CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၁

ပြည်တွင်းရွှေဈေးနှုန်း တစ်ကျပ်သား သိန်း ၃၀ ကျော်လာသည့်အတွက် ဈေးကွက် တည်ငြိမ်စေရန် မန္တလေးတိုင်း ဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်အသင်းမှ အရောင်းအဝယ်ကို ၁ ပတ် ရပ်နားလိုက်သော်လည်း ရွှေဈေးကွက်အပေါ် သက်ရောက်မှု ရှိလာမည် မဟုတ်ကြောင်း ပြည်တွင်းရွှေလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသူများက ပြောသည်။

ရွှေဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်စေရန်အတွက် အရောင်းအဝယ် ရပ်နားခြင်းကို ယခင်ကလည်း လုပ်ဆောင်ခဲ့မှုများ ရှိခဲ့ ကြောင်း၊ ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့် သက်ရောက်မှု မရှိနိုင်ကြောင်း ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသုံးသပ်သူ ကိုနေလင်း က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တည်ငြိမ်လာတယ်ဆိုတာ သူက ဘယ်အနေအထားကို ပြောတာလဲဆိုတာ မေးခွန်းထုတ်ရမယ်။ တည်ငြိမ် တယ်ဆိုတာ ဈေးကျသွားတာကို ပြောတာလား၊ အရောင်းအဝယ် အေးတာကို ပြောတာလား၊ ဈေးမလှုပ်ဘဲ ဒီနား မှာပဲ ငြိမ်နေတာကို ပြောတာလား၊ တည်ငြိမ်တယ်ဆိုတာ ဘာကို ရည်ရွယ်မှန်းလည်း မသိဘူး။ ရွှေဈေး တည်ငြိမ် ရေးပဲ ပြောတာ ဒါပေမယ့် ငြိမ်ပြီးရင် ပြန်ပြီး တက်လာမှာလား။ ဒုံရင်းက ဒုံရင်းပါပဲ ဒါတွေက အခုမှလည်း လုပ်ဖူး တာ မဟုတ်ပါဘူး၊ အရင်ကလည်း လုပ်ဖူးပါတယ်၊ အရင်ကလည်း ဒီလိုမျိုးတွေက လုပ်ဖူးတယ်ဆိုတော့ မထူး တော့ပါဘူး။ သိပ်ပြီးတော့ သက်ရောက်မှုတော့ ရှိမှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

လက်ဝတ်ရတနာ ဒီဇိုင်းများကိုတွေ့ရစဉ်

မေလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် အကယ်ဒမီ မီးလင်းရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင် ငွေကျပ် သိန်း ၃၀၆၀၀၀၀ ကျော် ဖြစ်ပေါ်နေ ခြင်းကြောင့် ဈေးကွက်ကို ထိန်းချုပ်သည့်အနေဖြင့် ရွှေအရောင်းအဝယ်ကို ၁ ပတ် ရပ်နားလိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ လာမည့် ဇွန်လဆန်းပိုင်းတွင် ဈေးနှုန်း မတည်ငြိမ်သေးပါက အရောင်းအဝယ် ပြုလုပ်မည် မဟုတ်သေးကြောင်း မန္တလေး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်အသင်းမှ ပြောထားသည်။

လက်ရှိတွင် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်နေပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်း ရွှေဈေးကွက်အတွင်း ဝယ်လိုအားနှင့် ရောင်းလိုအားသည် အပြောင်းအလဲ မရှိနိုင်သေးကြောင်း ရွှေလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဈေးကွက်မှာက ဝယ်လိုအား၊ ရောင်းလိုအား မမျှတာတွေနဲ့ နောက်တစ်ခုက ဈေးတွေက ကမောက်ကမ တွေ ဖြစ်နေတော့ ဈေးကို ငြိမ်သွားအောင်လို့ ခဏ ရပ်ဆိုင်းထားတာပါ။ ဒါနဲ့ ပတ်သက်လို့တော့ တအားကြီး အပြင်မှာတော့ အရမ်းကြီး side effects တော့ အရမ်းကြီး မရှိနိုင်ပါဘူး။ အခု အခြေအနေက ကမ္ဘာ့ဈေးလည်း ငြိမ်သွားပြီဆိုတဲ့ အတွက်ကြောင့် သိပ်ပြီးတော့ ဝယ်လိုအား၊ ရောင်းလိုအား မပြောင်းနိုင်သေးဘူးလို့ မြင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

မေလ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်တွင်းရွှေဈေးနှုန်းသည် အကယ်ဒမီ မီးလင်းရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင် ငွေကျပ် ၃၀၄၈၀၀၀ ဖြစ်ပေါ်နေပြီး ပြီးခဲ့သည့်နေ့ထက် ငွေကျပ် ၂ သောင်းခန့် ကျဆင်းနေသည်ကို တွေ့ရသည်။

ရွှေလုပ်ငန်း တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

မိုးရာသီကာလ ရောက်ရှိတော့မည် ဖြစ်သည့်အတွက် ဈေးကွက်အတွင်းသို့ ရွှေကုန်ကြမ်းဝင်ရောက်မှု နည်းမည် ဖြစ်ပြီး အရောင်းအဝယ်များလည်း ဆက်လက်၍ အေးနိုင်သည်ဟု ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသူများက သုံးသပ်နေကြသည်။

ရွှေဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်စေရန်အတွက် ရွှေဈေးကစားသူများကို ရှောင်တခင် အရေးယူမှုများ ရှိသော်လည်း သက်ရောက်မှု မရှိကြောင်း သိရသည်။

အလားတူ ကျပ်ငွေတန်ဖိုး ဖောင်းပွမှု၊ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းနှင့် ဒေါ်လာ အရောင်းအဝယ် အခက်အခဲများကို အကြောင်းပြ၍ ရွှေဈေးကွက်ကို အသုံးချမှုများ ရှိနေခြင်းကြောင့် ရွှေဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်မှု မရှိဘဲဖြစ်နေသည်ဟု ရွှေ လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၁

မြန်မာကျပ်ငွေ စက္ကူအတုများကို လူမှုကွန်ရက် ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်ပေါ်၌ ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် အရောင်းအ၀ယ် ပြုလုပ်နေသည်မှာ တစ်နေ့ထက်တစ်နေ့ ပိုမိုများပြားစွာ တွေ့မြင်နေရသည့်အတွက် ၎င်းတို့ကို အသွင်ယူ ဖမ်းဆီး စစ်ဆေး ခြင်းများ ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ဥပဒေရေးရာ အသိုင်းအ၀ိုင်းနှင့် စားသုံးသူပြည်သူများက CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

ငွေစက္ကူရောင်းသူများ၏ ရေးသားဖော်ပြချက်များအရ ၎င်းတို့အနေဖြင့် ငွေတုများကို ထိုင်းနိုင်ငံထုတ် စက်ဖြင့် ၉၈ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါး အစစ်နှင့်တူအောင် ပြုလုပ်ထားကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ဝယ်ယူသုံးစွဲသူမှ ထုတ်ဖော်မပြောလျှင် အတုမှန်းပင် မသိနိုင်ကြောင်း၊ ဘဏ်များက လွဲ၍ တခြားသော နေရာစုံတွင် အသုံးပြုနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

တရားလွှတ်တော် ရှေ့နေ ဦးအောင်ကျော်က “ ငွေတုတွေက ပေါ်လာတယ်ဆိုပေမယ့် သူတို့က သေချာတော့ စိစစ်ပြီးတော့ မဖမ်းသေးတာပေါ့။ ဗဟိုဘဏ် အက်ဥပဒေအရ သူတို့ကို အရေးယူလို့ ရတယ်။ ပြီးတော့ ရာဇသတ်ကြီး ဥပဒေအရလည်း အရေးယူလို့ ရတယ်။ ပြင်ဆင်ထားတဲ့ ဥပဒေအရ ဆိုရင်တော့ ထောင်ဒဏ်တွေ ကလည်း ပြင်းတယ်။ အဲတော့ တကယ်တန်း အဲဒီငွေတုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အသွင်ယူပြီး ဖမ်းဆီး စစ်ဆေး တယ်ဆိုတဲ့ ကိစ္စတွေ မရှိသေးဘူး။ အဲတာတွေကလည်း သူတို့ကြုံတဲ့ အချိန်ကျမှ ဒီအခြားအမှု တစ်ခုကို ဖမ်းတဲ့ အချိန် ပေါ်လာတဲ့ဟာကိုပဲ စစ်ဆေးတာ ရှိတယ်။ တကယ် လိုက်စုံစမ်းတဲ့ အဖွဲ့အစည်းဆိုတာတော့ မရှိသေးဘူး ပေါ့။ အဲဒီအတွက်တော့ ကြပ်ကြပ်မတ်မတ် လုပ်သင့်တယ်လို့ မြင်တယ်”ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အဆိုပါ ငွေတုများ ဝယ်ယူလိုပါက ကြိုတင်ငွေ လွှဲပေးရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ တရားမ၀င် ရောင်းဝယ်မှု ဖြစ်သဖြင့် ပစ္စည်းရောက်ငွေချေ မရနိုင်ကြောင်း ငွေစက္ကူအတု ရောင်းချနေသူများက ဆိုကြသည်။

ငွေစက္ကူအတုနဲ့အစစ်ကို နှိုင်းယှဉ်ပြသထားစဉ်

စမ်းချောင်းမြို့နယ်မှ ဦးအောင်နိုင်ဦးက “အွန်လိုင်းပေါ်မှာ ငွေတုတွေ လုပ်တယ်ဆိုတာက ဘယ်လိုမှကို ယုံကြည် နိုင်စရာ အကြောင်းမရှိဘူး။ လက်ခံနိုင်စရာ အကြောင်းလည်း မရှိဘူး။ ဒီအလုပ်ဆိုတာ ဥပဒေနဲ့ မကင်းတဲ့ အလုပ်၊ ဥပဒေနဲ့ မကင်းတဲ့ အလုပ်ကို အွန်လိုင်းပေါ်မှာ တင်တယ်ဆိုကတည်းက တင်တဲ့လူတွေကိုလည်း ဘယ်လို နားလည်ရမှန်း မသိဘူး။ ပြီးတော့ သူတို့ ပေးတဲ့ ငွေကြေးတွေကို သွား၀ယ်ပြီး သုံးစွဲတဲ့ လူတွေကိုလည်း ဘယ်လို နားလည်ရမှန်း မသိဘူး။ အမှန်ပြောရ မယ်ဆိုရင်တော့ နှစ်ဦး နှစ်ဖက်စလုံးက ဥပဒေနဲ့ မကင်းလွတ်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

