CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၆

ငွေကျပ် နှစ်သောင်းတန် ထုတ်ဝေမည့်ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ နိုင်ငံခြားငွေဈေးနှုန်းများ မတည်ငြိမ်သည့်အပြင် ယခင်ထက် ပိုမိုမြင့်တက်သွားသောကြောင့် ပြည်ပနိုင်ငံသို့ သွားရောက်လုပ်ကိုင်မည့် လုပ်သားများအတွက် ကုန်ကျစရိတ်ပိုလာနိုင်ကြောင်း ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီများမှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆင်ဖြူတော်မွေးဖွားမှု တစ်နှစ်ပြည့်မြောက်သည့် အထိမ်းအမှတ်အနေဖြင့် ငွေကျပ်နှစ်သောင်းတန်အား ထုတ်ဝေ မည့်အကြောင်း ဇူလိုင် ၂၃ ရက်နေ့က ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ၊ ထိုင်းဘတ်ငွေနှင့် တရုတ်ယွမ်ငွေ အပါအဝင် အခြားနိုင်ငံခြားငွေဈေးနှုန်းများမှာ ဇူလိုင် ၂၂ ရက်နေ့ထက် ပို၍ မြင့်တက်သွားခဲ့သည်။

ပွင့်ဖူးအောင်အေဂျင်စီမှ မန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာ ဒေါ်မြတ်ဟေမာန်လင်းက “လုပ်သားတွေအတွက်ကတော့ ခက်ခဲနေတယ်နော် အခုက။ နှစ်သောင်းတန် ဂယက်နဲ့ ဘတ်ဈေးတွေ တက်သွားတဲ့အခါကြတော့ လုပ်သား ဈေးကွက်တွေတောင် ပျက်မလိုဖြစ်နေတယ်။ ဘာလို့တုန်းဆိုတော့ အမတို့က နိုင်ငံခြားငွေနဲ့ လုပ်ရတာကို။ ဂျပန်ဆိုလည်း ဒေါ်လာနဲ့အလုပ်လုပ်ရတာဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့။ အမတို့ကြတော့လည်း ထိုင်းဆိုတော့ ဘတ်နဲ့အလုပ်လုပ်ရတာဆိုတော့ ဘတ်ဈေးတွေက ဒီအတိုင်း တအားတွေလည်း အပြောင်းအလဲများနေတဲ့ အခါကြတော့ အလုပ်တွေလုပ်ရတဲ့ လူတွေအတွက် ကမောက်ကမတွေ ဖြစ်တာပေါ့။ အဲဒီအပြင်ကို လုပ်သား တွေအတွက်က ငွေကြေးတွေကို အဆမတန်တွေ ကုန်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

တောင်ကိုရီးယားသို့ သွားရောက်လုပ်ကိုင်မည့် မြန်မာများ 

သက်ဆိုင်ရာ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ အေဂျင်စီများဖြင့် သွားရောက်ကြရာတွင် လုပ်သားတစ်ဦး၏ သတ်မှတ်နှုန်းထား နိုင်ငံခြားငွေကြေးပမာဏမှာ မပြောင်းလဲသော်လည်း နိုင်ငံခြားငွေဈေးနှုန်း များလာသောကြောင့် ကုန်ကျစရိတ် မှာ ပိုမိုများလာမည့်အလားအလာဖြစ်ကြောင်း ပြည်ပအလုပ်အကိုင် အေဂျင်စီများမှ ပြောသည်။

ထိုသို့ နိုင်ငံခြားငွေဈေးနှုန်းများ မတည်ငြိမ်ခြင်းသည် ပြည်ပသို့ ထွက်ခွာမည့်လုပ်သားများအပေါ်တွင်သာမက ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီများအပေါ်တွင်လည်း ရိုက်ခတ်မှုများရှိကြောင်း ပြည်ပအလုပ်အကိုင် အေဂျင်စီ များထံက သိရသည်။

လပ်ကီးအေဂျင်စီမှ မန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာ ဦးဝင်းမြင့်က “ငွေဈေးမတည်ငြိမ်တာက အခု ဒီဈေးဖြစ်သွားရင် ဒီဈေးနဲ့ပဲ ရှေ့ဆက်အလုပ်လုပ်ရမှာလေ။ ကျရင်လည်း ကျပေါ့။ နောက်ထပ်တက်ရင်လည်း နောက်တစ်ခေါက် အဆင်မပြေမှုတွေနဲ့ ထပ်ရင်ဆိုင်ရမှာပဲ။ ဒီဈေးနဲ့ ဒီဟာရပ်တန့်မယ်ဆိုရင်တော့ ရှုံးသည်ဖြစ်စေ မြတ်ဖို့တော့ မရှိဘူး။ အရင်းရမယ်။ ရှုံးမယ် အဲဒီနှစ်ခုပဲရှိတယ်။ အရင်းလောက်ရှိနေရင်တော့ အလုပ်က ဆက်လုပ်ရမှာပဲ။ ဘာလို့ဆို က‌လေးတွေကို ဒုက္ခမရောက်စေချင်ဘူး။ အခုတင် ငွေဈေးမတည်ငြိမ်မှုကြောင့်မို့လို့ အလုပ်လုပ်ရတာ အခက်အခဲတွေအများကြီးဖြစ်သွားတယ်။ အန်ကယ်တို့တင်မဟုတ်ဘူး အကုန်လုံးဖြစ်တာ။ ဒီ နိုင်ငံခြားနဲ့ ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်တဲ့လုပ်ငန်းတွေက အရှုံးတွေဖြစ်ကုန်တာပေါ့။ အခက်အခဲကတော့ ဖြစ်တယ်။ ဖြစ်ပျက် လာတဲ့ကိစ္စတွေကို ဝိုင်းမထိန်းဘဲနဲ့ ရှို့ပေးလိုက်သလို ဖြစ်သွားတာပေါ့။ အရောင်းတွေရပ် ဘာတွေရပ် ဘာမှ မသိဘူး။ သိပ်တော့မူမမှန်ဘူး။ ဒီဘက်က ဝိသမလောဘတွေက ဝိုင်းဝန်းပြီးတော့ မထိန်းသိမ်းဘဲနဲ့ လွှတ်ပေးထားတော့ပိုဆိုး ကုန်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ထိုသို့ နိုင်ငံခြားငွေဈေးနှုန်းမတည်ငြိမ်သည့်အတွက် နိုင်ငံတော်မှ သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိလူကြီးများအနေဖြင့် ထိန်းချုပ်ပေးမှသာလျှင် ပြည်ပထွက်ခွာမည့် လုပ်သားများအတွက် ကုန်ကျစရိတ်နှုန်းထား သက်သာမည် ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံပြည်ပအလုပ်အကိုင်ရှာဖွေရေးအေဂျင်စီများအဖွဲ့ချုပ်(MOEAF) မှ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ(၂) ဦးကျော်ထင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

MOU လုပ်သားများကို တွေ့ရစဉ်

“ဈေးတက်ရင် အလုပ်သမားပိုထိခိုက်တာပေါ့။ ဈေးတက်ရင်ထုံးစံပဲပေါ့။ ဆိုကြပါစို့ တစ်ဒေါ်လာကို ၁၀ ပေးရာ ကနေ တစ်ဒေါ်လာကို ၁၅ ကျပ်ပေးရရင် ၅ ကျပ်ပိုတိုးသွားတာပေါ့။ ဒါကိုပဲ စိတ်ပူနေရတာ။ အခုက ဒေါ်လာဈေး က ဈေးကစားနေတာကို။ အခုက ဘာမှတောင်မလုပ်ရသေးဘူး ဈေးက စတက်နေပြီ။ အသံထွက်တာနဲ့ ဈေးက တက်နေပြီ ဒါကအဓိပ္ပါယ်မှမရှိတာ။ အခုက ဘာမှလည်း မလုပ်ရသေးဘူး။ ဆိုကြပါစို့ အခုက သတင်းလေး တစ်ခုထွက်လာတယ် အဲဒါကလည်း အကောင်အထည်မဖော်ရသေးဘူး။ ဈေးက ဒီမှာလိုက်ပြီးတော့ ဒေါ်လာဈေး က ပါးစပ်ဈေးတွေဖြစ်နေပြီ။ ဒါတွေက ကောင်းတဲ့အလားအလာမှ မဟုတ်တာ။ ဒါတွေက ဈေးကစားနေတာ ထိန်းချုပ်ပေးဖို့လိုတာပေါ့။ တစ်ခုပဲရှိတာပေါ့ အေဂျင်စီတွေနဲ့ ဟိုဘက်ကခေါ်တဲ့ အလုပ်ရှင်တွေ ညှိနှိုင်းပြီးတော့ အလုပ်သမားကို ဘယ်လိုသက်သာအောင် ကူညီနိုင်မလဲ သူတို့ဆောင်ရွက်။ နိုင်ငံခြားဘက်ကအလုပ်ရှင်ကနေပြီးတော့ ငွေရေး ကြေးရေးကို သတ်မှတ်တာထက်လျှော့ချပေးမယ်လို့ ဟိုဘက်ကအေဂျင်စီက လျှော့ချပေးမယ်ဆိုရင်တော့ အလုပ်သမားသက်သာမှာပေါ့။ ဒီဘက်ကတော့ များသောအားဖြင့် service ခ ပဲ ယူရတာကို” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဗဟိုဘဏ်မှ ၎င်း နှစ်သောင်းကျပ်တန် ထုတ်ဝေခြင်းသည် အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ ငွေစက္ကူအဟောင်းများနှင့် အစားထိုးလဲပေးခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုမဖြစ်နိုင်ကြောင်း ပြောဆိုထားသည်။

သို့သော် ဇူလိုင် ၂၃ ရက်နေ့၌ ငွေကျပ် နှစ်သောင်းတန်ထုတ်ဝေမည့်အကြောင်း မကြေညာမီ ဇူလိုင် ၂၂ ရက်နေ့ နိုင်ငံခြားငွေ ဈေးနှုန်းထားသည် အမေရိကန်တစ်ဒေါ်လာလျှင် မြန်မာကျပ်ငွေ ၃၁၀၀ ဝန်းကျင်သာရှိခဲ့ရာမှ ငွေကျပ် နှစ်သောင်းတန်ထုတ်ဝေမည့်အကြောင်းကြေညာပြီးနောက် ယနေ့ ဇူလိုင် ၂၆ ရက်နေ့၏ နိုင်ငံခြားငွေ ဈေးနှုန်း ထားမှာ အမေရိကန်တစ်ဒေါ်လာလျှင် ၃၄၀၀ ကျပ်သို့ ရောက်ရှိသွားခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၆

မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်က ကျပ်ငွေ ၂၀၀၀၀ တန် ငွေစက္ကူကို ထုတ်ဝေမည်ဟု ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးနောက် လူထုကြား စိုးရိမ်စိတ်များ မြင့်တက်ကာ ကုန်ဈေးနှုန်းနှင့် ရွှေ-ဒေါ်လာ ဈေးနှုန်းများပါ မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် သက်ဆိုင်ရာက လူထုစိုးရိမ်စိတ်ကို ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်မည့် နည်းလမ်းကို ချပြသင့်ကြောင်း ထောက်ပြလာ ကြသည်။

မာရဝိဇယ ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်မြတ်ကြီး ပြီးစီးမှု အထိမ်းအမှတ်နှင့် ရဋ္ဌနန္ဒက ဆင်ဖြူရှင်လေး မွေးဖွားမှု တစ်နှစ် မြောက် အထိမ်းအမှတ်အနေဖြင့် ၂၀၀၀၀ တန် ငွေစက္ကူကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃၁ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ဝေသွား မည်ဟု ဇူလိုင် ၂၃ ရက်၌ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ထုတ်ပြန်ချက် ထုတ်ပေါ်လာပြီးနောက် ပြည်သူလူထုကြား စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်ကာ စားသောက်ကုန်၊ လူသုံးကုန်၊ စက်သုံးဆီဈေး၊ အိမ်ဆောက်ပစ္စည်း၊ ရွှေဈေး၊ ဒေါ်လာဈေးများ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

