာတွင် အကျုံးဝင်သည့် အာမခံဝယ်ယူကာ ခရီးသွားနေသူများအား မြန်မာနိုင်ငံ၌ ခရီးသွားအာမခံ ထပ်မံ ယူရခြင်းကို ဖြေလျှော့ပေးမည်ဆိုပါက ရုရှားတစ်နိုင်ငံတည်းကိုသာ ရွေးချယ်၍ မဖြေလျှော့ပေးသင့်ကြောင်း ခရီး သွား လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရုရှားနိုင်ငံမှ ခရီးသွားများသည် နိုင်ငံတကာတွင် အကျုံးဝင်သည့် အာမခံဝယ်ယူကာ ခရီးသွားနေသည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံ၌ အာမခံ ထပ်ယူရခြင်းအား ဖြေလျှော့ပေးစေလိုကြောင်း ရုရှားနိုင်ငံအခြေစိုက် ခရီးသွားကုမ္ပဏီတစ်ခု မှ ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးထံ တင်ပြခဲ့သည်။

ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဘက်မှ သက်ဆိုင်ရာဌာနများနှင့် ညှိနှိုင်းပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြန်လည် ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံ ဟိုတယ်ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (ပုဂံဟိုတယ်ဇုန်) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဝိတ်က “အမြင် တစ်မျိုးက တော့ ဖြစ်မှာသေချာတာပေါ့။ ဘာလို့ဆို ဒီသတင်းတွေဆိုတာက transparency ဖြစ်နေကြတာကို။ နောက် ဖုံးကွယ်ထားလို့မှမရတဲ့ ကိစ္စကြီး။ ကိုယ်က ဧည့်သည် လိုချင်ရင်တော့ ဖြေလျှော့ပေးရတော့မှာပေါ့။ ဒါပေမယ့် သဘာဝတော့ သိပ်မဖြစ်ဘူး။ ဖြေမှဖြေချတော့မယ်ဆိုရင်တော့ အတူတူပဲ လုပ်ပေးရမယ့် သဘောဖြစ်တာပေါ့။ ဗီဇာပေးသလို။ တစ်ဦးတည်း လုပ်လို့မရဘူး။ ကိုယ်က World Wide လုပ်နေတာလေ International ကို။ ဝန်ကြီး သဘောထားနေမှာပေါ့။ ဝန်ကြီးရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် အပေါ်မှာပဲ မူတည်မှာပဲ။ ဒီ regulation တစ်ခုကို ပြောင်းပေးဖို့ ဆိုတာက လွယ်တော့မလွယ်ဘူး။ ဒါကတော့ လူကြီးတွေ အပိုင်းပါပဲ။ သူတို့စဉ်းစားပေါ့။ အန်ကယ်တို့ အမြင်က တော့ ယူသင့်တာပေါ့" ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားများကိုတွေ့ရစဉ်

ခရီးသွား အာမခံဆိုသည်မှာ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ခရီးစဉ်အတွင်း ခရီးသည်များ မတော်တဆ ထိခိုက်မှုကြောင့် ဒဏ်ရာရရှိခြင်းနှင့် သေဆုံးခြင်းအတွက် ထားရှိနိုင်သော အာမခံအကာအကွယ် ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွား အများအပြားသည် နိုင်ငံတကာတွင် အကျုံးဝင်သည့် အာမခံများဝယ်ယူ၍ လာရောက် ကြခြင်းဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်ရာ၌ သတ်မှတ်ထားသည့် ခရီးသွားအာမခံအား ထပ်မံဝယ်ယူကြရခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ ထပ်မံဝယ်ယူရသည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံသည် နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ ရရှိစေရန် စီးပွားရေးကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်နေ သည်ဟု ဝေဖန်မှုများ ရှိကြောင်းလည်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များထံက သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ ခရီးသွား အာမခံနှင့်ပတ်သက်၍ ဖြေလျှော့ပေးမည်ဆိုပါက လက်ရှိတွင် ဗီဇာကင်းလွတ်ခွင့် ပြုထား သည့် နိုင်ငံများအား ဦးစွာ ဖြေလျှော့ပေးသင့်ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များက အကြံပြုသည်။

နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားများကိုတွေ့ရစဉ်

ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက “Visa Free တွေကျရင် insurance (အာမခံ)က လိုဦးမလားဆိုတဲ့ issue က မေး စရာရှိတယ်ပေါ့။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ visa ယူရင်တော့ insurance က compulsory လုပ်ရပေမယ့် ထိုင်းက visa free ဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် သူက insurance ထပ်ယူရမယ်။ ယူတဲ့ insurance ကလည်း မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ insurance ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ပြောရရင်တော့ ဘယ်လောက် capable ဖြစ်မလဲဆိုတာလည်း တိတိကျကျ မပြောဘူး။ ဟိုတုန်းက မြန်မာ့ insurance ကို မဖြစ်မနေ ဝယ်ရတာတွေ ရှိခဲ့ဖူးတယ်။ ဒါပေမယ့် တာဝန်ယူမှုက အဲဒီခေတ်က ပေါ့နော်။ သိန်း ၅၀ ပဲ coverage ဖြစ်တယ်။ ကျပ်ငွေ သိန်း ၅၀ ဆိုတာကလည်း အခုခေတ်ဈေးနဲ့ ကြည့်ရင် ဒေါ်လာ ၁၅၀၀၊ ၂၀၀၀ တောင် မပြည့်တဲ့နှုန်းမှာ ဘာသုံးလို့ရမလဲ။ ဆေးကုသ စရိတ်တောင် မလွယ်ဘူး ပေါ့။ အဲဒီတော့ ဒီ issue တွေရှိတော့ လာတဲ့ နိုင်ငံခြားသားတွေကလည်း တော်တော်များများက သူတို့အတွက် cover ဖြစ်တဲ့ဟာတွေကို ယူလာကြတယ်။ အခုဟာက Tourism ကို ပြန်ဖွင့်မယ်ဆိုပြီး ကမ္ဘာ့ခရီးသွားနေ့မှာလည်း ကြေညာခဲ့ပြီးပြီ။ တကယ်လုပ်ပြဖို့တော့ လိုတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း အခုချိန်မှာ Tourism က တိုင်းပြည်ကို recover ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတာ မှန်တယ်ဆိုရင် Tourism ကို တကယ် အားပေးတယ်ဆိုရင် သူတို့ တကယ်ကို ဖြေလျှော့ကြည့်ပါ။ အတိုင်းအတာတစ်ခု အထိတော့ တိုးတက်မှာပါ” ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားများအတွက် ခရီးသွားအာမခံမှာ နေထိုင်မည့် ရက်များအပေါ် မူတည်ကာ ပရီမီယံ နှုန်းထား ကွာခြားချက်ရှိပြီး အကျိုးခံစားခွင့်မှာ အနည်းဆုံး ၁ ယူနစ် ကျပ် ၅ သိန်းမှ အများဆုံး ၂၀ ယူနစ် ကျပ်သိန်း ၁၀၀ အထိဖြစ်ကြောင်း မြန်မာ့အာမခံလုပ်ငန်း၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

