
- By CNI
- Category: စီးပွားရေး
- Hits: 1448
CNI News
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၆
လက်ရှိ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များအား အဖမ်းအဆီးများနေသဖြင့် မြန်မာအပါအဝင် တရားမဝင် အလုပ်သမားများအတွက် အလုပ်အကိုင် ရှားပါးနေကြောင်း ထိုင်းအခြေစိုက် မြန်မာအလုပ်သမား အရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
အဖမ်းအဆီးများနေသဖြင့် လုပ်ငန်းရှင်များသည် ၎င်းတို့ရှိ တရားမဝင်လုပ်သားများအား တရားဝင် နေထိုင်ခွင့် လက်မှတ်ရရှိရန် ပွဲစားများဖြင့် ပြုလုပ်ပေးနေရသောကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံထဲသို့ မကြာသေးခင်ကမှ ရောက်ရှိနေ သည့် မြန်မာအပါအဝင် တရားမဝင်လုပ်သားများအတွက် အလုပ်အကိုင် ရှားပါးနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား အခွင့်အရေးကွန်ရက်(MWRN) မှ အကြံပေး ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “အလုပ်အကိုင် မရဘူးဆိုတဲ့အကြောင်းအရင်းက ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့တည်ဆဲဥပဒေမှာလည်း တရားဝင်စာရွက် စာတမ်း နေထိုင်ခွင့်လက်မှတ်တို့ အပြည့်အစုံရှိမှသာလျှင် အလုပ်အကိုင်ဆိုတာက လွယ်လင့်တကူ ရနိုင်တာ။ တချို့လုပ်ငန်းရှင်တွေ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ဥပဒေထဲမှာ တရားမဝင် စာရွက်စာတမ်းမရှိတဲ့ လုပ်သားကို ငှားရမ်းပြီး အလုပ်လုပ်ကိုင်နေပါက ရှောင်တခင် ဝင်ရောက်စစ်ဆေးလို့ တွေ့ရှိမယ်ဆိုရင် အလုပ်ရှင်ကို ငွေဒဏ်ရော ထောင် ဒဏ်ရော ကျခံစေရမယ် ဆိုတာတွေလည်းရှိတော့ ဒီလုပ်သားတွေကို အလုပ်ရဖို့ဆိုတာက နောက်တစ်ကြိမ် ထိုင်း အစိုးရကနေ တရားမဝင် လုပ်သားတွေအားလုံး ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာလည်း အများကြီး ရှိနေသေးတဲ့အတွက်ကြောင့် တရားဝင် နေထိုင်ခွင့်လက်မှတ်တွေ ပြန်လည်ရိုက်နှိပ်ပေးမှသာလျှင် အဲဒီလက်မှတ်တွေ ရှိမှသာလျှင် အလုပ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ထိုင်းအစိုးရက သတ်မှတ်ထားတဲ့ကာလရှိတယ်။ အဲဒီကာလကို မှီအောင်လာတဲ့ လူတွေကတော့ တရားဝင် စာရွက်စာတမ်းတွေ ရသွားပြီး အခု အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြပြီ” ဟု ပြောသည်။
ထိုင်းရှိ ရေထုတ်ကုန်ပစ္စည်းလုပ်ငန်းခွင်တစ်ခု
လက်ရှိကာလ၌ ထိုင်းကို ရောက်ရှိနေသည့် တရားမဝင် မြန်မာအလုပ်သမားများထဲတွင် အများစုသည် အလုပ် အကိုင်မရရှိသဖြင့် အခက်အခဲဖြစ်နေကြသည့်အပြင် ထိုင်းသို့ ချေးငှားပေါင်နှံ၍ လာကြခြင်းဖြစ်သောကြောင့် အကြွေးနွံနစ်ခြင်း၊ ထိုင်းအာဏာပိုင်များ၏ ဖမ်းဆီးအရေးယူခံရမည်ကို ကြောက်ရွံ့နေခြင်းတို့ဖြင့် ရင်ဆိုင်နေကြ ရကြောင်းလည်း သိရသည်။
ထိုင်းအစိုးရက တရားဝင်နေထိုင်အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်အား ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ်လက ထုတ်ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သော်လည်း ထိုကာလနောက်ပိုင်းရောက်ရှိလာသည့် တရားမဝင် မြန်မာအလုပ်သမားထဲကမှ အချို့သာလျှင် အလုပ်အကိုင်ရရှိ ကြကြောင်းလည်း သိရသည်။
မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက “အခု အင်တာဗျူးနေတဲ့အချိန် နောက်ပိုင်းမှာမှ လာမယ်။ အဲဒီအရင် တစ်ပတ်လောက်ကတည်းက ရောက်ထားတယ်။ ၁၀ ရက်လောက် ရောက် ထားတယ်ဆိုရင်လည်း အလုပ်ရဖို့ဆိုတာ မလွယ်ဘူး။ အလုပ်တွေ ရှားပါးသွားပြီ။ အဲဒီအရင် ၃၊ ၄ လ ကတည်းက ရောက်နေတဲ့သူတွေကြတော့ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံထဲကို ပွဲစားတွေကနေတဆင့် ရောက်နေတာဖြစ်တဲ့အတွက် စက်ရုံ က အမှန်တကယ် ငွေကြေးပမာဏ ပိုမို ကောက်ခံပြီးတော့မှ လက်မှတ် လုပ်ပေးမယ်ဆိုရင်တော့ ဖြစ်နိုင်တယ်။ နောက်တရားမဝင် ခိုးဝင်တဲ့ဟာတွေကတော့ လုံးဝ လုံးဝ အလုပ်ရဖို့ မလွယ်ဘူး။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အခု လက်ရှိက ဒီ ဒီဇင်ဘာ အစကတည်းကနေ အခုအချိန်ထိ နေ့တိုင်း နေ့တိုင်း တောက်လျှောက် အဖမ်းအဆီးတွေ များနေတယ်” ဟု ပြောသည်။
ထိုင်းရှိ ရေထုတ်ကုန်ပစ္စည်းလုပ်ငန်းခွင်တစ်ခု
လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ MOU ဖြင့် ရောက်ရှိလာသည့် မြန်မာအလုပ်သမားများတွင်လည်း အလုပ်အကိုင် မရရှိမှု တို့ဖြင့်လည်း ကြုံတွေ့နေရသည့်အတွက် အချို့ MOU အလုပ်သမားများသည် ဘန်ကောက်ရှိ မြန်မာသံရုံးရှေ့၌ ဆန္ဒပြမှုများလည်း ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းက ဖြစ်ပွားခဲ့သေးသည်။
ထို့ကြောင့် ယခုနောက်ပိုင်းတွင် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ လာရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်မည်ဆိုပါက တရားမဝင်လမ်းကြောင်းမှ ငွေကုန်ကြေးကျခံ၍ လာမည့်အစား တရားဝင်အေဂျင်စီများဖြင့် ချိတ်ဆက်ပြီး MOU လမ်းကြောင်းဖြင့်သာ လာ စေချင်ကြောင်း ထိုင်းအခြေစိုက် မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက အကြံပြုသည်။
ထို့အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ လက်ရှိ အဖမ်းအဆီးများနေသည့်ကာလတွင် တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များ သာမက ခွင့်ပြုကာလကျော်လွန်နေထိုင်သည့် နိုင်ငံခြားသားများကိုပါ ဖမ်းဆီးနေခြင်းဖြစ်ပြီး နိုင်ငံကူးလက်မှတ်နှင့် ဗီဇာသက်တမ်းကုန်နေသူများသည် အဖမ်းခံရပါက Blacklist အဖြစ် ၂ နှစ် မှ ၅ နှစ်အထိ သတ်မှတ်ကြောင်း သိရသည်။
သို့သော် ခွင့်ပြုကာလကျော်လွန်နေထိုင်သဖြင့် အဖမ်းအဆီးခံရသည့် မြန်မာအများစုသည် တရားဝင်နေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်လက်မှတ် ကိုင်ဆောင်ထားသူများဖြစ်သည့်အတွက် အဖမ်းခံရပါက နေရပ်ပြန်ပို့ခြင်းသာ ခံရကြောင်းလည်း သိရသည်
- By CNI
- Category: စီးပွားရေး
- Hits: 997
CNI News
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၄
နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ငွေကြေးခဝါချမှုများကို တားဆီးရန်အတွက် ပြည်တွင်းရှိ အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင်လုပ်ငန်း အနေ ဖြင့် မှတ်ပုံတင်ရမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ အိမ်ခြံမြေ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအသင်းထံမှ သိရသည်။
အဆိုပါ မှတ်ပုံတင်ခြင်း လုပ်ငန်းကို ဌာနဆိုင်ရာ တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် ဆောင်ရွက်နေကြောင်း သိရသည်။
ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေးအတွက် အိမ်ခြံမြေ အရောင်းအဝယ်လုပ်ရာတွင် ငွေကျပ် သိန်း ၁၀၀၀ အထက် အရောင်းအဝယ်များကို ငွေကြေးဆိုင်ရာ စုံစမ်းထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့သို့ သတင်းပေးပို့ရမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ အိမ်ခြံမြေ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “အဓိကက ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေအရ ထုတ်တာ။ အထွေထွေ အုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာနက ကြီးကြပ်ပြီးလုပ်တာ။ ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေးအတွက်ကို သတင်းပို့ခြင်း မရှိတဲ့အတွက် သတင်းပို့ရမယ်ဆို တဲ့ကိစ္စကို ကိုင်တွယ်တာ။ ၁၀၀၀ အထက်ကို သတင်းပို့ခိုင်းတာ။ ဒါကတော့ သတင်းပို့ရမယ်လို့ ညွှန်ကြားတာ ပေါ့ ဗျာ” ဟု ပြောသည်။
မှတ်ပုံလက်မှတ် မရှိဘဲ အိမ်ခြံမြေလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများကို ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေအရ အရေး ယူ ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင် လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများသည် သက်ဆိုင်ရာ မြို့နယ်များတွင် မှတ်ပုံတင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ငွေကြေးခဝါချမှုဆိုင်ရာ သင်တန်းများသို့ တက်ရောက်ပြီးမှသာ အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင်လုပ်ငန်း မှတ်ပုံတင် လက်မှတ်ကို ထုတ်ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
ယခု ဆောင်ရွက်လိုက်သည့် အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင်လုပ်ငန်း မှတ်ပုံတင် လက်မှတ်သည် အိမ်ခြံမြေ လုပ်ငန်းရှင် များ ယခင်ကတည်းက လိုလားနေသည့် အခြေအနေတစ်ခု ဖြစ်သည်ဟု ရတနာဂီရိ အိမ်ခြံမြေ ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းမှ CEO ကိုဇေယျက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