ဘဏ်ရေးရာနှင့် စီးပွားရေးပညာရှင် ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က “ သာမန် အရပ်သားတွေက စဥ်းစားမှာပေါ့။ မြန်မာ ပြည်ရဲ့ လက်ရှိ အနေအထားမှာ ၂၀၀၀၀ တန် မလုပ်ခင်ကာလမှာ အကြီးဆုံး note က ၁၀၀၀၀ တန်ရှိတာကို အကြီးဆုံး note ရဲ့ နှစ်ဆဆိုတော့ သာမန်အရပ်သားတွေက စဥ်စားမှာပေါ့၊ အရွက်တွေကြီးလာလေ ဖောင်းပွလေ ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပာယ်ကိုပြတာပေါ့။ အဲ့တော့ အမှတ်သား အနေနဲ့ ထုတ်ချင်ရင်တောင်မှ ၁၀၀၀၀ တန်ပဲ ထုတ်လိုက်ရင် တော့ ပြည်သူတွေရဲ့ ဘာသာပြန်မှုက တစ်မျိုးဖြစ်သွားမှာပေါ့။ ၂၀၀၀၀ တန်ဖြစ်တဲ့ အခါကျတော့ သာမန်စီးပွား ရေးပညာ နားလည်တဲ့လူဖြစ်စေ နားမလည်တဲ့လူဖြစ်စေ shock ဝင်သွားတာပေါ့။ အဲ့တော့ ဘာကို ဖြစ်စေလဲဆို ရင် လူတွေက ဈေးတွေ တက်လာတော့မယ် ဆိုလို့ရှိရင် ထင်လို့၊ မြင်လို့၊ စဥ်းစားလို့၊ ခံယူလို့ ပစ္စည်းတွေ ဝယ်ကြ တာပေါ့။ ဈေးတက်မယ်ထင်လို့ ဈေးတက်မယ် ယုံလာလို့။ မြန်မာပြည်ရဲ့ ယေဘုယျ သဘောတရားက စီးပွားရေး knowledge က အများစုက အိမ်နီးနားချင်း တိုင်းပြည်တွေနဲ့ယှဉ်ရင်တောင်မှ စီးပွားရေး knowledge က အတော် လေး လိုတာကို”ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၂၀၀၀၀ တန် ကျပ်ငွေဒီဇိုင်းကိုတွေ့ရစဉ်

၂၀၀၀၀ တန် ငွေစက္ကူထုတ်မည်ဆိုသည့် သတင်းများကြောင့် တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များတွင် ရက်ပိုင်း အတွင်း ကုန်ဈေးနှုန်းများ နဂိုထက် ပိုတက်သွားကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ရသေ့တောင်မြို့နယ်၊ ကျောက်တန်းချေ ကျေးရွာမှ အိမ်ထောင်ရှင်မ မမချေက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မမချေက “စားဝတ်နေရေးကတော့ အဆင်မပြေဘူး။ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေကလည်း တအားတက်နေတယ်။ အရင် တစ်လောက လက်ဖက်ရည် တစ်ထုပ်ကိုတောင် ၆၀၀၀-၆၂၀၀ ပဲရှိတာ အခု ၇၀၀၀-၈၀၀၀ ဖြစ်နေပြီ။ နောက် ထက် အများကြီးတက်မှာကိုလည်း စိုးရိမ်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ ဒီထက်မက ဈေးနှုန်းတွေ တက်ပြီး ပိုက်ဆံတွေ ကလည်း ၂၀၀၀၀ တန် ထုတ်မယ်ဆိုလို့ရှိရင် အခက်အခဲတွေ အများကြီးရှိမယ်လို့ ကြိုပြီးတော့ ထင်နေကြတယ်” ဟု ပြောသည်။

ကုန်ဈေးနှုန်း တက်မှုသည် ပြည်သူများ၏ စိုးရိမ်မှု လွန်ကဲခြင်းကြောင့်ဖြစ်ပြီး  စီးပွားရေးသမားများ၏ အမြတ် ထုတ်မှုကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာ လေ့လာစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်း ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကုန်စိမ်းသည်ကို တွေ့ရစဉ်

ဦးသိန်းထွန်းဦးက “ကျနော်တို့နိုင်ငံမှာ ဖြစ်နေကြတဲ့ ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှုတို့ တစ်ခုခုကျရင် ပစ္စည်းဈေးနှုန်း၊ ကုန် ဈေးနှုန်း အတက်ကြမ်းတာတို့ဆိုတာ ကျနော်တို့ လူမျိုးတွေရဲ့ emotional ပိုင်းနဲ့လည်း တော်တော်လေးကို ဆိုင် တယ်။ လူတွေက တစ်ခုခုဖြစ်ပြီဆိုရင်လည်း ကိုယ့်ဘက်က ကိုယ့်ပိုင်ဆိုင်မှု ဆုံးရှုံးမှာကို ကြောက်ပြီးတော့ ပစ္စည်း တွေ အတင်းပြေးဝယ်တာတို့၊ စုဆောင်းတာတို့ လုပ်တဲ့အခါကျတော့ အဲ့ဒီကြောက်ရွံ့မှုကြောင့် ဖြစ်လာတဲ့ pannish ပိုင်းပေါ့နော်။ အဲ့ဒီကြောက်ရွံ့မှုကြောင့် သွားဝယ် ကားဖြစ်ဖြစ်၊ အိမ်ဖြစ်ဖြစ်၊ ခြံဖြစ်ဖြစ်၊ ရွှေပဲဖြစ်ဖြစ် ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ်ပေါ့ လူတွေက ကြောက်လန့်ပြီး ကိုယ်ပိုင်ဆိုင်မှုကို ဆုံးရှုံးရမှာကြောက်တဲ့ စိတ်ကြောင့် သွား လုပ်တော့ အခုကျတော့ ကုန်ဈေးနှုန်းတက်တဲ့ဟာကို အရင်ဆုံး ဦးတည်သွားတာ။ တစ်ခုတော့ ပြောစရာရှိတာပေါ့ လေ၊ ဒီ ၂၀၀၀၀ တန် စထွက်မယ့်အချိန်မှာ အဲ့လိုမျိုး အသေးစိတ် ရှင်းပြချက် တစ်ပြိုင်နက်ထဲ ထွက်ရင်တော့ လူတွေရဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှု နည်းနည်းလေး လျှော့ချနိုင်မှု ဖြစ်တာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ငွေစက္ကူ အသစ်ထွက်လာပြီး ယခင်အသုံးပြုသည့် ငွေစက္ကူအဟောင်းများကို ဖျက်သိမ်းမည်ဆိုသည့် ကောလာဟလ သတင်းအမှားများ ထွက်ပေါ်လာခြင်းကြောင့် ဒေါ်လာဈေးများ၊ ရွှေဈေးနှုန်းများ၊ ဆီဈေးများ တက်ရိပ်ပြလာကြောင်း၊ ၂၀၀၀၀ တန်သည် အလုံးအရင်းဖြင့် ထုတ်ခြင်းမဟုတ်၍ မစိုးရိမ်ကြရန်နှင့် နိုင်ငံတော်က ထုတ်ထားသည် ငွေစက္ကူများကို ဖျက်သိမ်းမည်မဟုတ်ကြောင်း  ဇူလိုင် ၂၅ ရက်နေ့တွင် နစက၏ သတင်းထုတ် ပြန်ရေး အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ပြောသည်။

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၃၆ (င)တွင် နိုင်ငံတော်သည် တရားဝင်ထုတ်ဝေထားသော ငွေကြေးကို တရားမဝင် ငွေကြေးအဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းမပြုဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၅

ပြည်တွင်း၌ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပျောက်ဆုံးပါက ၆ လအကြာမှ အသစ်လျှောက်ခွင့်ပြုခြင်းသည် ပြည်ပသို့ အလုပ် သွားရောက် လုပ်ကိုင်မည့်သူနှင့် ဆေးကုသမည့် သူများအတွက် အခက်တွေ့စေကြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်သူများနှင့် ပြည်ပ အလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်တွင်း/ပြည်ပ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပျောက်ဆုံး/ပျက်ဆီးမှုများ ပြန်လည်လျှောက်ထားမှု အသိပေးကြေညာ ချက်ထဲတွင် ပြည်တွင်း၌ ပျောက်ဆုံးသူများသည် သက်ဆိုင်ရာ ရပ်ကွက်/ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ ရဲစခန်း  ထောက်ခံချက်တို့ဖြင့် နိုင်ငံပိုင်သတင်းစာ တစ်ခုခုတွင် အချက်အလက်မှန်ကန်စွာ ဖြည့်စွက်ပြီး ထည့်သွင်း ကြော်ငြာရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပါရှိသည်။

ကြော်ငြာပါရှိပြီး ၆ လ အကြာတွင် ၎င်းသတင်းစာ မူရင်းနှင့်အတူ မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးရေးရုံးများ သို့ သွားရောက်၍ ကိုယ်တိုင်ခံဝန်ကတိပြု လက်မှတ်ရေးထိုးကာ စာအုပ်ဖိုးငွေ ၃၅,ဝဝဝ ကျပ်၊ ပျောက်ဆုံး/ ပျက်စီး ဒဏ်ကြေးငွေ ၅၆,ဝဝဝ ကျပ်၊ စုစုပေါင်း ၉၁,ဝဝဝ ကျပ် ပေးဆောင်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်ပြီး အသစ် ပြန်လည် လျှောက် ထားရမည် ဖြစ်သည်။

ပွင့်ဖူးအောင် ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီမှာ မန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာ ဒေါ်မြတ်ဟေမာန်လင်းက “အခက်အခဲ ဖြစ်တာပေါ့။ ထိုင်းကနေ ပြန်လာတဲ့ကလေးတွေဆို လွယ်လွယ်ကူကူပဲလေ ဟိုမှာ တုံးတွေ စုံအောင် မထုခဲ့တဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ဘာလုပ်လဲဆိုတော့ စာအုပ် အပျောက်လျှောက်ကြတယ်။ အပျောက်မလျှောက်ရင်လည်း စာအုပ်က ဟိုဘက်ကိုပြန်ဝင်ရင် immigration တွေက မိတာပေါ့နော် ဒီတုံးတွေရှိတဲ့ဟာတွေကို မိတဲ့အခါကြ တော့ အဓိကကတော့ ထိုင်းသွားမယ့်သူအတွက်မှာ ဂယက်ထတာပေါ့နော်။ ဥပမာ PJ သမားပျောက်နေတယ် ဆိုလည်း ဆေးကုတာတို့ အလုပ်ကိစ္စနဲ့ သွားမှာတို့ဆို ဖြစ်တာပဲလေ။ ၆ လ နေတော့မှ စာအုပ်ပြန်လျှောက်ခွင့်ရှိ တာ။ ဒီသတင်းစာထဲမှာထည့်ပြီး ၆ လနေတော့မှ ပြန်လျှောက်ခွင့်ရှိတာဆိုတော့ သူက ဘယ်ရက် ရမှန်းမှမသိတာ။ ၆ လထဲမှာ တန်းရမှာမှ မဟုတ်တာ။ ဘာလို့ဆို သူတို့ QR တို့ဘာတို့ တင်မယ်ဆို ရက်ချိန်းတွေပြန်ပေးဦးမှာပဲ လေ။ ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပတ်စပို့ လျှောက်ရန် တန်စီးနေကြသူများကိုတွေ့ရစဉ်