ယခုနှစ် ဧပြီလ ၆ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ အောက်တိုဘာလကုန်အထိ နိုင်ငံတကာခရီးသွား ခြောက်သောင်းခန့်အား ခရီးသွားအာမခံ ရောင်းချပေးခဲ့ပြီး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃ ဒဿမ ၈ သန်းကျော် ရရှိထားကြောင်းလည်း မြန်မာ့ အာမခံလုပ်ငန်းမှ သိရှိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၉

ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် လက်ရှိ၌ ပို့ကုန်တင်ပို့မည့် အရေအတွက် များပြားနေသော်လည်း ကုန်ကားနည်းပါးနေခြင်းကြောင့် ကုန်ကားလိုအပ်ချက်များ ရှိနေသည်ဟု နယ်စပ်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)တို့ အပစ်အခတ် ရပ်စဲပြီးနောက် ယခင်က ပိတ်ထားသည့် ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းများကို ပြန်လည်ဖွင့်လှစ် လိုက်ပြီဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းများ ပြန်လည် စတင်နေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ သို့သော် လမ်းကြောင်း ပိတ်ချိန်တုန်းက ပိတ်မိနေသည့် ကုန်ကားများမှာ လက်ရှိတွင် ကုန်အတင်အချလုပ်ပြီး ရန်ကုန်သို့ ပြန်ဆင်းနေကြခြင်းသာ ရှိသည့် အတွက်ကြောင့် ကုန်ကားလိုအပ်ချက်များ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ အ၀င်တွင် ကားများကို လုံခြုံရေးအဖွဲ့က စစ်ဆေးနေစဉ် (CJ)

၎င်းက “ကုန်သွယ်ရေးကတော့ လက်ရှိ အခြေအနေကတော့ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးက စပြီးတော့ လည်ပတ်တဲ့ အနေအထားတွေတော့ မြင်ရပါတယ်။ လမ်းတွေကလည်း ဒီအပတ်မှ စပြီးတော့ နည်းနည်းပွင့်တယ်။ ဒါပေမယ့် ကားတွေကလည်း တချို့ကားတွေက လမ်းမှာ ပိတ်မိနေတဲ့ ကားတွေက အခုမှ ရန်ကုန်ကို ပြန်သွားတဲ့ ကားတွေ လည်း ရှိတယ်လေ။ အဲတော့ ကားတွေမှာလည်း နည်းနည်း အခက်အခဲ ရှိတယ်ပေါ့၊ ဒီဘက်ကိုလာဖို့။ ကားအစီးရေ ကလည်း ရန်ကုန်မှာ နည်းနည်း ပြောမယ်ဆိုရင် တပတ်လောက်မှပဲ ပုံမှန်အနေအထား ရောက်မယ်ပေါ့လေ။ ဆိုတော့ ကျနော်တို့ကလည်း ကုန်ပစ္စည်းတွေက လက်ရှိအချိန်မှာ ရန်ကုန်ကနေ စစ်တွေကို ပို့ချင်တဲ့ ကုန်တွေက များနေတယ်။ များနေတော့ ကားတွေကလည်း ကြပ် အဲလိုဖြစ်နေတယ်။ ကားတွေက ဒီဘက်မှာ ပိတ်သွားတဲ့ဟာ တွေက အကြာကြီး ပိတ်မိသွားတဲ့ ကားတွေ ရှိသလို လမ်းမှာ အခုမှ ကုန်ချပြီးတော့ စစ်တွေမှာ ကုန်ချပြီးတော့ ပြန်ထွက်သွားတဲ့ ကားတွေလည်း ရှိတယ်။ သူတို့က ပြန်လာဖို့ အတွက်ကလည်း အချိန်လေး တစ်ခုတော့ စောင့်ရ ဦးမှာပေါ့လေ” ဟု ပြောသည်။
ထို့အပြင် ရေထွက်ကုန်များ တင်ပို့ရန်အတွက် အအေးခန် ကုန်တင်ယာဉ်များ ငှားရမ်းခများသည် ယခင်ကထက် ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် ကုန်သည်များမှာ အကျိုးအမြတ်ရရှိမှု နည်းပါးသွားကြောင်း ကုန်သည် ဦးသန်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း လုံခြုံရေးအဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ် (AFP)

၎င်းက “ဈေးနှုန်းလေးတွေတော့ နည်းနည်း တက်သွားတာပေါ့။ ဆီဈေးတက်တာနဲ့ ဂိတ်တွေမှာ ကြန့်ကြာနေတာနဲ့ ဆိုတော့ ကျန်တာတော့ မရှိပါဘူး။ အရင်ကတော့ မောင်တောဆိုရင် ၂၈ သိန်းလောက် ရှိတယ်ပေါ့။ စစ်တွေကို ၁၈ သိန်း ၂၀ မပြည့်ဘူးပေါ့နော်။ အခုကတော့ စစ်တွေက သိန်း ၂၅၊ မောင်တောက ၃၀ အဲလောက် ဖြစ်သွားတာပေါ့။
အကျိုးအမြတ်ကတော့ နည်းသွားတာပေါ့ နည်းနည်းပါးပါး” ဟု ပြောသည်။

ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းများ ပိတ်ထားချိန်တွင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှု ပမာဏများ လျော့ကျခဲ့ကြောင်း၊ မောင်တော နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး၌ ကုန်သွယ်မှု ၅ ရခိုင်နှုန်းခန့်သာ ရှိခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ် အတွင်းရှိ စစ်တွေနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးနှင့် မောင်တောနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းများ ပုံမှန်အတိုင်း ပြန်လည် လည်ပတ်နိုင်အောင် လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ကုန်သည်များက ပြောသည်။

၂၀၂၁ - ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် မောင်တောနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၃ သန်းနီးပါး တင်ပို့နိုင်ခဲ့သော်လည်း ယခုဘဏ္ဍာနှစ် အောက်တိုဘာလအထိ ၂၃ သန်းသာ တင်ပို့ထားနိုင်သေးကြောင်း ရခိုင် ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၏ စာရင်းများအရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၉