အိမ်ခြံမြေနဲ့ ငွေကြေးစနစ်အကြောင်း အသိပေးခြင်းကိုတွေ့ရစဉ်
ကိုဇေယျက “ကျနော်တို့ လိုချင်တာက နဂိုကတည်းကိုက အိမ်ခြံမြေ လုပ်ငန်းရှင်တွေအတွက်ကို သီးသန့်လိုင်စင် မှတ်ပုံတင် ရမယ်။ အခုမှလည်း မဟုတ်ဘူး ကျနော်တို့က လျှောက်ခဲ့တာ ကြာပြီ။ အခုမှ နိုင်ငံတော်က အသိ အမှတ် ပြုတယ်၊ ခွင့်ပြုတယ်ဆိုတော့ အဲဒီ အသိအမှတ်ပြု လိုင်စင်က လိုကိုလိုတယ် လုပ်ကို လုပ်ရလိမ့်မယ်။ ပိုကောင်းတာပေါ့ စည်းကမ်းနဲ့ ဘောင်နဲ့ လုပ်ရတဲ့အခါကျတော့ ကိုယ့်ဘက်ကလည်း လိုချင်တဲ့ဟာတွေ တောင်းဆိုလို့ရတယ်။ သူတို့ကလည်း ပေးနိုင်တဲ့ဟာ တောင်းဆိုလို့ရတယ်။ ဒီအပေါ်မှာ အကျိုးဆောင်တွေ ဘက် က ရောင်းတဲ့ဘက်နဲ့ ဝယ်တဲ့ဘက် အဓိက ယုံကြည်မှု ရှိလာမယ်။ ဒီအကျိုးဆောင်ကို အပ်တဲ့အခါမှာ ဒီအကျိုး ဆောင်က ဝန်ဆောင်မှု ပေးနိုင်တဲ့အပြင် အဲဒါမျိုးတွေ ပါလာမယ်။ အဓိက Ethics တွေ၊ ထားရှိရတဲ့ သဘောထား တွေ အကုန်လုံး ပါလာလိမ့်မယ်” ဟု ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ငွေကြေးခဝါချမှု များစွာရှိနေကြောင်း၊ ထိုအထဲမှ အိမ်ခြံမြေလုပ်ငန်းသည် ငွေကြေးလည်ပတ်မှု အများဆုံး ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခုလို လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေး နည်းလမ်းများစွာထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေးပညာရှင်များက ပြောသည်။
ရန်ကုန်မြို့ပြ အဆောက်အအုံများကိုတွေ့ရစဉ်
သို့သော် ငွေကြေးခဝါချမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး သတင်းပို့မှု ရှိ/မရှိကို စောင့်ကြည့်ရမည် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
ထို့အပြင် ယခုချမှတ်လိုက်သည့် မူဝါဒနှင့် ပတ်သက်ပြီး ထိရောက်စွာ လုပ်ဆောင်ခြင်း ရှိ/မရှိကိုလည်း ဆက်လက် စောင့်ကြည့်ရမည်ဟု လုံခြုံရေးအရ အမည်မဖော်လိုသည့် စီးပွားရေးပညာရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။
၎င်းက “ဒါက ငွေကြေးခဝါချမှု နည်းလမ်းတွေ အများကြီးထဲက အပေါက်တွေ အများကြီးထဲက အပေါက် တစ်ပေါက်ကို ပိတ်လိုက်တဲ့ သဘောပေါ့။ မြန်မာပြည်မှာ အဓိကက အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်က လည်ပတ်နေတဲ့ ငွေကြေးက ကြီးတယ်။ နောက် အထူးသဖြင့်ကတော့ နေဖို့ထက် အမြတ်တင်ရောင်းဖို့၊ ဈေးကစားဖို့ လုပ်တဲ့ ဟာတွေ ရှိနေတော့ အဲဒီဟာတွေအပေါ်မှာ အခွန်လိုက်လို့ မရဘူး။ အခွန်လိုက်လို့ မရတော့ အဲဒီကရတဲ့ အကျိုးအ မြတ်တွေက ငွေမည်းသဘောမျိုး ဖြစ်နေတာပေါ့။ အဲဒီဟာတွေကို ပိတ်ချင်လို့ တစ်နည်းတစ်လမ်းနဲ့ လုပ်တဲ့ သဘောတော့ ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီဟာလည်း paper ပေါ်က ပေါ်လစီပဲရှိတာ။ တကယ် လက်တွေ့ လိုက် လုပ်နိုင်လား မလုပ်နိုင်လားဆိုတာတော့ တစ်ချက်ကြည့်ရမှာပေါ့။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင် တွေကလည်း သူတို့က အကုန်လုံး ဘယ် Report လုပ်မလဲ။ ဆိုတော့ သူလုပ်တဲ့ ပေါ်လစီကတော့ ကောင်းပါတယ် ဒါပေမယ့် ဘယ်လောက်ထိ ထိရောက်အောင် လုပ်မလဲ အဲဒါတော့ တစ်ချက်စောင့်ကြည့်ရမှာပေါ့”ဟု ပြောသည်
မြန်မာနိုင်ငံ အိမ်ခြံမြေ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအသင်းသည် အာရှအိမ်ခြံမြေ လုပ်ငန်းအသင်းတွင် ပါဝင်သည့်အတွက် နိုင်ငံတကာ အိမ်ခြံမြေ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် အချိတ်အဆက် ရှိထားခြင်းကြောင့် ယခုကဲ့သို့ တရားဝင် အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင်လုပ်ငန်း မှတ်ပုံတင်လက်မှတ် ထုတ်ပေးခြင်းသည် ဈေးကွက်များ ပိုမိုကျယ်ပြန့် လာနိုင်စေသည်ဟု အိမ်ခြံမြေ လုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ်သည်။
- By CNI News
- Category: စီးပွားရေး
- Hits: 1057
CNI News
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၃
ပြည်တွင်း စီးပွားရေးတိုးတက်ရန်အတွက် လူတစ်စု၏ စီးပွားရေးတိုးတက်ရေးထက် လူအများ စီးပွားရေး တိုးတက်ရန်လည်း လိုကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။
ယနေ့ (ဒီဇင်ဘာ ၂၃ ရက်)တွင် ရန်ကုန်မြို့မှာ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် (UMFCCI) ညီနောင်အသင်းအဖွဲ့များနှင့် တွေ့ဆုံစဉ် ၎င်းက အထက်ပါ အတိုင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
MSME လုပ်ငန်းများ၏ ရည်ရွယ်ချက်သည် ပြည်တွင်းစီးပွားရေး အားပေးရန်၊ သွင်းကုန်အစားထိုးရန်နှင့် ပို့ ကုန်ပစ္စည်းများကို တိုးမြှင့်တင်ပို့နိုင်ရန်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်းစီးပွားရေးကို အားပေးရန်အတွက် ကုန်ထုတ် လုပ်မှုများကို ဦးစားပေး ဆောင်ရွက်ရန်လိုကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။
၎င်းက “ ဒီမိုကရေစီပထမ အစိုးရနှင့် ဒုတိယအစိုးရ သက်တမ်းတို့တွင် ပြည်တွင်းကုန်ထုတ်လုပ်မှုထက် ပြည်ပမှ သွင်းကုန်တင်သွင်းမှုကို ဦးစားပေးခဲ့ခြင်းကြောင့် ကုန်သွယ်မှုလိုငွေများရှိခဲ့ကြောင်း၊ ပြည်တွင်းမှ ထုတ်လုပ်သည့် ထုတ်ကုန်များကို ဦးစားပေး၍ ဆောင်ရွက်ခြင်းသည် ပိုမိုအကျိုးဖြစ်ထွန်းစေကြောင်း၊ ပြည်တွင်း စီးပွားရေး တိုး တက်ရန်အတွက် လူတစ်စု၏ စီးပွားရေးတိုးတက်ရေးထက် လူအများ စီးပွားရေး တိုးတက်ရန်လည်းလိုကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် အများစု အကျိုးရှိနိုင်သည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်နေခြင်းဖြစ်သည်”ဟု ပြော သည်။
ထို့နောက် ခေတ်အဆက်ဆက်တွင် နိုင်ငံ့ စီးပွားရေးတိုးတက်ရေးအတွက် စနစ်အမျိုးမျိုးဖြင့် ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြ ကြောင်း၊ တပ်မတော်အစိုးရလက်ထက်တွင် ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ်ဖြင့် စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှ စ၍ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ် လျှောက်လှမ်းချိန်၌ ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ် ပိုမို ပီပြင်လာခဲ့ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံကုန်သည်များနှင့်စက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း အနေဖြင့်လည်း နိုင်ငံစီးပွားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အတွက် နိုင်ငံတော်အစိုးရနှင့်အပြည့်အဝ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြစေလိုကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် က ပြောသည်။
လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆင်းရဲချမ်းသာ ကွာဟမှု မြင့်မားနေပြီး အခြေခံ လူတန်းစားများအတွက် ဝင်ငွေတိုးပွား လာရေး အစိုးရအဆက်ဆက် ဆောင်ရွက်မပေးနိုင်ဘဲ ဖြစ်နေသည်။
အလားတူ ငွေကြေးဖောင်းပွကာ ကုန်ဈေးနှုန်းများ ကြီးမြင့်နေခြင်းကြောင့် သက်ဆိုင်ရာမှ ကုန်ဈေးနှုန်းကို ထိန်းချုပ်ပေးရန် ပြည်သူလူထုက မျှော်လင့်နေကြသည်။
ထို့နောက် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ပိုများလာရန်နှင့် တစ်ကိုယ်ရေ လုံခြုံရေးအတွက် ဆောင်ရွက် ပေးရန်လည်း ၎င်းတို့က မျှော်လင့်နေကြသည်။

- By CNI
- Category: စီးပွားရေး
- Hits: 1213
CNI News
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၃
ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မောင်တောမြို့နယ်၊ တောင်ပြိုလက်ဝဲမြို့ရှိ ဒေသခံများ၏ နွား ၂၇ ကောင်ကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ဘက်ခြမ်းမှ ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ရက်နေ့က ခိုးယူသွားခဲ့ကြောင်း နွားခိုးယူခံရသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ဒေသခံ ၉ ဦး၏ နွားများကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ဘက်ခြမ်းမှ လာရောက် ခိုးယူသွားခြင်း ဖြစ်သည်ဟု နွား အကောင် ရေ ၅ ကောင် ခိုးယူခံခဲ့ရသည့် တောင်ပြိုလက်ဝဲမြို့ ဒေသခံ ဦးအေးမောင်က ပြောသည်။
