၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃

ပြည်ပသို့ ရောက်ရှိနေသော မြန်မာနိုင်ငံသား အလုပ်သမားများ၏ အခက်အခဲများကို သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံရှိ မြန်မာ သံရုံးများမှ သေချာကူညီ ဖြေရှင်းပေးမည်ဆိုပါက ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ငွေလွှဲခြင်းအား ဆောင်ရွက်နိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ပြည်ပနိုင်ငံများတွင် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ ပြည်ပနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေကြသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများထဲတွင် အဆင်ပြေသူများရှိသကဲ့သို့ အခက်အခဲ ပြဿနာများဖြင့် အဆင်မပြေ ဖြစ်နေသူများလည်း ရှိကြောင်း၊ အဆိုပါ အခက်အခဲများအပေါ် သံရုံး၏ ကူညီ ဆောင်ရွက်ပေးမှု နည်းပါးသောကြောင့် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ငွေလွှဲခိုင်းရာတွင် မလွှဲချင်ကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသားများ ကြုံတွေ့နေရသည့် ပြဿနာအရပ်ရပ်အား သံရုံးမှ ကူညီဖြေရှင်းပေးမည်ဆိုပါက ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ငွေလွှဲခြင်းကို လုပ်ဆောင်လာကြမည်ဟု ထင်ကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ အလုပ်သမားရုံးရှေ့မှာ ပြည်ပထွက်မည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ငွေရော ပတ်စပို့ရော ဆုံးရှုံးရတဲ့လူတွေ အများကြီးပါ အခုလက်ရှိ အခြေအနေမှာ။ ရှေ့ဆက်ပြီး ကူညီ ဖြေရှင်းပေးဖို့ အဖွဲ့အစည်းဆိုတာလည်း မရှိဘူး။ ဥပမာ မြန်မာသံရုံး အနေနဲ့ပေါ့ ဒီပြဿနာ အရပ်ရပ်ကို သူတို့က ရှေ့ထွက် ကူညီပေးဆောင်မယ်ဆိုရင် ကျနော်စိတ်ထင် ဒီ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ပေးဆောင်မယ့် ကလေးတွေ အများကြီး ပါ။ သို့ပေမယ့်လည်း အခုအချိန်မှာ မြန်မာအလုပ်သမားလေးတွေ အခက်အခဲပြဿနာ ဖြစ်လာတဲ့အခါမျိုးမှာ သူတို့က ကိုယ်နဲ့မဆိုင်သလို၊ သူတို့ကူညီနိုင်တဲ့ အတိုင်းအတာ တစ်ခုလောက်ကိုပဲ သူတို့ တာဝန်အလုပ်သဘော အရ လုပ်သွားပေးတယ်ဆိုတော့ ပြောရမယ်ဆိုရင် သူတို့လည်း အားကိုးလို့မရမယ့် အခြေအနေမှာဆိုရင် ဒီဟာကြီး ကိုလည်း ဘယ်သူမှ စိတ်မဝင်စားကြဘူး။ တကယ်လို့သာ သူတို့ကလည်း ကိုယ့်မြန်မာနိုင်ငံသားအတွက် ရှေ့ဆက် ပြီးတော့ အရာရာ ရင်ဆိုင်ပြီး လုပ်ဆောင်ပေးမယ်ဆိုရင်တော့ ဒီ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကိစ္စက အဆင်ပြေသွားမှာပါ” ဟု  ပြောသည်။

ပြည်ပရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများ၏ လုပ်ခလစာထဲမှ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ငွေလွှဲရခြင်းသည် မဖြစ်မနေ ဆောင်ရွက် မည့် အနေအထား ဖြစ်သောကြောင့် မလုပ်ဆောင်သည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် အပါအဝင် အခြားအထောက်အထားများ ပြုလုပ်ရာ၌ အခက်အခဲဖြစ်နိုင်ကြောင်း တတ်သိပညာရှင်များက ထောက်ပြကြသည်။

နိုင်ငံကူးလက်မှတ်နှင့် အထောက်အထား သက်တမ်းတိုး ပြုလုပ်ရာတွင် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ငွေလွှဲထားခြင်း မရှိသဖြင့် လွှဲရန်ကျန်ရှိသည့် ပမာဏ စုစုပေါင်း အကုန်လုံးအား တစ်ပါတည်း လွှဲရမည်ဆိုလျှင် ပြည်ပရောက် မြန်မာနိုင်ငံ သားများအတွက် အခက်အခဲ ပိုမိုဖြစ်စေနိုင်မည်ဟု  မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက ဆက်ပြောသည်။

၎င်းက “ပတ်စပို့ သက်တမ်းတိုးတာတို့ ဘာတို့ပေါ့ အဲဒီအချိန်ကြမှပဲ အခက်အခဲတွေ ဖြစ်လာကြမယ်လို့ ထင် တယ်။ ဒီကြားထဲမှာတော့ ငွေလွှဲတာတွေ ဘာတွေကတော့ သူတို့နည်း သူတို့ဟန်တွေနဲ့ပဲ လွှဲနေကြဦးမှာပဲ။ သို့ပေမယ့်လည်း ဒီပတ်စပို့ သက်တမ်းတိုးတဲ့ အချိန်ကြရင်တော့ အခက်အခဲဖြစ်ကောင်း ဖြစ်လာနိုင်တာပေါ့။ စုပြုံလွှဲရမယ် ဆိုရင်တော့ ဘယ်လိုမှ အဆင်ပြေလောက်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ထင်တယ်။ မလွှဲထားလို့ သူတို့က စာအုပ်တွေ မလုပ်ဘူးဆိုရင်တော့ ဒါကတော့ ကျနော့်အမြင်ပေါ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေပေါ် မူတည်ပြီး ပြန်မယ့်လူရှိသလို ဒီမှာ အို(O)တွေနဲ့ ဆက်နေမယ့် သူတွေရှိမှာပဲ။ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း မဆောင်ခြင်းအားဖြင့် လေဆိပ် မှာလည်း သူတို့ အခက်အခဲတွေ ဖြစ်လာနိုင်မှာမျိုးကိုလည်း သုံးသပ်တဲ့လူတွေ ရှိတယ်လေ။ များသောအား ဖြင့်ကတော့ အောက်လမ်းကိုပဲ ရွေးပြီး ပြန်ကြမယ်လို့ ကျနော်ထင်တာပဲပေါ့လေ” ဟု ပြောသည်။