ပြည်ပရှိ မြန်မာနိုင်ငံသားများလည်း နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပျောက်ဆုံး/ပျက်စီးခြင်းအတွက် စာရွက်စာတမ်းများနှင့် လူကိုယ်တိုင် သက်ဆိုင်ရာသံရုံးသို့ သွားရောက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ စာအုပ်တန်ဖိုး ၃၅ ဒေါ်လာ၊ ဒဏ်ကြေးအဖြစ် ၁၀၅ ဒေါ်လာ၊ စုစုပေါင်း ၁၄၀ ဒေါ်လာနှင့် ညီမျှသော သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံများ၏ ငွေကြေးတန်ဖိုးအတိုင်း ပေးသွင်း ၍ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်အသစ်အား ပြန်လည်လျှောက်ထားနိုင်သည်။

ထိုင်းတွင် ကိုဗစ်မတိုင်ခင်က နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပျောက်ဆုံးသဖြင့် ပြန်လည်လျှောက်ထားရာတွင် ဘတ်ငွေ ၂၀၀၀ ကျော် အကုန်အကျခံပါက ရရှိသော်လည်း ယခုသတ်မှတ်လိုက်သည့် ပမာဏသည် ပို၍များပြားကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုသားကြီးက “များတာပေါ့ အရမ်းများတာပေါ့။ ဒေါ်လာ ၁၀၀ ကျော်ဆိုတာ လက်ရှိ ဒေါ်လာ ၁၀၀ ကို ဘတ် ၄၀၀၀ ရှိတယ်လေ။ ဒါတစ်ဖက်နိုင်ငံကို ရောက်နေတဲ့ အလုပ်သမားတစ်ယောက်ကို သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံက သတ်မှတ်တဲ့ လုပ်အားခ တစ်ရက်ကို ဘယ်လောက်ရလဲဆိုတာကို ဒီ Law ဒီစည်းကမ်းကို ဆုံးဖြတ်တဲ့ ဝန်ကြီး ဌာနက သိဖို့ လိုပါတယ်။ ဒေါ်လာ ၁၀၀ ကျော်ဆိုတာ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတစ်ယောက် တစ်လမကတဲ့ လုပ်အားခနဲ့ ညီမျှတယ် လက်ရှိငွေဈေးနဲ့။ ဒါကြောင့် တစ်လစာလောက် လုပ်အားခပေးပြီးတော့မှ ပတ်စပို့လုပ်ရ မယ်ဆိုတာဟာ ဒါလုံးဝ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ ဥပမာ ထိုင်းနိုင်ငံလို နေရာမျိုးတွေဆို မြန်မာ ၅ သန်းလောက်ရှိတယ် မြန်မာ အများဆုံးရှိတဲ့ နိုင်ငံတွေကို ပြောချင်တာက ကျနော်တို့ ဒေါ်လာ ၁၀၀ ကျော် ပေးရမယ်ဆိုရင် ၁၅ ရက်စာလောက် ရှိတယ် လုပ်အားခ။ ဒါဟာကိုယ့်ရဲ့ ပြည်သူပေါ်မှာ ကိုယ်က ဂုတ်သွေးစုပ်ရာ ရောက်တယ်။ ဒါလူ့အခွင့်အရေးကို ပေါ်တင် ချိုးဖောက်ရာ ရောက်တယ်။ အရင်တုန်းက ဘတ် ၂၅၀၀၊ ၃၀၀၀ လောက်ကုန်ရင် စာအုပ်တစ်အုပ်ကို ချက်ချင်းရပေမယ့် အခုအဲဒီပတ်စပို့ အပျောက်သမားတွေ လက်ရှိ ထိုင်းနိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံရုံးထဲမှာ ရှစ်လ တစ်နှစ် ကြာတဲ့သူတွေတောင်မှ ပတ်စပို့အခုထိ မရတာတွေရှိတယ်”ဟု ပြောသည်။

ပတ်စပို့ လျှောက်ရန် တန်စီးနေကြသူများကိုတွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံကူးလက်မှတ်သည် အဓိက လိုအပ်သည့် အထောက်အထား ဖြစ်သောကြောင့် ငွေကုန်ကြေးကျများသော် လည်း မဖြစ်မနေ ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုသို့ လုပ်ဆောင်သည့်အခါတွင် နိုင်ငံကူး လက်မှတ် ထုတ်ပေးရေး လုပ်ငန်းစဉ်အား ကြန့်ကြာမှုမရှိဘဲ လျင်မြန်စွာ ထုတ်ပေးစေချင်ကြောင်း သုံးသပ်ကြသည်။

ထို့အပြင် ပြည်ပနိုင်ငံများတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပျောက်ဆုံးခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာရာတွင် အသစ် ပြန်လည်လျှောက်ထား လိုပါက ပြည်ပပျောက် ဒဏ်ကြေး ၁၀၅ ဒေါ်လာ နှင့်ညီမျှသည့် လက်ရှိ ဗဟိုဘဏ် မှ သတ်မှတ်နှုန်းထားတိုင်း မြန်မာငွေပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်ပြီး စာအုပ်ဖိုး ၃၅,ဝဝဝ ကျပ်ပါ ပေးသွင်းရမည် ဖြစ် ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၄

လာမည့် ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ၂ သောင်းတန် ငွေစက္ကူကို အထိမ်းအမှတ်အနေဖြင့် ထုတ်ဝေမည်ဟု ဗဟိုဘဏ်မှ သတင်းထုတ်ပြန်ပြီးနောက် ပြည်တွင်းတွင် ကုန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်သွားခြင်းနှင့် အရောင်း အဝယ်များ ယာယီရပ်နားသွားခြင်းများ ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

၂ သောင်းတန် ငွေစက္ကူ ထုတ်ဝေမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး မြန်မာကျပ်ငွေ ဖောင်းပွမှု ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်ဟု ပြောဆိုမှု များရှိနေပြီး ယင်းအခြေအနေကို အခွင့်ကောင်းယူကာ ကုန်ဈေးနှုန်း ကစားသူများ ရှိသည့်အတွက် နိုင်ငံတော် သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့အနေဖြင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှု မဖြစ်စေရန်အတွက် ၂ သောင်းတန် ငွေစက္ကူကို အကန့် အသတ်ဖြင့်သာ ထုတ်ဝေသွားမည့်အကြောင်း သေချာစွာ ထုတ်ပြန်ပြောဆိုရန် လိုအပ်သည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာ သုံးသပ်သူ ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ကလည်း သေချာထုတ်ပြန်ဖို့ လိုတယ်။ ဒီကိစ္စက ပေါ့သေးသေး မဟုတ်ဘူး။ လူတွေက ငွေကြေးဖောင်းပွမှု ဖြစ်လာမယ်ဆိုပြီးတော့။ ကြေညာရမှာက ပုံမှန်ထုတ်ဝေရေးအတိုင်းပဲ ထုတ်နေတာပါ။ ဘာမှ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုလည်း မရှိပါဘူးဆိုတာ နဂိုကတည်းက Follow Up လုပ်ရမှာလေ။ မလုပ်ဘဲနဲ့ ငွေကြေး ထုတ်ဝေတယ်လုပ်တော့ လူတွေက တော်တော်ကြီးကို ဇာတ်ပျက်နေကြတယ်။ ငွေကြေးထုတ်တာတော့ ပုံမှန်ပဲ ထုတ်တာပေါ့နော်။ သူလည်း ပြောထားပါတယ် အထိမ်းအမှတ်အနေနဲ့ အကန့်အသတ်ပဲ ထုတ်မယ်လို့ ပြောထား တယ်လေ။ ဒါကို ဘာမှ စိုးရိမ်ကြောင့်ကြမှု မရှိဘဲ လူတွေက ပုံမှန်အတိုင်းပဲ လုပ်ဆောင်ဖို့တော့ လိုအပ်မယ်လို့ မက်ဆေ့ချ် ပေးချင်တာပေါ့နော်။ အကြောက်တရားနဲ့ သွားနေရတဲ့အခါကျတော့ အလကားနေ ခြောက်နေတာ လေ။ ဒါကြီးတော့ မဖြစ်သင့်ဘူး။ ဘာပဲပြောပြော ဈေးအမှန်နဲ့ ရစေချင်တယ်။ ငွေအသစ်ထုတ်တယ်ဆိုတာလည်း ဗဟိုဘဏ်က ထိန်းကွပ်ပြီးတော့မှ အကန့်အသတ်နဲ့ ထုတ်တာလေ။ ဘာမှ စိုးရိမ်ကြောင့်ကြစရာမလိုဘူး။ အကန့် အသတ်နဲ့ ထုတ်မယ်ဆိုတာ သူအတိုင်းအတာတစ်ခု ပြောတာလေ။ အမှန်မှာ လူတွေ မတွက်တာလေ။ ၁ သောင်း တန်ကို ရိုက်ထုတ်နေလည်း ဘယ်သူက သိမှာလဲ။ အဲဒီကျမှ ဘယ်သူမှ မပြောဘဲနဲ့ အခုကျမှ ၂ သောင်းတန် ထွက်လာတော့မှ ငွေကြေးဖောင်းပွမှု ဖြစ်တယ် ပြောကြတယ်။ ဗဟိုဘဏ်က စည်းလွတ်ဝါးလွတ်တော့ လုပ်မှာ မဟုတ်ဘူး။ သူ့ရဲ့ ငွေရေးကြေးရေး အကန့်အသတ်ထဲကနေ ထုတ်ရတာ။ သူတို့တွက်ထားပြီးသား ရှိတယ်။ တွက်ရမယ့် စံနှုန်းတွေ ရှိတယ် အဲဒီစံနှုန်းတွေနဲ့ အလုပ်လုပ်တာလေ” ဟု ပြောသည်။

၂ သောင်းတန် ငွေစက္ကူအသစ်ကို နေပြည်တော်တွင် တည်ထားသည့် မာရဝိဇယရုပ်ပွားတော် ပြီးစီးသည့် အထိမ်းအမှတ်အပြင် ဆင်ဖြူတော် မွေးဖွားခြင်း တနှစ်ပြည့်အထိမ်းအမှတ်အနေဖြင့် ထုတ်ဝေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

အကန့်အသတ်ဖြင့် ထုတ်ဝေမည်ဆိုပါက ငွေကြေးဖောင်းပွမှု မရှိနိုင်သော်လည်း နောက်ထပ် ထုတ်မည့် ငွေစက္ကူ များတွင် ၂ သောင်းတန်ကို ထပ်မံထုတ်ဝေလာမည်ဆိုပါက ငွေကြေးဖောင်းပွမှု ဖြစ်ပေါ်လာမည် ဖြစ်သည့်အတွက် စောင့်ကြည့်ရမည် ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးရဲထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“စောင့်ကြည့်ရအုံးမှာပေါ့။ သူတို့က အထိမ်းအမှတ်အဖြစ်နဲ့ ထုတ်တာ။ နည်းနည်းပါးပါးပဲဆိုရင်တော့ လက်ရှိ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်းကို သက်ရောက်မှု မရှိနိုင်ဘူးပေါ့နော်။ အခုဖောင်းပွနေတဲ့ နှုန်းအတိုင်းပဲ ထပ်ပြီးတော့ ဒါ့ကြောင့် တိုးသွားတာမျိုး မဖြစ်နိုင်ဘူး။ သို့သော် အဲဒီလိုမျိုး မဟုတ်ဘဲနဲ့ နောက်ထုတ်မယ့်အသစ်တွေမှာ ၂ သောင်းတန်ကိုပဲ ထုတ်လာတယ်ဆိုရင်တော့ ဒါက မုချပဲ ငွေဖောင်းပွမှု ဖြစ်စေမှာပေါ့နော်။ ဘာဖြစ်လို့ ပိုဖြစ် စေတာလဲလို့ ပြောတာလဲဆို အခုက ဖြစ်နေတာ။ ငွေဖောင်းပွမှုနှုန်းက ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီလ နောက်ပိုင်းမှာ တောက်လျှောက် မြန်မာငွေ ဖောင်းပွမှု ဖြစ်နေတာ။ တန်ဖိုးလည်း ကျနေတာပေါ့နော်။ အဲဒါကို ပိုပြီးတော့ အရှိန် တိုးသွားစေမှာပေါ့ အကန့်အသတ် နည်းနည်းနဲ့ ထုတ်တာ မဟုတ်ဘူးဆိုရင်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ဒါ့အပြင် ငွေစက္ကူ ၂ သောင်းတန် အသစ် ထုတ်ဝေသော်လည်း လက်ရှိသုံးစွဲနေသည့် ‌ငွေစက္ကူများကို တရားဝင်သုံးစွဲငွေ အဖြစ် ဆက်လက် သုံးစွဲ၍ ရနေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ၂ သောင်းတန် ငွေစက္ကူကို အရေအတွက် အကန့်အသတ်ဖြင့် ထုတ်ဝေခြင်းသည် ဟောင်းနွမ်းငွေစက္ကူများကို လဲလှယ်ရန်ဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၃