၎င်းက “နွားကျတော့ ကျနော်တို့ မြေပြင်မှာ ဒီအတိုင်းပဲ လွှတ်ထားပါတယ်။ အဲဒါကို နေ့ခင်း ၃ နာရီလောက် နွား တွေကို လိုက်ရှာတယ်။ နွားရှာရင်း ရှာရင်းနဲ့ နောက်ပြီးမှ နွားမရှိဘူး။ ခြေရာလည်း ကျနော်တို့ သွားတွေ့တယ်။ ကျနော်တို့ ခြံစည်းရိုးပိုင်းပေါ့ အဲဒီကနေ ယူသွားတာပါ။ ကျနော်တို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ဘက်ခြမ်းကို စုံစမ်းပြီးတော့ လေ့လာတဲ့အခါမှာ ကုလားတွေ ယူသွားတယ်လို့။ ကုလားတွေ ယူသွားတဲ့အချိန်မှာ အဲဒီမှာ BGB နဲ့ တွေ့ပြီး BGB စခန်းမှာ သိမ်းပေးထားတယ်လို့ ကျနော်တို့ ကြားခဲ့တယ်။ အဲဒီဘက်ခြမ်း ကုလားတွေက ကျနော်တို့ နွားတွေကို ခိုးသွားတဲ့အချိန်မှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်ခြားစောင့်တပ်နဲ့ တွေ့ပြီး ဖမ်းဆီးပြီးတော့ စခန်းမှာ သိမ်းပေးထားတယ်လို့ ကျနော်တို့ စုံစမ်းပြီး သိခဲ့တယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
တောင်ပြိုလက်၀ဲမြို့ ဆိုင်းဘုတ်ကိုတွေ့ရစဉ်
တောင်ပြိုမြို့သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံနှင့် အနီးစပ်ဆုံး ရှိနေသည့် နယ်စပ်ဒေသဖြစ်ပြီး ခြံစည်းရိုးတစ်ခုသာ ခြား ကြောင်း သိရသည်။
နွားများ ခိုးယူခံရသည့် အချိန်တွင် ဒေသခံများက နွားခြေရာများနောက် လိုက်၍ကြည့်ရာတွင် ခြံစည်းရိုး၌ အပေါက်များ တွေ့ရသည်ဟု ဒေသခံများက ပြောသည်။
နွားများ ပျောက်ဆုံးသွားခြင်းနှင့် ပတ်သက်ပြီး မြန်မာဘက်ခြမ်းရှိ နယ်ခြားစောင့်ရဲတပ်ဖွဲ့ကို စာ တင်ထားသော် လည်း တစ်စုံတစ်ရာ အကြောင်းပြန်လာခြင်း မရှိသေးကြောင်း တောင်ပြိုလက်ဝဲမြို့၏ ရပ်ကွက်တစ်ခုမှ အုပ်ချုပ် ရေးမှူးတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “၁၃ ရက်နေ့က ပျောက်တာပါခင်ဗျ။ ၂၇ ကောင်ပါ။ အဲဒါက တစ်ဖက်နိုင်ငံ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်ကို ရောက် သွားပါတယ်။ အဲဒါကို ကျနော်တို့လည်း သွားကြည့်တော့ မြင်ပါတယ်ခင်ဗျ။ သူတို့က ပြန်မပေးတာ။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ဘက်က BGB စခန်းမှာ မြင်ပါတယ်ခင်ဗျ အဲဒါကို။ ကျနော်တို့ဘက် နယ်ခြားစောင့်ရဲတပ်ဖွဲ့ကို စာ တင်ထားပါ တယ် ခင်ဗျ။ အထွေထွေ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးကိုတော့ ကျနော်တို့ စာမတင်ရသေးပါဘူး။ ဘာမှတော့ အကြောင်းမပြန်၊ အခုထိလည်း အကြောင်းမရသေးဘူးခင်ဗျ” ဟု ပြောသည်။
မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်ကို စောင့်ကြည့်နေစဉ်
အဆိုပါ နွားများ ခိုးယူခံရမှုသည် ပထမဆုံး အကြိမ်ဖြစ်ကြောင်း၊ တောင်ပြိုဒေသခံ ၉ ဦး၏ နွားများ ပျောက်ဆုံး သွားခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ တစ်ဦးလျှင် နွားအကောင်ရေ ၁ ကောင်မှ ၅ ကောင်အထိ ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုနွားများ၏ လက်ရှိ ပေါက်ဈေးသည် တစ်ကောင်လျှင် အနည်းဆုံး ၈ သိန်းမှ ၁၀ သိန်းအထိ ရှိကြောင်း ဦးအေးမောင်က ပြောသည်။
၎င်းက “ကျနော်တို့က နွားတွေကို မရှိမဲ့ ရှိမဲ့နဲ့ ကျွေးမွေးထားရပါတယ်။ ချွေးနဲစာနဲ့ ကျနော်တို့ ကျွေးမွေးထားရ ပါတယ် ကျနော်တို့ နွားတွေကို။ ကျနော်တို့မှာ ရှိတယ်ဆိုလို့ အဲဒီနွားတွေပဲ ရှိပါတယ်။ ကျနော်တို့ နွားတွေကို တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်တာတောင်မှ ပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်တာတောင်မှ အဲဒီနွားကိုထားပြီး ဘယ်မှ မသွားပါဘူး ကျနော်တို့။ ဖြစ်နိုင်ရင်တော့ ကျနော်တို့နွားကို ကျနော်တို့ အမြန်ဆုံး ပြန်လိုချင်ပါတယ်။ လက်ရှိ ပေါက်ဈေးနဲ့ ဆိုရင်တော့ နွားအကြီး ၁ ကောင်ဆိုရင် ၁၀ သိန်းလောက် တန်ပါတယ်။ အနည်းဆုံးတော့ ၈ သိန်းလောက် ရပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
နွားများကို လယ်ထွန်သည့် နေရာတွင် အသုံးပြုရန်အတွက် မွေးမြူထားကြခြင်း ဖြစ်သည့်အတွက် ပျောက်ဆုံးသွား သည့် နွားများ အမြန်ဆုံး ပြန်လည် ရရှိရန် ဒေသခံများက မျှော်လင့်နေကြသည်။

- By CNI
- Category: စီးပွားရေး
- Hits: 1193
CNI News
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၁
မြန်မာနိုင်ငံနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံကြား ကုလားတန်မြစ်ကြောင်း ဘက်စုံသုံး ဖြတ်သန်း သယ်ယူ ပို့ဆောင်ရေး စီမံကိန်း ၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုဖြစ်သည့် စစ်တွေဆိပ်ကမ်းသစ်ကို မကြာခင် ဖွင့်လှစ်နိုင်တော့မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
လက်ရှိတွင် ဆိပ်ကမ်း၌ ဆိုက်ကပ်မည့် နိုင်ငံတကာသင်္ဘောများ ဝင်ရောက်မှုနှင့် ထွက်ခွါမှုအတွက် အဆင်သင့် ဖြစ်နေပြီ ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ပြည်တွင်း သင်္ဘောများလည်း ဝင်ရောက်ဖို့အတွက် လိုအပ်သည်များကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေပြီ ဖြစ်သည်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “ကျနော်တို့ နောက်ဆုံးသိထားတဲ့ အခြေအနေကတော့ ကုလားတန်စီမံကိန်းရဲ့ စစ်တွေဆိပ်ကမ်းကတော့ သူတို့မှာ လက်ရှိ မြေတူးတဲ့ဟာတွေရော၊ အကုန်လုံး ပြီးစီးနေပြီ။ သူတို့ဘက်က အဆင်သင့်ဖြစ်တယ်လို့တော့ သိ ထားပါတယ်။ အဲဒီမှာ သူတို့ ဖွင့်လှစ်နိုင်အောင်အတွက် စာချုပ်စာတမ်းတွေ လုပ်နေတယ်။ လုပ်နေတဲ့ အချိန်မှာ တော့ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းမှာ ကျနော်ကြားလိုက်တာကတော့ သူတို့ပြောတာက International Trade အတွက် International သင်္ဘောတွေ၊ ဝင်ရောက်မယ့် သင်္ဘောရယ်နဲ့ ထွက်ခွါမယ့် သင်္ဘောအတွက် သူတို့မှာ အကုန်လုံး Ready ဖြစ်သွားပါပြီဆိုပြီးတော့ သူတို့က ပြောပါတယ်။ ဆက်လက်ပြီးတော့ သူတို့က Domestic သင်္ဘောတွေပေါ့ ရန်ကုန်တို့ ဘာတို့ကနေလာတဲ့ သင်္ဘောတွေကို ဆိုက်ကပ်နိုင်အောင်အတွက် အဲဒီအတွက် လိုအပ်တဲ့ စာရွက် စာတန်းတွေတော့ သူတို့ လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့တော့ ကျနော့်အနေနဲ့ သိထားပါတယ်ခင်ဗျ။ တော်တော်များများ အကုန်လုံး ပြီးစီးနေပြီ၊ International သင်္ဘောတောင်မှ ဆိုက်ရောက်ဖို့၊ ထွက်ခွါဖို့ အကုန်လုံး လုပ်သင့်လုပ်ထိုက် တဲ့ဟာတွေ အကုန်လုံး သူတို့ အဆင်သင့် ဖြစ်နေပါပြီလို့တော့ ကျနော်တို့ ကြားထားပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
ပလက်ဝဆိပ်ကမ်းကိုတွေ့ရစဉ်
ထို့နောက် ရခိုင်ပြည်နယ်မှ ထွက်ရှိသည့် အရည်အသွေးကောင်း ဆန်တန်ချိန် ၂၅၀၀ ကို လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ဆန်းပိုင်းတွင် ကုလားတန်စီမံကိန်း၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုဖြစ်သည့် စစ်တွေ ဆိပ်ကမ်းသစ်မှတဆင့် တင်ပို့မည် ဖြစ်သည်။
ထို့ကြောင့် စစ်တွေဆိပ်ကမ်းသစ်ကို ဇန်နဝါရီလတွင် ဖွင့်လှစ်လာနိုင်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ ကုန်သည်များက ခန့်မှန်းနေကြသည်။
ကုလားတန် မြစ်ကြောင်း ဘက်စုံသုံး ဖြတ်သန်း သယ်ယူ ပို့ဆောင်ရေး စီမံကိန်းတွင် စစ်တွေ ဆိပ်ကမ်း တိုးချဲ့ ဆောက်လုပ်ရေး၊ နိုင်ငံတကာသင်္ဘောများ သွားလာနိုင်ရေးအတွက် ကုလားတန်မြစ်ကို တိုးချဲ့ တူးဖေါ်ရေးနှင့် ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့မှတဆင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အထိ ကားလမ်း ဖေါက်လုပ်ရေးများ ပါဝင်သည်။
အိန္ဒိယမှ ကုန်ပစ္စည်းများကို ကုလားတန်မြစ်ကို ဖြတ်ပြီး စစ်တွေမြို့ကနေတဆင့် ပလက်ဝသို့ ရေကြောင်းကနေ ပို့ဆောင်သွားမည်ဖြစ်သည်။ အလားတူ မြန်မာနိုင်ငံမှ ကုန်ပစ္စည်းများကိုတော့ ပလက်ဝကနေ မီဇိုရမ်အထိ ကား ဖြင့် တင်ပို့ရန် စီစဉ်ထားကြောင်း ကုန်သည်များက ပြောသည်။
ထို့နောက် စစ်တွေဆိပ်ကမ်းသစ်ကို ဖွင့်လှစ်နိုင်မည်ဆိုပါက မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကုန်သည်များအတွက် အိန္ဒိယသို့ ပို့ကုန်တင်ပို့ရာတွင် ကုန်သွယ်မှု မြန်ဆန်လာမည်ဟု ရခိုင်ကုန်သည် ဦးသန်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။
ကုလာတန်းမြစ်အတွင်း ခရီးသွားလာနေကြသူများကိုတွေ့ရစဉ်
၎င်းက “တကယ်ဖြစ်ရင်တော့ စစ်တွေနဲ့ အိန္ဒိယနဲ့ ကာလကတ္တားပေါ့ အဓိကကတော့။ ကာလကတ္တားနဲ့ဆိုရင်တော့ ရခိုင်ကုန်သည်တွေ အတွက်ရော၊ မြန်မာနိုင်ငံ ကုန်သည်တွေ အတွက်ရော အများကြီး အကျိုးဖြစ်ထွန်းမယ့်ဟာ တွေ ရှိပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆို ကျနော်တို့ အိန္ဒိယကို ရန်ကုန်ကနေ သွားမယ်ဆိုရင် အနည်းဆုံး တစ်ပတ်လောက် သွားနေရတယ်ပေါ့။ စစ်တွေနဲ့ဆို ၁ ရက် ၂ ရက်အတွင်း ရောက်တယ်ပေါ့။ ပစ္စည်းတွေ တင်ပို့မယ်ဆိုရင် မြန်မြန် ဆန်ဆန်ရောက်၊ ဈေးကွက်မှာ မြန်မြန်ဆန်ဆန် ဖြန့်ဖြူးရောင်းချနိုင်မယ်ပေါ့။ အဲဒီကနေပြီး ဆောက်လုပ်ရေး ပစ္စည်းတို့ ဘာတို့ အဲဒါတွေကို တင်သွင်းနိုင်ပြီးတော့ ကိုယ့်အတွက် အများကြီး သက်သာသွားမှာပေါ့။ အိန္ဒိယဆို တာလည်း ကမ္ဘာမှာ အင်အားကြီးနိုင်ငံ တစ်ခုဖြစ်နေတာလေ စီးပွားရေးရော ဘာရောဆိုတော့။ အဲဒါကို ဖွင့်ဖို့ မျှော်လင့်နေပါတယ်။ လောလောဆယ်က ဖွင့်မယ်ပြောလိုက်၊ ပြီးတော့ကျတော့ မဖြစ်ဘူး ဘာလုပ်ရမှန်း မသိဘူး ဖြစ်နေတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။