အစိုးရနှင့် ပုဂ္ဂလိက ဘဏ်များကတော့ ဘဏ်သို့ ငွေစု၊ ငွေလွှဲ လာရောက် ပြုလုပ်သူများထံမှ ငွေစက္ကူအတု တစ်ရွက်-နှစ်ရွက်သာ ပါလာလျှင် အပေါက်ဖောက် ဖျက်စီး၍ ဘဏ်မှ သိမ်းဆည်းထားမျိုးဖြင့် ဖြေရှင်းပေး လေ့ရှိကြောင်း သိရသည်။

ငွေစက္ကူအတုနှင့် ပတ်သက်ပြီး ၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ်မှ ပုဒ်မ ၁၀၁ အရ ငွေစက္ကူ အတုမှန်း သိလျှက်နှင့် သုံးစွဲခြင်း ပြုပါက ထိုသူကို ငွေဒဏ်၊ သုံးနှစ်ထက် မပိုသည့် ထောင်ဒဏ် သို့မဟုတ် ဒဏ်နှစ်ရပ်လုံး ချမှတ်နိုင်ကြောင်း၊ ပုဒ်မ ၁၀၂ အရလည်း အတုပြုလုပ်ခြင်း၊ အတုကို ပြည်ပမှ တင်သွင်းခြင်း မပြုရန်နှင့် ဖောက် ဖျက်လျှင် အနည်းဆုံး ထောင်ဒဏ် အနှစ် ၂၀ အထိ ချမှတ်နိုင်ကြောင်း ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၀

ပြီးခဲ့သည့် ကြံရာသီတွင် ကြံဈေးနှုန်း ကောင်းမွန်ခဲ့ပြီး ကြံတစ်တန်လျှင် ၉၆၀၀၀ ကျပ် ရရှိခဲ့သည့်အတွက် ယခုနှစ်တွင် ကြံစိုက်တောင်သူများက ကြံကို ဧကတိုးချဲ့၍ စိုက်ပျိုးလာကြကြောင်း သိရသည်။

ပြည်တွင်း သကြားဈေးနှုန်းသည် တစ်ပိဿာလျှင် ၃၀၀၀ ကျပ် ဖြစ်နေ၍ လာမည့် ကြံရာသီတွင် ကြံဈေးနှုန်း ကောင်းမွန်နိုင်ခြင်းကြောင့် တောင်သူများက ကြံကို တိုးချဲ့စိုက်ပျိုး လာကြကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် စိုက်ထားသည့် ဧကထပ် ထပ်မံတိုးချဲ့၍ စိုက်ပျိုးမှုများရှိကြောင်း စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ကြံစိုက်တောင်သူ ဦးမောင်ဆွေက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီနှစ် တောင်သူ ၂၅၊ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် စိုက်ကြတယ် ထပ်တိုးပေါ့နော်။ တောင်သူက ကြံဈေး ကောင်း တာကိုး၊ သကြားဈေးကောင်းတော့ ကြံဈေးကောင်းတယ်၊ ကြံဈေးကောင်းတော့ တောင်သူတွေက အကျိုးအမြတ် ရှိတော့ စိုက်ကြတာပေါ့နော်။ သကြားကလည်း ၃၀၀၀ ကျော်နေတာကိုး။ အန်ကယ် ကိုယ်တိုင်စိုက်တာ ဧက ၇၀ တိုးချဲ့စိုက်တာ။ အဲတော့ မနှစ်က ၂၃၀၀ ဆိုရင် ဒီနှစ်က ၃၅၀၀ ရရှိမယ် ကြံတန်ချိန်ပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ကြံစိုက်ပျိုးမှုနှုန်းများ တိုးလာသည့်အတွက် သကြားစက်ရုံ အသစ်များလည်း တိုးချဲ့လာမှုများ ရှိကြောင်း၊ ယခုနှစ် တွင် ရှမ်းပြည်နယ် (မြောက်ပိုင်း)၌ သကြားစက်ရုံ ၂ ရုံနှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှာ ၁ ရုံ တိုးချဲ့မှုများ ရှိကြောင်း သကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းထံမှ သိရသည်။

ကြံကို ကျိုချက်နေစဉ်

ထို့နောက် ယခုနှစ်တွင် သကြားဈေးနှုန်း ကောင်းမွန်နေသည့်အတွက် လာမည့် ကြံရာသီတွင်လည်း ကြံဈေးနှုန်း သည်လည်း ပြီးခဲ့သည့် ကြံရာသီဈေးနှုန်းထက် ပို၍ ရရှိနိုင်သည်ဟု သကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးဝင်းဋ္ဌေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “များကိုများမှာ စက်ရုံကလည်း အသစ်တွေက ထွက်လာမှာ။ အသစ်က ၂ လုံး လည်မှာ။ အဲတော့ ကြံက ကြိုပြီး စိုက်ထားတဲ့ ဟာတွေကလည်း လာမယ့်နှစ်မှာ ခုတ်သိမ်းနိုင်မှာ။ တောင်သူတွေက ဒီအချိန်မှာ မိုးရွာတဲ့ အချိန်မှာ မြေဩဇာ ကျွေးတာတို့၊ ပေါင်းရှင်းတာတို့ တကယ်ကို ကြံအထွက်တိုးအောင် လုပ်ထားမယ်ဆိုရင် ပိုမို အကျိုးရှိမှာပေါ့။ ဒါကို အာရုံစိုက်သင့်တယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။ ဒီနှစ်နဲ့ အခုလက်ရှိ သကြားဈေး အခြေအနေအရ ဆို ဒါ့ထက် ကြံဈေးထက်တော့ မလျော့ဘူးပေါ့နော် အဲဒီထက် ပိုဖို့ပဲ ရှိတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ကြံစိုက်တောင်သူများအတွက် သကြားစက်ရုံများက စိုက်ပျိုးမှု ဧကအလိုက် ဓာတ်မြေဩဇာနှင့် စိုက်ပျိုးစရိတ် ချေးငွေများကို ထုတ်ချေးပေးခြင်းကြောင့် တောင်သူများသည် ပို၍ စိုက်ပျိုးမှု လုပ်နိုင်ခဲ့သည်ဟု စစ်ကိုင်းတိုင်း ဒေသကြီးမှ ကြံစိုက်တောင်သူများထံမှ သိရသည်။

ကြံစိုက်ခင်းကိုတွေ့ရစဉ်

ယခုနှစ်တွင် တန် ၁၀၀၀၀ နှင့် တန် ၅၀၀၀ ကို ကြိတ်ခွဲမည့် သကြားစက်ရုံအသစ် ၂ ရုံ လည်ပတ်မည် ဖြစ်သည့် အတွက် ကြံစိုက်ပျိုးမှုနှုန်းသည် ထိုသကြားစက်ရုံ လည်ပတ်မှုအပေါ် မူတည်၍ ကြံတန်ချိန်သည် ၁၅ သိန်းမှ ၁၇ သိန်းအထိ တိုးလာမည်ဟု သကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းက ခန့်မှန်းထားသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကြံကို စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ရှမ်းပြည်နယ် (မြောက်ပိုင်း)တို့တွင် အများဆုံး စိုက်ပျိုးကြ ကြောင်း၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးနှင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် အနည်းငယ် စိုက်ပျိုးလျက် ရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၀

နိုင်ငံတော် အစိုးရမှ ပြည်ပသို့ ရွှေတင်ပို့မှု လုပ်ငန်းများအတွက် ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန် နှစ်ရာခိုင်နှုန်း သတ်မှတ်ထား ခြင်းကို ဖြေလျှော့ပေးရန် မြန်မာနိုင်ငံ ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ်မှ သက်ဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာနများသို့ တင်ပြ တောင်းဆိုထားကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ် တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဦးကြည်စိန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန် နှစ်ရာခိုင်နှုန်းကို ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအနေနဲ့ ကုန်ပစ္စည်း တင်ပို့ချိန်မှာ ကြိုတင် ပေး ဆောင်ရမှာ ဖြစ်သဖြင့် လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်ရန် အခက်အခဲတွေ ရှိတယ်။ ကျနော်တို့ ရွှေတစ်ကျပ်သားကို ယနေ့ ပေါက်စျေးနဲ့ ထားပါ ၂၉ သိန်းပေါ့၊ ကျနော်တို့က 1 percent ဆိုရင် နှစ်သောင်းနဲ့ကိုးထောင်၊ 2 percent ဆိုရင် ငါးသောင်းအထက် ဖြစ်နေပြီ ရွှေတစ်ကျပ်သား ရွှေအတုံးအခဲကို ရောင်းဝယ်တဲ့ အချိန်မှာ အဲဒီလောက် အကျိုး အမြတ် မရှိဘူး။ အဲတော့ ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန် နှစ်ရာခိုင်နှုန်းကို နှစ်ချုပ်ဝင်ငွေခွန် အဖြစ်သာ ကောက်ခံဖို့အတွက် ကျနော်တို့ အကြံပြုထားတယ်” ဟု ပြောသည်။