မြန်မာငွေ ၂၀၀၀၀ ကျပ်တန်ကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃၁ ရက်နေ့တွင် စတင် ထုတ်ဝေမည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်က ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၃ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် မာရဝိဇယဗုဒ္ဓရုပ်ပွါးတော်မြတ်ကြီး တည်ဆောက်ပြီးစီးမှု အထိမ်းအမှတ်နှင့် ရဋ္ဌနန္ဒက၏ တစ်နှစ်မြောက်မွေးနေ့ အထိမ်းအမှတ်အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်မှ နှစ်သောင်းကျပ်တန် ငွေစက္ကူ အမျိုးအစားအသစ်ကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃၁ ရက်နေ့မှစ၍ ထုတ်ဝေမည်ဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ 

အဆိုပါ ငွေစက္ကူကို အကုန့်အသတ်ဖြင့်သာ ထုတ်ဝေသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဗဟိုဘဏ်က ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၁ 

ထိုင်းတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် စာအုပ်အသစ် ပြုလုပ်မည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများ ရက်ချိန်းတိုကင် ထုတ်ယူရာတွင် မျက်နှာဖြင့် တိုက်ဆိုင် စစ်ဆေးပြီးမှသာ ရက်ချိန်းတိုကင်ကို ပေးအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဘန်ကောက်မြို့ရှိ မြန်မာ သံရုံးက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

PJ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ကိုင်ဆောင်ထားသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများထဲကမှ  ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃၁ ရက်နေ့အထိ သက်တမ်းကုန်ဆုံးမည့် သူများအား ရက်ချိန်းတိုကင်များကို ဇူလိုင် ၂၉ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ စနေနေ့တိုင်း နံနက် ၈ နာရီမှ ၁၂ နာရီအထိ ပေးအပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပါရှိသည်။

သို့သော် လာရောက် ထုတ်ယူသူများသည် မိမိကိုင်ဆောင်သော နိုင်ငံကူးလက်မှတ် စာအုပ်ကို ယူဆောင်လာ ရမည်ဖြစ်ပြီး မျက်နှာဖြင့် တိုက်ဆိုင် စစ်ဆေးပြီးမှသာ ရက်ချိန်းတိုကင်ကို ပေးအပ်မှာဖြစ်ကြောင်း၊ ကိုယ်စားလှယ် များဖြင့် ထုတ်ယူခြင်းအား လုံးဝ (လုံးဝ) ပေးအပ်မည်မဟုတ်ကြောင်း ၎င်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ယခင်က ရက်ချိန်းတိုကင် ယူရာ၌ မျက်နှာဖြင့် တိုက်ဆိုင် စစ်ဆေးခြင်းမျိုး မရှိခဲ့သည့်အတွက် လက်ရှိတွင် ထိုသို့ လုပ်ဆောင်လာခြင်းသည် ပွဲစားများအား ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် ဖြစ်နိုင်သကဲ့သို့ အခြား အကြောင်းအရာများလည်း ရှိနိုင်ကြောင်း Labour Rights Foundation မှ တာဝန်ရှိသူ ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒါကတော့ ကျနော်ထင်ပါတယ်။ အရင်တုန်းက တော်တော်များများက ကိုယ်တိုင်သွားတာမျိုး မဟုတ်ဘဲနဲ့ အကျိုးတော်ဆောင်တွေနဲ့ပဲ လုပ်ကြတာလေ။ ကိုယ်တိုင်သွားမယ်ဆို အလုပ်သမားတွေက တချို့တွေက မသွား တတ်တာ၊ မလာတတ်တာနဲ့ အဲဒီလိုလုပ်ထားရင်းကနေ အခုဟာက အကျိုးတော်ဆောင်တွေနဲ့ ငွေကြေး ကုန်ကျ ချက်တွေ တအားများတယ်လို့ အော်ဟစ်သံတွေကို ကြားလို့များ လူကိုယ်တိုင်လာရမယ်လို့ အချက်ကို ထည့်လိုက် တာလားဆိုတာလည်း တစ်ချက် စဉ်းစားစရာရှိတာပေါ့။ နောက်တစ်ချက်ကတော့ တချို့လုပ်သားတွေက နွေဦး တော်လှန်ရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးမှ ထဲထဲဝင်ဝင် ထောက်ပံ့ရေးလုပ်ငန်းတွေ လုပ်နေတော့ အဲဒီအချက်အလက်တွေနဲ့ တိုက်ဆိုင် စစ်ဆေးချင်တာလားပေါ့၊ ကျနော့်အမြင်ကတော့ အဲဒီနှစ်ချက်ကို သွားမြင်မိတယ်။ တချို့ ကိုယ့် အကြောင်း ကိုယ်သိတဲ့ လူငယ်တွေကတော့ သွားဖို့လာဖို့ အခက်အခဲ ဖြစ်သွားနိုင်တာပေါ့။ အဟန့်အတား ဖြစ် သွားနိုင်တာပေါ့။ ဥပမာဆိုပါစို့ တအားစိတ်ဓာတ်တွေ တက်ကြွတယ် နိုးကြွားတယ်၊ ပံ့ပိုးကူညီမှုတွေ လုပ်ဆောင် နေတယ်ဆိုတဲ့ လူတွေကြတော့ အဲဒီအချက်ကို သွားပြေးပြီးမှ ငါကိုယ်တိုင်သွားရင် မသင့်လျော်ဘူး ဆိုတာမျိုး လည်း တွေးကောင်းတွေးသွားနိုင်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းရောက် ရွှေ့ပြောင်းမြန်မာများကိုတွေ့ရစဉ်

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃၁ ရက်နေ့အထိ PJ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် စာအုပ် သက်တမ်းကုန်မည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများအား ဩဂုတ် ၂ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ နိုင်ငံကူး လက်မှတ်စာအုပ်အသစ် ထုတ်ပေးသွားမည် ဖြစ်သည်။

ကိုယ်စားလှယ်များဖြင့် ရက်ချိန်းတိုကင် ထုတ်ယူပါက ပေးမည် မဟုတ်ကြောင်း ပါရှိသည့်အတွက် ပွဲစားများ၏ အခန်းကဏ္ဍအား ထိန်းချုပ်သည့်အနေဖြင့် ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ခြင်း ဖြစ်နိုင်သော်လည်း နိုင်ငံကူးလက်မှတ် လုပ် ဆောင်ရာ၌ ပွဲစားများ၏ အခန်းကဏ္ဍမှာ ပါဝင်နေဦးမည် ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား အရေး ကူညီဆောင်ရွက်သူများက သုံးသပ်ကြသည်။

ထို့အပြင် ကိုယ်စားလှယ်များဖြင့် ရက်ချိန်းထုတ်ယူခွင့် မရှိခြင်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံရှိ နယ်မြို့များတွင် နေထိုင် အလုပ် လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသော မြန်မာနိုင်ငံသားများအတွက် အခက်အခဲဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း FED မှ အလုပ်သမား တာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီလိုနည်းလမ်းကို သုံးမယ်ဆိုတာမှန်တယ်။ ဒီနည်းလမ်း သုံးခြင်းအားဖြင့် ဘယ်သူတွေအတွက်က သွားပြီး အကျိုးသက်ရောက်မှုက အဆိုးအကောင်း ဘယ်ဟာပိုများလဲဆိုတာကို ချင့်ချိန်ရမယ်။ ဒီဟာနဲ့ ဖြေရှင်းစရာ တစ်ခု လုပ်မယ်ဆိုရင် ဒီဥစ္စာသည် အားလုံးအတွက် ကောင်းတဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိသလား။ အနည်းစု အတွက်ပဲ အခက်အခဲဖြစ်မယ်။ ဒါဆိုရင် ချ လုပ်ပေါ့နော်။ ပတ်စပို့က ဘန်ကောက်မှာ နေတဲ့လူတွေပဲ ကိုင်ထားတာ မဟုတ် ဘူး။ နယ်မှာ အများကြီးရှိတယ်။ ဆိုတော့ အဲဒီသက်တမ်း ကုန်တဲ့သူတွေ ဘယ်လိုလုပ်မလဲ။ အဲဒီ ခရီးသွားရဖို့နဲ့ အချိန်တွေပေးဖို့ သူတို့ သူဌေးတွေ ဘာတွေကလည်း မပေးဘူး။ ကျနော်တို့ အမြဲတမ်း အကြံဉာဏ် ပြုပါတယ်။ နယ်ကလူတွေကို ဘယ်လိုစဉ်းစားမလဲ။ နယ်ဆိုတာ ဝေးတဲ့ လူတွေအတွက်ကြတော့ ဒုက္ခရောက်တယ်လေ။ အထူးသဖြင့် တောင်ပိုင်းကလူတွေဆို အရမ်းဒုက္ခရောက်ကြတယ် သွားဖို့အတွက်က။ အဲဒီမှာတင်ပဲ ပွဲစားခက ပတ်စပို့စာအုပ်က တကယ့်တကယ်က OWIC ကဒ် အပါအဝင် ၁၀၀၀ ကျော်(ဘတ်ငွေ) ကျမယ့်ဟာက ခုနှစ် ထောင်၊ ရှစ်ထောင်၊ ကိုးထောင်၊ တစ်သောင်း ဒီလိုပေးပြီးလုပ်နေရတာ ပတ်စပို့ရအောင်လို့” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းရောက် ရွှေ့ပြောင်းမြန်မာများကိုတွေ့ရစဉ်

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃၁ ရက်နေ့အထိ သက်တမ်းကုန် PJ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ကိုင်ဆောင်သူ အရေအတွက်မှာ အနည်းငယ်သာ ရှိသည့်အတွက် ညအချိန်မှစ၍ နေရာယူ တန်းစီရန် မလိုအပ်ကြောင်း မြန်မာသံရုံးက ထုတ်ပြန် ထားသည်။

လက်ရှိ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် အသစ်ထုတ်ပေးမည့် လုပ်ငန်းစဉ်တွင် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃၁ ရက်နေ့အထိ သက်တမ်းကုန်မည့် သူများကိုသာ ပြောထားသည့်အတွက် ဧပြီလမှ စတင်ကာ သက်တမ်း ကုန်မည့်သူများနှင့် ပတ်သက်၍ မည်သို့ လုပ်ဆောင်ပေးမည်ကို မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား အရေး ကူညီဆောင်ရွက်သူများ အကြား မေးခွန်းထုတ်နေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၀