စစ်တွေ ဆိပ်ကမ်း ဖွင့်လှစ်ပြီးနောက် အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် မြန်မာနိုင်ငံကြား ကုန်သွယ်ရာ၌ သင်္ဘောလိုင်းတစ်ခု ထားရှိရန်အပြင် အပတ်စဉ် သို့မဟုတ် လစဉ် သင်္ဘောပြေးဆွဲနိုင်ရန်အတွက် ကုန်သည်များ၊ လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ တာဝန်ရှိသူများ ဆွေးနွေးနေကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင် များအသင်းချုပ်ထံမှ သိရသည်။
ကုလားတန် ဘက်စုံသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစီမံကိန်းကို ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယနှင့် မြန်မာကြား သဘောတူ လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့ပြီး စီမံကိန်း အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်ရွက်မှုများကို ၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလတွင် စတင်ခဲ့သည်။
အဆိုပါ စီမံကိန်းကို အိန္ဒိယနိုင်ငံက အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၈၄ သန်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားသည်။

- By CNI
- Category: စီးပွားရေး
- Hits: 1558
CNI News
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၁
ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဥပဒေများနှင့် မကိုက်ညီသည့်အတွက် ထိုင်းလူမျိုးများ၏ တိုင်ကြားခြင်းခံရမှုများကြောင့် မဲဆောက်ရှိ မြန်မာလူမျိုးပိုင် စားသောက်ဆိုင်အများစုသည် လက်ရှိတွင် ပြန်ပိတ်လိုက်ရကြောင်း ထိုင်းတွင် လက်ရှိနေထိုင်နေ သည့် မြန်မာလူမျိုးများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ထိုင်းနိုင်ငံထဲတွင် ပြီးခဲ့သည့် ၆ လခန့်မှ စတင်ကာ မဲဆောက်နှင့်ဘန်ကောက်မြို့အပါအဝင် နေရာအနှံ့အပြား၌ မြန်မာလူမျိုးပိုင် စားသောက်ဆိုင်များ အများအပြား ဖွင့်လှစ်လာကြကြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက် သူလည်းဖြစ်၊ မဲဆောက်တွင် နေထိုင်သူလည်းဖြစ်သည့် ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
“မဲဆောက်မှာဆိုရင် ပိုတောင်ဆိုးသေးတယ်။ မြန်မာပြည်ကြီးလိုပဲ ဖြစ်နေတာ။ စားသောက်ဆိုင်က ဘယ်မှာပဲ သွားသွား စားသောက်ဆိုင်၊ ကော်ဖီဆိုင် အဲဒီလိုတွေဖြစ်နေတာ။ အဲဒီတော့ မြန်မာတော်တော်များများက ပိုက်ဆံရှိရင် ဆိုင်ဖွင့်လို့ရတယ်။ အလုပ်သမားထားမယ်။ ငါတော့ ဘတ်ရှိတယ်ပေါ့ ရပ်ကွက်စကားနဲ့ပြောရင်။ ပတ်စပို့ရှိတာပေါ့ ငါကတော့ ဘယ်ပုလိပ်ကို အာမခံထားခိုင်းတယ်ဆိုတာ အဲဒီတော့ မရဘူး။ သူ့နိုင်ငံရဲ့ ဥပဒေကို တိတိကျကျ လိုက်နာနိုင်မှ ကိုယ်ပိုင် အလုပ်လုပ်ဖို့ဆိုတာဟာ ဖြစ်မယ်။ ဒါကို မြန်မာတွေက အသေးစိတ် မသိ တော့ အဲဒီလို အသေးအမွှားကိစ္စတွေကနေ အတိုင်ခံရပြီးတော့ ဆိုင်တွေတော်တော်များများ ပိတ်လိုက်ရတာ ဖြစ်တယ်။ မြန်မာကနည်းနည်းလေး စည်းကမ်းမရှိတာ တစ်ခုက တနေရာရာကို ခြေကုပ်ရပြီးတော့ ကိုယ်ပိုင် အလုပ်လုပ်ပြီဆိုရင် သူ့မင်းသူ့ချင်းပေါ့။ သူ့နိုင်ငံရဲ့ ဥပဒေကို မလေ့လာဘဲနဲ့ လုပ်ချင်သလိုလုပ်တယ်ပေါ့။ အဲဒါတစ်ပိုင်း။ နောက်တစ်ခုက သူတို့တွေက စားသောက်ဆိုင် ဆိုကတည်းက ဘီယာအရက်တွေ ရောင်းတယ်။ နာမည်ကြီး ဝိုင်တွေရောင်းမယ်။ အဲဒီနေရာမှာ လိုင်စင်တစ်ခုချင်း ကွာသွားပြန်ရော။ သေချာတိကျတဲ့ဥပဒေကို နားမလည်တဲ့အခါကျတော့ အဲဒီနေရာမှာလည်း ထိုင်းစားသောက်ဆိုင်တွေမှာ မရနိုင်တဲ့ ဝိုင်တွေ၊ ဘီယာတွေ မြန်မာစားသောက်ဆိုင်တွေမှာ ရတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
သတ်မှတ်ဈေးနှုန်းထားထက် ပို၍ ရောင်းချခြင်းများ ပြုလုပ်ကြသည့်အတွက်ကြောင့် ထိုင်းလူမျိုးများက အမြင် မကြည်လာကာ အာဏာပိုင်များသို့ တိုင်ကြားခြင်းများ ပြုလုပ်လာကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း ကိုသားကြီးက ဆက်ပြောသည်။
ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ညဈေးတန်းတစ်ခုမြင်ကွင်း
ကိုသားကြီးက “နည်းနည်းပိုဆိုးတာက ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ ဥပဒေအကြောင်းအရ စားသောက်ဆိုင်တွေမှာရောင်းတဲ့ ပစ္စည်းတစ်ခုက ready made အချိုရည်ဘူးတွေပဲဖြစ်ဖြစ် သတ်မှတ်ထားတာထက် ကျော်လွန်အောင် ရောင်းရင် ဖမ်းလို့ရတယ်ဆိုတာကို မြန်မာတိုင်းက မသိဘူး။ မသိတော့ တချို့သော အချိုရည်ဘူးတွေဆိုရင် ကျနော်တို့ ဥပမာ 7 ELEVEN မှာ ၁၅ ဘတ်လောက် ဝယ်လို့ရတဲ့ဟာတွေကို မြန်မာစားသောက်ဆိုင်တွေမှာ ၂၀ တို့ ၂၅ တို့ အဲဒီလို ဝယ်ရတာပေါ့။ အဲဒီလိုဝယ်ရပြီဆိုရင် ထိုင်းနိုင်ငံသား တစ်ယောက်က သူတိုင်လို့ရပြီ။ တရားဝင် သူတိုင်လို့ရပြီ။ သာမန်မျက်လုံးနဲ့ ကြည့်ရင် ဒီ ၅ ဘတ် တို့ ၁၀ လေး တိုးတာက ဘာမှမဟုတ်ဘူးဆိုပေမယ့် တိုင်လာတဲ့အခါကျရင် ပေက ရှည်သွားရော။ နံပါတ် ၁ က အခွန်လာစီးပြီ အခွန်စစ်ဆေးတယ်။ ပြီးမှ ဆိုင်ပိုင်ရှင်ရဲ့ အထောက်အထားတွေ ကို ကြည့်တာ။ ဒီဆိုင်ဟာ နိုင်ငံကို ဘယ်လောက် အခွန်ဆောင်ထားလဲ။ နောက် ဒီပစ္စည်းဘယ်ကဝယ်လဲပေါ့။ နောက် ဝင်ငွေ၊ ထွက်ငွေစာရင်းကို ဘယ်လိုပြလဲ ဘာလဲ။ အဲဒါတွေက ဇယားရှုပ်တယ်” ဟု ပြောသည်။
အလုပ်သမားခန့်ထားသည့်အခါတွင်လည်း ၎င်းတို့ ခေါ်ယူထားသည့် အလုပ်အကိုင်၊ ရာထူးနေရာအတိုင်းသာ ခိုင်းစေရခြင်းဖြစ်သော်လည်း အချို့ မြန်မာစားသောက်ဆိုင်များတွင် ထိုသတ်မှတ်ချက်စည်းကမ်းအတိုင်း လုပ်ဆောင်ခြင်း မရှိသည့်အတွက်ကြောင့် အတိုင်ခံရခြင်းနှင့် ထောက်လှမ်းခံရခြင်းများ ကြုံရကြောင်းလည်း သိရသည်။
ထို့အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် တည်ဆဲဥပဒေအရ အလုပ်သမား ဗီဇာ ကိုင်ဆောင်ထားသည့် လူပုဂ္ဂိုလ်များအနေဖြင့် စားသောက်ဆိုင်၊ ဈေးဆိုင်များ ဖွင့်လှစ်ရောင်းချခြင်းအား ခွင့်မပြုထားကြောင်းလည်း ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအခွင့်အရေးကွန်ရက် MWRN မှ အကြံပေး ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
“တရားဝင် စီးပွားရေးဗီဇာနဲ့ ဖွင့်တဲ့ ဆိုင်တွေလောက်သာလျှင် အန္တရာယ်ကင်းကင်းရှင်းရှင်းနဲ့ အာဏာပိုင်တွေရဲ့ နှောင့်ယှက်မှု ကင်းဝေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီလိုမဟုတ်ဘဲနဲ့ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် အလျဉ်းသင့်လို့ လုံခြုံတယ် ထင်လို့ ဖွင့်လိုက်တဲ့ စားသောက်ဆိုင်တွေရယ်၊ နောက် အရောင်းအဝယ်ကုန်ပစ္စည်းဆိုင်တွေရယ် အားလုံးကတော့ သူတို့ရဲ့ဥပဒေနဲ့ ညှိစွန်းနေတဲ့အတွက်ကြောင့် အချိန်မရွေး ဖမ်းဆီးခြင်း၊ အရေးယူခြင်းကို ခံရနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီ တော့ ကျနော့်အနေနဲ့ ပြောချင်တာကတော့ အလုပ်သမားဗီဇာနဲ့က လုံးဝ သူ့ဥပဒေမှာ ကန့်သတ်ထားတယ်။ လုံးဝ အရောင်းအဝယ် ပြုလုပ်ခြင်းမပြုရဆိုတာ ပါနေတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ အလုပ်သမားဗီဇာနဲ့ လုပ်တဲ့လူတွေအားလုံး ကတော့ ကျနော်တို့လည်း မြင်နေရတယ်။ ဖမ်းတာရှိတယ်။ တချို့လည်း နေရပ်ပြန်ပို့တယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
ထိုင်းနိုင်ငံထဲတွင် မြန်မာလူမျိုးများသည် ကိုယ်ပိုင်စားသောက်ဆိုင်ဖွင့်လှစ်ရာ၌ ထိုင်းနိုင်ငံသားတစ်ဦးကို အမည်ခံ၍ ဖွင့်လှစ်ကြခြင်းဖြစ်ပြီး ယခုကဲ့သို့ မြန်မာလူမျိုးပိုင် စားသောက်ဆိုင်များတွင် ပြဿနာများ ဖြစ်ပေါ် လာသည်မှာ အောက်တိုဘာလမှ စတင်ဖြစ်ပွားနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
ထို့ကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ကိုယ်ပိုင်စားသောက်ဆိုင် ဖွင့်လှစ်ချင်သည့် မြန်မာများအနေဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ချမှတ်ထားသည့် ဥပဒေများအား သေချာစွာလေ့လာပြီးမှသာ ဖွင့်လှစ်ကြရန်လည်း ၎င်းတို့က အကြံပြုသည်။

- By CNI
- Category: စီးပွားရေး
- Hits: 1142
CNI News
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၀
မြန်မာနိုင်ငံသို့ ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့မှ အရည်အသွေးညံ့သည့် လူသုံးကုန်များနှင့် စားသောက်ကုန်များ ဝင်ရောက်နေခြင်းကြောင့် ထိုကုန်စည်များကို အစားအသောက်နှင့် ဆေးဝါးကွပ်ကဲရေးဦးစီးဌာန(FDA)က အထူး ကြပ်မတ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း စီးပွားရေးပညာရှင်များနှင့် လူထုကျန်းမာရေး ဆောင်ရွက်နေသူများမှ ပြောသည်။