ရွှေလာဝယ်သူများကို တွေ့ရစဉ်

ရွှေတင်ပို့သည့် လုပ်ငန်းရှင်များ၏ အမြတ်အစွန်းသည် တစ်ရာခိုင်နှုန်းပင် မပြည့်သဖြင့် ပြည်တွင်းအခွန်များ ဦးစီးဌာနနှင့် အကောက်ခွန် ဦးစီးဌာနတို့မှ တင်ပို့သည့် ကုန်ပစ္စည်း၏ တန်ဖိုးအပေါ်တွင် ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန် နှစ်ရာခိုင် နှုန်း သတ်မှတ်ထားခြင်းကြောင့် လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ရန် အခက်အခဲများနှင့် ကြုံတွေ့နေရကြောင်း ရွှေလုပ်ငန်းရှင် များက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် အစိုးရမှ ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန် နှစ်ရာခိုင်နှုန်းအား တင်ပို့ချိန်တွင် ပေးဆောင်ရမည့် အစား နှစ်ချုပ် ဝင်ငွေခွန် ကောက်ယူခြင်းဖြင့် ဆောင်ရွက်ပေးပါက လုပ်ငန်းများ ပိုမိုလုပ်ကိုင် ဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ရွှေဆိုင် တစ်ဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ရွှေတင်သွင်းခြင်းနှင့် တင်ပို့ခြင်း လုပ်ငန်းစဥ်များအတွက် ရွှေအလေးချိန်နှင့် စံချိန်စံညွှန်း သတ်မှတ်မှု၊ ပြည်ပမှ တင်သွင်းမှုအတွက် ရွှေကို ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း အကောက်ခွန် ပေးဆောင်ရခြင်းကို နှစ်ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် လည်းကောင်း၊ လက်ဝတ်ရတနာကို သုံးဆယ်ရာခိုင်နှုန်းအစား သုံးရာခိုင်နှုန်းမှ ငါးရာခိုင်နှုန်းဖြင့်လည်းကောင်း သတ်မှတ်ကောက် ခံပေးရန် တင်ပြထားကြောင်း သိရသည်။

ယခုအစိုးရအနေဖြင့် ရွှေနှင့် ငွေကြေးစျေးကွက် စောင့်ကြည့်ထိန်းသိမ်း ကြပ်မတ်ရေးလုပ်ငန်း ကော်မတီ ဖွဲ့စည်း ပြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံ ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းနှင့် ပူးပေါင်း၍ ပြည်တွင်း ရွှေစျေးကွက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် Gold Exchange Center ကိုလည်း ဖော်ဆောင်ပေးလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၉

ပြည်တွင်း ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ခရီးသွားဝင်ရောက်မှု နည်းပါးခြင်း၊ ဟိုတယ်ဝန်ဆောင်မှုအတွက် ကုန်ကျစရိတ်များပြားလာခြင်းများကြောင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းကို ဆက်လက် မလုပ်ကိုင်လို၍ ပြန်လည်ရောင်းချ ခြင်းများ စံချိန်တင် မြင့်တက်လာကြောင်း ဟိုတယ်လုပ်ငန်း အသိုင်းအဝိုင်းမှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက “ ပြည်ပကနေ ဝင်ရောက်မှုက တော်တော်လေးကို ကျဆင်းသွားတယ်။ နောက် ပြည်တွင်းခရီးသွားတွေအနေနဲ့က သင်္ကြန်ရယ်၊ သီတင်းကျွတ်ရယ်၊ ဒီဇင်ဘာရယ် အဲ့လေးလမှာ သွားနေကြတယ်။ အမြဲတမ်းသွားနေတာ မဟုတ်ဘူး။ ဥပမာ- ပုဂံက ဟိုတယ်တွေဆို အဲဒီအချိန်လေးကိုပဲ မျှော်ပြီး လုပ်နေကြတာလေ။ စိန်ခေါ်မှုက လျှပ်စစ်မီးက ပုံမှန်မရှိတဲ့အတွက် ဒီဇယ် generator တွေနဲ့ ran နေရတဲ့ဟာမျိုးတွေကျတော့ ကုန်ကျစရိတ်က အရမ်းထောင်းလာတာပေါ့။ အဲဒီလို အခြေအနေမျိုးတွေ ရှိတဲ့အခါကျတော့ ဟိုတယ်ပိုင်ရှင် တချို့ ကလည်း သူတို့ ဟိုတယ်ကို ဆက်ပြီးတော့ လည်ပတ်ဖို့ အခက်အခဲရှိလာတဲ့အခါကျ ရောင်းဖို့ကြိုးစားကြတဲ့ ဟာမျိုးတွေလည်း ရှိလာကြတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

Covid- 19 ဖြစ်ခဲ့သည့် နောက်ပိုင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းနှင့် ဆက်စပ်လုပ်ငန်းများမှာ တုံ့ဆိုင်းလုနီးပါး ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဟို တယ်လုပ်ငန်းများအတွက် ရေရှည်ရပ်တည်ရန် ခက်ခဲလာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် လျှပ်စစ်မီး ပုံမှန်မရရှိ သဖြင့် ဒီဇယ်စက်များကို အားကိုးလည်ပတ်နေရသကဲ့သို့ ၀န်ဆောင်မှုများအတွက်လည်း ကုန်စျေးနှုန်း ကြီးမြင့်မှု က လုပ်ငန်းဆက်လက်ရပ်တည်ရန် စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ် ဖြစ်လာကြောင်း သိရသည်။

“ဟိုတယ်တွေ အများအားဖြင့် ဘဏ်ချေးငွေနဲ့ လည်ပတ်ကြတာ များတယ်။ ဘဏ်မှာ အပေါင်ပစ္စည်း ပေးပြီးတော့ ဘဏ်ချေးငွေနှင့်လုပ်ငန်း လည်ပတ်ကြတာများတဲ့အခါကျတော့ ဘဏ်အတိုးတွေ သူတို့ မပေးနိုင်၊ နောက်တော့ ခရီးသွားဧည့်သည် မရောက်လာတဲ့အတွက် သူတို့မှာပေးဖို့ ပိုက်ဆံ မရှိဘူး။ ဘဏ်က ရပ်ထားတာ မဟုတ်ဘူးလေ။ လုပ်ငန်းသာ ရပ်ထားရတာ။ ဘဏ်တိုးတွေ ပေးရတယ်။ တချို့ဟိုတယ်တွေဆိုရင် ဘဏ်ကို အတိုးမပေးနိုင်လို့ ဘဏ်ကို ရောင်းလိုက်ရတဲ့ဟာမျိုးတွေ၊ ပြီးတော့ အခြားလုပ်ငန်းရှင်တွေ အခြားအဖွဲ့အစည်းတွေကို ပေးချင်လို့ လျော့စျေးနဲ့ ရောင်းရတဲ့ဟာမျိုးတွေ။ ဟိုတလောက လွိုင်ကော်ကဆိုရင် သူ့ဟိုတယ်ဆို အများကြီးတန်တဲ့ အခါမှာ ရှစ်ထောင်နဲ့ရောင်းလိုက်ရတဲ့ အနေအထားတွေ ရှိတယ်” ဟု ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းမှ တာ၀န်ရှိသူ တစ်ဦးက ပြောသည်။

ချောင်းသာကမ်းခြေရှိ ဟိုတယ်တစ်ခု၏ အလှ

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနှင့် ဟိုတယ်အလုံးပေါင်း ၃၀၀ ခန့် ရောင်းချရန် ကမ်းလှမ်း မှုများ ရှိနေပြီး၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ဟိုတယ်အလုံးပေါင်း ၁၀၀ ခန့် ရောင်းရန်ပြင်ဆင်ထားသည်ကို တွေ့ရသည်။ ပုဂံ၊ ငွေဆောင်၊ ချောင်းသာ၊ ငပလီ၊ ရှမ်းပြည်နယ် အင်းလေးဒေသတို့၌ ဟိုတယ် အရောင်းကမ်းလှမ်း မှု အများအပြားရှိနေခြင်း ဖြစ်သည်။

စျေးနှုန်းများအနေဖြင့် ဟိုတယ်အနေအထားအလိုက် 2 star, 3 star, 4 star များဖြစ်သောကြောင့် အနည်းဆုံး ကျပ်သိန်းပေါင်း ခြောက်သောင်းတန်မှ အများဆုံး ကျပ်သိန်းနှစ်သိန်းခွဲ၀န်းကျင်အထိ စျေးခေါ်ထားသည်ကို တွေ့ရသည်။

“အခု MHA က သူတို့ရဲ့ အသင်း၀င်ထားတဲ့ ဟိုတယ်တွေကို ပြန်လည်ပတ်နိုင်အောင်လို့ ဘဏ်တွေမှာ သူတို့က recommend နဲ့ပေါ့။ သူတို့ ပြန်လည်ပတ်ဖို့ ဒီချေးငွေလေး ပြန်ပေးဖို့။ ဒါပေမယ့် ဖြစ်တဲ့ပြဿနာက ဘာလဲဆို တော့ အစောပိုင်းမှာ ဘဏ်တွေမှာ လုပ်ငန်းရှင်တွေက အပေါင်ပစ္စည်းအနေနဲ့ ထားခဲ့ကြတာ။ နောက်တစ်ခေါက် ဒီဘဏ်တွေမှာ အပေါင်ပစ္စည်းက ပေးရင်၊ ပထမဘဏ်မှာ ပေးပြီးသွားပြီ။ ဂျာအေးကို သူ့အမေ ရိုက်သလို လည် နေတာ။ recommend မဟုတ်ဘူးပေါ့။ သူတို့အပေါင်ပစ္စည်းတွေ နောက်ဘဏ်တွေကို မပေးနိုင်တဲ့အခါကျတော့” ဟု ဟိုတယ်ခရီးမှ တာ၀န်ရှိသူက ဆက်ပြောသည်။

အချို့ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းလျော့နည်းလာသည့် အ‌ခြေအနေကြောင့် ပြန်လည် ရောင်းချကြခြင်းဖြစ်ပြီး၊ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်း၊ သွင်းအားစုလုပ်ငန်း၊ စားသောက်ဆိုင်လုပ်ငန်းများနှင့် အခြားနိုင်ငံရှိ ခရီးသွားလုပ်ငန်းများတွင် သွားရောက်ရင်းနှီးလုပ်ကိုင်နေခြင်းများလည်း ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၉