တရုတ်နိုင်ငံ၏ ယွမ်ငွေသည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် တဖြည်းဖြည်း ကြီးစိုးလာနေပြီး ရုရှား၊ အာဂျင်တီးနား၊ ဘရာဇီး၊ အီရတ် စသည့် နိုင်ငံများက တရုတ်သွင်းကုန် အရောင်းအဝယ်အတွက် ယွမ်ငွေကြေးကို လက်ခံ လာနေကြသည်ကို တွေ့နေရခြင်းကြောင့် တရုတ်ယွမ်ငွေသည် ကမ္ဘာ့အရန်ငွေကြေးဖြစ်သည့် အမေရိကန်ဒေါ်လာနှင့် ယှဉ်ပြိုင်လာနိုင်ပြီလားဆိုတာကို စီးပွားရေးလေ့လာသူများနှင့် လုပ်ငန်းရှင်များ ကြားတွင် သုံးသပ်နေမှုများ ရှိနေသည်။

လက်ရှိတွင် အမေရိကန်၏ စီးပွားရေးအခြေအနေနှင့် အကြွေးပမာဏများကြောင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာကို ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးက လျှော့ချသုံးစွဲနိုင်ရေးအတွက် လုပ်ဆောင်နေမှုများရှိနေကြောင်း၊ အမေရိကန် သည် တခြားသောနိုင်ငံများကို စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုများ ပြုလုပ်လာနေခြင်းကြောင့် တခြားသောနိုင်ငံများ က အမေရိကန်ဒေါ်လာအစား တရုတ်ယွမ်ငွေနှင့်လည်းကောင်း၊ ရွှေနှင့်လည်းကောင်း၊ အိန္ဒိယ ရူပီးနှင့် လည်းကောင်း ဒေါ်လာနေရာကို အစားထိုးမှုများ လုပ်ဆောင်လာနေသည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးရဲထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဖြည်းဖြည်းချင်းတော့ ဒေါ်လာနေရာကို အစားထိုးမှာတော့ သေချာတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အမေရိ ကန်ရဲ့ စီးပွားရေး၊ အမေရိကန်ရဲ့ အကြွေးပမာဏတွေက သိပ်များနေပြီလေ။ ဒါ့အပြင် သူက သူ့နိုင်ငံငွေ ကြေးကို ကမ္ဘာ့အရန်ငွေကြေး ဖြစ်နေတာကို အခွင့်ကောင်းယူပြီးတော့ တခြားနိုင်ငံတွေကို sanctions အရေးယူ ချမှတ်တာတွေ ဘာတွေ လုပ်လာတော့ အဲဒီအပေါ်မှာ တခြားနိုင်ငံတွေက မလုံမခြုံ ဖြစ်လာ တာပေါ့။ ဒါ့ကြောင့်မို့လို့ သူ့ဟာကိုတော့ သုံးလို့မဖြစ်တော့ဘူးဆိုတဲ့ အမြင်ပေါ့ အမြင်အယူအဆ ဖြစ်လာ တော့ အဲဒီဟာကို ဂရိလိုနိုင်ငံတွေကအစ အမေရိကန်ဒေါ်လာကို အစားထိုးဖို့ စဉ်းစားလာကြတာပေါ့။ စဉ်းစားလာတဲ့အခါမှာ ငွေတစ်ခုတည်းနဲ့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရဲ့ ငွေကြေးတစ်ခုတည်းနဲ့ အစားထိုးတာမျိုး မဟုတ်ဘဲနဲ့ ဝင်ရိုးစုံ ယွမ်နဲ့ အရောင်းအဝယ်လုပ်တဲ့ နိုင်ငံတွေရှိသလို ရွှေနဲ့ အရောင်းအဝယ်လုပ်တဲ့ နိုင်ငံ တွေ ရှိမယ်။ တစ်ခါ ရူဘယ်နဲ့ လုပ်တာရှိသလို ရူပီးနဲ့ လုပ်တာရှိမယ်။ စီးပွားရေး နည်းနည်းအင်အားကြီး တဲ့ နိုင်ငံတွေရဲ့ ငွေကြေးတွေမှာ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်အရ ဥပမာ ကျနော်တို့နိုင်ငံက တရုတ်နဲ့ ကုန်သွယ်မှု အများဆုံးလုပ်တယ်ဆိုရင် ယွမ်ကို ကျနော်တို့က အမေရိကန်ဒေါ်လာအစား သုံးလာတာဖြစ်သလို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကျတော့ အိန္ဒိယနဲ့ ကုန်သွယ်တာများတယ်ဆိုရင် ရူပီးကို သူက ဒေါ်လာအစားထိုးလာတာမျိုး အဲဒီလိုမျိုး ဖြစ်လာတယ်လို့ ထင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်ယွမ်ငွေကြေးတွင် အကြီးဆုံး ၁၀၀ တန်

တရုတ်ယွမ်ငွေသည် လက်ရှိတွင် ဒေါ်လာအနောက်တွင် ရှိနေကြောင်း၊ ဒေါ်လာနေရာတွင် အစားထိုး သုံးစွဲနိုင်ရေးအတွက် နိုင်ငံအများစုတွင် သဘောတူညီချက် မရသေးသော်လည်း တရုတ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေး ကြီးမားကျယ်ပြန့်လာသည်နှင့်အမျှ တရုတ်ယွမ်ငွေကို ပို၍ သုံးစွဲလာမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံအများစုသည် နိုင်ငံအရန်ငွေကို ဒေါ်လာအဖြစ် သတ်မှတ်ရာကနေ လျှော့ချလာနေကြ ပြီ ဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

လက်ရှိတွင် တရုတ်ယွမ်ငွေကို နိုင်ငံပေါင်း ၄၉ နိုင်ငံတွင် အသုံးပြုနေကြောင်း၊ နောက်ပိုင်းတွင် ယွမ်ငွေ သည် အဓိကကျသည့် ငွေကြေးတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဆရာတို့ သိသလောက်ဆိုရင် ၄၉ နိုင်ငံလောက် သုံးနေပြီ။ ယွမ်ကို အဓိကထား သုံးနိုင်အောင်လို့ လုပ်နေတာလေ။ နောက်ပိုင်းကျရင်လည်း နိုင်ငံတွေက အဓိကထား သုံးလာနိုင်မယ့် သဘောတော့ ရှိတာပေါ့နော်။ နောက်ပိုင်းကျရင်တော့ ယွမ်က အဓိကကျတဲ့ ငွေကြေးဖြစ်လာမယ်လို့ မျှော်မှန်းပါတယ်။ အဓိကကတော့ sanctions မိနေတဲ့ နိုင်ငံဖြစ်နေတော့ ဒေါ်လာပဲ အားထားလို့မရဘူး။ ဒါ့ကြောင့်မို့လို့ ဒေါ်လာနဲ့ ကျပ်၊ ရူပီးနဲ့ ကျပ်၊ ဘတ်နဲ့ ကျပ် ဒီလိုမျိုး Trade တွေကတော့ သက်ဆိုင်ရာတွေနဲ့ ချိတ်ဆက် ပြီးတော့ ပေးချေမှု ဆောင်ရွက်ရမှာပဲလေ။ နောက်ဆုံး MOGE ကလည်း သူ sanctions မိနေတဲ့အခါ ကျတော့ MOGE ရဲ့ ပိုက်ဆံတွေလည်း ဒီလိုပဲ ရွှေ့ရမှာပဲလေ” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာကို လျှော့ချသုံးစွဲနိုင်ရေး ဆောင်ရွက်နေမှုများ ရှိသော်လည်း နိုင်ငံ တကာချေးငွေများ ဆပ်ရန်၊ လက်နက်ခဲယမ်းများ ဝယ်ယူရန်နှင့် စက်သုံးဆီများ ဝယ်ယူရာတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာဖြင့် ပေးချေရသည့်အတွက် လက်ရှိတွင် ဒေါ်လာလိုအပ်ချက် ရှိနေသည်ကို တွေ့ရသည်။

Citigroup နှင့် Goldman Sachs ကဲ့သို့သော ငွေကြေးအဖွဲ့အစည်းကြီးများသည် 2030 ခုနှစ်တွင် ယွမ်သည် နိုင်ငံတကာငွေပေးချေမှုတွင် တတိယအသုံးအများဆုံးငွေကြေးဖြစ်လာမည်ဟု ခန့်မှန်း ထားသည်။

ဒါ့အပြင် ရုရှား - ယူကရိန်းစစ်ပွဲစတင်ကတည်းက ရုရှားတွင် ရောင်းဝယ်မှုအများဆုံးငွေကြေးအဖြစ် တရုတ်ယွမ်သည် အမေရိကန် ဒေါ်လာနေရာကို အစာထိုးဝင်ရောက်နိုင်ခဲ့သည်။

ရုရှားနိုင်ငံက အိန္ဒိယနိုင်ငံကို ရေနံစိမ်းရောင်းချရာတွင် ယွမ်ငွေဖြင့် လက်ခံခဲ့ကြောင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံသည် နျူကလီးယားစက်ရုံအတွက် ယွမ်ငွေဖြင့် ရုရှားကို ပေးချေရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း၊ ထို့နောက် ဆော်ဒီအာရေးဗီးယား နိုင်ငံသည်လည်း တရုတ်နိုင်ငံကို ရေနံစိမ်းရောင်းချရာတွင် ယွမ်ငွေဖြင့်သာ လက်ခံခဲ့ကြောင်း နိုင်ငံတကာသတင်းမီဒီယာများ၏ ဖော်ပြချက်များတွင် တွေ့ရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၈

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကြောင့် မြန်မာငွေကို လက်ဝယ်မထားရှိဘဲ မော်တော်ကာများ ဝယ်ယူ ကာ ခိုင်မာအောင် လုပ်ဆောင်လာနေသည့်အတွက် ကားဈေးနှုန်းများသည် အဆမတန် မြင့်တက်လာနေကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာငွေ တန်ဖိုး ကျဆင်းလာခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်းရှိ လုပ်ငန်းရှင်များသည် အိမ်ခြံမြေ၊ ရွှေဈေးကွက်နှင့် ကား ဈေးကွက်များတွင် ဝင်ရောက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ပြုလုပ်လာကြသည်။

ထိုအထဲတွင် ရောင်းရလွယ်ကူသည့် ကားဈေးကွက် အတွင်း၌ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ယခင်ကထက် ပိုများလာပြီး ရောင်းဝယ်မှု များပြားနေခြင်းကြောင့် ကားဈေးနှုန်းများ ပို၍ မြင့်တက်လာနေကြောင်း မော်တော်ကား ရောင်းဝယ်သူများထံမှ သိရသည်။