ပြည်ပထွက် အလုပ်လုပ်ကြမည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများကိုတွေ့ရစဉ် 

လက်ရှိတွင် လုပ်ငန်း ယာယီရပ်နားထားသည့် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသူများ၊ အလုပ် အကိုင် မရှိ၍ အခက်အခဲ တွေ့နေကြသူများရှိသဖြင့် ယခုကဲ့သို့ ငွေလွှဲရမည်ဆိုလျှင် ၎င်းတို့အတွက် အခက်အခဲ ပိုဖြစ်စေနိုင်သည်။
ထိုင်းမှ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများသည် အထောက်အထားများအား အခြားနိုင်ငံများထက် ပိုမိုပြုလုပ်ရ သဖြင့် ငွေကုန်ကြေးကျ ပိုမိုများပြားသောကြောင့် ၎င်းကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ နှစ်နိုင်ငံ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းကာ ဖြေလျှော့မှုများ ဆောင်ရွက်ပေးသင့်ကြောင်း သုံးသပ်ကြသည်။

Arakan Workers Organization မှ ဒါရိုက်တာ ကိုနိုင်အောင်အောင်က “နှစ်ဦးနှစ်ဖက် အဆင်ပြေအောင် ဘယ်လို လုပ်မလဲဆိုရင် နံပါတ်တစ်ကတော့ MOU နဲ့ လာတဲ့ အလုပ်သမားတွေ ပြဿနာကို အရင်ဖြေရှင်း နိုင်အောင် ကြိုးစားဖို့လိုတယ်။ အခုမြန်မာနိုင်ငံ သံရုံးအနေနဲ့ကလည်း ‌MOU နဲ့လာတဲ့ အလုပ်သမားတွေကို ဖြေရှင်းတဲ့အခါ မှာ စနစ်တကျ ဖြေရှင်းတာမျိုး မဟုတ်ဘဲနဲ့ အဆင်ပြေသလိုပဲ ဖြေရှင်းသွားတဲ့ အခါကြတော့ အောင်မြင်မှု အား နည်းတယ်။ နံပါတ်တစ် MOU နဲ့လာတဲ့ အလုပ်သမားတွေရဲ့ ပြဿနာတွေကို မြန်မာနိုင်ငံ အစိုးရအနေနဲ့ စနစ်တကျ ဖြေရှင်းနိုင်အောင် ကြိုးစားဖို့လိုတယ်။ ဥပမာဆိုရင် ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ပြဿနာ ဖြေရှင်းရေး ကော်မတီတစ်ရပ် ဖွဲ့ပြီးမှ အလုပ်သမားတွေရဲ့ ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းနိုင်အောင် ကြိုးစားဖို့လို တယ်” ဟု ပြောသည်။

သတ်မှတ်ထားသည့် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကို တရားဝင် ငွေလွှဲခြင်း မလုပ်ဆောင်ပါက ထပ်မံပြီး ပြည်ပထွက်ခွာ အလုပ် လုပ်ခွင့်ကို သုံးနှစ် ပိတ်ပင်မည်ဟုလည်း သတိပေး ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထို့အပြင် ပြည်ပရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် လစာမှအပ ဝင်ငွေအခွန်အဖြစ် ရရှိသည့် နိုင်ငံခြားငွေအတိုင်း ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း အခွန်ဆောင်ရခြင်းကိုလည်း အောက်တိုဘာ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ စည်းကြပ်တော့မည် ဖြစ် သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း မွေးမြူထားသည့် ရေထွက်ကုန်များကို GACC နည်းလမ်းဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ တရားဝင် တင်ပို့ခွင့်ရပြီဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ငါးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ်ထံမှ သိရသည်။

ယခင်က မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ဖမ်းဆီးရရှိသည့် ငါးများကိုသာ တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ခြင်းဖြစ်ပြီး လက်ရှိတွင် မွေးမြူရေးငါးများကိုလည်း တရားဝင် တင်ပို့၍ ရပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ယခုကဲ့သို့ မွေးမြူရေး ရေထွက်ကုန်များကို တရားဝင် တင်ပို့ခွင့်ရရန်အတွက် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်မှာ ၂၀၁၉ ခုနှစ်ကတည်းကပင် ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ငါးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်တိုးနန္ဒာတင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ငါးတွေက နဂိုကတည်းက အစုံပါတယ်။ အရင်တုန်းက ကျမတို့က ဖမ်းဆီးတဲ့ ငါးပဲပေါ့။ အခုတော့ မွေးတဲ့ငါး တွေပါ ပါတာပေါ့။ အဲဒါတွေ အကုန်လုံး သတ်မှတ်ချက်တွေ အောင်လို့သာ ရတာလေ။ FAF ပရိုတိုကောလို့ ခေါ်တာပေါ့ အဲဒီပရိုတိုကော အောင်လို့တာ ရတာ။ သူတို့ကနေမှ စစ်တယ်၊ စစ်ပြီးတော့မှ အကုန်လုံး သူတို့ ကျေနပ်တယ်ဆိုတော့မှ ပေးတာလေ ဒါက။ ပြီးတော့မှ လက်မှတ်ထိုးတာလေ။ တစ်နိုင်ငံနဲ့ တစ်နိုင်ငံ ထိုးတယ် ဆိုတာက ဒီဟာကြီး လုပ်တာက ကျမတို့ ၂၀၁၉ ကတည်းက လုပ်နေတာလေ ၄ နှစ်လောက် ကြာတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ထိုသို့ တရားဝင် တင်ပို့ခွင့်ရရှိခြင်းကြောင့် မွေးမြူရေးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများအတွက် အကျိုးရှိလာမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ သို့သော်လည်း နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် မွေးမြူရေးလုပ်ကိုင်ရန်အတွက် မြေနေရာများကို ဖော်ဆောင် ပေးရန် လိုအပ်သည်ဟု တနင်္သာရီ ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနမှ အတွင်းရေးမှူး ဦးသက်စိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မွေးမြူရေးငါးကန်တစ်ခုမှ ငါးများဖမ်းယူနေစဉ်