အဆိုပါ အရည်အသွေးညံ့ ကုန်စည်များကြောင့် စားသုံးသူ ပြည်သူလူထု ထိခိုက် နစ်နာမှုများ ဖြစ်ပေါ် လျက်ရှိ သည်။
လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ FDA အနေဖြင့် အရည်အသွေးညံ့ ကုန်စည်နှင့် သက်တမ်းလွန် ကုန်စည်များကို စစ်ဆေးမှုများ လုပ်ဆောင်မှု အားနည်းနေကြောင်း၊ ကုမ္ပဏီများ မှတ်ပုံတင်ပေးသည့် လုပ်ငန်းကိုသာ လုပ်ကိုင် နေသည့်သဘော သက်ရောက်နေကြောင်း စီးပွားရေးပညာရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
အရည်အသွေးမမီလို့ အစားသင့်သော အစားအစာများကို FDA ကြေညာ
၎င်းက “FDA ဆိုလို့ရှိရင် အစားအသောက်ရယ်၊ ဆေးဝါးရယ်ပေါ့ အဲဒါနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ လူကို အန္တရာယ်ရှိစေ တဲ့ ပစ္စည်းမျိုး မဝင်ရောက်အောင်၊ ဈေးကွက်ထဲ မရောက်အောင် သူတို့မှာ တာဝန်ရှိတာပေါ့လေ။ အခု ကုန်သွယ် ရေးထဲမှာရှိတယ် စီးပွားကူးသန်းမှာ Consumer production Department ပေါ့ စားသုံးသူရေးရာ ဦးစီးဌာန သူတို့ က လုပ်ရမှာ အဲဒီဟာ။ သူတို့ကျတော့ စားသုံးသူကို ထိခိုက်လာမယ့်ဟာမျိုး၊ ပစ္စည်းအရဖြစ်စေ၊ ကွာလတီ(အရည် အသွေး)အရ ဖြစ်စေ၊ နောက် အတုအပတွေကဖြစ်စေ အဲဒီဟာမျိုးကို သူတို့က သတင်းပို့တဲ့သူရှိလို့ရှိရင် အဲဒါကို action ယူပေးရမယ်။ ဒါမှမဟုတ် သူတို့ကိုယ်တိုင် လိုက်ပြီးတော့ စုံစမ်းနေရမယ်။ FDA ကလည်း အပေါ်ကနေ Pressure ရှိမှပဲ ရှိတယ်။ လုပ်ကြဟေ့ဆိုမှ လုပ်တယ်။ သူတို့အဓိက လုပ်တာက ဆေးဝါးကုမ္ပဏီတို့၊ နောက် အစားအသောက် ထုတ်လုပ်တဲ့ လုပ်ငန်းတို့ သူတို့ကနေပြီးတော့ FDA ရဲ့ approve ရအောင် တင်တာ။ အဲဒါမျိုး ကိုပဲ သူတို့က ဦးစားပေး လုပ်တယ်” ဟု ပြောသည်။
ထိုင်းနိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံ အပါအဝင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံသို့ တင်ပို့သည့် ကုန်စည်များကို ၎င်းတို့၏ (ထိုင်း)ပြည် တွင်းတွင် အသုံးပြုသည့် ကုန်ပစ္စည်းများ၏ အရည်အသွေးထက် ၁၈ ရာခိုင်နှုန်း လျှော့ချထား၍ တင်ပို့လေ့ ရှိကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အလှကုန်ပစ္စည်း ထုတ်လုပ်နေသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားတစ်ဦးထံမှ သိရသည်။
ထို့နောက် တရုတ်နိုင်ငံသည်လည်း ဖွံ့ဖြိုးမှု နိမ့်ကျသည့် နိုင်ငံများသို့ ၎င်းတို့(တရုတ်)နိုင်ငံမှ ထုတ်ကုန်များကို တင်ပို့ရာတွင် နိမ့်ကျသော အရည်အသွေးနှင့် ဈေးနှုန်းသက်သာစွာ တင်ပို့လေ့ရှိကြောင်း သိရသည်။
မြန်မာနိုင်ငံသို့ ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့မှ အရည်အသွေးညံ့သည့် လူသုံးကုန်နှင့် စားသောက်ကုန်များ ဝင်ရောက်နေသည်မှာ နှစ်ပေါင်းများစွာ ကြာမြင့်နေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ အစားအသောက်နှင့် ဆေးဝါး ကွပ်ကဲရေးဦးစီးဌာန(FDA)၏ စစ်ဆေးသည့် နေရာတွင် အားနည်းချက်များစွာ ရှိနေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် အရည် အသွေးညံ့သည့် ကုန်စည်များ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ ယခုထက်ထိ ဝင်ရောက်နေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံ အတွင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
စားသောက်ကုန်များကို FDA က စစ်ဆေးနေစဉ်
၎င်းက “တရားဝင်ပို့တဲ့ ပစ္စည်းဆိုရင်တော့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဝန်ထမ်းပိုင်းဆိုင်ရာတွေမှာ အထူးသဖြင့် FDA ပေါ့နော်။ FDA က တကယ် အဂတိကင်းတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေက ရှိသင့်တာပေါ့။ နောက်တစ်ခုက Date လွန်တဲ့ ပစ္စည်းတစ်ခု ဥပမာ ဘေးဖြစ်စေတဲ့၊ ဆိုးကျိုးဖြစ်စေတဲ့ ပစ္စည်းတစ်ခုကို ကိုယ့်ပြည်တွင်းထဲကို ဝင်လာရင် အခွန်အခရတာ တစ်ခု ပဲ မဟုတ်ဘဲနဲ့ ဒီပစ္စည်းရဲ့ အရည်အသွေးကို စစ်ဆေးဖို့ အားနည်းချက်တွေ ရှိတယ်ပေါ့ ကျနော်တို့နိုင်ငံက။ ဒါက အစောကြီးကတည်းကလည်း ကျနော်တို့နိုင်ငံမှာ အဲလိုစစ်ဆေးတာတွေက အားနည်းတယ်။ ထိုင်းရဲ့ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံဖြစ်တော့ဗျာ ကုန်ကားတစ်စီး ဝင်ပြီဆိုလို့ရှိရင် ကုန်ရဲ့ အရေအတွက်နဲ့ အတိအကျ အခွန်ဆောင်တယ် ဆိုတာ လည်း မရှိဘူးလေနော့်။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဘယ်နိုင်ငံမှာမှ မရှိတဲ့ နားလည်မှုနဲ့ ပေးလိုက်ပါဆိုတဲ့ စကားလုံး အသုံး အနှုန်းကို ကျနော်တို့နိုင်ငံက ကာစတန်တွေက နားလည်မှုနဲ့ပဲ ကားတစ်စီးကို ဘယ်လောက်ဆိုပြီးတော့မှ ပိုက်ဆံ ယူလိုက်တာပဲ ရှိတယ်လေနော့်။ တိတိကျကျနဲ့ အခွန်ဘယ်လောက် ဖြတ်တယ်ဆိုတာက နည်းပါတယ်။ မရှိဘူး မဟုတ်ဘူး ရှိတယ်။ သို့သော် နည်းပါတယ် အလွန်နည်းပါးပါတယ်။ ပြီးတော့ ဒီပစ္စည်းထဲမှာ စားသုံးသူအတွက် ဘယ်လိုအန္တရာယ်တွေ ဖြစ်စေနိုင်လဲဆိုတဲ့ အသိစိတ်က ဝန်ထမ်းတိုင်းမှာ မရှိဘူးလေနော့်။ ဈေးကွက်ထဲမှာ ချရောင်းတဲ့ အခါမှာလည်း FDA က စစ်ဆေးတဲ့နေရာမှာ အားနည်းချက်တွေ အများကြီးရှိတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။
ထို့နောက် မြန်မာပြည်သူလူထု အများစုသည် တရုတ်နိုင်ငံမှ ဝင်ရောက်သည့် ကုန်စည်များသည် ထိုင်းနိုင်ငံမှ ဝင်ရောက်သော ကုန်စည်များထက် အရည်အသွေး ညံ့သည်ဟု သတ်မှတ်ထားခြင်းကြောင့်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံက အရည်အသွေးညံ့သည့် ကုန်စည်များ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပိုမိုဝင်ရောက်မှု ဖြစ်နေကြောင်း ကုန်သွယ်ရေး သမားများက ပြောသည်။

- By CNI
- Category: စီးပွားရေး
- Hits: 1178
CNI News
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၉
မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတား ပြန်ဖွင့်ပါက နေရပ်ပြန်ချင်သည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများအတွက် အဆင်ပြေသကဲ့သို့ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အလုပ်ရှာချင်သည့် မြန်မာများအတွက်လည်း အဆင်ပြေကြောင်း ထိုင်းရှိ အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ကိုဗစ်ကြောင့် နေရပ်မပြန်ရသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများသည် တရားမဝင်လမ်းကြောင်းမှ နေရပ်ခိုး ပြန်ကြသည့်အခါ ကုန်ကျစရိတ်များပြားခြင်းနှင့် အဖမ်းခံရခြင်းများကြုံတွေ့ရသည့်အတွက် ယခုကဲ့သို့ တံတား ဖွင့်လှစ်ရန် လုပ်ဆောင်ခြင်းက ၎င်းတို့အတွက် ကောင်းမွန်ကြောင်း ထိုင်းရှိ အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူ များက ပြောသည်။
မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူ ကိုသားကြီးက “အဓိကက တံတားဖွင့်လိုက်ပြီ ဆိုရင် တော့ ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာရှိတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသား ၂ သန်းဝန်းကျင်လောက်က အိမ်ကို တကယ်ပြန်ချင်ကြတဲ့သူတွေ ရှိတယ်။ အနှစ်နှစ် အလလ အိမ်ကိုမပြန်ရတာ ကိုဗစ်စဝင်ကတည်းကသော်လည်းကောင်း၊ ကိုဗစ်မဝင်ခင် တစ်နှစ် နှစ်နှစ်ကတည်းကသော်လည်းကောင်း အဲဒီလိုလူတွေ အိမ်ကို မိခင်နိုင်ငံကို ပြန်ချင်နေကြတယ်ပေါ့။ တံတား ဖွင့်လိုက်ပြီဆိုရင်တော့ သူက နှစ်နိုင်ငံ MOU ထိုးထားတာရှိတယ်။ ကျနော်တို့နိုင်ငံထဲကိုလည်း ထိုင်းနိုင်ငံသားတွေ ဝင်တဲ့အခါ Border Pass လိုပဲ နယ်ခြားဖြတ်သန်းခွင့်လက်မှတ်တစ်ခု သူတို့ လုပ်ရတယ်။ လုပ်ပြီးတော့ မြဝတီထဲကို ဝင်တယ်။ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ဧရိယာအထိ သွားလာတယ်။ ပြီးရင် သူတို့ ထိုင်းနိုင်ငံထဲကို ပြန်လာ တယ်။ ကျနော်တို့ နိုင်ငံသားတွေလည်း အလားတူပဲ။ Border Pass လုပ်ပြီး တော့ ထိုင်းနိုင်ငံထဲကို လာလို့ရမယ် လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။ Border Pass လုပ်လို့ရပြီဆိုရင်တော့ သူက လွတ်လွတ်လပ်လပ် လာလို့ရပြီဖြစ်တဲ့အတွက် မဲဆောက်ထဲမှာ လွတ်လွတ်လပ်လပ် သွားလာပြီးတော့မှ အလုပ်လုပ်လို့ရမယ်၊ အလုပ်ရှာလို့ ရမယ်”ဟု ပြောသည်။
ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်ရှိ အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတား
သို့သော် မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားအနီးတွင် ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်စဉ်များ မကြခဏဖြစ်ပေါ် နေကာ လုံခြုံရေးနှင့်ပတ်သက်၍ တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှုမရှိသဖြင့် တံတားပြန်လည်ဖွင့်လှစ်၍ အသွား၊ အလာ ပြုလုပ်မည်ဆိုပါက မိမိ၏လုံခြုံရေးအား မိမိဘာသာ ဂရုစိုက်ရန်လည်း ကိုသားကြီးက အကြံပြုသည်။
အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတား ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ပြီး နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ခွင့်လက်မှတ် (Border Pass) ဖြင့် သွားလာခွင့်ပြုပါက ထိုင်းနိုင်ငံဘက်တွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ရန်အတွက် ခွင့်ပြုကာလ ကျော်လွန်နေထိုင်မည့် မြန်မာ(overstay)လည်း များပြားလာနိုင်ကြောင်း ထိုင်းရှိ အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက သုံးသပ်သည်။
ထိုသို့ ခွင့်ပြုကာလ ကျော်လွန်နေထိုင်သူများအတွက် ပြစ်ဒဏ်သည် အဖမ်းခံရပါက နေရပ်သို့ ပြန်ပို့ခြင်းသာ ရှိသဖြင့် ထိုပြစ်ဒဏ်သည် မြန်မာများအတွက် အကျိုးသက်ရောက်မှုမရှိသော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံထဲတွင် တရားမဝင် မြန်မာ အများအပြား စုပြုံသွားနိုင်ကြောင်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။
ထို အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားဖွင့်လှစ်လိုက်ပါက လူကုန်ကူးခံရမှုများ လျော့နည်းသွားနိုင်သော်လည်း တရားမဝင် ခိုးဝင်မှုများ ရပ်တန့်သွားမည်ဟု မထင်မိကြောင်း MWRN မှ အကြံပေး ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
မဲဆောက်-မြဝတီ နယ်စပ်ဂိတ်ပေါက်
“ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အခု တရားဝင်စနစ်နဲ့ MOU နဲ့ သွားလာလို့ရပါပြီဆိုတာတောင် ပြည်တွင်းမှာရှိတဲ့ ပြည်သူ ပြည်သားတွေ၊ အလုပ်လုပ်နိုင်တဲ့အရွယ်ရောက်တဲ့ မောင်မယ်တွေကလည်း သိနေပြီးသားပဲ။ သို့သော် အဲဒါကြီး ရှိနေရဲ့သားနဲ့ တရားမဝင်လမ်းကြောင်းကို သွားနေတယ်ဆိုတာက ပုံမှန်လည်းရှိနေတာပဲလေ ဒီတရားမဝင် လမ်းကြောင်းက။ အဲဒီတော့ နယ်စပ်ဒေသတွေကို တရားဝင်လမ်းကြောင်း ပြန်ဖွင့်လိုက်လို့ လူတွေက နယ်စပ် ဖြတ်ကျော်ပြီး တရားမဝင် ဝင်ရောက်တဲ့လမ်းကြောင်းကတော့ လုံးဝရပ်တန့်သွားလိမ့်မယ် ဆိုတာတော့ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ အဲဒါကတော့ ရှိကောင်းရှိနေဦးမှာ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ တချို့ဆို MOUနဲ့ သွားရင် အချိန်တွေ အကြာကြီးစောင့်ရတယ်။ နောက် MOU ရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ် process က အချိန်တအားပေးရတယ်။ နောက် အင်တာဗျူးတွေလုပ်တယ်၊ လူတွေ့စစ်ဆေးမယ်။ နောက် စာရွက်စာတမ်းတွေ နေပြည်တော်တင်မယ်။ ဘယ်သူက အဲဒီလောက်အချိန်အကြာကြီးမပေးနိုင်ဘူး။ ပွဲစားနဲ့သွားတဲ့လမ်းက ၁ ရက်၊ ၂ ရက်အတွင်း ရောက်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အတွေးတွေကလည်း လူငယ်တွေကြားထဲမှာ အများကြီးရှိနေတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ် (၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားအား ပိတ်ထားသည်မှာ ၃ နှစ်ခန့်ရှိပြီဖြစ်ပြီး ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်မည်ဟု သတင်းများ အကြိမ်ကြိမ်ထွက်ပေါ်ခဲ့သော်လည်း ယနေ့အထိ ဖွင့်လှစ်နိုင်ခြင်းမရှိပေ။
ထို့ကြောင့် အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်နေသူများအနေဖြင့် ထိုတံတားသည် ကုန်နှင့် လူအသွား၊ အလာအတွက် အရေးပါသည့် တံတားတစ်ခုဖြစ်သဖြင့် ယခုကဲ့သို့ နှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ရန် လုပ်ဆောင်သည့်အပေါ် ကြိုဆိုပြီး အမှန်တကယ်လည်း ဖွင့်လှစ်စေချင်ကြောင်း ပြောသည်။

- By CNI
- Category: စီးပွားရေး
- Hits: 1132
CNI News
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၉
ကြက်သွန်နီ ဈေးနှုန်းများသည် ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းတွင် တစ်ပိဿာ ၃၀၀၀ ကျပ်ရှိခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် ကြက်သွန်စိုက်ပျိုးရာ နယ်ဒေသအစုံမှ ကြက်သွန်အသစ်များ ထွက်ပေါ်လာပြီး ဈေးများ အဆမတန် ကျဆင်းနေ ခြင်းကြောင့် ယခုထက် ပို၍ ဈေးနှုန်းကျဆင်းမည်ဆိုပါက အရှုံးဖြင့် ရင်ဆိုင်ရနိုင်သည်ဟု ကြက်သွန်စိုက် တောင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
လက်ရှိတွင် ကြက်သွန်နီ ဈေးနှုန်းများသည် တစ်ပိဿာ ၁၅၀၀ ကျပ်နှင့် ၁၆၀၀ ကျပ်သာ တောင်သူများ ရရှိနေပြီး တစ်ပိဿာ ၁၀၀၀ ကျပ်အောက် ရရှိနိုင်ကြောင်း ခန့်မှန်းနေကြသည်။
အဆိုပါ ဈေးနှုန်း ဖြစ်ပေါ်ပါက တောင်သူများအနေဖြင့် ထိခိုက်သွားနိုင်သည်ဟု မကွေးတိုင်းဒေသကြီးမှ ကြက်သွန် စိုက်တောင်သူ ဦးခင်မောင်ဋ္ဌေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ကြက်သွန်နီ ရောင်းနေစဉ် (GETTY IMAGES)
၎င်းက “ဈေးကတော့ ကျနေတာ။ အခု နုတ်ရောင်းမယ့် သူတောင် ဈေးကျလို့ ငြီးနေတာ။ ဈေးက ၁၅၀၀၊ ၁၆၀၀ လောက် ရှိတယ်လို့ပြောတယ်။ အခုက မရောင်းဘဲ နေပြန်ရင်လည်း ကုန်ချိန်တွေက လျော့ကုန်မှာ။ အခု ကြက် သွန်က တန်ခူးလမှပေါ်တဲ့ ကြက်သွန်လို အထားလည်း မခံဘူးလေ။ အဲဒါကြောင့် ကုန်ချိန်ကလည်း လျော့မှာ၊ ဈေးနှုန်းကလည်း ကဏန်း ၃ လုံးလောက်အထိ ကျမှာဆိုတော့ တောင်သူတွေက အထိနာ ပြန်တာပေါ့။ နောက် ဝယ်မယ့် မြေဩဇာ ဈေးတွေကလည်း ပီစူပါတစ်လုံးကို ၁၆/၁၇ လောက် ဝယ်နေရတာလေ။ တစ်သိန်းခြောက် သောင်း/ တစ်သိန်းခုနစ်သောင်း အဲလိုရှိတာ။ ၃ လုံးအထိ ရောက်ရင်တော့ တောင်သူကတော့ လုံးလုံး ရှုံးတော့မှာ ပေါ့။ အခုဈေးလောက် ဆိုရင်တောင်မှ မဆိုးဘူး ပြောရမှာပေါ့။ သူက ဥစိုက်ထားတာဆိုတော့ ပျိုးပင်စိုက်ရတာ ထက်စာရင် အရင်းလေး နည်းနည်း နည်းတယ်လေ” ဟု ပြောသည်။
ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းနေခြင်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံမှ ကြက်သွန်ဝယ်ယူမှု ရပ်ဆိုင်းနေခြင်းနှင့် ဗီယက်နမ် နိုင်ငံမှ ယခုထွက်ရှိနေသည့် ကြက်သွန်ကို ကြိုက်နှစ်သက်မှု မရှိခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်သည်။
ထို့အပြင် နယ်ဒေသအစုံမှ ကြက်သွန်များ ထွက်ရှိလာပြီး လှိုင်လှိုင်ပေါ်နေသည့် အချိန်ဖြစ်သည့် အတွက်ကြောင့် လည်းပါသည်ဟု ကြက်သွန်ကုန်သည်များနှင့် ကုန်စည်ဒိုင်များထံမှ သိရသည်။
ကြက်သွန် ဈေးနှုန်းများသည် တစ်ပိဿာ ၁၀၀၀ ကျပ်အောက်သို့ ရောက်ရှိမည်ကို တောင်သူများက စိုးရိမ်နေ ကြသည်။
ကြက်သွန်စိုက် တောင်သူများကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)
ထို့နောက် အချိန်မတန်ဘဲ ကြက်သွန်များကို နုတ်ခြင်းများရှိနေကြောင်း၊ ထိုသို့ နုတ်ခြင်းက ဈေးနှုန်းကျဆင်း နိုင်သည့်အတွက် နုနေသည့် ကြက်သွန်များကို မနုတ်ကြရန် ပြောဆိုနေရကြောင်း ပခုက္ကူ ကုန်သည်ပွဲစားများ အသင်းမှ ကုန်သည် ဦးလှသောင်း က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “နောက်ပိုင်း အဟောင်းဈေးက ၃၀၀၀ ကျော်တွေ၊ ၄၀၀၀ ကျော်တွေဆိုတော့ နောက်ပိုင်း ပြန်စိုက်တာတွေ ပေါ်အုံးမှာပဲ။ အခု မပေါ်သေးတဲ့ ကြက်သွန်တွေ ရှိသေးတယ် ဥစိုက်က။ အနုတွေ နုတ်လာကြမှာကို ကြောက်တာ။ အဲလို လူတွေက အနုတွေ နုတ်လာလို့ရှိရင် ဘယ်မှ သယ်မဖြစ်တာတို့၊ အဲဒါတွေက ဈေးကွက် ဆွဲချတာပေါ့။ အဲဒါ ကြောင့် တောင်သူတွေကို ပြောနေရတာ အနုတွေ မနုတ်ကြနဲ့။ ၁၀၀၀ အောက်တော့ မဆင်းနိုင်လောက်ဘူး။ အဲလို ပေါ့ ပွဲရုံတွေက ပြောကြရတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။
လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ကြက်သွန် ဈေးနှုန်းများသည် တောင်သူများ၊ ကုန်သည်များနှင့် စားသုံးသူ ပြည်သူများ အဆင်ပြေသည့် ဈေးတန်းတစ်ခု ဖြစ်သည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။
ဆိပ်ဖြူ၊ မလှိုင်၊ တောင်သာ၊ မြင်းခြံ၊ မြစ်သား တို့မှ ကြက်သွန်များသည် လက်ရှိတွင် အများဆုံးဖြစ်နေပြီး ထပ်မံထွက်ရှိလာမည့် ကြက်သွန်များလည်း များစွာရှိသေးကြောင်း သိရသည်။

- By CNI
- Category: စီးပွားရေး
- Hits: 762
CNI News
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၆
၂၀၂၂ - ၂၀၂၃ ဘဏ္ဍာနှစ်၏ ကုန်သွယ်မှုပမာဏသည် ၂၀၂၁ - ၂၀၂၂ ဘဏ္ဍာနှစ်ထက် ကုန်သွယ်မှုပမာဏ ပိုများ သော်လည်း ကုန်သွယ်မှုလိုငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၄၂.၄၄၆ သန်း လိုငွေပြနေသေးကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းများအရ သိရသည်။
နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် သွင်းကုန်ထက် ပို့ကုန်ပိုမိုတင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး ကုန်သွယ်ရေးပိုငွေပြခဲ့သော်လည်း တခြားသောလမ်းကြောင်းများမှ သွင်းကုန်တင်သွင်းမှု များပြားနေခြင်းကြောင့် ကုန်သွယ်မှုလိုငွေပြနေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာသူများက ပြောသည်။