ထိုင်းကို MOU ဖြင့် သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်မည့် မြန်မာအလုပ်သမားများအနေဖြင့် မိမိတို့၏ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းနှင့် ပြည်နယ်တို့တွင်သာ စာချုပ်ချုပ်ဆိုရမည့်စနစ်သည် ပွဲစားနှင့်လူလိမ် ပိုများလာနိုင်ကြောင်း အေဂျင်စီနှင့် ထိုင်းရှိ အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက “ဒါက မဖြစ်နိုင်တဲ့ ကိစ္စ။ အလုပ်သမားတွေအတွက် ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုရင်တောင်မှ ပြည်ပအလုပ်အကိုင်ရှာဖွေရေး လိုင်စင်ရထားတဲ့ အေဂျင်စီတွေအတွက် မဖြစ်နိုင်ဘူး။ နယ်တွေမှာ ချုပ်ခွင့်ပြုလိုက်တယ်။နယ်က အလုပ်သမားက နယ်မှာပဲ စာချုပ်ချုပ်ရမယ်ဆိုကတည်းက ပွဲစားကို အားပေးလိုက်တာ။လူပွဲစားတွေပေါ့။ ဒါ သူတို့ အဲဒီလောက်အထိ မထိန်းချုပ်နိုင်ဘူးလေ။ အစိုးရကလည်း မထိန်းချုပ်နိုင်ဘူး။ အ.လ.ည(အလုပ်သမားညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန)ကလည်း လုံးဝ မထိန်းချုပ်နိုင်ဘူး။ ဒါကတော့ ရဲရဲကြီးပြောရဲတယ်။ လူပွဲစားတွေက သက်ဆိုင်ရာဝန်ထမ်းတွေနဲ့ အကျင့်ပျက်ခြစားတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေနဲ့ ပေါင်းပြီးတော့မှ နယ်မှာတင် စာချုပ်ချုပ်သွားပါပြီဆိုပြီး လုပ်နိုင်တယ် အချိန်မရွေး။ ဒါကြောင့်မို့လို့ လူကုန်ကူးမှုတွေ ပိုမို များပြားလာနိုင်တယ်။ စောစောကတည်းက ပေါ်လစီက အကောင်းကြီး ဖြစ်နေပြီ။ ရန်ကုန်မှာ ပင်လုံမှာချုပ်မယ်။ ဒါမှမဟုတ် ဘားအံမှာချုပ်မယ် ဒါကကောင်းနေပြီ။ ဒါကိုမှ နယ်က အလုပ်သမား နယ်မှာချုပ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းအရင်းကရော အ.လ.ည အတွက် ဘာအကျိုးပြုလဲ။ နိုင်ငံတော်အတွက် ဘာ အကျိုးပြုလဲပေါ့။ ဒါတွေ မေးခွန်းထုတ်စရာအများကြီးရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

အလုပ်သမားညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန လက်အောက်ရှိ လုပ်သားများကျွမ်းကျင်မှု လေ့ကျင့်ရေးသင်တန်း ကျောင်းရှေ့မြင်ကွင်း

အေဂျင်စီများအနေဖြင့်လည်း တိုင်းနှင့်ပြည်နယ် အားလုံးနီးပါးသို့ လိုက်လံစာချုပ်ချုပ်ဆိုရန်မှာ မလွယ်ကူသော ကြောင့် မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာအရ မလွှမ်းခြုံနိုင်တော့ကြောင်း အေဂျင်စီအချို့ထံက သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ထိုင်းကို MOU ဖြင့် သွားရောက်လုပ်ကိုင်လိုသည့် အလုပ်သမားများအနေဖြင့် ယခင်ကထက်ပို၍ ပွဲစားများအား အထူးသတိထားကြရန် လိုအပ်ကြောင်း ပွင့်ဖူးအောင် အေဂျင်စီမှ မန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာ ဒေါ်မြတ်ဟေမာန်လင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လုပ်သားတွေအပေါ်မှာပဲ ပါးနပ်ဖို့လိုတာပေါ့နော်။ နံပါတ်တစ်အနေနဲ့ ဘာလုပ်ရမလဲဆိုတော့ ဒီအေဂျင်စီမှာ စာချုပ်ချုပ်ချင်တယ်ဆိုရင် သူတို့ဟာ ဒီအေဂျင်စီရဲ့ ရုံးခန်းအပေါ်ကိုတော့ ရောက်ကို ရောက်အောင်လာမှ သူတို့အတွက် ပိုပြီး လုံခြုံတော့မှာ သိလား။ အရင်လိုမျိုးမဟုတ်ဘဲနဲ့ ပွဲစားနဲ့ပဲ ဒီအေဂျင်စီကို စာချုပ်ချုပ်တဲ့နေ့မှ တွေ့တာမျိုးမဟုတ်တော့ဘဲနဲ့ ဥပမာ ပွင့်ဖူးအောင်ဆိုရင် ပွင့်ဖူးအောင် ရုံးခန်းကိုလာမယ်၊ စာအုပ်လာထပ်မယ်၊ ပဲခူးတိုင်းဖြစ်ဖြစ် ရန်ကုန်တိုင်းဖြစ်ဖြစ်၊ ကရင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်ဖြစ်ဖြစ်ပေါ့။ လာထပ်ပြီးတော့မှ ဆရာမတို့နဲ့ တွေ့ပြီးတော့မှ ဒီအလုပ်တွေရှိတယ်၊ ဘယ်နေ့ ဘယ်ရက်မှာ စာချုပ်ချုပ်မယ်။ သူတို့နဲ့ တိုက်ရိုက် ဆက်သွယ် နိုင်မှပဲ ပိုပြီးအဆင်ပြေမယ်။ မဟုတ်ရင်တော့ လူလိမ်ပိုပေါမှာပဲ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ယခင်က အလုပ်ခန့်ထားမှု သဘောတူစာချုပ်ချုပ်ဆိုရာတွင် လူတွေ့စစ်ဆေးသည့်ရုံးခန်းနှင့် ကိုယ်ပိုင်သင်တန်း ကျောင်းများတွင်သာ ချုပ်ဆိုရခြင်းဖြစ်ကာ ယခုအခါတွင် ထိုစနစ်အား ရပ်ဆိုင်းပြီး MOU ဖြင့် သွားမည့်သူများ သည် သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းနှင့် ပြည်နယ်တို့တွင်သာ စာချုပ်ချုပ်ဆိုရမည့်စနစ်အား အလုပ်သမား ညွှန်ကြားမှု ဦးစီးဌာနက ပြောင်းလဲသတ်မှတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုသို့ ပြောင်းလဲသတ်မှတ်လိုက်ရသည့် အကြောင်းအရင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အလုပ်သမားညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူများအား ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့ရာတွင် ဖုန်းလက်ခံဖြေကြားခြင်းမရှိပေ။