“တရားဝင် တင်ပို့ခွင့်ရတော့ ဒေသခံ မွေးမြူရေးသမားတွေအတွက် ပိုပြီး တွက်ခြေကိုက်မှာပေါ့။ တရုတ်က ဈေးကွက်ကြီးတာကိုး။ အရင်တုန်းက တရားဝင် တင်လို့မရဘူး။ အခု တရားဝင် တင်ပို့ခွင့်ရတော့ ဒေသခံတွေ အကျိုးရှိတာပေါ့။ မွေးမြူရေး လုပ်တာဆိုရင် နိုင်ငံတော်က ဘာလုပ်ပေးရမလဲဆိုရင် မြေနေရာပေါ့နော်၊ မြေနေရာ ရရှိရေး ဆောင်ရွက်ပေးရမှာပေါ့။ ဒါမှလည်း မြေရှိမှ မွေးလို့ရမှာပေါ့။ GACC စနစ်နဲ့ညီအောင် သူတို့က မဆောင်ရွက်ရင်တော့ ရမှာမဟုတ်ဘူး။ သူတို့ရဲ့ GACC ခေါ်တာပေါ့နော်၊ သူတို့ရဲ့ ပိုးမွှားကင်းစင်ဖို့ လိုတယ်။ ဒီလို ချေးစားပြီးတော့ သူတို့စစ်ဆေးရင် ပိုးမွှားတွေ့ရင် သူတို့ လက်ခံမှာ မဟုတ်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်ဈေးကွက်သို့ ရေရှည်တင်ပို့နိုင်ရန်အတွက် တရုတ်နိုင်ငံက သတ်မှတ်ထားသည့် စံချိန်စံညွှန်း၊ စည်းကမ်း ချက်များနှင့်အညီ မွေးမြူထုတ်လုပ်တင်ပို့ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ငါးမွေးမြူရေးကန်တချို့သည် ကြက် မွေးမြူရေးများနှင့် တွဲဖက်ထားမှုများ ရှိနေခြင်းကြောင့် ယင်းမှ ရရှိသည့် ငါးများသည် တရုတ်နိုင်ငံမှ သတ်မှတ် ချက်များနှင့် ကိုက်ညီမှု မရှိသည့်အတွက် ယင်းရေထွက်ကုန်များသည် တင်ပို့၍ ရနိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်း သိရ သည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံက ထွက်ရှိသည့် ငါး၊  ပုဇွန်၊ ဂဏန်း၊ ငါးရှဉ့် တို့ကို ပင်လယ်ရေလမ်းကြောင်းနှင့် နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းမှတဆင့် တင်ပို့လျက်ရှိနေပြီး တရုတ်နိုင်ငံသည် မြန်မာ့ရေထွက်ကုန်တင်ပို့မှု၏ အဓိက ဈေးကွက်တစ်ခုဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂

ကိုဗစ် - ၁၉ ရောဂါ ဖြစ်ပွားချိန်တွင် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ကျွဲ၊ နွား တင်ပို့မှု ရပ်နားခဲ့ရသော်လည်း လက်ရှိတွင် ပြန်လည် တင်ပို့နိုင်ရန် ဆောင်ရွက်မှုများ ရှိနေကြောင်း ကျွဲ၊ နွား တင်ပို့ရောင်းချသူများထံမှ သိရသည်။