တချို့သော လုပ်ငန်းရှင်များသည် မြန်မာကျပ်ငွေကို လက်ဝယ်မထားရှိလိုသည့်အတွက် လိုအပ်သည့် ကားအစီးရေ ထက် ပို၍ ဝယ်ယူမှုများ ရှိနေကြောင်း၊ မြန်မာကျပ်ငွေ ထားရှိမည့်အစား အိမ်ခြံမြေ၊ မော်တော်ကား စသည့် ပစ္စည်း များကိုသာ လက်ဝယ်ထားရှိမှု များပြားလာနေသည်ဟု ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး မော်တော်ယာဉ် ထုတ်လုပ်ရေးနှင့် ဖြန့်ဖြူးရောင်းချရေး လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းမင်းမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဝယ်လိုက်တယ်ဆိုတာက တချို့လူတွေကျတော့ မြေဈေးကလည်း တအားတက်တယ်။ ရွှေကလည်း အရောင်းအဝယ်လုပ်ဖို့ နည်းနည်းလေး ခက်ခဲတဲ့အခါကျတော့ ဝယ်ရလွယ်ကူတဲ့ ကားတွေကို ဥပမာ အိမ်မှာ ၁ စီးလိုရင် ၂ စီး၊ ၃ စီး ထည့်ထားလိုက်တယ်။ ၂ စီးလိုတဲ့သူက ၄/၅ စီး ထည့်ထားလိုက်တယ်။ အဲဒီလိုမျိုး ဝယ်ရင်း ဝယ်ရင်းနဲ့ကို လိုအပ်ချက်က မြင့်လာတာကိုး။ လိုအပ်ချက်က မြင့်လာတယ် နောက်ပြီး ဒီလုပ်ငန်းထဲကို ဝင်ပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံတဲ့သူက များလာတယ်။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ ဝယ်လိုအား များတယ်ပေါ့နော်။ အကုန်လုံးက အရင်တုန်း က အရောင်းအဝယ်လုပ်တဲ့သူက အယောက် ၁၀၀ လောက် ရှိတယ်ဆိုရင် အယောက် ၂၀၀၀ လောက် ဖြစ်သွား တယ်။ အဲဒီလိုမျိုးလေးတွေ ကွာတာပေါ့။ အပြင်လိုအပ်ချက် လိုတဲ့သူတွေကလည်း ၁ စီးလိုရင် ၃ စီးလောက် ဝယ်  တယ်။ ၃ စီးလောက်လိုရင် ၅ စီးလောက် ဝယ်ထားတယ်။ အဲဒီပုံစံမျိုး ဖြစ်နေတယ်။ ဈေးတက်လာပြီဆို ပြန် ရောင်းကြတယ်။ အဲဒီလို ကစားနေတဲ့အခါကျတော့ လိုအပ်ချက် မြင့်လာတာပေါ့။ အဲဒါကြောင့် ဈေးတက်တာပေါ့။ အဓိကတော့ မြန်မာငွေကြေးက တည်ငြိမ်သလား၊ မတည်ငြိမ်သလားဆိုတာ ပြောဖို့ခက်တာပေါ့။ နောက်တစ်ခုက ငွေဈေးက ၃၂ တွေ ဖြစ်ပြီးတော့ အခုက နည်းနည်းလေး ၃၀၀၀ တစ်ပတ်လည်မှာတော့ ဖြစ်သွားတယ်။ ဒါပေမယ့် လူတွေရဲ့ လက်ထဲမှာက မြန်မာငွေ ထားမယ့်အစား ပစ္စည်းထားချင်တဲ့ လူတန်းစားတစ်ရပ်က များတော့ အဲဒါ ကြောင့်မို့လို့ အိမ်ခြံမြေတွေမှာ ဝင်ရောက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံကြတယ်။ အိမ်ခြံမြေကျတော့ အရင်းအနှီးနည်းတော့ မြေ တွေ ဘာတွေမှာလည်း ရင်းကြတာပေါ့။ ကားကလည်း ထိုနည်းလည်းကောင်းပဲပေါ့။ အဲဒါကြောင့်မို့ ကျန်တာတော့ ဘာမဖြစ်ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

ကားအရောင်းစင်တာကိုတွေ့ရစဉ်

မော်တော်ကား ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်နေမှုကို အစိုးရအနေဖြင့် ထိန်းချုပ်၍ မရသော်လည်း ၂ နှစ်ကျော်ကြာ ပိတ်ထားသည့် ကားတင်သွင်းခွင့် မူဝါဒကို ပြန်လည်ခွင့်ပြုပေးမည်ဆိုပါက ကားဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းလာမည်ဟု ကားမူဝါဒ ကျွမ်းကျင်သူများနှင့် ရောင်းချသူများက ပြောသည်။

ကားတင်သွင်းခွင့်နှင့် ပြည်တွင်းတွင် တပ်ဆင်ထုတ်လုပ်မှုများကို ခွင့်ပြုရန်အတွက် အစိုးရတွင် နိုင်ငံခြားအရံငွေ အလုံအလောက် ရှိမှသာ အဆင်ပြေနိုင်ကြောင်း ထောက်ပြကြသည်။

လက်ရှိတွင် နိုင်ငံခြားငွေ အကျပ်အတည်းကြောင့် ကားတင်သွင်း ခွင့်ကို အစိုးရက ခွင့်ပြုပေးမည် မဟုတ်ခြင်း ကြောင့် မော်တော်ကားဈေးနှုန်းများသည် ဆက်လက် မြင့်တက်နေမည်ဟု ကားမူဝါဒ လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကားဈေးနှုန်းကို ကျစေချင်ရင် ကားတွေ ပေါပေါများများ သွင်းနိုင်အောင် အစိုးရက လုပ်ပေးမလား၊ သို့မဟုတ်ရင် ကားထုတ်လုပ်ခွင့်တွေ ပိုပြီးတော့ ခွင့်ပြုမလား၊ ဒါပေမယ့် သွင်းနိုင်အောင် လုပ်ပေးတာရော၊ ပြည်တွင်းမှာ ထုတ်လုပ်ခွင့် လုပ်ပေးတာရော၊ ၂ ပိုင်းလုံးအတွက် အစိုးရက ဒေါ်လာတွေ အသုံးပြုရတော့မယ်။ ပြည်တွင်းမှာ ထုတ်လုပ်မယ်ဆိုလည်း ပြည်ပကနေ ပစ္စည်းတွေဝယ်ရင် နိုင်ငံခြားငွေ ထုတ်သုံးရတော့မယ်။ တင်သွင်းခွင့် ပြုမယ်ဆိုရင် နိုင်ငံခြားငွေတွေ ပြည်ပကို အမြောက်အများ ထွက်သွားတော့မယ်။ အဲဒီထွက်မယ့် အမြောက်အများကို အစိုးရအနေနဲ့ ပေးဖို့အတွက် ဗဟိုဘဏ်မှာ နိုင်ငံခြားငွေ အရံသင့် ရှိသလားဆိုတာက ဆက်ပြီးတော့ မေးရမယ်။ သုံးသပ်မိသလောက်တော့ အဲဒီလောက်ထိ ကားဈေးနှုန်း ကျသွားလောက်အောင် အစိုးရအနေနဲ့ မလုပ်နိုင်ဘူးလားဆိုတော့ လုပ်နိုင်တယ်။ Mark II တစ်စီးကို သိန်း ၁ ထောင်လောက် ဖြစ်နေတယ် ၂၀၀၈၊ ၂၀၀၉။ သမ္မတ ဦးသိန်းစိန် တက်လာတယ် ၂၀၁၀၊ ၁၁ မှာ သိန်း ၂၀၀ လောက် ကျသွားတယ်။ ဒါက ကား တင်သွင်းခွင့်တွေ ပြုလိုက်တယ်။ ပေါ်လစီတွေ ပြောင်းလိုက်တယ်။ အဲဒီကာလမှာ နိုင်ငံခြားအရံငွေ အများကြီး ထုတ်သုံးတယ်။ ပြီးတော့ ပြည်ပကနေ ကြွေးမြီတွေ လျှော့ချလိုက်တယ်။ ဒီပမာဏ ဖြစ်သွားတယ်။ လက်ရှိ ကာလမှာတော့ ပြည်ပကလည်း sanctions ပိတ်လိုက်တယ်။ ကြွေးမြီတွေ လျှော့ချဖို့ မပြောနဲ့ ဖိအားပေးမှုတွေ အစိုးရက ခံနေရတဲ့အခါမှာ နိုင်ငံခြားငွေကတော့ ကားတင်သွင်းခွင့်ရော၊ ကားပိုမို ထုတ်လုပ်ခွင့်ရော အစိုးရက ယာယီခွင့်ပြုပေးမှာ မဟုတ်သေးဘူး။ မဟုတ်သေးတဲ့အတွက် ကားဈေးနှုန်းကတော့ တက်တဲ့အပိုင်းမှာ ရှိမယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့ဆိပ်ကမ်းရောက်ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် နိုင်ငံခြားငွေ လိုအပ်ချက် အကြောင်းပြချက်ဖြင့် ဝန်ထမ်းပါမစ် အပါအဝင် ပြည်ပမှ မော်တော်ကား တင်သွင်းခွင့် အားလုံးကို ပိတ်ထားသည်မှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ကတည်းကပင် ဖြစ်ကြောင်း သိရ သည်။

ထို့နောက် ပြည်တွင်းတွင် SKD စနစ်ဖြင့် တပ်ဆင်ထုတ်လုပ်နေသည့် မော်တော်ကားများ ရှိသော်လည်း လိုအပ် သည့် အစိတ်အပိုင်း တင်သွင်းခွင့် မရသည့်အတွက် ထုတ်လုပ်မှု မတွင်ကျယ်ဘဲ ဖြစ်နေကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ပြည်ပမှ ကားတင်သွင်းခွင့် အနေဖြင့် EV လျှပ်စစ်ကား တစ်မျိုးတည်းသာ တင်သွင်းခွင့် ပြုထားသည် ကို တွေ့ရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၈

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရှေးဟောင်းသမိုင်းဝင်ဘုရားများရှိရာ ဒေသတစ်ခုဖြစ်သည့် ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ဦးမြို့နယ်တွင် ဆောက်လုပ်ပြီး ရပ်နားထားရသည့် လေယာဥ်ကွင်းစီမံကိန်းမှာ ၈ နှစ်ခန့်ကြာနေပြီသော်လည်း ဆက်လက် အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ခြင်းများ မရှိကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

အဆိုပါ စီမံကိန်းကို  ၂၀၁၅ ခုနှစ်က စတင်ဆောက်လုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတော်အစိုးရမှ ဘတ်ဂျက် မချပေးသည့် အတွက် ရပ်နားထားရခြင်းဖြစ်ကြောင်း မြောက်ဦးမြို့နယ်မှ မြို့မိမြို့ဖတစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးထွန်းလှိုင်က CNI သတင်း ဌာနကို ပြောသည်။

“NLD ငါးနှစ်အုပ်ချုပ်ခဲ့တဲ့အချိန်က စပြီးတော့ လုံးဝထောက်ပံ့မှုကို ရပ်ဆိုင်းသွားတယ်။ အဲ့ဒီနေရာ လျော်ကြေး တွေလည်း ပေးပြီးသား။ စနစ်တကျ ခြံစည်းရိုးတွေလည်း ခတ်ပြီးသား။ လုပ်ငန်းစတင်ဖို့ဆိုပြီး လုပ်ထားတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲ့ဒီလုပ်ငန်းစတင်ဖို့အတွက် နိုင်ငံတော်က ပံ့ပိုးမှုကို လုံးဝရပ်ဆိုင်းလိုက်တော့ အဲ့လေယာဥ်ကွင်းဟာ လည်း ဒီအတိုင်း မြက်တောကြီးဖြစ်နေတယ်။ နိုင်ငံတော်အထောက်အပံ့နဲ့မှ ဆောက်လို့ရမယ့်ဥစ္စာ ဒီအတိုင်း သာမာန်အရင်းအနှီးနဲ့ သီအိုရီစနစ်နဲ့ ကုမ္ပဏီတွေကိုပေးလို့လည်း တော်ရုံတန်ရုံ ကုမ္ပဏီက လုပ်နိုင်မှာမှ မဟုတ်တာ”ဟု ပြောသည်။

မြောက်ဦး လေယာဥ်ကွင်းစီမံကိန်းကို ပြန်လည်လည်ပတ်ရန် ငွေကြေးလိုအပ်သလို အဆိုပါ စီမံကိန်း အောင်မြင် ပြီးစီးပါက ဒေသအတွင်း လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးကောင်းမွန်ပြီး အဆင်ပြေနိုင်ကြောင်း မြောက်ဦးမြို့နယ် ညောင်ပင်ဈေး အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမြသာထွန်းက CNI ကို ပြောသည်။