ထိုင်းတွင် မြန်မာအပါအဝင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများသည် အထောက်အထား စာရွက်စာတမ်းများ ပြုလုပ်ရာတွင် ကုန်ကျစရိတ် အဆမတန်ပေးရသဖြင့် လာမည့် ထိုင်းအရပ်သားအစိုးရသစ် လက်ထက်တွင် အဆိုပါနှုန်းထားများ လျော့နည်းသွားနိုင်ကြောင်း ထိုင်းရှိအလုပ်သမားအရေးကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက သုံးသပ်သည်။

သို့သော် လက်ရှိယာယီအစိုးရလက်ထက်တွင် ထိုပြဿနာများအား ဖြေရှင်းနိုင်မည်မဟုတ်သေးကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အစိုးရသစ်တစ်ရပ်တက်လာချိန်တွင် ဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ်လက်ထက်တွင် တာဝန်ယူခဲ့သည့် ထိုင်း အလုပ်သမား ဝန်ကြီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူများသည် အပြောင်းအလဲများရှိလာနိုင်ကာ အလုပ်သမားအရေး မူဝါဒပိုင်းတွင် ကုန်ကျ စရိတ်များ လျော့ကျသွားမည်ဟု မျှော်လင့်ကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေး နေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ညွန့်ပေါင်းပါတီအဖွဲ့ဝင်များ(ဓါတ်ပုံ-Getty Images)

“ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အခုတက်တဲ့ အနိုင်ရပါတီဟာ သူကိုယ်တိုင်က ရိုးရိုး ရပ်ကွက်စကားနဲ့ပြောရရင် ပရဟိတလုပ်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၊ လူ့အခွင့်အရေးလုပ်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့အတွက် နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမားတွေကို သူ့အနေနဲ့ လုံးဝကို စာနာလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်တယ်။ သူတို့ ထိုင်းနိုင်ငံသားတွေ တော်တော် များများရော ဒီလုပ်ငန်းရှင်တွေအပါအဝင်ပေါ့ လွန်ခဲ့တဲ့ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန တာဝန်ယူတဲ့ လက်ထက်မှာ ပုဒ်မ ၅ နဲ့ ၂၀၂၂ ဩဂုတ်လမှာ လုပ်ပေးတဲ့ ဘတ်နဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ဒီပါတီကို လူ့အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားတဲ့ ဒီ အဖွဲ့အစည်းကို တိုင်စာတွေရေးတယ်။ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအပါအဝင် နိုင်ငံခြားသား ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေအပေါ်မှာ ဂုတ်သွေးစုပ်တယ်ပေါ့ ဝန်ကြီးချုပ်အဟောင်းရဲ့ နာမည်တပ်ပြီး ပြောကြတာရှိတယ်။ ၂၀၂၂-၂၃ ကြားကာလမှာဆိုရင် တစ်နှစ်တည်းမှာ နှစ်ကြိမ်သက်တမ်းတိုးရလို့ ဘတ် သုံး၊ လေးသောင်း ကုန်တဲ့ အခြေအနေထိတောင်မှ ရှိခဲ့တယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ အရပ်သားအစိုးရလက်ထက် ဝန်ကြီးဌာန အားလုံးကို တာဝန်ယူ နိုင်သူဆိုရင်တော့ ကုန်ကျစရိတ်တွေ ပိုမိုသက်သာသွားလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်တယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းက ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအခွင့်အရေးကွန်ရက် MWRN သည် ထိုင်းအလုပ်သမားဝန်ကြီး ဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်ထံ သက်တမ်းကုန် MOU အလုပ်သမားများ၏ စာရွက်စာတမ်း သက်တမ်းတိုးမည့် ကိစ္စ၊ စာရွက်စာတမ်းပြုလုပ်ရာတွင် အဆမတန်ဈေးနှုန်းမြင့်မားသည့်ကိစ္စများနှင့် အခြားသော အလုပ်သမားရေး ကိစ္စများအား သွားရောက်ဆွေးနွေးခဲ့ကြသေးသည်။

နေရပ်ပြန်ရန် အခက်အခဲဖြစ်နေသည့် သက်တမ်းပြည့် MOU အလုပ်သမားများရှိသောကြောင့် သက်တမ်းပြည့် MOU သမားများအား နေရပ်ပြန်၍ သက်တမ်းတိုးခိုင်းခြင်းအစား ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း၌ သက်တမ်းတိုး၍ရရန် စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးစေလိုကြောင်းလည်း ဆွေးနွေးခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းခွင်မှ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ(ဓါတ်ပုံ-Getty Images)

MWRNမှ အကြံပေး ဦးအောင်ကျော်က “၃၇၆ နေရာရမှ သူကလုပ်ရမှာ။ အခု ၈ ပါတီပေါင်းတာတောင်မှ မဲလေးက ၃၁၃ လောက်ပဲ ရှိသေးတယ်ဆိုတော့ အများကြီးလိုနေသေးတယ်။ အထက်လွှတ်တော်မှာ ရှိနေတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ အားလုံးကို သူ့သဘောထားအမြင်တွေ ညှိနှိုင်းရမယ်။ ပေါင်းစပ်ရမယ်။ ကိုယ့်ဘက်ကို ပါအောင် လုပ်ရမယ်။ အဲ့ကျမှ သူက ဖြစ်မှာ။ အဲဒီလိုအခြေအနေမျိုးတွေရောက်မှ အစိုးရတစ်ရပ်က ပီပီပြင်ပြင် အမိန့်တွေ ချမှတ်ရမှာ။ ဒါတောင် ဝန်ကြီးချုပ်က သူ့ဘာသာသူ ချရမှာမဟုတ်ဘူး။ လွှတ်တော်ကိုတင်မယ်၊ လွှတ်တော်မှာ မဲခွဲမယ်၊ အားလုံးစီစဉ်ဆုံးဖြတ်ပြီးတော့မှ ဒီလမ်းကြောင်းကောင်းတယ်၊ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေအတွက် လုပ်ကို လုပ်ရမယ်ဆိုတဲ့ အဖြေပေါ်လာမှ ဒါတွေဖြစ်လာမှာ။ ကျနော်တို့ သွားတွေ့ တယ်ဆိုတာက ဒါတွေ တအား ခက်ခဲနေပါပြီဆိုတာကို မီးမောင်းထိုးပြလိုက်တာ။ အဲဒီတော့ သူတို့ကလည်း ဟုတ်ကဲ့ ကျနော်တို့ကလည်း ယာယီအနေနဲ့ အိမ်စောင့်အစိုးရအနေနဲ့ နေထားပေးတာဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကျနော်တို့ဒါကို ဆက်လက်ပြီး အထက်ကိုတင်ပြပေးပါမယ်ဆိုတာမှအပ ကျနော်တို့ မနက်ဖြန်ဘာလုပ်ပေးမယ်၊ သဘက်ခါဘာလုပ်ပေးမယ် ပြောနိုင်တာမဟုတ်ဘူးလေ။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့က သူတို့နှလုံးသားထဲ စွဲသွားအောင် အရင် သွားထောက်ထား ပေးတာ။ စာရွက်စာတမ်းကိစ္စမှအပ ကျန်တဲ့အခက်အခဲက အဲဒီလောက်ကြီးမှ မဟုတ်တာ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အစိုးရအဖွဲ့အသစ်သည် လာမည့် ဩဂုတ်လတွင် အတည်တကျဖြစ်မည်ဟု ယူဆ ပြောဆိုနေကြသော်လည်း အဓိက အနိုင်ရ အတိုက်အခံပါတီနှစ်ခုဖြစ်သည့် Move Forward ပါတီနှင့် ဝန်ကြီးချုပ် ဟောင်း သက်ဆင်၏ သမီးဖြစ်သူပါဝင်သည့် ဖြူးထိုင်းပါတီတို့အကြား တင်းမာမှုများ ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၉