စစ်ရေးပဋိပက္ခရှိနေသည့် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ပြည်ထောင်စုလမ်းမတွင် ကျွဲ၊ နွား တရားဝင်တင်လာသည့် ကားများကို လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများက ပစ်ခတ်ခြင်းကြောင့် လူသေဆုံးမှုများနှင့် ဒဏ်ရာရရှိသည့် ဖြစ်စဉ် များလည်း ရှိခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ကျွဲ၊ နွား အရောင်းအဝယ်အတွက် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတွင် နေရာတစ်ခု သတ်မှတ်၍ လုပ်ဆောင် ပေးမည်ဆိုပါက အဆင်ပြေနိုင်သည်ဟု ကျွဲ၊ နွား တင်ပို့ရောင်းချသူများအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်သို့ တင်ပို့တဲ့ နွားကားများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကွတ်ခိုင်တို့ သူပုန်တွေ သောင်းကျန်းတဲ့နေရာတွေ မဟုတ်ဘဲနဲ့ မန္တလေးတိုင်းအတွင်းမှာ နေရာတစ်ခု လုပ်ပါ။ တရုတ်ကုန်သည်တွေ ဒီမှာ လာဝယ်လိမ့်မယ်။ ဒီမှာကျတော့ ကျနော်တို့ ရောင်းလိုက်တဲ့ပစ္စည်းက အခွန်အခ ဆောင်ပြီးတော့ ကြိုက်တဲ့နေရာ ယူသွားလိုက်။ လမ်းမှာရှိတဲ့ လက်နက်ကိုင်တွေက ကုန်သည်တွေကို လုပ်တာ၊ တရုတ်တွေကို မလုပ်ဘူး။ တရုတ်ကို ဘာမှမလုပ်တော့ သူတို့ယူသွား ကျနော်တို့ မူဆယ်အထိ လိုက်ပို့ စရာ မလိုဘူး။ ကျနော်တို့ ဒီမှာ တရားဝင် နေရာတစ်ခု သတ်မှတ်လိုက်။ အဲဒါဆိုလို့ရှိရင် နိုင်ငံတော် အခွန်အခ လည်း ရမယ်။ ကုန်သည်တွေကလည်း အဲဒီဈေးမှာ လာပြီးတော့ တစ်နိုင်ငံလုံးက လာပြီးတော့ ရောင်း၊ သတ်မှတ် ထားတဲ့နေရာမှာ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ပစ္စည်းတွေရောင်း။ ရောင်းပြီးတော့ တရုတ်ကလည်း အဲဒီမှာ လာဝယ်။ ဝယ်ပြီး တော့ ယူသွား။ အဲဒီမှာ စည်းတံဆိပ်တွေ သုံးပြီးတော့ ပေးရင် ယူသွားလိမ့်မယ်။ ဒါက တရားဝင် ဝယ်ခဲ့တဲ့ ပစ္စည်း တွေ ဆုံးရှုံးရင်လည်း သူတို့ဟာပဲ မြတ်ရင်လည်း သူတို့ဟာပဲ။ အခုက အဲဒီလိုမျိုး မဟုတ်ဘဲနဲ့ သူတို့က စီးပွားရေး ပုံစံ မဟုတ်ဘဲနဲ့ ကုန်သည်တွေကို တရားဝင်ဆိုပြီးတော့ ဟိုဘက်ကို သွားပြီး ပြိုင်ခိုင်းနေသလို ဖြစ်နေတယ်။ မှောင်ခိုလမ်းကြောင်းကိုပဲ သူတို့က တွန်းပေးမယ်။ ကျနော်ပြောချင်တာက ဘယ်လိုလုပ်ရင် ကောင်းမလဲဆိုတာ ဒီလုပ်ငန်းကို ကျွမ်းကျင်တဲ့သူတွေနဲ့ တိုင်ပင်ပြီးတော့ လုပ်သင့်တာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့တွင် စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့် ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာန  ပြည်ထောင်စု ဝန်ကြီး ဦးမင်းနောင်သည် တရုတ် ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ၊ ကွမ်ရှီးကျွမ့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ နန်နင်းမြို့၌ ကျင်းပခဲ့သည့် ခေတ်သစ် ပိုးလမ်းမကြီး ဖော်ဆောင်မှု၌ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ အကောက်ခွန် အထွေထွေ အုပ်ချုပ်မှု အာဏာပိုင်အဖွဲ့ (GACC) နှင့် ကျွဲ၊ နွား တင်ပို့ရေးဆိုင်ရာ သဘောတူစာချုပ် လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့ပြီး ဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။

ထို့နောက် လက်ရှိ မွေးမြူထားသော ဒေသကျွဲ၊ နွားများကို   ပြုန်းတီးမှုမှ ကာကွယ်နိုင်ရန်နှင့် စီးပွားဖြစ် ထုတ်လုပ် နိုင်ရေးအတွက် တင်ပို့မည့် အရေအတွက် ပမာဏအလိုက် မွေးမြူရေးခြံများ တည်ထောင် ဆောင်ရွက်ပြီး ကျွဲ၊ နွား အရှင်နှင့် အေးခဲအသားများ စဉ်ဆက်မပြတ် ထုတ်လုပ်တင်ပို့နိုင်ရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကိုလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြ ကြောင်း သိရသည်။

မူဆယ်နယ်စပ် လမ်းကြောင်းမှတစ်ဆင့် တရုတ်သို့ ကျွဲ၊ နွား တင်ပို့ရာတွင် မူဆယ်နယ်စပ်၌ ကျွဲ၊ နွား ထားရှိမည့် နေရာ အခက်အခဲနှင့် တိရိစ္ဆာန်အစာ အခက်အခဲများ ရှိခြင်းကြောင့် တရုတ်သို့ တင်ပို့မည့် ကျွဲ၊နွားများကို ထားရှိ ရန် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး အနီးတဝိုက်တွင် ကွင်းတစ်ခု အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်သွားဖို့  လိုအပ်သည် ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

တရုတ်သို့ တင်ပို့တဲ့ နွားကားများကိုတွေ့ရစဉ်

တရုတ်နိုင်ငံသို့ ကျွဲ၊ နွား တင်ပို့မှုနှင့် ပတ်သက်၍ မွေးမြူရေးနှင့် ကုသရေးဦးစီးဌာန အပြင် စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနတို့ လုပ်ဆောင်ခြင်း ဖြစ်သော်လည်း ကျွမ်းကျင်သည့် ကုန်သည်များနှင့် ပူးပေါင်း၍ မူဝါဒများကို ချမှတ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ကျွဲ၊ နွား တင်ပို့သည့် ကုန်သည် ဦးစိုးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