ပြည်ပသို့ သွားရောက်လုပ်ကိုင်ကြမည့်သူများ

ယခုကဲ့သို့ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းနှင့်ပြည်နယ်များသို့ လိုက်လံစာချုပ်ချုပ်ဆိုရခြင်းက အေဂျင်စီများအတွက် အလုပ်များစေကြောင်းနှင့် ထိုင်းကို MOU ဖြင့် သွားရောက်လုပ်ကိုင်သူ များပြားသည့် တိုင်းနှင့် ပြည်နယ်တို့မှ အလုပ်သမားများကိုသာ စာချုပ်ချုပ်ဆိုမည်ဖြစ်ကြောင်း ပွင့်ဖူးအောင် အေဂျင်စီမှ မန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာ ဒေါ်မြတ်ဟေမာန်လင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လိုက်ချုပ်ခိုင်းတဲ့အခါကျတော့ အမတို့က ဒီမှာ အင်တာဗျူးတဲ့လုပ်ငန်းတွေရှိတယ်။ လူစုဆောင်းရတဲ့ လုပ်ငန်း တွေ ရှိတဲ့အခါကျတော့ ပြောရမယ်ဆိုရင် နီးစပ်ရာတွေကို အဓိကထားပြီး ယူနေရတော့တာပေါ့။ ဥပမာ ပဲခူးတိုင်း၊ ဧရာဝတီတိုင်းပေါ့။ နောက် မကွေးတိုင်းလိုဟာမျိုးကြတော့လည်း လူအများကြီးထွက်တယ်ဆိုတော့ ဆရာမတို့ သွားပြီးတော့ ချုပ်ပေးရမှာပေါ့ စာချုပ်ချုပ်တဲ့အခါမှာ။ အမှန်တကယ်ဆိုရင်တော့ ဒီရန်ကုန်မှာ လာချုပ်တယ်ဆိုရင် ပြည်နယ်နဲ့တိုင်း လာလျှောက်သမျှ လူကို သူ့ရဲ့လုပ်ငန်းရဲ့လိုအပ်ချက်နဲ့ကိုက်ညီတယ်၊ အချက်အလက်တွေနဲ့ ကိုက်ညီတယ်ဆိုရင် လက်ခံလို့ရတယ်လေ။ အခုကျတော့ demand တစ်စောင်မှာ လူ ၁၀၀ စာချုပ်ချုပ်မယ်ဆိုရင် နေရာတွေ ရွေးရတော့မယ့်သဘော ရှိတာပေါ့နော်။ တစ်စောင်စီပဲ အဲဒီလို လိုက်ချုပ်မှရမယ်။လူ ၁၀၀ မှာ ဥပမာ ပြည်နယ် ၃ ခုရွေးထားတယ်ဆိုရင် တိုင်းနဲ့ပြည်နယ် ၃ ခုလောက်ပဲ လိုက်ချုပ်နိုင်မယ်။ အရင်တုန်းကလိုတော့ အများကြီး လက်ခံလို့ မရတော့တဲ့ သဘောပေါ့။ သွားပြီးတော့ စာချုပ်ချုပ်မယ်ဆိုရင် ဒါရိုက်တာတစ်ယောက် ပါရမယ်၊ အဲဒီ ဒါရိုက်တာ တစ်ယောက်အပြင်ကို ကွန်ပျူတာ သမားတစ်ယောက်ပါ ပါသွားရမယ်။ နောက် ရုံးဝန်ထမ်း ၁ ယောက်၊ ၂ ယောက်။ အနည်းဆုံး လူ ၄ ယောက်၊ ၅ ယောက်လောက် ကုန်တာပေါ့နော် တစ်နေရာကို သွားချုပ်မယ်ဆိုရင်။ လောလောဆယ်တော့ စနစ်သစ် ပြောင်းပြီးမှတော့ စ မချုပ်ရသေးဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

အလုပ်သမားညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန၏ ပြည်ပ အလုပ်အကိုင် အကျိုးဆောင် ထိုင်း လိုင်စင်ရအေဂျင်စီများသို့ အကြောင်းကြားထားသည့် စာထဲတွင် ချင်းပြည်နယ်တွင် နေထိုင်သည့် အလုပ်သမားသည် မကွေးတိုင်းနှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်တို့တွင် ချုပ်ဆိုနိုင်ကြောင်းလည်း ပါရှိသည်။

ထိုသို့ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းနှင့်ပြည်နယ်တို့တွင် စာချုပ်ချုပ်ဆိုရာ၌ အလုပ်သမားများအနေဖြင့် လက်ရှိ အမှန်တကယ် နေထိုင်သည့် လိပ်စာတွင် ချုပ်ဆိုရမည်ဖြစ်ပြီး အမှန်တကယ်နေထိုင်ကြောင်း အထောက် အထားကို စာချုပ်ချုပ်ဆိုရေး လုပ်ငန်းစဉ် ကြီးကြပ်ရေးအဖွဲ့တွေထံ ပြသရမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ပါရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၇

ကြက်သွန်အဓိက စိုက်ပျိုးရာ ဒေသများဖြစ်သည့် မြစ်သား၊ ပခုက္ကူ၊ ယောဒေသတို့တွင် ကြက်သွန်စိုက်ပျိုးချိန်၌ မြေဩဇာ လုံလောက်စွာ အသုံးပြုနိုင်ခြင်း မရှိသည့်အတွက် အထွက်နှုန်းများ လျော့ကျ၍ ကြက်သွန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်လာနေကြောင်း ကြက်သွန်ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ပခုက္ကူ ကြက်သွန်ဒိုင်နှင့် ပွဲရုံများတွင် ကြက်သွန်နီ တစ်ပိဿာလျှင် ၃၀၀၀ ဝန်းကျင်ခန့်ရှိသော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်း ဒေသကြီးနှင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် တစ်ပိဿာ ၅၀၀၀ အထိ ဈေးနှုန်းမြင့်တက် လျက်ရှိကြောင်း တွေ့ရ သည်။

ထိုသို့ ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ရခြင်းသည် ကြက်သွန်ထွက်ရှိမှုနှုန်း အဆမတန် လျော့ကျသွားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ပခုက္ကူမြို့ ကုန်သည်ပွဲစားများအသင်းမှ ကုန်သည် ဦးလှသောင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကြက်သွန်နီ ရောင်းနေသော ဈေးသယ်တစ်ဦးနဲ့ ၀ယ်နေသူ တစ်ဦးကို တွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

၎င်းက “မြေဆီကလည်း မြေဩဇာ မထည့်လိုက်ရတော့ ကြက်သွန်ထွက်အား နည်းတာပေါ့။ တစ်ဧကကို အခု ဦးတို့ဆီဝင်တဲ့ တောင်သူတွေဆိုရင် တစ်ဧကကို ၁၀၀၀ တို့၊ ၈၀၀ တို့ ပိဿာချိန် အဲလောက်ပဲ ထွက်တာ။ အမှန် တကယ်က ပိဿာ ၃၀၀၀ လောက်ကို ထွက်ရမှာလေ။ တော်တော်ကြီး လျော့တာကို အဲတာကြောင့် ကြက်သွန် ဈေး အဲလိုဖြစ်သွားတာ” ဟု ပြောသည်။

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ဘုရင့်နောင်ကုန်စည်ဒိုင်ရှိ ကြက်သွန်ပွဲရုံများမှ ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းများသည် မြစ်သား ကြက်သွန် တစ်ပိဿာလျှင် ၄၀၀၀ ဝန်းကျင်ခန့်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ကြက်သွန်များကို အဆင့်ဆင့် သယ်ဆောင်ကြရာ၌ ကုန်ကျစရိတ်များအား ထည့်တွက် ကြည့်သည့်အခါ ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းများသည် လက်လီဈေးကွက်တွင် တစ်ပိဿာ ၅၀၀၀ အထိ မြင့်တက်သွားခြင်းဖြစ်သည်ဟု ကြက်သွန်ပွဲရုံများက ပြောသည်။

လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းသည် ဇန်နဝါရီလအထိ ဆက်လက် ရှိနေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နွေကြက် သွန်များ ပေါ်သည့်အချိန် မတ်လလောက်မှ ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းမှာ တစ်ပိဿာ ၁၀၀၀ ဝန်းကျင်သို့ ရောက်ရှိသွား မည်ဖြစ်ကြောင်း ဘုရင့်နောင်ကုန်စည်ဒိုင်ရှိ မနောသုခပွဲရုံမှ ဦးစိုးဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကြက်သွန်နီ စိုက်ပျိုးနေသည့် တောင်သူတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

၎င်းက “၁ လပိုင်းလောက်အထိက ဒီလိုနေဦးမှာပေါ့။ ၃ လပိုင်းဆိုရင်တော့ နွေကြက်သွန် ပြန်ပေါ်မှာပေါ့လေ။ ၃ လပိုင်းကျော် လကုန်ဆိုရင် နွေကြက်သွန်က စပြီလေ။ နွေကြက်သွန် စပြီဆိုတော့ ဒီဈေးတွေ မရှိပါဘူး။ ၁၀၀၀၊ ၉၀၀ ပါပဲ။ သူ့ဟာသူ အလိုလို ကျသွားမှာပါ။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က နွေအဟောင်းမှာ ကျထားတော့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ၁၁ လ ပိုင်းမှာ ဈေးက ၃၀၀၊ ၄၀၀ တစ်ပတ်လည်ပဲ ရှိတာကိုး။ အဲဒီအခါကျတော့ မိုးကြက်သွန် ပေါ်တဲ့အချိန် ၁၂ လပိုင်း ပေါ်တဲ့ အချိန်ကျတော့ သူကလည်း အဲဒီဈေး မှီပြီးတော့ လိုက်သွားတာကို ၄/၅/၆၀၀ နဲ့။ မနှစ်က ထွက်နှုန်းက ပုံမှန်ထွက်တယ်။ ပုံမှန် အရောင်းအဝယ် ဖြစ်တယ်ဆိုတော့ ဈေးကွက်လည်း သိပ်မတက်နိုင်တဲ့ သဘောပေါ့။ အခု က ဒီနှစ်က ထွက်နှုန်း တစ်ဝက်လောက် ကျတယ်။ စိုက်အားကျတယ်။ အထွက်နှုန်းကျတယ် အဲလိုကြောင့်ပါ” ဟု ပြောသည်။

ယခုကာလသည် မိုးကြက်သွန်အသစ်များ ထွက်ရှိသည့် အချိန်ကာလဖြစ်ပြီး အသစ်ထွက်ပေါ်ချိန်တွင် ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းလေ့ ရှိသော်လည်း စိုက်ပျိုးမှုနှုန်း နည်းပါးခြင်း၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး လမ်းကြောင်း အခက်အခဲနှင့် ထွက်ရှိ မှုနှုန်း ထက်ဝက်ခန့် လျော့ကျနေခြင်းတို့ကြောင့် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်နေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၆

တရုတ်နိုင်ငံအတွင်း လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသည့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကူးစက်ပျံ့ပွားမှု ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး ဆောင်ရွက်နေ ခြင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များ ပိတ်သွားမည်ကို စိုးရိမ်မှုမရှိကြောင်း နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးမှ ကုန်သည်များက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကိုဗစ်ကူးစက်မှု နည်းပါးခြင်းကြောင့် ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များ လတ်တလော၌ ပိတ်နိုင်ခြေ မရှိနိုင်ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဆန်- ပဲ- ပြောင်းများ တင်ပို့မှုသည် ယခုအချိန်ထိ နေ့စဉ် ပုံမှန် ဝင်ရောက် လျက်ရှိသည်ဟု မူဆယ်ဆန်စပါးကုန်စည်ဒိုင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