၂၀၂၁ ခုနှစ်က ပိတ်ထားသည့် တရုတ်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်တချို့ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်လိုက်သည့်အတွက် ယခုနှစ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးပမာဏသည် တိုးတက်လာခြင်း ဖြစ်သည်ဟု မူဆယ် ဆန်စပါးကုန်စည်ဒိုင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
တရုတ်သို့ တင်ပို့မည့် ကုန်ကားများကိုတွေ့ရစဉ်
“၂၀၂၁ - ၂၀၂၂ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်မှာ ၂၀၂၁ ထဲကို ပြောရမယ်ဆိုရင် ကိုဗစ်တတိယလှိုင်းကြောင့် လုံးဝရပ်ထားရတဲ့ သဘောရှိတယ်။ ဒါကြောင့် ၂၀၂၁ နှစ်လယ်လောက်ကနေပြီးတော့ ၁၁ လပိုင်းလောက်အထိက လုံးဝကို ရပ်ထား ရတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ ဘာမှ လုပ်ရှားလို့မရဘူး။ ဒါပေသည့် ၂၀၂၂ ထဲ ရောက်လာတဲ့အခါမှာတော့ ပြန်ပြီးတော့ အရောင်းအဝယ်တွေ ဖြစ်လာတယ်။ ဒါကြောင့် ဘာပဲပြောပြော အန်ကယ်တို့ ဆန်နဲ့ ဆန်ကွဲကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ - ၂၀၂၂ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်ထက်စာရင် အခု ၂၀၂၂ - ၂၀၂၃ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်က သိသိသာသာကြီးကို တိုးတက်လာတယ်ပဲ ပြောရမယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ မှာ ကိုဗစ်တတိယလှိုင်းကြောင့် တစ်ခုတည်းသော ဖွင့်ထားတဲ့ ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်တောင် ပိတ်လိုက်တယ်။ ဆေးပစ္စည်းကလွဲရင် ကျန်တဲ့ပစ္စည်း အဝင်အထွက် လုပ်လို့ မရဘူး။ ဒါကြောင့် ၃ လလောက်က လုံးလုံး နားလိုက်ရတယ်။ ဘာမှလုပ်လို့မရဘူး။ ဒါပေသည့် ၂၀၂၂ ထဲမှာ ပြန်ပြီးတော့ လုပ်လို့ရတယ်။ ကုန်သွယ်မှုတွေ ပြန်စတယ်။ အရောင်းအဝယ်တွေ ပြန်လုပ်လို့ရတယ်။ ဒါကြောင့် ၂၀၂၁ - ၂၀၂၂ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်ထက်စာရင်တော့ အခု ၂၀၂၂ - ၂၀၂၃ က ပိုပြီး ကောင်းတယ်လို့ အန်ကယ်ပြောချင်ပါတယ်”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
၂၀၂၂ - ၂၀၂၃ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်တွင် ကုန်သွယ်မှုပမာဏ တိုးတက်ခဲ့သော်လည်း ကိုဗစ်ကာလ မတိုင်ခင် ကုန်သွယ်မှု ပမာဏထက် လျော့နည်းနေသေးကြောင်း ကုန်သည်များက ပြောသည်။
နိုင်ငံခြားငွေဈေးတွက်ချက်နေစဉ်
၂၀၂၂ - ၂၀၂၃ ဘဏ္ဍာနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂ ရက်နေ့အထိ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်း များအရ ပို့ကုန်အနေဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၁၁၇၁ ဒဿမ ၁၄၃ သန်း၊ သွင်းကုန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၁၇၁၃ ဒဿမ ၅၈၉ သန်း ကုန်သွယ်နိုင်ခဲ့သည့်အတွက် ပို့ကုန်လိုငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၄၂ ဒဿမ ၄၄၆ သန်းဖြစ် ကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။
ကုန်သွယ်မှုလိုငွေ ပြနေသည့်အပေါ် စီးပွားရေးပညာရှင်တစ်ဦးက “Trade မြင့်တာတော့ ကောင်းပါတယ်။ ကုန်သွယ်မှုလိုငွေ ပြနေတာ မကောင်းဘူးလို့ တစ်ထစ်ချကြီးလည်း ပြောလို့မရဘူးပေါ့။ ကုန်သွယ်မှုလိုငွေ ဘာကြောင့်ပြတယ်။ Export ကျလို့လား Import တအားတက်လို့လား။ Export မကျဘူး Import တက်တာ ပိုများလို့ ဒါဆိုရင်တော့ တအားအဆိုးကြီး မဟုတ်ဘူးပေါ့လေ Export လည်း တက်နေတယ်။ တစ်ခါ Import မှာမှ ၃ မျိုး ခွဲထားတယ်။ အရင်းအနှီးကုန်စည် capital goods ဆိုတာရယ်၊ နောက် intermediate goods၊ နောက် Consumer goods ပေါ့။ အဲဒီအထဲမှာမှ ဘယ်ဟာတွေကြောင့် Import တွေ တက်လာလဲဆိုတာ တစ်ချက်ကြည့် ရမယ်ပေါ့။ ဖြစ်လာတဲ့ ကုန်သွယ်မှုလိုငွေကို ဘာနဲ့ ဖြည့်ဆည်းမလဲပေါ့။ ဖြည့်လို့ရတာက FDI ပေါ့ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုနဲ့ ဖြည့်လို့ရတယ်။ အဲဒီဟာတွေနဲ့ ကာမိနေသေးတာတော့ ကုန်သွယ်ရေးလိုငွေ များတယ်လို့ ပြောလို့ မရ သေးပါဘူး။ အဲဒီဟာတွေနဲ့ မကာမိတော့ဘူး နိုင်ငံတော်ရဲ့ အရန်ငွေထဲကနေ ထုတ်ပြီးတော့ သွားရတော့မယ် ဆိုရင်တော့ ကုန်သွယ်မှုလိုငွေ ၁ ကျပ်ပြရင်လည်း များတယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။
ထို့နောက် မြန်မာနိုင်ငံသည် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံ ဖြစ်သည့်အတွက် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများတွင် ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိသည့် နိုင်ငံ ခြား ရင်းနှီမြှုပ်နှံမှုအတွက် လိုအပ်သည့် ကုန်ကြမ်းများ တင်သွင်းနေရခြင်းကြောင့် လိုငွေကွာဟချက်သည် ဆက်လက် ရှိနေမည်ဟု စီးပွားရေးပညာရှင်များက သုံးသပ်ကြသည်။

- By CNI
- Category: စီးပွားရေး
- Hits: 864
CNI News
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၅
မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ဖြစ်သည့် ကျင်စန်းကျော့နှင့် လွယ်ဂျယ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် ကျင့်သုံးနေသည့် အစားထိုးယာဉ်မောင်းစနစ် (ရှန်တိန်)ကို ဒီဇင်ဘာလ ၁၃ ရက်နေ့မှ စတင်၍ ဖျက်သိမ်းလိုက်ကြောင်း မူဆယ် နယ်စပ် ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။
ထိုသို့ အစားထိုး ယာဉ်မောင်းစနစ်ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်သည့်အတွက် ကုန်သည်များနှင့် ကုန်ကားသမားများအတွက် အဆင်ပြေကြောင်း၊ ထို့နောက် ကုန်သွယ်မှုများ မြန်ဆန်လာမည် ဖြစ်ကြောင်း မူဆယ်ဆန်စပါးကုန်စည်ဒိုင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
တရုတ်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်ကိုတွေ့ရစဉ် (LIU JIN- GETTY IMAGES)
၎င်းက “ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်ကို ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ရက်နေ့ကစပြီးတော့ အရင်တုန်းကတော့ အစားထိုးယာဉ်မောင်းစနစ် (ရှန်တိန်) နဲ့ သွားလို့ရတယ်။ ဒါပေသည့် ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ရက်နေ့က စပြီးတော့ ဒေသစံတော်ချိန် မနက် ၉ နာရီက စပြီးတော့ အစားထိုး ယာဉ်မောင်းစနစ်ကို ပယ်ဖျက်လိုက်ပြီးတော့ တရုတ်ပြည်ထဲကို ဝင်မယ်ဆိုရင် မိမိကားကို မိမိမောင်းပြီးတော့ ဝင်လို့ရပါပြီ။ ဆေးဖြန်းတာလေးလည်း တော်တော်လေးကို လျှော့လိုက်ပြီ။ ကုန်ဆေးဖြန်းတာ၊ ယာဉ်ကို ဆေးဖြန်းတာ အဲဒါတွေလည်း လျှော့ချလိုက်ပါပြီ။ နောက်တစ်ခါ အစားထိုး ယာဉ်မောင်းစနစ်ကိုလည်း လျှော့ချလိုက်ပါပြီ။ ကိုဗစ်စည်းကမ်းချက်တွေကိုလည်း တော်တော်လေး လျှော့ချလိုက်ပါပြီ။ ကောင်းတာပေါ့။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အစားထိုးယာဉ်မောင်းစနစ် မဟုတ်ဘဲနဲ့ မိမိကားကို မိမိ မောင်းပြီးတော့ အထဲဝင် သွားရ တယ်။ ပစ္စည်းပျောက်တာတွေရှိတယ်။ ကားတွေ တိုက်ခိုက်မိတာတွေ ရှိတယ်။ အဲဒီကိစ္စတွေ ဘယ်သူမှ တာဝန် မယူဘူး။ အဲတော့ မြန်မာပြည်က ကားတွေက အစားထိုး ယာဉ်မောင်းစနစ်နဲ့ မဝင်ဘူး။ မဝင်ဘဲနဲ့ တရုတ်ကားတွေ နဲ့ ကားချိန်းပြီး သွားရတယ်။ အဲဒီအခါကျတော့ ကုန်ကျစရိတ်တွေ အများကြီး ပိုလာတယ်။ အခုကျတော့ မိမိကား ကို မိမိ မောင်းပြီး သွားလို့ရမယ်ဆိုရင် မြန်မာကားတွေက ကိုယ့်ဘာကိုယ် မောင်းလို့ရတဲ့အတွက် မိမိကိုယ်မိမိ တရုတ်ပြည်ထဲကို ဝင်မယ်။ ဒီအတွက် တရုတ်ခေါက်တိုကားနဲ့ ရှန်တိန်ထည့်ရတာ မရှိတော့ဘူး။ ဒီအတွက် စရိတ် တွေ သက်သာသွားတယ်” ဟု ပြောသည်။
ရှမ်းပြည်နယ် ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်တွင် အစားထိုး ယာဉ်မောင်းစနစ်ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်သည်မှာ ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ရက် နေ့က ဖြစ်ကြောင်း၊ ကချင်ပြည်နယ် လွယ်ဂျယ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှာ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်နေ့က ဖျက်သိမ်း လိုက် ခြင်းဖြစ်သည်။
သစ်သီးများ တင်ဆောင်ထားသော ကုန်ကားသမားတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ် (AFP)
သို့သော် ကြံ၊ ပြောင်းနှင့် တခြားသော သီးနှံများ ကုန်သွယ်နေသည့် လောက်ကိုင်ရှိ ချင်းရွှေဟော်နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးတွင် အစားထိုး ယာဉ်မောင်းစနစ်ကို ဖျက်သိမ်းထားခြင်း မရှိသေးပေ။