၎င်းက “လောလောဆယ်တော့ မရှိသေးဘူး။ ဒါပေမယ့် ဟိုတလောက မွေးမြူရေး အဖွဲ့ချုပ်က တစ်ဦးကတော့ ကျနော့်ဆီကို ဖုန်းဆက်လာတယ်။ ပြန်ဖွင့်မယ်တို့ ဘာတို့ ညာတို့ လုပ်တယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ ဖွင့်မယ်တို့ ဘာတို့ ညာတို့ လုပ်တာက သူတို့ရဲ့ စီမံခန့်ခွဲမှုပုံစံနဲ့ တကယ့် အလုပ်လုပ်တဲ့ သူတွေနဲ့က တခြားစီပဲ ဘာမှလုပ်လို့ မရဘူး။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ ကျနော်တို့က မလုပ်တော့ဘူး။ သူတို့က သတင်းနဲ့ အမိန့်ပဲ ပေးတာ။ သူတို့က ဒီအကြောင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ဘာမှ မကျွမ်းကျင်ဘူး။ ဘာမှလည်း မသိဘူး။ ဘာမှလည်း နားမလည်ဘူး။ အဲဒီမှာ မွေးမြူရေး အဖွဲ့ချုပ်မှာ ထိပ်ဆုံးမှာ နေရာယူပြီးတော့ ဟိုလိုလုပ်ပါ၊ ဒီလိုလုပ်ပါ တရုတ်နဲ့ အဲဒီလိုလုပ်တာ အဆင်မပြေလို့ ကျနော်တို့ မလုပ်တော့ဘူး။ မြေပြင်မှာ အဆင်ပြေဖို့အတွက် မြေပြင်မှာ လှုပ်ရှားနေတဲ့ လုပ်နေတဲ့သူတွေနဲ့ ပေါင်းပြီးတော့ တိုင်ပင်မှ ရမှာလေ။ သူတို့က သူတို့လုပ်ပြီးတော့ အဲဒါ အဆင်မပြေဘူးဆိုလို့ရှိရင် ဆုံးရှုံးတဲ့သူတွေ က ပြည်သူတွေ ဆုံးရှုံးတာလေ” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကျွဲ၊နွား မွေးမြူရေးခြံ အများစုသည် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် မကွေးတိုင်းဒေသကြီး တို့တွင် တည်ရှိသည်။

ကျွဲ၊ နွားများကို တရုတ်နိုင်ငံ၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံသို့ တရားဝင် လမ်းကြောင်းအပြင် တရားမဝင် လမ်းကြောင်းများမှလည်း တင်ပို့မှု ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများ ဖွင့်လှစ်ထားသည့် ဆိုင်များအပါအဝင် ဈေးသည်များသည် မလေးရှား နိုင်ငံသားများ၏ စောင့်ကြည့်ခြင်းကို ခံနေရကြောင်း မလေးရှားတွင် နေထိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် လက်ရှိ မလေးရှားနိုင်ငံ၌ နေရာတိုင်းနီးပါးတွင် အဖမ်းအဆီးများပြားနေကြောင်းလည်း မလေးရှားတွင် နေထိုင်လျက်ရှိသည့် မွှားမိုက်ကယ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လက်ရှိက မြန်မာတွေ၊ ဘင်္ဂလားတွေ၊ ဆိုင်‌တွေနဲ့ ကားတွေနဲ့ သွားလာနေတော့ ဒီနိုင်ငံမှာနည်းနည်းလူတွေက လည်း ကြပ်နေတော့ မြင်လာတယ်။ ပြီးသွားရင် သူတို့နိုင်ငံရဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းနဲ့ မကိုက်ညီဘဲနဲ့ ဈေးရောင်း တာတွေလည်း ရှိလာတော့ ကိုယ့်နိုင်ငံသားတွေကလည်း များလာတဲ့အတွက် အဖမ်းအဆီးက နေရာတိုင်းမှာ တော်တော်လေးကို စိပ်နေတယ်။ ပြီးသွားရင် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ဖွင့်လှစ်ထားတဲ့ဆိုင်တွေ၊ KTV တွေ၊ ကာရာအိုကေအခန်းတွေ အဲဒါတွေကိုလည်း ဒီနိုင်ငံသားတွေက စောင့်ကြည့်ပြီးတော့မှ complain တက်၊ complain တက်တော့ သူတို့နိုင်ငံက လ.ဝ.က တွေ အကုန်ပေါင်းပြီးတော့ အော်ပရာစီတွေ စနေတာ ကျနော်တို့ လက်ရှိမြင်နေရတယ်။ လမ်းဘေးပလက်ဖောင်းပေါ်မှာ ဒီနိုင်ငံမှာက မရှိဘူးလေ။ အဲဒီလိုမျိုး ရောင်းတာချတာ။ ကိုယ့်နိုင်ငံသားတွေအတွက် သတိပေးချင်တာက မရောင်းနဲ့မပြောဘူး။ ရောင်းလို့ချလို့ရတယ်။ သူတို့နိုင်ငံရဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ စည်းမျဉ်းဥပဒေတွေနဲ့ လိုင်စင်လေးနဲ့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ဧရိယာလေးမှာ ရောင်းရင်တော့ အဆင်ပြေ ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ယခုကဲ့သို့ စောင့်ကြည့်ခံနေရသည့်အထဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအပြင် ဘင်္လားဒေ့ရှ်နှင့် နီပေါနိုင်ငံသားများ လည်း ပါဝင်ကြောင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် လမ်း‌ဘေးတွင် ကွမ်းတံတွေးထွေးခြင်း၊ မူးယစ်ကာ အဖွဲ့လိုက်လျှောက်သွားခြင်း၊ လမ်းဘေးပလက်ဖောင်းတွင် ဈေးဗန်းများ ချရောင်းခြင်းတို့ကြောင့် ပိုမို စောင့်ကြည့်ခံရခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

လမ်းပေါ်ရှိကားများကို သက်ဆိုင်ရာများက စစ်ဆေးနေစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းကလည်း လမ်းဘေးပလက်ဖောင်းပေါ်တွင် ဈေးရောင်းချနေသည့် မြန်မာများကို မလေးရှားနိုင်ငံသားမှ ဗီဒီယိုရိုက်ကာ ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ်တွင် ပြန်လည်မျှဝေခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်များလည်း ရှိခဲ့သည်။