“ပြန်လို့ထူထောင်မယ်ဆိုရင် ငွေကြေးက တအားအများကြီးကုန်မယ်လို့ ထင်တယ်။လေယာဉ်ကွင်းရရင်တော့ ပြည်သူလူထုအတွက် ပိုပြီးတော့ အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိမယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ ပြန်ပြီးတော့လိုချင်တယ်။ ဒီလေယာဥ်ကွင်းရှိရင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးတွေ ပိုကောင်းမွန်လာမယ်။ခရီးသွားတွေလည်း မြန်ဆန်မယ် ကျန်းမာရေးကိစ္စတွေလည်း တအားအဆင်ပြေမယ်”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မြောက်ဦးမြို့အဝင်ဆိုင်းဘုတ်(ဓါတ်ပုံ-RFA)

ယခုလို စီမံကိန်းအား အကောင်ထည်ဖော်မဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းသည် ဒေသအတွင်းလုံခြုံရေးနှင့်လည်း သက်ဆိုင်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ပြည်နယ်ဥပဒေချုပ် ဦးလှသိန်းက CNI သတင်းဌာနကို ပြောသည်။

“အဲဒီလိုလည်း မဟုတ်ဘူး။အဲ့လောက်လည်းမဟုတ်ပြန်ဘူး။အဲ့လိုလည်းမလွယ်ကူသေးဘူး။အဓိက လုံခြုံရေးဘာတို့ညာတို့နဲ့လည်း ဆိုင်တယ်”ဟု ပြောသည်။

ရပ်တန့်နေသော မြောက်ဦးလေယာဉ်ကွင်းကို ဆက်လက်ပြီး အကောင်အထည်ဖော်တည်ဆောက်နိုင်ရေးအတွက် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၀ ရက်နေ့က ကျင်းပသော ဒုတိယအကြိမ် ရခိုင်ပြည်နယ်လွှတ်တော် စတုတ္ထပုံမှန် အစည်းအဝေး (ပထမ)နေ့တွင် မြောက်ဦးမြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးထွန်းသာစိန်က အဆိုတစ်ရပ်တင်းသွင်းခဲ့ကြောင်းသိရသည်။

အဆိုပါလေယာဉ်ကွင်းကို ဦးသိန်းစိန်အစိုးရလက်ထက် နောက်ဆုံးဘဏ္ဍာရေးနှစ်ဖြစ်သော ၂၀၁၅-၂၀၁၆ နှစ်တွင် ရခိုင်ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့မှ ကျပ်သန်းပေါင်း ၂၀၀၀ နှင့် ၂၀၁၆- ၂၀၁၇ ဘဏ္ဍာရေးနှစ် ကျပ်သန်းပေါင်း ၂၀၀၀ စုစုပေါင်း ကျပ်သန်းပေါင်း ၄၀၀၀ တို့ဖြင့် ဆုထူးဇံကုမ္ပဏီမှ တာဝန်ယူတည်ဆောက်ခဲ့သော်လည်း ၂၀၁၇- ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွက် ပြည်ထောင်စုအစိုးရဆီမှ ချပေးသော ရန်ပုံငွေမှာ အလွန်နည်းပါးသောကြောင့် မြောက်ဦးလေယာဉ်ကွင်း တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းများအား ဆက်လက်တည်ဆောက်ခြင်းမပြုလုပ်ဘဲ တစ်ဝက် တစ်ပျက်ဖြင့် ရပ်ဆိုင်းထားလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

မြောက်ဦးလေယာဉ်ကွင်း စီမံကိန်းအတွက် ခန့်မှန်းကုန်ကျငွေမှာ ကျပ် ၂၅ ဒသမ ၆၁ ဘီလီယံဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၇

လာမည့် သြဂုတ် ၁ ရက်နေ့တွင် နစကသည် အရေးပေါ်ကာလ သက်တမ်း ၆ လ တိုးရေး/မတိုးရေးကို ဆုံးဖြတ်ရ တော့မည်ဖြစ်၍ အကယ်၍ သက်တမ်းတိုးပါက နိုင်ငံတကာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အခြေအနေများသည် မည်ကဲ့သို့ ဖြစ် ပေါ်လာနိုင်သလဲ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များကြား သုံးသပ် ဆွေးနွေးနေကြသည်။

ယခုလ(ဇူလိုင်လ) ၃၁ ရက်နေ့တွင် အရေးပေါ်ကာလ သက်တမ်း ၆ လ တိုးထားမှု ပြည့်မည်ဖြစ်၍ နောက်ထပ် ၆ လ သက်တမ်း တိုး/မတိုးကို နစက-က အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီ အစည်းအဝေး ကျင်းပ၍ ဆုံး ဖြတ်ရမည် ဖြစ်သည်။ 

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံကို စစ်အုပ်ချုပ်ရေးနိုင်ငံဟု ယူဆပြီး စီးပွားရေးပိတ်ဆို့ကာ ထွက်ခွာသွားကြသည့် နိုင်ငံ တကာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများရှိ သကဲ့သို့ ဆက်လက်ပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံနေကြသည့် နိုင်ငံများလည်း ရှိကြောင်း သိရသည်။

နိုင်ငံတကာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အခြေအနေသည် အုပ်ချုပ်နေသည့် အုပ်ချုပ်သူအပေါ်  ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လုပ်မည့် နိုင်ငံ များက ကြိုက်ခြင်း/မကြိုက်ခြင်းနှင့်လည်း သက်ဆိုင်သည်ဟု Via Logistics & Supply Chain တည်ထောင်သူ ဦးသီဟပိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အစိုးရပြောင်းသွားလည်း စစ်အုပ်ချုပ်ရေး၊ စစ်အာဏာရှင်စနစ် ဖြစ်နေသေးရင် မယုံကြည်ဘူးဆိုရင် အနောက်နိုင်ငံတွေကတော့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံဖို့က မလွယ်ဘူး။ မသေချာဘူးပေါ့နော် အဲဒီလိုတော့ ကျနော်တို့ ခန့်မှန်း ရတာပေါ့။ အစိုးရက ပြောင်းလဲသွားတယ်ဆိုရင် ဥပမာ ပြည်သူ့အစိုးရကို သွားမယ်ဆိုရင်တောင်မှ သူတို့လိုချင်တဲ့ ဟာလေးတွေ ရှိသေးတယ်လေ။ အရင်တုန်းကလည်း သမ္မတဦးသိန်းစိန် လက်ထက် ရှိတယ်။ ဟိုဘက်မှာလည်း နအဖဆိုတဲ့ အဖွဲ့တွေ ရှိတယ်ပေါ့။ ဒါပေမယ့် အဲဒီတုန်းကလည်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လာလားဆိုတော့ သူ့ဟာနဲ့သူတော့ လာချင်တဲ့ဟာ လာတာပဲ။ စီးပွားရေးအရ သူတို့ ဖြစ်တန်နိုင်စွမ်းက အဆင်ပြေတယ်ဆိုရင် သူတို့လာရင်းနှီးမြှုပ်နှံ တယ်။ ဥပမာ အခု ဒီအစိုးရကို အဆင်ပြေတဲ့ အစိုးရရှိတယ်။ အဆင်မပြေတဲ့ နိုင်ငံတကာ အစိုးရတွေ ရှိတယ်လေ။ တရုတ်တို့ ဘာတို့က တောက်လျောက် ထွက်မသွားဘူးလေ။ လုပ်နေကြတာပဲ။ ဂျပန်တွေလည်း ထွက်မသွားဘူး လုပ်တာပဲ။ ကိုရီးယားတွေလည်း သူ့ဟာနဲ့သူ ရှိနေတာပဲ။ ထိုင်းလည်း သူ့ဟာနဲ့သူ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေက ရှိနေတာ ပဲ။ ထပ်တိုးပြီးလာတဲ့ အနောက်နိုင်ငံအုပ်စု ဥပမာ ဥရောပတို့၊ အမေရိကန်တို့ စတဲ့ဟာတွေရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုက တော့ ရှားမှာပေါ့နော်။ ဒါကတော့ သူတို့ရဲ့ ဒီအစိုးရကို ကြိုက်ခြင်း မကြိုက်ခြင်းနဲ့ ဆိုင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

PEPSI လုပ်ငန်းစုကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် နိုင်ငံတကာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို ဖိတ်ခေါ်မည်ဆိုပါက မည်သည့်ကဏ္ဍအတွက် ဦးစားပေး ဖိတ်ခေါ် မလဲ တွက်ဆရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ လက်ရှိကမ္ဘာတွင် စားနပ်ရိက္ခာ အကျပ်အတည်း ဖြစ်ပေါ်နေခြင်းကြောင့် မြန်မာ နိုင်ငံအနေဖြင့် စားနပ်ရိက္ခာနှင့် ပတ်သက်သည့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို ပို၍ ဖိတ်ခေါ်သင့်ကြောင်း၊ ထိုသို့ ဖိတ်ခေါ်ရာ တွင် တချို့သော ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ မူဝါဒများကို ဖြေလျှော့ပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း ဦးသီဟပိုင်က ဆက်ပြော သည်။

၎င်းက “ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုက ဘယ်ဘက်ကို ဦးတည်မှာလဲဆိုပြီး တံခါးတွေကတော့ အကုန်လုံး ဖွင့်ထားဖို့ လိုတယ်။ ဥပမာ အနောက်နိုင်ငံတွေကိုလည်း ဦးမတည်တော့ဘူး၊ မရဘူး ဘာဖြစ်လဲ ဖွင့်ထားလိုက်၊ သူ့ဟာသူ လာချင်တဲ့သူ လာမှာပဲလေ။ ဘယ်နိုင်ငံမှလာ ဘယ်နိုင်ငံမှ မလာပါနဲ့ဟာမျိုးကို။ ဥပဒေကတော့ အကုန်လုံး လက်ခံတယ်ဆို ပေမယ့် မြေပြင်မှာလည်း လက်ခံချင်မှ လက်ခံတာလည်း ရှိတယ်လေ။ အဲဒါတွေ အကုန်လုံးကို ဖွင့်ထားပေးရမယ် နံပါတ် ၁။ နံပါတ် ၂ ကတော့ ကိုယ့်နိုင်ငံမှာလည်း နိုင်ငံရေးအခြေအနေက အဆင်မပြေဘူး။ ကမ္ဘာကြီးမှာလည်း ခက်ခဲနေတယ်ဆိုရင် ကမ္ဘာမှာ အခုလိုအပ်နေတာက ဘာလဲ။ စားနပ်ရိက္ခာဆိုင်ရာတွေက မကြာခင် တက်လာ တော့မှာ။ အဲဒါဆိုရင် စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ ဖွင့်ပေးရမယ်။ ဖွင့်ပေးတဲ့နေရာမှာ ကျနော် တို့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေက ဖွင့်ပေးလိုက်တယ် ဒီဘက်မှာ ဥပဒေ နည်းဥပဒေ ဥပမာ လယ်ယာမြေ အသုံးချရေးတို့၊ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာတို့ အဲဒီမှာ ဖြေလျှော့ရမယ့် အပိုင်းတွေ ရှိတယ်။ အဲဒါတွေကို တတ်နိုင်သလောက် ဖြေလျှော့ ပေးဖို့ လိုတယ်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ နိုင်ငံရေး အခြေအနေအရ နိုင်ငံတကာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများသည် ဝင်ရောက်ရန် မလွယ်ကူသေးကြောင်း၊ သို့သော်လည်း နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းပေါ် မူတည်သည့်အတွက် ရွေးကောက်ပွဲကဲ့သို့ နိုင်ငံရေးမျှော်လင့်ချက်များ ပေးရန်လိုအပ်ကြောင်း စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ရန်ကုန်ရှိ ဟိုတယ်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် အရပ်သားအစိုးရ မလာခင်တော့ ပြဿနာ အရင်းခံတော့ ရှိနေမှာပေါ့။ အရပ်သား အစိုးရ ဖြစ်လာပြီးနောက်ပိုင်းမှ FDI ဆိုတာ မျှော်လင့်လို့ ရမှာလေ။ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် မျှော်လင့်ချက် ပေးရမှာ ပေါ့။ နိုင်ငံရေးနည်းအရပဲ ဖြေရှင်းလို့ ရမှာလေ။ အဲဒါတွေ ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့က နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းက အဓိက ကျ တယ်လေ။ ကြားထဲမှာတော့ နည်းနည်းတော့ မျှော်လင့်ရသလောက်တော့ ဝင်လာမယ်လို့တော့ မမြင်သေးဘူး။ ဒါပေမယ့် ကြိုးတော့ ကြိုးစားရမယ့် အပိုင်းတော့ ရှိတယ်။ အကောင်းဆုံးကတော့ နိုင်ငံရေးမျှော်လင့်ချက်တွေ ပေးနိုင်ရင်တော့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုက ဝင်လာမယ်လို့တော့ မြင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံကို အမေရိကန်နှင့် ဥရောပနိုင်ငံများက စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့မှုများကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ နိုင်ငံ တကာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လုပ်ငန်းတချို့ ထွက်ခွာသွားမှုများ ရှိသော်လည်း တခြား တစ်ဖက်တွင် စင်္ကာပူ၊ တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ကိုရီးယား၊ ဂျပန်နှင့် ရုရှားနိုင်ငံတို့မှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ဝင်ရောက်လျက်ရှိနေကြောင်း၊ ထပ်မံဝင်ရောက်ရန် အတွက် လေ့လာနေမှုများလည်း ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၇ 