ကျင်စန်းကျော့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် အစားထိုး ယာဉ်မောင်းစနစ်ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ခြင်းကြောင့် ကုန်သည် အနေဖြင့် ကုန်ကျစရိတ်များ သက်သာလာကြောင်း ဦးမင်းသိန်းက ပြောသည်။
၎င်းက “ကုန်သည်တွေ အတွက်ကျတော့ ခေါက်တိုကား ပြောင်းစရာ မလိုတော့ဘူး။ မြန်မာပြည်ကနေ တင်တဲ့ ဆန်ကားဖြစ်ဖြစ်၊ တွဲကားဖြစ်ဖြစ် တရုတ်ပြည်ထဲကိုမောင်း၊ မောင်းပြီးတော့ တစ်ဖက်နိုင်ငံရဲ့ ဂိုဒေါင်ထဲမှာ သွားချ။ ဒါမှမဟုတ် တစ်ဖက်ကားဝင်းမှာ ကားချိန်းဖြစ်တဲ့အတွက် တရုတ်ကားကို ကားချိန်းတဲ့စရိတ် မကုန်တော့ဘူး။ အလုပ်သမားခတွေ မကုန်တော့ဘူး။ ကားသမားတွေအတွက် တရုတ်ပြည်ထဲကို ကိုယ်တိုင် တိုက်ရိုက်ဝင်တဲ့ အတွက် မောင်းလို့ရတဲ့အတွက် သူတို့ကလည်း ကုန်တင်တဲ့အခါမှာ ဘယ်ဈေး၊ ကျင်စန်းကျော့ ဘယ်ဈေးဆို ပြီးတော့ သူတို့က ဈေးပြောပြီး တင်လို့ရတဲ့အတွက် ကားသမားတွေ အတွက်လည်း အဆင်ပြေတယ်။ ကုန်တင် တွေအတွက်လည်း အဆင်ပြေပါတယ်၊ ဒီစနစ်ကတော့ အစားထိုးယာဉ်မောင်း ဖျက်သိမ်းလိုက်တာ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ထို့နောက် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ထိန်းချုပ်ရေး အကြောင်းပြချက်ဖြင့် ပိတ်ထားသည့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များကို ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ပေးမည်ဆိုပါက နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှု ပို၍ တိုးတက်ကောင်းမွန်လာမည် ဖြစ်ကြောင်း နယ်စပ် ကုန်သည်များက ပြောသည်။
- By CNI
- Category: စီးပွားရေး
- Hits: 733
CNI News
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၅
ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ယခုနှစ် မိုးစပါး အထွက်နှုန်းသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်ထက် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် လျော့ကျသွား ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ စပါးစိုက်တောင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ယခုနှစ်တွင် အထွက်နှုန်းလျော့သွားရခြင်းမှာ မိုးရွာသွန်းမှု နောက်ကျခြင်း၊ မုန်တိုင်းဝင်ရောက်ခြင်း၊ သွင်းအားစု လုံလောက်စွာ အသုံးမပြုနိုင်ခြင်းနှင့် တကျော့ပြန်တိုက်ပွဲများကြောင့်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ စပါးစိုက်တောင်သူများက ပြောသည်။
တောင်သူ ဦးအောင်ကျော်မြက “အခုနှစ် ရခိုင်မှာ စပါးအထွက်နှုန်းက တအားနည်းသွားတယ်။ လျော့သွားတယ်လေ။ အဲဒါကတော့ ဘာကြောင့်လဲဆိုရင် ကျနော်တို့ ဒီမှာ စပါးတွေ ကောက်စိုက်ပြီးတာနဲ့ ဝါဆို ဝါခေါင် မိုးပျော် ရမယ့်အချိန်မှာ မိုးတွေက ရက်ပေါင်း ၄၀ လောက် ရပ်သွားတာပေါ့။ မိုးတွေရပ်သွားတဲ့အခါမှာ ကျနော်တို့ မိုးရေချိန်က ကျနော်တို့ ရခိုင်ဘက်မှာ ပြည့်အောင် မရွာလိုက်တဲ့အတွက်ကြောင့် စပါးတွေက တအားကို ထိခိုက်သွားတာပေါ့နော်။ စပါးဈေးနှုန်းကတော့ အခု ဧည့်မထဆိုရင် တင်း ၁၀၀ ကို ၁၀ သိန်း လောက်ရှိတယ်။ ပေါ်ဆန်းဆိုရင် တင်း ၁၀၀ ကို ၁၃ သိန်းပတ်လည်လောက်ရှိတယ်။ အဲဒီဈေးနှုန်းလောက်နဲ့ အခုဒီဘက်မှာ စပါးတွေတအားလျော့သွားတဲ့အခါမှာ သွင်းအားစုကလည်းများတော့ အရှုံးပေါ်တာပေါ့နော်။ အရင်းတောင် မကိုက်သေးတယ်။ ကျနော်တို့ ရခိုင်လယ်သမားတွေကတော့ အရှုံးကို ဦးတည်ပြီးတော့မှ ဖြစ်သလို ပြန်ပြီးတော့မှ လုပ်ကိုင်နေရတာပေါ့။ ကျနော်တို့မှာတော့ ဘာပဲပြောပြော အရှုံးတွေက တအားပေါ်တယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
စိုက်ခင်းများအတွင်း ရေသွင်းစိုက်ပျိုးနေစဉ်
ဆက်လက်ပြီး အခုလို အရှုံးပေါ်နေသည်တိုင် ၎င်းတို့အနေဖြင့် အခုလို လယ်ယာအလုပ်မှ မလုပ်ကိုင်လျှင် လုပ်ကိုင် စရာ အလုပ်အကိုင်မရှိကြောင်းနှင့် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံနှင့်အခြားသော စိုက်ပျိုး၊မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများမှာလည်း ၎င်းတို့ဘက်တွင် ကြီးကြီးမားမားမရှိတာကြောင့် လယ်ယာကိုသာဖြစ်သလို ဆက်လက် လုပ်ကိုင်နေရပြီး ယခု လောက် အရှုံးပေါ်နေမည်ဆိုလျှင် နောက်နှစ်များတွင် လယ်ကွက်များအား ပြည့်အောင် စိုက်ပျိုးနိုင်ဖို့အတွက် စိန်ခေါ်မှုတွေရှိနိုင်မယ်လို့ ဦးအောင်ကျော်မြက ဆက်ပြောသည်။
ရခိုင်တောင်သူများသည် ယခုနှစ်တွင် မိုးစပါးအား ဧကလျှော့၍ စိုက်ပျိုးခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည့်အပြင် ယခုနှစ် မိုးစပါးအထွက်နှုန်းသည် ယခင်နှစ်ထက် လျော့ကျမည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြသော်လည် တစ်ဧကလျှင် တင်း ၅၀ ခန့် ထွက်ရှိမည်ဟု သုံးသပ်ထားကြခြင်းဖြစ်သည်။
ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က တစ်ဧကလျှင် စပါးတင်း ၆၀ မှ ၈၀ (တောင်း ၁၂၀ မှ ၁၆၀ ခန့်) အထွက်နှုန်းရှိခဲ့သော်လည်း ယခုနှစ်တွင် တစ်ဧက၌ စပါးတင်း ၄၀ (တောင်း ၈၀) ခန့်သာ အထွက်နှုန်းရှိကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ စပါးစိုက် တောင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ၅ သောင်းခန့် ပေးဝယ်ရသည့် ဓာတ်မြေဩဇာ တစ်အိတ်အား ယခုနှစ်တွင် ၁ သိန်းကျော်ဖြင့် ဝယ်ယူခဲ့ရမှု၊ ဒီဇယ်ဆီဈေးနှုန်းမြင့်တက်ခဲ့မှုတို့သည်လည်း စပါးအထွက်နှုန်းလျော့ကျသွားခြင်း၏ အဓိက အကြောင်းတရားများဖြစ်သည်။
စပါးများ ခြွေလှေ့နေစဉ်
ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် မိုးစပါးအထွက်နှုန်းသည် တစ်နှစ်ထက် တစ်နှစ် တိုးလာခြင်းမရှိဘဲ လျော့ကျနေခြင်းဖြင့်သာ ရင်ဆိုင်နေရသည့်အတွက် တောင်သူများအနေဖြင့် စိုးရိမ်စရာတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်လုံးဆိုင်ရာ တောင်သူလယ်သမားသမဂ္ဂမှ ဦးကျော်ဇံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
“အဲဒါကျနော် တော်တော် စိုးရိမ်တဲ့ကိစ္စပဲ။ ဒီဘက်မှာ ရခိုင်ပြည်ဒေသမှာက တော်တော်ဆိုးရွားနေတာက အထွက်နှုန်းလျော့ကျတဲ့အပြင် စိုက်ဧကလည်း လျော့ကျလာတယ်။ စိုက်ဧကလျော့ကျလာတဲ့အတွက် ကုန်ထုတ်လုပ်မှု တစ်ပြည်လုံးအတိုင်းအတာအရ လျော့ကျလာတာကို တွေ့ရတယ်။ နောက်တစ်ခု စနစ်တကျ နည်းပညာအထောက်အပံ့မရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် သူ့ရဲ့ quality ကလည်း ကျဆင်းလာတယ်။ အကုန်လုံးကတော့ အကျမှာပဲ တွေ့နေရတယ်။ ကျနော်တို့တင်ပြတာက ရိုးရိုးရှင်းရှင်းလေးပါ။ တောင်သူတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍက ဝန်ကြီးဌာနလည်းရှိတဲ့အတွက် ဝန်ကြီးဌာနမှာ တာဝန်တစ်ရပ်ရှိနေတယ်။ investment လို့ ပြောတဲ့အခါမှာ ငွေကြေးရှိမယ်၊ သွင်းအားစုတွေရှိမယ်၊ ဒီမျိုးစပါးတွေရှိမယ်၊ စိုက်ပျိုးရေ ရှိမယ်။ အဲဒီကဏ္ဍတွေကို ပြင်ဆင် ပေးဖို့လိုအပ်တယ်။ ဒုတိယက technic ပေါ့နော်။ နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာ ကျနော်တို့ အထောက်အပံ့ပေးဖို့ လိုအပ် တယ်။ နည်းပညာ အားနည်းတာကိုတွေ့နေရတယ် အကုန်။ နောက်တစ်ခု ဈေးကွက်၊ ဈေးကွက်က အာမခံချက်ရှိတဲ့ ဈေးကွက်မဟုတ်ဘူး။ ကုန်သည်တွေ ပွဲစားတွေကြားမှာအဆင့်ဆင့် ဖြတ်တောက်မှုတွေကို တောင်သူတွေက ခံနေရတယ်။ စပါး ၁၀၀ ကို ၁၀ သိန်း ရှိတယ်လို့ သိတဲ့ အခြေအနေမျိုးမှာ တောင်သူတွေ လက်ထဲကို ၇ သိန်း လောက်ပဲ လက်ခံရရှိတဲ့ သဘောရှိတယ်။ အဲဒီ ကဏ္ဍ ၃ ခုလုံးကို တောင်သူတွေ၊ ကုန်သည်ပွဲစားတွေနဲ့ ဌာနပိုင်းဆိုင်ရာ(သို့)အစိုးရ တွေကြားမှာ ထိန်းညှိဖို့ လိုအပ်တယ်ပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
လာမည့်နှစ်တွင် နယ်မြေမတည်ငြိမ်ခြင်း၊ သွင်းအားစုစရိတ်များ အဆမတန်ကြီးမြင့်ခြင်းများ ထပ်မံဖြစ်ပေါ်ပါက စိုက်ဧကမှာ ယခုထက်ပို၍လျော့ကျသွားနိုင်ကြောင်းနှင့် နယ်မြေတည်ငြိမ်ပြီး သွင်းအားစုစရိတ်များလည်း လျော့ကျသွားပါက စိုက်ဧကမှာ တိုးလာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ စပါးစိုက်တောင်သူများက ပြောသည်။
ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ယခုနှစ် မိုးစပါးအား ဧက ၁၂ သိန်းအနက် ၉ သိန်း ဝန်းကျင်ခန့်သာ စိုက်ပျိုးခဲ့ကြပြီး မုန်တိုင်း ကြောင့် ပျက်စီးသွားသည့် ဧက ၁ သိန်းဝန်းကျင်ခန့်ရှိကြောင်းနှင့် လက်ရှိတွင် ရခိုင်တစ်ပြည်နယ်လုံး အတိုင်း အတာဖြင့် စပါးအားလုံး မရိတ်သိမ်းရသေးသည့်အတွက် စုစုပေါင်း စပါးအထွက်နှုန်း တင်းမည်မျှထွက်ရှိသည်ကို မသိရသေးကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်လုံးဆိုင်ရာ တောင်သူလယ်သမားသမဂ္ဂမှ သိရသည်။