ထို့အပြင် လက်ရှိတွင် ၎င်းတို့နိုင်ငံသားများ အမည်ခံ၍ ဖွင့်လှစ်ထားသော ဆိုင်များကိုလည်း အရေးယူရန် ရှိကြောင်းလည်း မလေးရှားတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဝန်ကြီးချုပ် ကိုယ်တိုင်ကလည်း ပြောထားတာရှိပါတယ်။ ဒီ bar တွေရယ်လို့မဟုတ်ဘူး။ ကုန်စုံဆိုင်တို့ဘာတို့ အကုန်ပေါ့နော်။ နိုင်ငံခြားမှာလာပြီးတော့ ဒီနိုင်ငံက တရားမဝင် ဆိုင်ဖွင့်တာတို့ ဘာတို့ သူတို့ လက်မခံတော့ ပါဘူး။ တကယ့်စီးပွားရေးသမားတွေ သူတို့နာမည်နဲ့ သူတို့ဖွင့်ထားတဲ့ဆိုင်တွေဆိုရင်တော့ သိပ်ပြဿနာမရှိပါဘူး။ ဒီ နိုင်ငံသားနာမည်တွေနဲ့ အသုံးချပြီးတော့ ဖွင့်ထားတဲ့ဆိုင်တွေဆိုရင်တော့ သူတို့ action ယူဖို့ရှိပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ သူတို့ တရားမဝင်ပဲလေ။ တရားမဝင်ဆိုတဲ့ နာမည်ကြီးနဲ့ဆိုတော့ သူတို့အချိန်မရွေး အရေးယူလို့ ရနေတာပဲ။ အဖမ်းအဆီးက နေ့တိုင်းလိုပဲ ရှိပါတယ်။ နေ့တိုင်းလိုပဲ နေရာစုံမှာကို ရှိနေပါတယ်။ ပုံစံ အမျိုးမျိုးနဲ့ကို ဖမ်းတယ်၊ အိမ်မှာဖမ်းသလို အလုပ်ထဲမှာလည်းဖမ်းတယ်။ လမ်းသွားလမ်းလာတွေလည်း အကုန် ဖမ်းနေတာပါပဲ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင်လည်း မလေးရှားသည် စီးပွားရေးကျဆင်းမှုနှင့်ရင်ဆိုင်နေရသဖြင့် ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှုများ အပါအဝင် အလုပ်အကိုင်များမှာလည်း ရှားပါးနေသည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံသားများ ဒုက္ခရောက်နေကြပြီး ဒေဝါလီခံသွားရသည့်စက်ရုံများ၊ ပိတ်သွားရသည့် စက်ရုံများလည်း ရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၉

မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်က ဆန်ဈေးနှုန်းကို ရည်ညွှန်းဈေး သတ်မှတ်ရန် ဆောင်ရွက်နေကြောင်း သတင်းများ ထွက်ပေါ်လာပြီးနောက် တောင်သူများက ဆန်ဈေးနှုန်းအား ရည်ညွန်းဈေး သတ်မှတ်ရန် မလို ကြောင်း ပြောလာကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်က လာမည့် မိုးစပါးရာသီအတွက် စပါးတင်း ၁၀၀ ကို ရည်ညွှန်းဈေးနှုန်းများ သတ်မှတ်ပေးခဲ့သည့် ပုံစံဖြင့် ဆန်ဈေးနှုန်းကိုလည်း ရည်ညွှန်းဈေး သတ်မှတ်ရန် ဆောင်ရွက်နေကြောင်း သိရ သည်။

ဆန်ဈေးနှုန်းကို သတ်မှတ်ခြင်းသည် ကောင်းမွန်သော်လည်း လက်ရှိ လုပ်ဆောင်ချက်များသည် ပြောင်းပြန် ဖြစ် နေကြောင်း၊ စပါးအသစ်ပေါ်ချိန်တွင် ဆန်ဈေးနှုန်း ကျဆင်းလေ့ ရှိခြင်းကြောင့် လက်ရှိကာလသည် ဆန်ဈေးနှုန်း သတ်မှတ်ရန် မလိုကြောင်း လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

၎င်းက “သူတို့လုပ်တာ ပြောင်းပြန်ဖြစ်နေတယ်။ အမှန်က ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရင် ဒီလို စပါးအသစ် ပေါ်လာတဲ့ အချိန်မှာ ဆန်ဈေး သတ်မှတ်ဖို့ မလိုဘူး။ သူ့ဟာသူ ကျသွားမှာ။ တကယ်ဆိုရင် စပါးတွေ မပေါ်တော့တဲ့ ဇွန်လ ကနေပြီးတော့ ဇွန်၊ ဇူလိုင်၊ ဩဂုတ်၊ စက်တင်ဘာ အဲဒီ ၄ လအတွက်ကို ဆန်ဈေးကို ဘယ်ဈေးထက် ပိုမရောင်းရ ဆိုတဲ့ ကြေညာချက်ရှိဖို့ လိုတယ်။ နွေဘက်ကျရင်လည်း ဇန်နဝါရီ၊ ဖေဖော်ဝါရီ၊ မတ်လ အဲဒီ ၃ လကို ဆန် ဘယ်ဈေးထက် ပိုမရောင်းရ။ နည်းနည်းပါးပါးတော့ ပေါ်တယ်လေ အများအစားကြီးတော့ မပေါ်ဘူး။ အဲဒီမှာ အလွန်ဈေးတက်မသွားအောင် ဆန်ဈေးကို ထိန်းဖို့ လိုအပ်တယ်။ အခု ဒီအချိန်မှာ ထိန်းတာက သပ်သပ်မဲ့ ထုတ်ကုန်သမားကို ဈေးနှိမ်လို့ ကောင်းဖို့ပဲ ဖြစ်သွားတယ်။ ဆန်ဈေးက ဒီအချိန်မှာ ဘယ်တော့မှ အလွန်အမင်း မတက်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