မြန်မာနိုင်ငံအထက်ပိုင်း ဖားကန့်မြို့နယ် ရှမ်းနီစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ၏ ကြီးကြပ်မှုဖြင့် ရှမ်းနီနာမည်နှင့် အုတ်ထုတ်လုပ် ရောင်းချလာကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ အုတ်သည် ဝိတ်ပေါ့အုတ်(Cellular Lightweight Concrete-CLC)ဖြစ်ကြောင်း၊ ရိုးရိုးမီးဖုတ်အုတ်ထက် အရွယ်ပမာဏ ၃ နှင့် ၆ ဆကြီးသည့် အုတ် အမျိုးအစားကို ထုတ်လုပ်နေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို ရှမ်းနီအုတ်ကို မီးဖုတ်အုတ် ဈေးနှင့်တွက်ချက် ရောင်းချမည်ဖြစ်ကြောင်း Shan Ni Waves က ဖော်ပြထားသည်။

ရှမ်းနီနာမည်ဖြင့် ထုတ်လုပ်သည့်ဝိတ်ပေါ့အုတ်သည် ပေါ့ပါးပြီး အသံလုံသလို ကြံ့ခိုင်မှုကောင်းကာ အပူချိန်ကို ထိန်းညှိပေးနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

ရှမ်းနီလူမျိုးများကိုတွေ့ရစဉ်

ရှမ်းနီလူမျိုးများ၏ သမိုင်းကြောင်းဆိုင်ရာနှင့် ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုများကို သိရှိနားလည်စေရန်အတွက် ရှမ်းနီ လူမျိုး နာမည်ဖြင့် အုတ်ထုတ်လာခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ရှမ်းနီလူမျိုးများသည် ကိုယ့်ထီးကိုယ့်နန်းဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့ကြသော်လည်း ၁၉၄၈ ခုနှစ် မြန်မာပြည် လွတ်လပ်ရေး ရပြီးနောက်ပိုင်း ကချင်ပြည်နယ်နှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးဆိုကာ ပိုင်းခြားရေး သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းကြောင့်  ရှမ်းနီ လူမျိုးများ၏ သီးသီးသန့်သန့် နယ်မြေများ ပျောက်ဆုံးသွားသလို လူမျိုးများလည်း ဒေသနှစ်ခုခြား ပိုင်းခြား ခံလိုက်ရသည်။

၁၉၄၇ ခုနှစ် ပင်လုံစာချုပ်နှင့်အတူ လွတ်လပ်ရေး ရရှိလာသော မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းက 

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၅

ပို့ကုန်ရငွေအပေါ် ကျပ်ငွေလဲလှယ်ရန် ညွှန်ကြားချက်ကို ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းအစား ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းဟု ဗဟိုဘဏ်က ပြင်ဆင် သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် ပို့ကုန်တင်ပို့သည့် ကုန်စည်များ ဈေးနှုန်းအနည်းငယ် မြင့်တက်လာနိုင် သည်ဟု ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ယခင်က ပို့ကုန်ရငွေ၏ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ် သတ်မှတ်ဈေးနှုန်း အမေရိကန် ၁ ဒေါ်လာလျှင် ၂၁၀၀ ကျပ် ဖြင့် လဲလှယ်ရမည်ဟု သတ်မှတ်ထားသလို ကျန်ရှိသည့် ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ၂၉၂၀ ကျပ်ဖြင့် လဲလှယ်ရမည်ဟု သတ်မှတ်ထားသည်။

လက်ရှိတွင် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ၂၁၀၀ ကျပ်ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ကျန်ရှိသည့် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ၂၉၂၀ ကျပ်ဖြင့် လည်းကောင်း လဲလှယ်ကြရမည်ဟု ပြောင်းလဲသတ်မှတ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ရရှိသည့်နှုန်းထား မြင့်တက်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “၅၀ သည် ၂၁၀၀ ဝန်းကျင်၊ ၅၀ သည် ၂၉၂၀ ဝန်းကျင်၊ အဲတော့ အဲဒီ ၂ ခု ပေါင်းလိုက်တော့ ၂၅၀၀ နဲ့ သိမ်းတဲ့သဘော ဖြစ်သွားတာပေါ့နော်။ ၂၁၀၀ နဲ့က ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ သိမ်းမယ်လေ။ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းက ၂၉၁၀ နဲ့ ရောင်းရမယ်ဆိုတော့ အဲဒီ ၂ ခု ပေါင်းပြီးတော့ ၂ နဲ့ စားလိုက်လို့ရှိရင် ၁ ဒေါ်လာကို အစိုးရက ၂၅၀၀ သတ်မှတ်သ လို ဖြစ်နေတယ်။ ကောင်းလား မကောင်းဘူးလားဆိုတော့ ဈေးတော့ နည်းနည်း ပြောင်းသွားတာပေါ့။ ၆၅ / ၃၅ ရှိနေစဉ်ကာလမှာပဲ ၂၁၀၀ ရယ်၊ ၂၉၀၀ ရယ် ဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ ဈေးနည်းနည်းလေး အောက်ဆင်းတာပေါ့။ အခု ၅၀ / ၅၀ ဆိုတော့ ဈေနည်းနည်းလေး အပေါ်ပြန်တက်လာမှာပေါ့ ဒီလောက်ပါပဲ။ အရင်လည်း ၆၅ / ၃၅ နဲ့ သွားနေကြတာပဲလေ။ အခု ၅၀ / ၅၀ ဆိုတော့ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက် ပိုလာတာပေါ့ ကိုယ့်ဘက်ကို။ အဲတော့ ဈေး နည်းနည်း ရနိုင်တယ်ပေါ့။ ၃၅ / ၆၅ ကနေ နည်းနည်း ဖြေလျှော့လိုက်တော့ ဈေးနှုန်း အနည်းငယ် အပြောင်းအလဲ ဖြစ်တာပေါ့ အတက်ဘက်ကို ဖြစ်တာကိုး” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့ပြောင်းကိုတွေ့ရစဉ်

၆၅ ရာခိုင်နှုန်းအစား ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းသို့ လျှော့ချလိုက်ခြင်းကြောင့် ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအတွက် ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း ပိုလာသည့်အတွက် အကျိုးအမြတ်နည်း၍ ရပ်နားထားသည့် ပို့ကုန်တင်ပို့မှုလုပ်ငန်းများ ပြန်လည် လုပ်ဆောင် လာနိုင်သည်ဟု ကုန်သည်တချို့က သုံးသပ်ကြသည်။

သို့သော်လည်း တရုတ်နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် ဆန်တင်ပို့မှုအပိုင်းတွင် ပြည်တွင်းဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက် နေခြင်းကြောင့် ဆန်တင်ပို့မှု အပြောင်းအလဲ ရှိလာမည် မဟုတ်ကြောင်း မူဆယ် ဆန်စပါးကုန်စည်ဒိုင် ဒုတိယ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးမင်းသိန်းက “အရင်တခါတုန်းက ၆၅ / ၃၅။ အခုကျတော့ ၅၀ / ၅၀ ဆိုပြီးတော့ ထုတ်ထားတယ်။ ဒီ ၅၀ / ၅၀ ကလည်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှာတော့ ဘာမှ ကြီးကြီးမားမား ပြောင်းလဲမှု ဖြစ်မှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် ၅၀ / ၅၀ ကတော့ Over Sea ကသွားတဲ့ Normal Trade ကတော့ ၅၀ / ၅၀ ကတော့ ပိုပြီးတော့ အဆင်ပြေနိုင်တယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အဆင်ပြေတယ်ဆိုတာ နည်းနည်းလေး တိုးတက်လာတာပေါ့။ နယ်စပ်ဒေသကတော့  ကြီးကြီးမားမား ပြောင်းလဲမှု မရှိဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း အပြည့်အဝ ရမှသာလျှင် နယ်စပ် ဒေသက အကျိုးခံစားခွင့်ရှိပြီး စီးပွားရေး တိုးတက်လာမှာ။ ၅၀ / ၅၀ က အရင်ကထက် စာရင်တော့ နည်းနည်း လေးတော့ အသက်ရှူ ချောင်လာတာပေါ့။ နည်းနည်းလေး တိုးတက်လာတဲ့ လမ်းကြောင်းလေးတော့ ပြနေပြီ။ ဒါပေသည့် ကြီးကြီးမားမား ပြောင်းလဲမှု မရှိဘူး။ ဒါကြောင့် ဆန်သယ်ယူမှုကိစ္စမှာတော့ ပြည်တွင်းမှာလည်း ဆန်ဈေးမြင့်တက်နေတာဆိုတော့ ၅၀ / ၅၀ ပြောင်းလဲလိုက်ပေမယ့်လည်း နယ်စပ်ဒေသမှတဆင့် ဆန်တင်ပို့မှု မှာတော့ သိပ်ပြီးတော့ ကြီးကြီးမားမား တိုးတက်လာမယ်လို့တော့ မမြင်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့ဆန်ကို တင်ပို့ရန်ပြင်ဆင်နေကြစဉ်

ယခင်က တရုတ်နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် ဆန်နှင့်ဆန်ကွဲ တင်ပို့မှုသည် နေ့စဉ် အစီးရေ ၃၀ နှင့် ၄၀ ကြား တင်ပို့မှုရှိသော်လည်း ပို့ကုန်ရငွေ သတ်မှတ်ချက်နှင့် ပြည်တွင်းဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုကြောင့် အစီးရေ ၄ စီးခန့်သာ ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထိုတင်ပို့မှုများကလည်း လိုင်စင်လက်ကျန် ကျန်ရှိနေသည့် ကုန်သည်များသာ တင်ပို့မှုများ ဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာ ပြည်တွင် ဆန်နှင့်ဆန်ကွဲ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်သော်လည်း တရုတ်ဘက်က ဝယ်ယူသည့် ဈေးနှုန်းမှာ အပြောင်းအလဲ မရှိ၍ အဆင်မပြေကြောင်း မူဆယ်နယ်စပ်ကုန်သည်များက ပြောသည်။