ရခိုင် - ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကုန်သွယ်ရေးသည် လက်ရှိတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားသုံးငွေ လိုအပ်ချက်ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှတဆင့် ကုန်စည်မှာယူမှုများ လျော့ကျလာနေသည့်အတွက် နှစ်နိုင်ငံ အစိုးရအဖွဲ့မှ တာဝန်ရှိသူများ ဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းကြရန် လိုအပ်သည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ကုန်သွယ်ရေးသည် လက်ရှိတွင် တစ်ဖက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှ ကုန်စည်မှာယူမှသာ တင်ပို့နေရသည့် အခြေအနေ ဖြစ်နေပြီး ကုန်သွယ်မှုအနေဖြင့် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သာ ရှိတော့ကြောင်း မောင်တောကုန်သည် ဦးသန်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ငွေကြေးကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကုန်သွယ်မှု အခြေအနေကတော့ အခုတော့ သွားတော့ သွားနေတယ်။ ဟိုဘက်က လိုချင်တဲ့ကုန်ကိုပဲ ယူသွားနေတဲ့ သဘောမျိုး။ အရင်လို ဒီကသွားတာကို လက်ခံတဲ့ သဘောမျိုး မဟုတ်ဘူး။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို အစ်ကိုတို့ ဆို ငါးပို့တာ ကျသွားတယ်ပေါ့။ တစ်ပတ်မှာ ၁ စီး ၂ စီးလောက်တောင် အဆင်မပြေတော့ဘူး။ အရင်ကဆို ၁ လကို အစီး ၃၀ လောက် ပို့တယ်ဆိုရင် အခုက ၁ လမှ ၃၊ ၄၊ ၅ စီးလောက်ပဲ ဖြစ်တော့တဲ့ သဘောပေါ့။ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ဆို ၉၀ လောက် ကျသွားပြီ၊ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပဲ ဖြစ်ထွန်းတဲ့သဘော။ အဓိကကတော့ ကုန်သွယ်ရေးကတော့ ဟိုဘက်က အလိုရှိတာကို ဒီဘက်က ပို့တယ်။ ဟိုဘက်နိုင်ငံက အလိုရှိတယ်ဆိုပေမယ့်လည်း လိုတော့ လိုချင် တယ်၊ ဒါပေမယ့် ပိုက်ဆံတော့ မပေးနိုင်ဘူး နည်းလမ်း မရှိဘူးဆိုတာမျိုး ဖြစ်နေတဲ့အတွက် ဒီနည်းလမ်းကို ဘယ်လို ဖြေရှင်းမလဲဆိုတာ ဒီဘက်နိုင်ငံရဲ့ သက်ဆိုင်ရာ အာဏာပိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ ဟိုဘက်နိုင်ငံရဲ့ ကုန်သွယ်ရေး အသင်းတွေနဲ့ ဆွေးနွေးပြီးတော့ လုပ်မယ်ဆိုရင်တော့ အဖြေတစ်ခုတော့ ရလာမှာပါ။ အစိုးရအနေနဲ့ ဘယ်လိုပုံစံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြမယ်ဆိုတာ အစည်းအဝေးတွေ လုပ်ပြီးတော့ ဖြေရှင်းပေးဖို့ လိုမယ်ပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် နိုင်ငံခြားသုံး အရံငွေ လိုအပ်ချက်ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်ရာ၌ အမေရိကန် ဒေါ်လာဖြင့် ပေးချေနိုင်မှု မပြုလုပ်နိုင်ဘဲ ဖြစ်နေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ၎င်း(ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်)တို့ နိုင်ငံအတွက် အရေးကြီးလိုအပ်သည့် ကုန်စည်များကိုသာ မှာယူမှုရှိကြောင်း၊ ထို့နောက် စစ်တွေနှင့် မောင်တော နယ်စပ်မှတဆင့် ကုန်စည်တင်ပို့မှုများ မရှိသလောက် ဖြစ်နေကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ထို့နောက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် ကုန်သွယ်ရာတွင် ယခင်ကကဲ့သို့ ကုန်သည်အချင်းချင်း တိုက်ရိုက်ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်ရန် အခက်အခဲရှိနေပြီး ကြားခံပွဲစားများ ပေါ်ပေါက်လာနေခြင်းကြောင့် ကုန်သွယ်မှု စရိတ်များ ပိုမို ကုန်ကျနေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ကုန်သည်များက အကျိုးအမြတ် ရရှိမှု နည်းပါးနေပြီး ကုန်သွယ်မှုများကို လျှော့ချလာကြသည်ဟု မောင်တောနယ်စပ် ကုန်သည်ကြီးများအသင်းထံမှ သိရသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့အပြင် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် ကုန်သွယ်မှုဆိပ်ကမ်း အနည်းငယ် ပျက်စီးမှုများ ရှိနေသည်။

လက်ရှိတွင် ကုန်သည်များသည် စစ်တွေနှင့် မောင်တော ဆိပ်ကမ်းများထက် တောင်ကုတ်မှတဆင့် ကုန်စည်များကို တစ်ဖက်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့မှု ပြုနေကြသည်ဟု စစ်တွေမြို့မှ ကုန်သည်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဓိကကတော့ အခုကတော့ ဆိပ်ကမ်းတွေက ပျက်စီးမှုတွေတော့ ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကုန်သွယ်ရေး အပိုင်းကတော့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဆိုရင်တော့ အများအားဖြင့်တော့ နောက်ပိုင်းဆိုရင်တော့ တောင်ကုတ် ချက်ပွိုင့် ကနေပြီးတော့ လာလို့ရှိရင်တော့ ဒီဘက်မှာ အစစ်ဆေးခံရုံပဲ ရှိတယ်ပေါ့လေ သူတို့မှာ။ အဲဒီနည်းလမ်း အတိုင်းပဲ သွားကြမယ့် သူတွေများပါတယ်။ ဒီဘက်မှာ အလုပ်သမား အဓိက အလုပ်သမားတွေပေါ့လေ။ ကုန်တင် ကုန်ချ လုပ်တဲ့ အလုပ်သမားတွေကလည်း အခုက ရှာရတာ တော်တော်လေး ခက်တယ်။ ဘာလို့ဆို သူတို့လည်း နေရ ထိုင်ရတာ နေရာတွေကလည်း အဆင်မပြေကြတော့ အဲဒါမျိုးတွေ ရှိပါတယ်ခင်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင် - ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ တစ်ခုတည်းဖြင့် အဓိက ကုန်သွယ်နေသည့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး တစ်ခုဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် နိုင်ငံခြားသုံးငွေ အခက်အခဲ ဆက်လက် ဖြစ်ပေါ်မည်ဆိုပါက ရခိုင် - ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကုန်သွယ်ရေး ယခုထက်ပို၍ ကျဆင်းသွားနိုင်ကြောင်း၊ ထိုသို့ ကုန်သွယ်ရေး ကျဆင်းမှုမရှိ အောင်ကုန်သည်များ၊ လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် နှစ်ဖက်နိုင်ငံ အစိုးရအဖွဲ့မှ တာဝန်ရှိသူများအနေဖြင့် လျင်မြန်စွာ ဖြေရှင်း ပေးနိုင်ရန် ကုန်သည်များက လိုလားနေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေ ၂၇

တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ဘရာဇီးနိုင်ငံနှင့် တောင်အာဖရိကမှ ပြောင်းများ ၀ယ်ယူခြင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြောင်း စျေးကွက်အတွက် အကျိုးသက်ရောက်မှု မရှိနိုင်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒု ဥက္ကဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ ထွက်ရှိသော ပြောင်းများကို ထိုင်းနိုင်ငံသို့ အများဆုံး တင်ပို့နေရပြီး၊ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ရှမ်းပြည်နယ် ဒေသတွင် ဘိန်းအစားထိုး သီးနှံအဖြစ် စိုက်ပျိုးထားသည့် ပြောင်းအနည်းငယ်ကိုသာ တင်ပို့နေရခြင်း ဖြစ်ရာ တရုတ်စျေးကွက်အတွက် စိုးရိမ်စရာ မလိုကြောင်း သိရသည်။

“တရုတ်နဲ့ အရောင်းအဝယ်က ဘိန်းအစားထိုး ကိုတာ ပေါ့။ နယ်စပ်ဒေသမှာ စိုက်ပျိုးတဲ့ ပြောင်းတွေကို ကိုတာ ဝယ်ယူတဲ့ စနစ်ကလည်း ၁၀ လပိုင်း၊ ၁၁ လပိုင်းလောက်ပဲ ရှိသေးတော့ တရုတ်ကို တိုက်ရိုက်ရောင်းချမှု အားက သိပ်မရှိတဲ့အတွက် သိပ်ပြီးတော့ သက်ရောက်မှု မရှိနိုင်ဘူးပေါ့နော်။ မြန်မာ့ပြောင်းဈေးကွက်ကို ဘာမှ မပြောင်းလဲ နိုင်ဘူး ” ဟု ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြောင်းတင်ပို့မှုမှာ အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ကာလဖြစ်သည့်အတွက် အဓိက တင်ပို့လျက် ရှိနေကြောင်းနှင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့မှုသည် ပြည်တွင်းပြောင်းထွက်ရှိမှု၏ ၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သာ ရှိသည်ဟု သိရသည်။

သို့ရာတွင် တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် မြန်မာ့ပြောင်းကိုလည်း တန်ချိန် အများအပြား ဝယ်ယူရန် ကမ်းလှမ်းမှုများ ရှိနေ ကြောင်း ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်း၊ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း အတွင်းရေးမှူး ကိုစိုင်းဖြိုးလွင်ဦးက ပြောသည်။

“တရုတ်ကို အများကြီး ပို့နေတာ မဟုတ်ဘူး။ တရုတ်ဈေးကွက်က ဈေးမကိုက်သေးတော့၊ ထိုင်းဈေးကွက်ကို မမှီသေးတော့ တရုတ်ကို မပို့နိုင်သေးဘူး။ လက်ရှိကတော့ ကျနော်တို့က ထိုင်းဈေးကွက်ကိုပဲ အားပြုနေတော့ မြဝတီကနေ ထိုင်းသွားတဲ့ ဈေးကွက်ကိုတော့ တစ်ချက် ကြည့်ရမှာပေါ့။ အဲဒီရဲ့ ဈေးနှုန်းကျလာရင်တော့ Impart တစ်ခု ရှိလာမှာပေါ့လေ။ တရုတ်ကတော့ လက်ရှိ အနည်းအကျဉ်းပဲ သွားတာပေါ့လေ။ border ကနေ ဘိန်းအစား ထိုး ကိုတာနဲ့ တန် ၇ သောင်းလောက်တော့ သွားနေတယ်။ အရမ်းနည်းတာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် မြန်မာပြည်ကို ကမ်းလှမ်းနေတဲ့ အနေအထားတော့ ရှိတယ် တန်ချိန်အများကြီး ဝယ်မယ် ဆိုတာမျိုးတော့ ရှိတယ်” ဟု ဆိုသည်။

တရုတ်နိုင်ငံက ပြောင်းဝယ်ယူရာတွင် ကမ္ဘာ့ပြောင်းဈေးနှုန်းနှင့် တွက်ချက်၍ ဝယ်ယူလျှက်ရှိရာ၊ လက်ရှိ မြန်မာ့ ပြောင်းဈေးနှုန်းသည် ကမ္ဘာ့ပြောင်းဈေးနှုန်းထက် မြင့်မားနေခြင်းကြောင့် အနည်းငယ်သာ တင်ပို့နေရခြင်း ဖြစ် သည်။

ပြည်တွင်းမှ ထွက်ရှိသော ပြောင်းများ တရုတ်တင်ပို့မှုတွင် တရုတ်ဘက်မှ တောင်းဆိုသည့် အချက်အလက်များနေ သည့်အတွက် ကုန်သည် အများစုက တင်ပို့မှု မပြုကြခြင်း ဖြစ်ပြီး၊ အဆိုပါ နိုင်ငံသို့ ပြောင်းတင်ပို့မှု လျော့ကျသွား သည်မှာ ၅ နှစ်ခန့်ပင် ရှိနေbပြီဖြစ်ကြောင်း ပြောင်းကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့ပြောင်းကို အရည်အသွေးမြှင့်တင်မှုများ လုပ်ဆောင်နေပြီး အခြားသော အာဆီယံဒေသတွင်း နိုင်ငံများနှင့် ဂျပန်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရန် လုပ်ဆောင်နေကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၆