ဆန်ပွဲရုံတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်အနေဖြင့် ဆန်သိုလှောင်မှုနှင့် ဆန်ဈေးကစားမှုများကို ထိန်းချုပ်ရန်အတွက် ဆန်ဈေးနှုန်းအား သတ်မှတ်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ သို့သော် မည်ကဲ့သို့ သတ်မှတ်လုပ်ဆောင်မည်ကိုတော့ မသိရသေး ပေ။

ဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက “ထုတ်ပြန်နိုင်တယ်။ အခု လောလောဆယ်တော့ အဲဒါ တော့ မပြောသေးဘူး။ ဒီဆန် ကြိတ်ပြီးတော့ ထွက်လာရင် ဒီဈေးက ဘယ်ဈေးလောက် ဖြစ်သင့်တယ်ဆိုတာတော့ ညှိနေပါတယ် အဲဒါလည်း။ တောင်သူလည်း သူတို့လည်း တွက်ခြေကိုက်တဲ့ ဈေးတော့ ဖြစ်ရမှာပေါ့။ အခုလည်း တချို့တွေက စပါးဈေးကို တွက်တဲ့ချက်တဲ့နေရာမှာ တချို့တွေက ကွာဟမှုတွေ ရှိတယ်လို့ အသံတွေ ပြန်ကြားပါ တယ်။ စပါးမထွက်တဲ့အချိန်လည်း ဆန်က လက်ကျန်ရှိရင်တော့ ဈေးသိပ်မပြောင်းနိုင်ပါဘူး။ နောက်ပြီး ဆန်လက် ကျန် နည်းရင်တော့ ဈေးတက်နိုင်ပါတယ်။ ပို့ဖို့အတွက်လည်း နည်းနည်း စိစစ်မယ်ထင်တယ် ဆန်စပါးအသင်းချုပ် ကလေ။ တက်တဲ့အချိန်မှာ အလုအယက် ဝယ်မှာစိုးလို့ ထုတ်ထားတာပါ။ အရင်တုန်းကတော့ တောင်သူတွေ တွက်ခြေ မကိုက်မှာစိုးလို့ အရင်ကလည်း ထုတ်ဖူးပါတယ်။ အခြေခံဈေး ဘယ်လောက်ဆိုတာ။ အခုကတော့ တစ်မျိုး ဖြစ်သွားတာပေါ့။ အခုကတော့ ဈေးအရမ်းမြင့်မှာစိုးလို့။ တောင်သူတွေကတော့ တွက်ခြေကိုက်ပြီး စားတဲ့ သူတွေမှာ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး မဖြစ်အောင်ပါ။ ဖြည်းဖြည်းတော့ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ခေါ်ယူစစ်ဆေးမယ်၊ ပြောမရရင် အရေးယူတဲ့ အပိုင်းတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်၊ ပြောလို့တော့ မရဘူး” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လာမည့် အောက်တိုဘာလဆန်းပိုင်းတွင် စပါးများ လှိုင်လှိုင်ပေါ်လာတော့မည်ဖြစ်ပြီး အောက်တိုဘာလလယ်ပိုင်း တွင် ဆန်ဈေးနှုန်များ ကျဆင်းလာမည် ဖြစ်ကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

သက်သာသော နှုန်းနဲ့ ဆန်ရောင်းပေးနေစဉ်

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်မှ သတ်မှတ်ထားသည့် အခြေခံ ရည်ညွှန်း စပါးဈေးနှုန်းများအရ ဆန် ကြမ်းဈေးနှုန်းသည် တစ်အိတ်လျှင် ၅၀၀၀၀ ကျပ်မှ ၆၀၀၀၀ ကျပ်ဖြစ်သည်။

ပေါ်ဆန်းမွှေး အမျိုးအစား ဆန်ချောများကို တစ်အိတ်လျှင် ၈၀၀၀၀ ကျပ်ဝန်းကျင်ဖြင့် ရောင်းချရုံတင်ပဲ တောင်သူ များနှင့် ကုန်သည်များအတွက် အကျိုးအမြတ်ရှိကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက မြန်မာနိုင်ငံဆန်စပါးအသင်းချုပ်အနေဖြင့် လာမည့် မိုးစပါးရာသီအတွက် ရည်ရွယ်ပြီး စပါး တင်း ၁၀၀ ရည်ညွှန်းဈေးနှုန်းများကို သတ်မှတ်ထုတ်ပြန်ပေးခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဧည့်မထနှင့် ငစိန် စပါးအမျိုးအစားများကို တင်း ၁၀၀ ကို ကျပ် ၁၃ သိန်းမှ ၁၅ သိန်း၊ ဧရာမင်း၊ ဧရာ ပဒေသာနှင့် ဧရာဝတီ ပေါ်ဆန်းစပါးများကို ကျပ် ၁၆ သိန်းမှ ၁၈ သိန်း၊ ရွှေဘိုပေါ်ဆန်းစပါးကို ကျပ် ၁၈ သိန်းမှ ကျပ် သိန်း ၂၀ အတွင်း၊ ကျပ် ၁၆ သိန်းမှ ၁၈ သိန်းအတွင်း ဝယ်ယူရန် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၈