တရုတ်သို့ သွားမည့် ကုန်ကားတစ်စီးကိုတွေ့ရစဉ်

 ၎င်းက “တရုတ်နိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ပိုးတွေ တွေ့ရှိတဲ့အတွက် လော့ဒေါင်းတွေ ချထားတယ်။ ဒါပေသည့် နယ်စပ်ဒေသ ကို အဲကိစ္စက မထိခိုက်လာဘူး ဆန်၊ ဆန်ကွဲ၊ ပြောင်းမှာပေါ့နော်။ ကျန်တဲ့ အသီးပိုင်းကတော့ မပြောတတ်ဘူး။ ဆန်တို့၊ ဆန်ကွဲတို့၊ ပြောင်းတို့၊ ပဲမျိုးစုံတို့ကတော့ နေ့တိုင်း ဝင်နေတာပဲ။ ဒီအတိုင်းပဲ ပုံမှန် ဝင်ထွက် သွားလာနေ တာကို တွေ့ရပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ပိုး တွေ့ရှိမှုနှုန်းက ဒီထက်များလာရင်တော့ ကျင်စန်းကျော့ဂိတ် ပိတ် မှာကိုတော့ စိုးရိမ်တယ်။ ဒါကတော့ ဖြစ်ခဲပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဒီဂိတ်ပေါက် တစ်ပေါက်တည်း ရှိတာဆို တော့ ဒီဂိတ်ပေါက်ကိုတော့ မပိတ်နိုင်ပါဘူး လောလောဆယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ တတိယလှိုင်း တုန်းကတော့ ၂၀၂၁၊ ဇူလိုင် တုန်းက တော်တော်ဆိုးလို့ မြန်မာပြည်ဘက်ခြမ်းမှာ တော်တော်ဆိုးလို့။ အခုက မြန်မာပြည် ဘက်ခြမ်းမှာ တော် တော် မဆိုးဘူးလေ။ မူဆယ်မှာ ကိုဗစ်ရောဂါပိုးက တွေ့ရှိမှုက မရှိသလောက် ဖြစ်သွားပြီ။ ဒါကြောင့် သူတို့က လည်း တစ်ဖက်နိုင်ငံရဲ့ ကိုဗစ်ရောဂါပိုး အခြေအနေကို ကြည့်ပြီးတော့ သူက ဖွင့်ပေးတာ။ အခု ဖွင့်ပေးထားတယ် ဆိုတာ မူဆယ်မှာ ကိုဗစ်ရောဂါပိုး တွေ့ရှိတဲ့သူ လုံးဝနည်းသွားတဲ့အတွက် ဖွင့်ပေးထားခြင်းဖြစ်တယ် အဓိကက” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် လက်ရှိ၌ ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်၊ ဝမ်တိန်ဂိတ်နှင့် ချင်းရွှေဟော် နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးဂိတ် တို့ ဖွင့်လှစ်ထားကြောင်း၊ နန်းတော်ဂိတ်- ဆင်ဖြူဂိတ်- မန့်ဝိန်းဂိတ်နှင့် ဂျယ်ဂေါင်ဂိတ်တို့မှာ ပိတ်ထားကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိ ဖွင့်လှစ်ထားသည့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များသည် တရုတ်နိုင်ငံအတွင်း ကိုဗစ်ပိုး ပျံ့နှံ့မှု အခြေအနေ နှင့် ထိန်းချုပ်သည့် အနေအထားပေါ် မူတည်၍ အဖွင့်အပိတ် မကြာခဏ လုပ်ဆောင်လျက် ရှိကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် နယ်စပ်ကုန်သည်များအနေဖြင့် ကုန်သွယ်ရေးကို မည်သို့ လုပ်ဆောင်ရမည်ကို ကျင့်သားရရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အသီးအနှံများကို တင်ဆောင်ထားသော ကုန်ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဲဒါကတော့ ပိတ်လိုက်ဖွင့်လိုက် လုပ်နေတော့ ရိုးတောင် ရိုးနေပါပြီ။ သူတို့က ပိတ်လိုက်ဖွင့်လိုက်နဲ့ သွားနေတော့ အခုက ဘာတစ်ခု ကောင်းလဲဆိုတော့ ကျင်စန်းကျော့ပေါ့နော်၊ မူဆယ်ဘက်မှာ ဖြစ်ပေမယ့် ချင်းရွှေဟော်၊ လောက်ကိုင်ဘက်မှာ မဖြစ်ဘူး။ မဖြစ်ရင် ဖွင့်ပေးထားတယ်။ ဒါမျိုးတွေတော့ ရှိတယ် အဲလိုတော့ သွားနေကြတာပဲ။ သူတို့က ပိတ်ချင်ရင်လည်း ဟိုတစ်ယောက်တွေ့တယ်၊ ဒီတစ်ယောက်တွေ့တယ် ဖြစ်ပြန်တယ်။ အလုပ်လုပ်လို့ မကောင်းဘူးပေါ့နော်။ ကိုယ့်ဟာကိုယ် တော်တော်လေးကို သတိထားပြီးတော့ လုပ်နေရတဲ့ အစိတ် အပိုင်းရှိတယ်။ ကုန်ခြောက်ကတော့ ပြဿနာ မရှိဘူးလေ။ ဆန်တို့၊ ဆန်ကွဲတို့လည်း သွားနေတာပဲ။ ရာသီပေါ် ပို့ ကုန် တွေကတော့ နည်းနည်း သတိထားရတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် တရုတ်နိုင်ငံအတွင်း၌ ကိုဗစ်တွေ့ရှိမှုများ ရှိနေကြောင်း၊ Zero Covid စီမံကိန်းဖြင့် ဆောင်ရွက်နေခြင်း ကြောင့် တချို့သော မြို့နယ်များတွင် အသွားအလာ ကန့်သတ်မှုများ ပြုလုပ်ထားကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် တရုတ် ကုန်သည်တချို့ မြန်မာနိုင်ငံဘက်ခြမ်းသို့ လာရောက်နိုင်ခြင်း မရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ရာသီပေါ် သီးနှံလည်းဖြစ် ကုန်စိမ်းသီးနှံလည်း ဖြစ်သည့် ဖရဲနှင့်သခွားများသည် ဝယ်ယူသူ နည်းပါးနေ ပြီး ဈေးနှုန်းများလည်း ကျဆင်းနေကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် တရုတ်သို့ တင်ပို့မည့် ဖရဲကားတချို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်းသို့ ပြန်လည် တင်ဆောင်ပြီး ပြည်တွင်း ဈေးကွက်တွင် ရောင်းချနေကြရကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၅

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ပြည်တွင်း/ပြည်ပခရီးသွား ဝင်ရောက်မှုများပြားသည့် ဒေသများမှ ဟိုတယ်လုပ်ငန်းများအား စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများကဲ့သို့ လျှပ်စစ်မီးပေးသင့်ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် လျှပ်စစ်မီးအား အချိန်အပိုင်းအခြားဖြင့် ပေးဝေနေသော်လည်း အချို့နေရာဒေသတွင် ညလုံးပေါက် လျှပ်စစ်မီး မရခြင်းနှင့် တစ်နေ့တာလုံး လျှပ်စစ်မီး မရခြင်းတို့ ကြုံတွေ့နေရကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်း တွင် မီးစက်နှင့်အသုံးပြု နေရသဖြင့် အခက်အခဲဖြစ်နေကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဟိုတယ်ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်း (ပုဂံဟိုတယ်ဇုန်)မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဝိတ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လျှပ်စစ်မီး မရလို့ မီးစက်နှိုးအသုံးပြုနေစဉ်

“ဆီဈေးကလည်း တစ်ဂါလံကို ၁၂၀၀၀၊ ၁၃၀၀၀ ဆိုတော့ ဘယ်လိုမှ မကိုက်တော့ဘူး။ အန်ကယ်တို့ ဟိုတယ်သုံး မီးစက်ကြီးတွေဆိုတာလေ တစ်နာရီကို ၄ ဂါလံလောက် ကုန်တယ်။ အဲဒီ ၄ ဂါလံလောက် ဒါ ၁၂၀၀၀ လောက်နဲ့ပဲ မြှောက်ကြည့်ပါဦး။ ဘယ်လိုလုပ် ကိုက်တော့မလဲ။ မီးစက်တစ်ခါ နှိုးလိုက်ရင် မကုန်ပါဘူးဆိုရင် တစ်နာရီကို လေးသောင်းနဲ့ ငါးသောင်းအောက် ဖြစ်ကုန်တယ်။ အခန်းခရတာမှ နှစ်သောင်းခွဲ၊ သုံးသောင်းခွဲ၊ လေးသောင်းခွဲ ဒီလောက် ကလေးတွေပဲရတာ။ တစ်နာရီ မီးစက် နှိုးပေးလိုက်ရင် အဲဒီအခန်းခက ပျောက်သွားရော။ တစ်နာရီပဲ ရှိသေးတယ်။ ၄၊ ၅ ၊ ၆ နာရီသာ နှိုးရရင်တော့ မကိုက်တော့ဘူးလေ ရှုံးတယ်။ အခက်အခဲကတော့ အဲဒါပဲ လော လောဆယ်။ အဓိကကတော့ ဟိုတယ်လုပ်ငန်း အတွက်ကကြတော့ နံပါတ်တစ် ဦးစားပေးက ညပိုင်းကို မီးလာ ပေးရင်တော့ ပိုကောင်းတာပေါ့။ နေ့ပိုင်းကိုတော့ ရတယ်။ ညပိုင်းကိုတော့ ဦးစားပေးပြီးတော့ မီးပေးသင့်တာပေါ့။ မိုးမကျသေးဘူးဆိုရင် လောပိတက ရေအားက မနိုင်တော့ဘူးလေ။ အခုတောင်မှ ရေအားနည်းနေပြီ။ တာဘိုင် ၃ လုံးဆိုရင် ၃လုံး မလည်နိုင်ဘူး။ မျှလည်ပေးနေရတာ။ အဲဒီ ၃ လုံးလုံးသာ လှည့်ချလိုက်ရင် ရေပြတ်သွားရင် တစ်နွေလုံး မီးမလာဘဲ ဖြစ်သွားမှာပေါ့။ လ တော်တော်များများက” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးတွင် ပြီးခဲ့သည့် နိုဝင်ဘာလမှ စတင်ကာ လျှပ်စစ်မီးအား ၄ နာရီခြားတစ်ခါ အချိန် အပိုင်း အခြားဖြင့် ပြန်လည်ပေးဝေနေသော်လည်း နေရာဒေသအပေါ် မူတည်ကာ လျှပ်စစ်မီးရရှိမှု ပမာဏမှာ နည်းပါး လျက်ရှိသည်။