ရှမ်းပြည်နယ် ကိုးကန့်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသရှိ လောက်ကိုင်မြို့သို့ လာရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မည်ဆိုပါက နယ်မြေလုံခြုံရေး အခြေအနေအား သေချာစွာ သိရှိထားရန်လိုအပ်သလို အသိမိတ်ဆွေရှိပါက ပို၍ အဆင်ပြေ ကြောင်း ဒေသခံနှင့် သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခုနောက်ပိုင်းတွင် လောက်ကိုင်မြို့သို့ လာရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်သူများ ပေါများလာပြီး အသိမိတ်ဆွေမရှိဘဲ ကုမ္ပဏီများ၏ ချိတ်ဆက်မှုဖြင့် လာရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မည်ဆိုပါက ရောင်းစားခံရမှု အဖြစ်များကြောင်း လောက်ကိုင်ဒေသခံ ကိုညီ(အမည်လွှဲ)က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဓိကကတော့ ကုမ္ပဏီချိတ်ဆက်မှုဖြစ်ရင် တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှုရှိတဲ့ ကုမ္ပဏီဆိုရင်တော့ ကောင်းတာ ပေါ့။ တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှု မရှိဘူး သူတို့ဘာသာသူတို့ ချိတ်ဆက်ပြီး လာတယ်ဆိုရင်တော့ လောက်ကိုင်မှာ အဖြစ် အများဆုံးကတော့ ဟိုမှာ ရောင်းစားခံရတာတို့၊ ပြီးတော့ ပြန်ထွက်ဖို့ ခက်ခဲတာတို့၊ လစာမပေးတာတို့ ကြုံတတ်တယ်။ ပြီးရင် အနေကြာတဲ့လူတွေနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့အမာခံတွေ ရှိတယ်ဆိုရင်လည်း ကောင်းတာပေါ့။ အဲဒီလိုမှ မရှိဘဲနဲ့ လာတယ်ဆိုရင်တော့ ဒုက္ခရောက်တဲ့လူများတယ်။ ဒါမှမဟုတ် သူတို့လာလုပ်တယ် ဒီကနေ ကိုယ့်ရဲ့ အသိ မဟုတ်ဘူး ကုမ္ပဏီကခေါ်လို့ လာလုပ်တယ်ဆိုရင် သတိထားရမယ့် အချက်တွေက လစာပုံမှန် ဘယ်လိုရမလဲ၊ ဘယ်နှရက်နေ့ လစာထုတ်တာလဲ၊ ကိုယ့်ရဲ့နားရက်က ဘယ်လောက်ရမလဲ တခါတည်း သေသေချာချာလေး ကိုယ့် ဘက်က မေးနိုင်တယ်ဆိုရင်တော့ အဆင်ပြေတယ်။ ပြီးရင် မရေရာ မသေချာဘဲနဲ့လည်း လောက်ကိုင်ကို မတက် လာစေချင်ဘူး။ လောက်ကိုင်မြို့ရဲ့ အခန်းခတွေက တော်တော်ဈေးကြီးတယ်။ ၁၀ ပေပတ်လည် တစ်ခန်းကို တစ်လကို ယွမ် ၂၀၀၀ ဆို ၈ သိန်းလောက်ရှိတယ် ဒါစားစရိတ် မပါသေးဘူး” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ လောက်ကိုင်မြို့သို့ လာရောက် လုပ်ကိုင်ကြသူထဲတွင် ဗမာလူမျိုး များပြားလာကြောင်းနှင့် နိုင်ငံသား မှတ်ပုံတင်တစ်ခု ရှိရုံဖြင့် လာရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်နိုင်သည့် ဒေသဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရသည်။

လောက်ကိုင်မြို့ကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် ဘာသာစကား ကျွမ်းကျင်ပါက ပို၍ အလုပ်အကိုင် ပေါများပြီး ရရှိသည့် လုပ်ခလစာ ဝင်ငွေမှာလည်း ပိုကောင်းကြောင်း ကိုးကန့်လူမှုဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော် သိရသလောက်ဆိုလို့ရှိရင်တော့ ဒီနယ်မြေ အခြေအနေအရပေါ့နော်။ ပြီးတော့ ဒီဘက်ကလည်း တရုတ်ပြည် border line နဲ့ အရမ်းနီးကပ်နေတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတွေကကြ တော့ တရုတ်စကားနဲ့ တရုတ်စာတတ်ရင်တော့ ပိုပြီးတော့ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းက လွယ်ကူပါတယ်။ လစာလည်း ပိုများတယ်။ ပြီးတော့ အလုပ်မရှားဘူးပေါ့ အလုပ်ကို ရွေးလို့ရတယ်ပေါ့။ ဒီမှာကြတော့ တော်တော် များများ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်တွေရော ပြီးတော့ လုပ်ကိုင်နေကြတဲ့လူတွေ တော်တော်များများက တရုတ်လူမျိုး တွေ ဖြစ်နေတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ဒီမှာကတော့ အဓိက တရုတ်စကား၊ စာပေါ့နော်တတ်လို့ ရှိရင်တော့ ပိုပြီး တော့ အဆင်ပြေပါတယ်။ အလုပ်ကို လုပ်ချင်တဲ့အလုပ် ရွေးလို့ရတာပေါ့။ တကယ်လို့ စကားနဲ့ စာမတတ်ရင်တော့ အလုပ်ကပဲ ပြန်ရွေးရမှာပေါ့။ လက်ရှိ အနေအထားမှာတော့ အောက်ပြည်က (ဗမာတွေပေါ့ ပြောရမယ်ဆိုရင်) အလုပ်သမားတွေက ပိုပြီးတော့ များလာပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

သို့သော် လောက်ကိုင်မြို့သည် လက်ရှိ အနေအထားအရ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများကြောင့် ငြိမ်းချမ်းသည့် ဒေသ မဟုတ်သေးသည့်အတွက် နယ်မြေလုံခြုံရေး အခြေအနေအား အမြဲမပြတ် စောင့်ကြည့်ပြီး သတင်းများ နားစွင့်နေကြရန် လိုအပ်ကြောင်းလည်း ဒေသခံနှင့် သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသူတို့က အကြံပြုသည်။

ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့၀င် တစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

လောက်ကိုင်မြို့၏ အဓိကစီးပွားရေးသည် ကာစီနိုဖြစ်သောကြောင့် အမျိုးသမီးအများစုသည် ထိုလုပ်ငန်းခွင်၌ လုပ်ကိုင်ကြပြီး ဈေးရောင်းကြသူများလည်းရှိကြောင်း၊ အမျိုးသားများအနေဖြင့် ဆောက်လုပ်ရေးအလုပ်၊ ပြည်သူ့ စစ်၊ လုံခြုံရေးအစောင့် စသည့် အလုပ်အကိုင်များကို လုပ်ကိုင်ကြကြောင်းလည်း ဒေသခံနှင့် သွားရောက် အလုပ် လုပ် ကိုင်နေသူများထံက သိရသည်။

အခြေခံလုပ်ခလစာများမှာ ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင်များတွင် တစ်ရက်လျှင် တရုတ်ယွမ်ငွေ ၁၀၀ မှ ၃၀၀ (မြန်မာငွေ လေးသောင်းကျော်မှ တစ်သိန်းကျော်) အထိ ရရှိကာ ကာစီနိုများတွင်မူ တစ်လ လုပ်ခလစာသည် ယွမ်ငွေ ၃၅၀၀၊ ၄၀၀၀ (မြန်မာငွေ ဆယ်သိန်းကျော်) အထိ ရရှိသည့်အတွက်ကြောင့် လာရောက်လုပ်ကိုင်ကြသူ များပြားလာခြင်းဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

လောက်ကိုင်မြို့ အနီးတွင် ကိုးကန့်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့(MNDAA) လှုပ်ရှားလျက်ရှိပြီး လောက်ကိုင်မြို့တွင်း လုံခြုံရေး ယူထားသည့် ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့၊ တပ်မတော်တို့နှင့် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၆

မိုးစပါးစိုက်ပျိုးရာတွင် နွေစပါးစိုက် တောင်သူများကို လုပ်ဆောင်ပေးသည့် အကြွေးစနစ်မျိုး မိမိတို့ကိုလည်း ရောင်းချပေးရန် တောင်းဆိုသွားမည်ဟု လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်းထံမှ သိရသည်။

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ စပါးစိုက် တောင်သူများကို ပြီးခဲ့သည့် နွေစပါးစိုက်ရာသီတွင် အစိုးရက သက်ဆိုင်ရာ ကုမ္ပဏီများနှင့် ပူးပေါင်း၍ အကျိုးတူ လယ်ယာစနစ်ဖြင့် လယ် ၁ ဧကလျှင် ဓာတ်မြေဩဇာ ၂ အိတ်နှုန်းကို အကြွေးစနစ်ဖြင့် ထုတ်ရောင်းပေးခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ပြီးခဲ့သည့် နွေစပါးရာသီတွင် ထုတ်ချေးပေးထားသည့် ဓာတ်မြေဩဇာအတွက် အကြွေးမဆပ်နိုင်သည့် စပါးစိုက်တောင်သူများ ရှိနေသေးကြောင်း၊ အကြွေးကျန်ရှိနေသည့် ပမာဏပေါ် မူတည်၍ ထုတ်ချေးပေးနိုင်မည့် အခြေအနေကို မေးမြန်းသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မိုးစပါးအတွက် ဓာတ်မြေဩဇာ ထောက်ပံ့ပေးရန် တိုင်းအစိုးရအဖွဲ့ ထံ တောင်းဆိုသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

တောင်သူများ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်နေကြစဉ်

၎င်းက “သက်ဆိုင်ရာ၊ ဌာနဆိုင်ရာ၊ အစိုးရအဖွဲ့နဲ့ တွေ့မလို့ဆိုပြီး မတွေ့ဖြစ်သေးဘူး။ ဒါပေမယ့် ဒီဘက်မှာ တချို့ တောင်သူတွေက အကြွေးပြန် မပေးကြသေးဘူး။ မပေးနိုင်ကြသေးဘူး။ အဲဒီလို အခြေအနေပေါ်မှာ ကိုယ့်ဘက်က လူတွေကလည်း အကြွေးဘယ်လောက် ကျန်သလဲ၊ သူတို့ရော ဘယ်လိုလဲဆိုတာကို အဲဒါ တိုင်းအစိုးရအဖွဲ့နဲ့ သွားတွေ့ပြီးတော့ ကြွေးကျန် ဘယ်လောက်ကျန်သလဲ၊ လာမယ့် မိုးစပါးအတွက် ဘယ်လိုဖန်တီး ပေးအုံးမလဲ အဲဒါ လေး သွားမေးဦးမယ်လို့။ မိုးစပါးကိုလည်း အခု နွေစပါးလိုပဲ တတ်နိုင်သလောက် ထောက်ပံ့ပေးဖို့ပေါ့။ ပေးဖို့တော့ အစီအစဉ် ရှိမှာပါ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အဲဒီလိုပေးလိုက်တဲ့အတွက် စိုက်ပျိုးတဲ့သူတွေလည်းပဲ နည်းနည်း အားရှိတာ ပေါ့။ လက်ရှိ စပါးဈေးရော၊ ထောက်ပံ့ ပေးတာရောဆိုရင် တချို့တောင်သူတွေကျတော့၊ ပြေလည်တဲ့ တောင်သူ တွေ ကျတော့ သူတို့မပေးလည်း ဝယ်နိုင်တယ်လေ။ မပြေလည်တဲ့ တောင်သူတွေကျတော့ နဂိုကတည်းက မပြေ လည်၊ အကြွေးတွေ ထူနေတဲ့ တောင်သူတွေကျတော့ သိတဲ့အတိုင်းပဲ ထုတ်ပေးတော့လည်း ယူတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် လည်း ဒီပြင် ကြွေးတွေကို ဦးစားပေးဆပ်တော့ ဒီဘက်ကြွေးလည်း နည်းနည်း ကြန့်ကြာနေတာ ရှိတာပေါ့။ အဲဒီ တော့ ပြေလည်တဲ့ တောင်သူတွေအတွက် အစိုးရ၊ ကန်ထရိုက်လယ်ယာက သိပ်ပြီးတော့ အရေးမကြီးပေမယ့် မပြေလည်တဲ့ တောင်သူအတွက်တော့ အလွန်အရေးကြီးတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မိုးစပါးအတွက် ဓာတ်မြေဩဇာကို မေလလယ်ပိုင်းတွင် အချိန်မီ ထုတ်ချေးပေးနိုင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ သို့မှသာ အသုံးဝင်မည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် နွေစပါးစိုက်ရာသီတွင် တောင်သူများကို ဓာတ်မြေဩဇာများ ထောက်ပံ့သည့်အတွက် စိုက်ပျိုးမှုနှုန်းများ တိုးလာသည့်အပြင် စပါးအထွက်နှုန်းများလည်း တိုးလာကြောင်း၊ ထို့နောက် ယခုနှစ်တွင် နွေစပါးဈေးနှုန်း ကောင်း မွန်သည့်အတွက် တောင်သူများ အကျိုးအမြတ် ရရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ယခု မိုးစပါးတွင်လည်း ဓာတ်မြေဩဇာကို ထောက်ပံ့စေလိုကြောင်း၊ ယခုကဲ့သို့ နှစ်စဉ် ထောက်ပံ့ပေးမည်ဆိုပါက လာမည့် ၂ နှစ်တာ ကာလအတွင်း တောင်သူများတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ကြွေးမြီပြဿနာများ ပြေလည်သွားမည်ဟု ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ဘိုကလေးမြို့နယ်မှ စပါးစိုက်တောင်သူ ဦးအေးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စိုက်ပျိုးရေးခင်းကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “နွေစပါးမှာ အဲဒီလို ထောက်ပံ့လို့ လယ်သမားတွေ ခံသာသွားတာပေါ့။ သူက ဘယ်လိုလဲဆိုတော့ ၁ အိတ် ကို ၁ သိန်းနဲ့လေ၊ သူက စပါးပေါ်မှ ပြန်ပေးရတဲ့ အခါကျတော့ အတိုးမရှိတဲ့ အခါကျတော့ လယ်သမားတွေ တောင်သာ သွားတာပေါ့။ နှစ်တိုင်း အဲဒီလိုလေး ထောက်ပံ့ပေးမယ်ဆိုရင် ဘယ်သူပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အစိုးရကဖြစ်ဖြစ် လယ်သမားကို အဲဒီလိုလေး လုပ်ပေးမယ်ဆိုရင်တော့ နောက်နှစ်နှစ်ပဲ၊ အကြွေးမြီတွေလည်း၊ စိုက်ဘဏ်ကြွေးမြီ တွေ၊ လယ်သမားတွေ နည်းနည်းတော့ ကြွေးမြီလည်း ကျေပြီးတော့ ထူထောင်လိမ့်မယ်လို့ ထင်တယ်။ မိုးစပါး အတွက်ကို ၆ လပိုင်း ၁၅ ရက် နောက်ဆုံးဖြင့် ထောက်ပံ့မယ်ဆိုလည်း မကုန်ခင် ထောက်ပံ့မှ အဆင်ပြေမယ်” ဟု ပြောသည်။

နွေစပါးစိုက်ပျိုးချိန်တွင် ဓာတ်မြေဩဇာကို ၁ ဧကလျှင် ၂ အိတ်နှုန်းဖြင့် ထုတ်ချေးပေးခဲ့သော်လည်း မိုးစပါးသည် နွေစပါးကဲ့သို့ ဓာတ်မြေဩဇာ များစွာ မလိုအပ်သည့်အတွက် ၁ ဧက ၁ အိတ်နှုန်းဖြင့် ထောက်ပံ့ပေးရုံဖြင့် အဆင်ပြေ နိုင်သည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

ဓာတ်မြေဩဇာ အများအပြား အသုံးပြုရန် မလိုသည့် ပေါ်ဆန်းမွှေးစပါး အများအပြား စိုက်ပျိုးရာ ဒေသများဖြစ် သည့် ဘိုကလေးမြို့နယ်၊ မော်လမြိုင်ကျွန်းမြို့နယ်နှင့် ဒေးဒရဲမြို့နယ်များသည် ဓာတ်မြေဩဇာ ထောက်ပံ့မှု မလိုအပ်ကြောင်း သိရသည်။

သို့သော်လည်း ဇလွန်၊ ဟင်္သာတ၊ အင်္ဂပူ၊ လေးမျက်နှာ၊ မြန်အောင်၊ ကြံခင်း၊ ဓနုဖြူ၊ ကျုံပျော်၊ ရေကြည်၊ ကျောင်း ကုန်း၊ အိမ်မဲ၊ ဝါးခယ်မမြို့နယ်များသည် ဧည့်မထစပါး စိုက်ပျိုးကြသည့်အတွက် ဓာတ်မြေဩဇာကို မဖြစ်မနေ အကြွေးစနစ်ဖြင့် ထုတ်ရောင်းပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်းထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၅

အိမ်ခြံမြေ အရောင်းအဝယ်စျေးကွက်တွင် တိုက်ခန်းဝယ်ယူသူများသည် ဘဏ်နှင့် ချိတ်ဆက်၍ အရစ်ကျ စနစ်ဖြင့် ဝယ်ယူမှု ပိုမိုများပြားလာကြောင်း အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင် ဦးဇေယျာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုဆိုရင် တိုက်ခန်းတစ်ခန်း ငှားနေရင် နှစ်သိန်းရှိတယ်။ ဘဏ်ကို တစ်လကို သုံးသိန်းလောက် သွင်းရမယ်ဆိုရင် ဝယ်တဲ့သူအနေနဲ့ကျတော့ နောင်ငါးနှစ်နဲ့ ရှစ်နှစ်လောက်ဆိုရင် ဒီတိုက်ခန်းကို ပိုင်သွား ပြီ။ အဲလိုမျိုး တွက်ပြီးတော့ ဝယ်ကျတာပေါ့။ အဓိကကတော့ လူလတ်တန်းစားတွေ များတယ် higher perchance နဲ့ ဝယ်တာ။ အာမခံ လူနှစ်ယောက်လိုတယ်။ အဲဒီအာမခံ လူနှစ်ယောက်ကလည်း ပိုင်ဆိုင်မှု သေချာခိုင်မာတဲ့သူပေါ့ အိုးပိုင်အိမ်ပိုင်ရှိတဲ့သူက အာမခံပေးရတယ်”ဟု ပြောသည်။

တိုက်ခန်းများကို အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင် ကုမ္ပဏီများနှင့် ဆက်သွယ်၍ ဘဏ်နှင့်ချိတ်ဆက် ဝယ်ယူကြ ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ ကနဦးအနေဖြင့် တိုက်ခန်းတန်ဖိုး၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း ပေးသွင်းရခြင်း ဖြစ်သည်။

ရန်ကုန်မြို့ပြကို တွေ့ရစဉ်

ဘဏ်နှင့်ချိတ်ဆက် တိုက်ခန်းဝယ်ယူရန် များသောအားဖြင့် အိမ်ထောင်စုတစ်ခုတွင် အနည်းဆုံး လစဥ် ဝင်ငွေ ၁၀ သိန်း ပြနိုင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ရိုးရိုးတိုက်ခန်းအတွက် အနည်းဆုံးသုံးနှစ်မှ အများဆုံး ဆယ်နှစ်အထိ၊ ကွန်ဒိုတိုက်ခန်းများအတွက် အနည်းဆုံး ငါးနှစ်မှ အများဆုံး ၂၀ နှစ်အထိ အရစ်ကျ ပြန် လည်ပေးသွင်းနိုင်ကြောင်း အိမ်ခြံမြေအကျိုးဆောင် အသိုင်းအဝိုင်းမှ သိရသည်။