ခရီးသွားဝင်ရောက်မှုများသည့် နေရာဒေသတွင် လျှပ်စစ်မီး မရရှိခြင်းကြောင့် ပြည်ပ နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားများ၏ အမြင်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ပုံရိပ် မှာ ကျဆင်းစေကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်းဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပုဂံဘုရားများကြား ဖြတ်သန်းကာ အမျိုးသမီးတစ်ဦးစက်ဘီးစီးနေစဉ်

“မီးက မရှိဘူးဆိုတဲ့ဟာမျိုးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ တစ်ကမ္ဘာလုံး သိသွားသလို ဖြစ်သွားမှာပေါ့။ အဲဒါကတော့ တိုင်းပြည်ရဲ့ image က မကောင်းဘူးပေါ့။ မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာ ဒီလိုလျှပ်စစ်မီးက မရဘူးဆိုတာမှာ တစ်ဖက်မှာ ဘာဖြစ်လာလဲဆိုတော့ ဒီခရီးသွားလုပ်ငန်းကနေ အခြေပြုပြီးတော့ ခရီးသည်အနေနဲ့ ဝင်ရောက်လာပြီးတော့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံဖို့အတွက် လာရောက်စုံစမ်းတဲ့ business traveler တွေအတွက်လည်း မကောင်းဘူးပေါ့၊ ဒါကလေ image မကောင်းတာဘဲ ဖြစ်သွားပါတယ်။ ဒီခရီးသည်တွေ အများဆုံးသွားတဲ့ နေရာတွေမှာတော့ ပြည်သူ့ ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းတွေ ပေးနေရတာတွေ ရှိတယ်။ ဒီနေရာတွေမှာ လျှပ်စစ်နဲ့ပတ်သက်ပြီးကတော့ ပိုပြီးတော့ ရှိထားသင့်တယ်ပေါ့။ ဒီတော့မှသာ ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းတွေ မပြတ်မှာပေါ့။ ဥပမာ လျှပ်စစ်မီးမလာလို့ ရေမတင် ရဘူး ဆိုတာကြောင့် ဧည့်သည်တွေကို ရေမပေးနိုင်ဘူးဆိုတဲ့ ကိစ္စမျိုးတွေ ဖြစ်လာတာမျိုးတွေပေါ့။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဒီလိုနေရာမျိုးတွေမှာတော့ ဦးစားပေးပြီးတော့ ပေးသင့်တယ်လို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်။ ဒီအတွက်ကြောင့် ကျနော် တို့ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းလည်း လိုအပ်တဲ့ စက်မှုဇုန်တွေကို လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ပေးသလိုပဲ ဟိုတယ်တွေ၊ ခရီးသွား လုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတဲ့ နေရာတွေမှာ ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို အားထားနေရတဲ့ နေရာတွေမှာ လျှပ်စစ်မီးကတော့ ပိုပြီး ပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိ ဆောင်းရာသီတွင် ယခုကဲ့သို့ လျှပ်စစ်မီး မရရှိခြင်းများ ကြုံတွေ့နေရသဖြင့် လာမည့် နွေရာသီတွင်လည်း လျှပ်စစ်မီး ဖြတ်တောက်မှုမှာ ပိုမို ရှိလာနိုင်သည့်အတွက် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများကဲ့သို့ လျှပ်စစ်မီးပေးဝေရန် ဟိုတယ် လုပ်ငန်းများမှ မျှော်လင့်နေကြသည်။

လျှပ်စစ်မီး မရရှိသဖြင့် မီးစက်ကို အသုံးပြုရခြင်းကြောင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းများတွင် ဝန်ဆောင်ခစရိတ်မှာ ယခင်က ထက် ပိုမိုကောက်ခံလာနိုင်သဖြင့် ခရီးသွားများအပေါ်မှာ သက်ရောက်မှု သွားရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း ခရီးသွား လုပ်ငန်း ရှင်များနှင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ်ကြသည်။

စစ်ကိုင်းမြို့သို့ ကူးဖြတ်နေကြစဉ်

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဇော်က “အခန်းနည်းတဲ့ အချိန်ဆိုရင် မီးပျက်လို့ရှိရင် ဆီဖိုးနဲ့ အဲဒီနေ့ဆို ရှုံးတောင် ရှုံးတယ်။ မတိုးတော့ မတိုးသေးဘူး။ နည်းနည်းလေးတော့ စောင့် ကြည့် နေသေးတာပေါ့။ မီးလေးများ မှန်မလား မှန်မလားနဲ့။ ဒီအတိုင်းသာ ကျနော်တို့ ဆက်သွားမယ် ဆိုရင်တော့ ကျနော်ထင်တယ် အခန်းဝန်ဆောင်ခတွေတော့ တက်ရမယ့် အနေအထား ဖြစ်လာတယ်။ ဒီအတိုင်းပဲ ဆက်သွား မယ် မီးကလည်း အခုတိုင်းပဲ ပျက်နေမယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်တွေအတွက် အခက်အခဲ တစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်တယ်။ ပြီးတော့ ဆီဈေးကလည်း အခုနောက်ပိုင်း ပြန်တက်လာတော့လေ။ ဆီဝယ်လိုအားလည်း ကျနော်တို့ဘက်မှာ နည်းနည်းလေး များတော့ demand နဲ့ supply မမျှတော့ ဆီလည်း နည်းနည်းလေး ဈေးလေး တက်တာ ရှိတာပေါ့။ အဲဒီတော့ ကျနော်တို့တွေရဲ့ အခက်အခဲက ပိုကြီးလာတာပေါ့။ အခန်းခတွေ တက်သွားရင် တော့ ဒါထုံးစံပါပဲ။ မလိုအပ်ပဲနဲ့တော့ ဟိုတယ်တည်းတာတွေ လုပ်လာမှာ မဟုတ်တော့ဘူး။ တည်းခိုခန်းတွေ ပြောင်းတည်းတာတွေ ရှိလာမယ်။ တချို့မလိုလားအပ်ပဲနဲ့ ခရီးသွားတာတွေ လျှော့လာတာ ရှိမယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းများအတွက် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများကဲ့သို့ ချွင်းချက်အနေဖြင့် လျှပ်စစ်မီးပေးရန် တင်ပြ တောင်းဆိုသွားမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ခရီးသွားနေရာ ဒေသများသို့ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ခရီးသွားဝင်ရောက်မှုမှာ နည်းပါးလျက်ရှိပြီး လာမည့် ခရစ္စမတ်နှင့် New Year ပိတ်ရက်များတွင် ခရီးသွားဝင်ရောက်မှု များလိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ထားကြောင်းလည်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၄