ထို့ပြင် တိုက်ခန်းများကို ပြင်ပ အဆက်အသွယ်များနှင့် ဝယ်ယူခြင်းထက် ဘဏ်နှင့် ချိတ်ဆက် ဝယ်ယူ ခြင်းက ပိုမို အဆင်ပြေသကဲ့သို့ မြေရှင်များနှင့်လည်း ပဋိပက္ခဖြစ်စရာ မရှိတော့ဟု အိမ်ခြံမြေ အကျိုး ဆောင် ဦးဇေယျာက ပြောသည်။

၎င်းက “ဝယ်လည်းဝယ်ကြတယ် တိုက်ခန်းက ဇယားနည်းနည်း ရှုပ်တာပေါ့။ ကိုယ်ဝယ်ပြီး သွားလို့ရှိရင် ပြန်ရောင်းတာ ဖြစ်ဖြစ်၊ ပြန်ငှားတာဖြစ်ဖြစ် အချို့ လောဘကြီးတဲ့ မြေရှင်တွေဆိုရင် ငှားတာတောင် ခု 1 percent တောင်းနေတယ်။ အရောင်းကို 2 percent တောင်းတယ်။ အချို့ဆိုရင် လောဘကြီးပြီး 3 percent တောင်တောင်းတယ်”ဟု ပြောသည်။

အထပ်မြင့် ဆောက်လုပ်နေသော လုပ်သားတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ အနေအထားအရ တိုက်ခန်းဝယ်ယူရန် အိမ်ရာချေးငွေ ထုတ်ပေးသည့် ဘဏ်များမှာ KBZ Bank၊ AYA Bank၊ Yoma Bank၊ CB Bank၊ A.G.D Bank တို့ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ချေးငွေ အတိုးနှုန်းများ အနေနှင့် တစ်နှစ်လျှင် ၁၃ ရာခိုင်နှုန်း သတ်မှတ်ထားပြီး ယခုအခါ ဗဟိုဘဏ်မှ ကြေညာထားချက်အရ ၁၂. ၅ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဆောက်လုပ်ပြီးစီးသည့် တိုက်ခန်းကို ကနဦးငွေ ပေးသွင်းပြီးပါက တက်ရောက် နေထိုင်နိုင် သော်လည်း တိုက်ခန်းနှင့် ပတ်သက်သည့် စာရွက်စာတမ်းများကို သက်ဆိုင်ရာဘဏ်မှ သိမ်းဆည်းထား ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၅

အနိုင်ရပါတီ Move Forward Party (MFP) ခေါင်းဆောင်အနေဖြင့် အလုပ်သမားများ၏ အနိမ့်ဆုံး လုပ်ခလစာ အား ၄၅၀ ဘတ်သို့ တိုးမြှင့်ရန် ဆောင်ရွက်နေမှုများအား မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက ကြိုဆိုကြောင်း CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

Move Forward Party ပါတီ ခေါင်းဆောင် ပီတာသည် မေလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် အနိမ့်ဆုံး လုပ်ခလစာအား ၄၅၀ ဘတ်သို့ တိုးမြှင့်ရန်ကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ ကုန်သည်ကြီးများအသင်း၊ SME နှင့် အလုပ်သမားကောင်စီတို့ဖြင့် ဆွေးနွေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း Thai PBS သတင်းတွင် ရေးသားဖော်ပြထားသည်။

ထိုဆွေးနွေးမှုတွင် အနိမ့်ဆုံး လုပ်ခလစာ နှုန်းထားနှင့် ပတ်သက်၍ တစ်စုံတစ်ရာ ထူးခြားလာနိုင်ကြောင်း MWRN မှ အကြံပေး ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုလက်ရှိမှာလည်း ကျနော်တို့က ၃၅၀ လောက် ရနေရာကနေ ၄၅၀ လောက်အထိ တောင်းသလောက် တော့ ရချင်မှရမယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အားလုံး လုပ်ငန်းရှင်တွေရော ဒီကုန်သည်ကြီးများ အသင်းတွေရော အား လုံး ညှိနှိုင်းပြီး ဆုံးဖြတ်ကြမယ်ဆိုရင်တော့ တက်တော့တက်လာနိုင်တယ်။ သို့သော် တောင်းသလောက်ကတော့ တော်ရုံလောက် လုပ်ငန်းရှင်ကြီးတွေနဲ့ ကုန်သည်ကြီးများတွေကလည်း သူတို့ မပေးနိုင်ဘူး။ ဘာလို့ဆို သူတို့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လုပ်ကိုင်နေတဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တွေဘက်က လိုက်နိုင်စွမ်း မရှိဘူး။ သူတို့ရဲ့ အကျိုးအမြတ်အတွက် လည်း တအားကြီး လျော့ပါးသွားနိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ သူတို့က ပေးမှာမဟုတ်ဘူး။ အတင်းအဓမ္မ မပေး မဖြစ်ပေးရ မယ် ဆိုပြီး အမိန့်တွေ ဘာတွေထုတ်ရင်လည်း ဆိုးကျိုးက ဘာတွေဖြစ်သွားနိုင်လဲဆိုတော့ လုပ်ငန်းရှင်တွေ ကိုယ် တိုင် အလုပ်ကို ဆက်မလုပ်ဘဲနဲ့ ရပ်တန့်သွားမယ်ဆိုရင် လုပ်သားတွေရဲ့ အလုပ်လက်မဲ့ လက္ခဏာ ပေါ်ပေါက်နိုင် တဲ့ အတွက်ကြောင့် ဒါကိုတော့ သူတို့ပညာရှင်အဆင့်တွေ အနေနဲ့ တိုးတော့ တိုးမြှင့်ပေးမယ်။ ထိုက်သင့်တဲ့ သဘောတူညီမှုတစ်ခု ရလာလိမ့်မယ်လို့တော့ သုံးသပ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းရောက် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ထိုင်းအစိုးရသစ် တစ်ရပ်အား မဖွဲ့စည်းရသေးသော်လည်း ယခုကဲ့သို့ အကြို ဆွေးနွေးမှုများ ဆောင် ရွက်ထားခြင်းသည် အစိုးရသစ်တစ်ရပ် ဖြစ်လာချိန်တွင် အထောက်အကူ ဖြစ်စေနိုင်ကြောင်းလည်း မြန်မာရွှေ့ ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက သုံးသပ်သည်။

အနိုင်ရပါတီ Move Forward ပါတီ ခေါင်းဆောင်အနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်ကာလများတွင် ဘုရင်စနစ်အား ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် ကြွေးကြော်ခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် ၎င်းနှင့် ညွန့်ပေါင်း မဟာမိတ်ပါတီ ၇ ပါတီတို့ သဘောတူညီချက် ရေးထိုးရာတွင် နိုင်ငံ၏ ဘုရင်စနစ်အား ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းသွားရန် ကတိကဝတ် ပြုထားသည်။

ထိုအခြေအနေများကြောင့် မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး ကာလများတွင် ကြွေးကြော်ခဲ့သည့် အချို့ မူဝါဒများသည် လက်တွေ့တွင် အကောင်အထည်ဖော်ရန် မလွယ်ကူသည့် အတွက်ကြောင့် ယခု အနိမ့်ဆုံး လုပ်ခလစာပိုင်းနှင့် ပတ်သက်၍ အခြေအနေအား စောင့်ကြည့်ရဦးမည်ဖြစ်ကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းရောက် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အခုဟာက ညွန့်ပေါင်းအစိုးရအနေနဲ့ လုပ်မှာဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ကျန်တဲ့ ပါတီတွေကလည်း သူတို့မှာ သူတို့မူဝါဒ ရှိပြီးသားပဲ။ အဲဒီမှာ မူဝါဒတွေ ကိုက်ညီအောင်လို့ အားလုံးနဲ့ အဆင်ပြေတဲ့ လမ်းစဉ်ကို သူတို့က လုပ်ရမှာ။ ကျန်တဲ့ပါတီတွေမှာလည်း ချမှတ်ထားတဲ့ အလုပ်သမားတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အခြေခံ လုပ်အားခ အပါအဝင် အခြေခံအခွင့်အရေး အဲဒီကိစ္စတွကို သူတို့ တိုင်ပင်တဲ့ အခါကျရင် အားလုံး ဘုံအားဖြင့် သဘောတူတဲ့ဟာကို လုပ်မှပဲ ရမှာပါ။ အနည်းဆုံးကတော့ လုပ်ရတဲ့ ကာလ ဥပမာ ကြာကောင်းကြာမှာပေါ့။ ဥပမာ ၆ လ အတွင်း လုပ်ချင်မှ လုပ်နိုင်မယ်။ ရေတို ရေရှည်ပေါ့ သူတို့ရဲ့ စီမံကိန်းတွေပေါ် မူတည်ပြီး ဘယ်ဟာ ဦးစားပေး မလဲ။ အဲဒီအပေါ် မူတည်ပြီးတော့ သူတို့အနေနဲ့ ပြောထားတဲ့ဟာတွေ လမ်းစဉ်တွေကို အကောင် အထည် ဖော်မယ်လို့ ယူဆတာပဲ” ဟု ပြောသည်။

အိမ်စောင့်အစိုးရမှ အစိုးရသစ်ထံသို့ အဆင်ပြေ ချေမွေ့စွာ အာဏာလွဲပြောင်း ပေးနိုင်လိမ့်မည်ဟု ဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ်ချန်အိုချာက မေလ ၂၃ ရက်တွင် အာမခံပြောဆိုခဲ့ကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ် သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ထို့အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အစိုးရအဖွဲ့အသစ်သည် လာမည့် သြဂုတ်လ ဒုတိယအပတ်တွင် နေရာတကျ ဖြစ်မည်ဟု ယူဆကြောင်း ယာယီအစိုးရ၏ ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်က မေလ ၂၃ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ သိရသည်။