အောင်ဘာလေ ထီလက်မှတ် အစောင်ရေ ၄ သိန်းခွဲအထိ ရောင်းချရပါက သိန်းတစ်သောင်းဆုငွေကို ချီးမြှင့် လာနိုင်သည်ဟု ထီးလုပ်ငန်းရှင်တချို့က ပြောသည်။

နိုဝင်ဘာလတွင် ထီရောင်းချရမှုသည် ပြီးခဲ့သည့် ၄၄ ကြိမ်မြောက် ထီရောင်းအားထက် ၅ သောင်းကျော် မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ထီလက်မှတ် အစောင်ရေ ၃ သိန်း ၉ သောင်းအထိ ရောင်းချနိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိ နှုန်းထားအတိုင်း ထီရောင်းအား မြင့်တက်လာပါက လာမည့် လများတွင် ထီအစောင်ရေ ၄ သိန်းခွဲအထိ ရောက်ရှိနိုင်ကြောင်း၊ ထိုသို့ ရောင်းချရပါက သိန်းတစ်သောင်းဆုငွေကို ချီးမြှင့်လာနိုင်ကြောင်း ထီကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မဟာဗန္ဓုလမ်းလမ်းပေါ်ရှိ အောင်ဘာလေသိန်းဆုဌာနခွဲ(ဓါတ်ပုံ-CNI)

၎င်းက “အခု ဒီလမှာ အုပ်နည်းနည်းများများ ရောင်းရတော့ ဆုမဲ နည်းနည်း ပိုလာမှာပေါ့။ ဆုမဲ ပိုလာမယ်ဆိုလို့ ရှိရင် ပေါက်တဲ့သူက ဆိုပါတော့ အယောက် ၁၀၀၀ လောက်ပေါက်မယ်။ ခါတိုင်း ပြီးခဲ့တဲ့လတွေ ထက်စာရင် ဒီလက အယောက် တစ်ထောင်၊ နှစ်ထောင် ပိုပေါက်တယ်ဆိုလို့ရှိရင် အဲဒီ တစ်ထောင်၊ နှစ်ထောင်က ပြန်ထိုးတဲ့ အခါကျတော့ နည်းနည်းလေးတော့ တက်မယ်ထင်တာပဲ။ ထီရောင်းအားများလေ ထီဆုမဲများလေပဲလေ။ နောက် ပြီးတော့ အဲလိုနည်းနည်းလေး ဆုမဲများလာလို့ရှိရင် သိန်းတစ်သောင်းဆုက ပြန်လာလိမ့်မယ်။ သူတို့ သိန်းတစ်သောင်းကို ပုံမှန်ပေးတဲ့ အနေအထား ရောက်လို့ရှိရင် လာလိမ့်မယ်။ ဒီအတိုင်းသွားရင် ထင်ပါတယ် သိန်းတစ်သောင်း လာလိမ့်မယ် နောက် တစ်လ၊ နှစ်လနေရင်တော့ လာလိမ့်ဖို့ များတယ်။ ၄ သိန်းခွဲလောက် ဆိုရင်တော့ လာလိမ့်မယ်။ ၄ သိန်းခွဲ ပတ်ချာလည် အခုက ၄ သိန်းနား ကပ်နေပြီလေ” ဟု ပြောသည်။

အောင်ဘာလေထီကို လက်ရှိတွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ နေပြည်တော်၊ ပဲခူးတိုင်း ဒေသကြီးနှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်တို့တွင် အများဆုံး ထိုးလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထီလက်မှတ် အစောင်ရေ ၄ သိန်းခွဲသို့ ရောက်ရှိပါက သိန်းတစ်သောင်းဆုကို ချီးမြှင့်နိုင်ခြေမှာ ခန့်မှန်းရ ခက်ခဲ ကြောင်း၊ လစဉ်လတိုင်း ထီရောင်းအားသည့် ထိုအရေအတွက်သို့ ရောက်ရှိရန် လိုအပ်ကြောင်း ထီကိုယ်စားလှယ် တစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးထွန်းထွန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထီဆုမဲ ကြေညာနေစဉ် 

၎င်းက “ကျနော်တို့က ၄ သိန်းခွဲပြည့်တိုင်း သိန်းတစ်သောင်း ပေးဖို့ဆိုတာကတော့ သိပ်မထင်ဘူး။ မခန့်မှန်းသေး ဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကျနော်တို့ ထီရောင်းအားက ဥပမာ ဒီဇင်ဘာလောက်ဆိုရင် ပုံမှန်က ရောင်းအားတက် တဲ့လ ပါပဲ။ ဒီဇင်ဘာဆို့၊ ဇန်နဝါရီတို့ဆိုတာက ရောင်းအားတက်တဲ့ လတွေပါ။ ဥပမာ ဒီဇင်ဘာတို့၊ ဇန်နဝါရီတို့တွေ မှာ ရောင်းအားတက်ပေမယ့် ဖေဖော်ဝါရီတို့၊ ဧပြီတို့မှာ တက်နိုင်ပါ့မလား အဲဒါ ရှိသေးတယ်လေ။ အလုပ်တစ်ခု လုပ်ပြီဆိုရင် ရေရှည်ကို စဉ်းစားရမှာပေါ့။ ဒါကတော့ ကျနော်တို့အနေနဲ့ ခန့်မှန်းတာတော့ မဖြစ်နိုင်သေးဘူးလို့ မှန်းထားတယ် အခုလောလောဆယ်မှာတော့။ လတိုင်းရနိုင်မှ ပေးနိုင်မယ်။ ဥပမာ ကျနော်တို့က ဒီလ သိန်း တစ်သောင်းဆု ပေးလိုက်တယ်။ နောက်လ သိန်း ၅၀၀၀ ပြန်ဖြစ်ရင် ပိုပြီးရောင်းအားကျသွားမယ်” ဟု ပြောသည်။

အက္ခရာနှင့် ကဏန်း တစ်လုံးတူကို ကျပ်တစ်သောင်းဆု ချီးမြှင့်ပေးပြီးနောက် ထီရောင်းအား တိုးတက်လာသော် လည်း ထီထိုးသည့် လူဦးရေ တိုးတက်လာခြင်း မဟုတ်ဘဲ ယခင်ထိုးနေသည့် သူများပင် ထီအစောင်ရေ တိုးမြှင့် ဝယ်ယူကြခြင်းဖြစ်သည်ဟု ထီအရောင်းဆိုင်များနှင့် ကိုယ်စားလှယ်များထံမှ သိရသည်။