မလေးရှားနိုင်ငံသည် လက်ရှိ၌ စီးပွားရေးကျဆင်းမှုနှင့်ရင်ဆိုင်နေရသဖြင့် ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှုများအပါအဝင် အလုပ်အကိုင်များမှာလည်း ရှားပါးနေသည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံသားများဒုက္ခရောက်နေကြကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် လက်ရှိတွင် ဒေဝါလီခံသွားရသည့်စက်ရုံများ၊ ပိတ်သွားရသည့် စက်ရုံများလည်း ရှိနေသည့်အပြင် လူလိမ် ခံရခြင်းများလည်း ကြုံတွေ့နေရကြောင်း မွှားမိုက်ကယ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဆန်အိတ်တွေ အရင်တုန်းက ကျနော်တို့ ၂၅ နဲ့ ၃၀ လောက်နဲ့ အခု ၄၀ ကျော်တွေဖြစ်နေပြီ။ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေက မြင့်ပြီးတော့ အလုပ်အကိုင်တွေက တော်တော်ရှားပါးနေတာ။ သူတို့ရဲ့ အဓိကထွက်ကုန်တွေ ဒီ Furniture တွေ အဲဒီကောင်တွေက တခြားနိုင်ငံတွေက မယူတော့ဘူး။ မယူတော့ ဒီဘက်မှာပုံပြီးတော့ စက်ရုံတွေ သူဋ္ဌေးတွေက စက်ရုံပိတ်ရတဲ့ အဆင့်တွေ။ လောလောဆယ်လည်း မြန်မာ general worker တွေအတွက် OT ဆိုတာလည်း စက်ရုံမှာ မရှိတော့ဘူး။ မနက် ၈ ည ၅ ဒီလိုပဲ စီးပွားရေးက တော်တော်လေး စိုးရိမ်ရတယ်ပေါ့။ အခုလက်ရှိက တော့ မြန်မာအလုပ်သမားတွေ ကြုံတွေ့နေရတာက လူလိမ်တွေဒဏ်ကို ခံနေရတာ။ လူလိမ်တွေဒဏ်ဆိုတာက ဒီမှာနေတာ ကြာသွားပြီးတော့ ပွဲစားတော့ မဟုတ်ဘူး ပွဲစားယောင်ယောင် ဘာယောင်ယောင်တွေက အလုပ်ရှာ ပေးမယ် ဘာညာ အိမ်တွေမှာထား ပိုက်ဆံတွေတောင်း။ တောင်းပြီးတော့မှ အလုပ်တွေကမပေးနိုင်။ မပေးနိုင်ဘဲနဲ့ ဒီအလုပ်သမားတွေအတွက် အရမ်းကြီး ခက်ခဲနေတယ်ပေါ့။ မြန်မာအချင်းချင်း ပြန်လိမ်ပတ်နေတဲ့ဟာ ပြီးသွားရင် စက်ရုံတွေက လုပ်ငန်းတွေမကောင်း၊ မကောင်းတော့ OT တွေမရှိတော့ တစ်ဖက်မှာ အမှန်နဲ့သမားတွေကလည်း တခြားမှာ overstay နဲ့ စက်ရုံတွေမှာ ရမယ်ဆိုပြီး ညာခေါ်တော့ overstay သွားတဲ့သူတွေတော့ တော်တော်လေး ခက်ခဲတယ်” ဟု ၎င်းကပြောသည်။

ထိုသို့ အလိမ်ခံရရာတွင် overstay သမားများဖြစ်နေသည့်အတွက် သံရုံးဖြင့် မသက်ဆိုင်သောကြောင့် အလုပ် သမားရေးရာတွင် ပြဿနာတက်နေကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ်အား မလေးရှားနိုင်ငံတော်အလံနှင့်အတူ တွေ့ရစဉ်

ထို့အပြင် ဒေသတွင်း ကုန်ထုတ်လုပ်မှု ဗဟိုချက်နှင့် ကုန်စည်တင်ပို့သည့် နိုင်ငံဖြစ်သော မလေးရှားတွင် ပြည်ပ ဝယ်လိုအားများ နှေးကွေးနေသဖြင့် စီးပွားရေးလှိုင်းလေထန်သည့် အခြေအနေကို မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါ အီဘရာဟင်မ် (Anwar Ibrahim)က ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု Asia Nikkei မှ ဖော်ပြထားသည်။

သို့သော် ယခု ကြုံတွေ့နေရသည့် အခြေအနေများကြောင့် လက်ရှိတွင် ပြည်ပထွက်ခွာ အလုပ်လုပ်မည်ဆိုပါက လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံအစား အခြားနိုင်ငံများသို့ သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်ကြရန် အကြံပြုကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဖြစ်နိုင်ရင်တော့ မလေးရှားမလာကြပါနဲ့လို့ပဲ ပြောချင်ပါတယ်။ အရင်ကလိုမဟုတ်တော့ပါဘူး။ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေ စည်းကြပ်နေတယ်။ အခုအချိန်မှာ မလေးရှားက နေဖို့မသင့်တော်တော့ပါဘူး။ အခု သူတို့နိုင်ငံသားတွေအတွက် တောင်မှ ကုန်ပစ္စည်းတွေ ပြတ်လပ်တာတွေရှိနေတဲ့အနေအထားမျိုးမှာ ပြတ်လပ်တယ်ဆိုတာ ဈေးနှုန်း သတ်မှတ် ထားတဲ့ဟာပေါ့နော် ဈေးချိုချိုနဲ့ ဝယ်တဲ့ဟာတွေက မလုံလောက်တာတွေတောင် ရှိနေတဲ့ အနေအထားမျိုးမှာ နိုင်ငံခြားသားတွေကတော့ ခက်ခဲမှုတွေနဲ့ ထပ်ရှိလာနိုင်ဖို့ပဲရှိမယ်။ အဲဒီအတွက်မို့လို့ ဖြစ်နိုင်ရင် တခြားနိုင်ငံ သွားကြပါ။ မလေးရှားမလာကြပါနဲ့လို့ပဲ ကျနော်ပြောချင်တယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မလေးရှားသို့ တရားမဝင်လမ်းကြောင်း၊ အလည်ဗီဇာတို့ဖြင့် လာရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မည်ဆိုပါက မိမိနှင့် သိကျွမ်းသူများရှိပြီး အလုပ်အကိုင်သေချာမှသာ လာရောက်သင့်ကြောင်း တိုက်တွန်းကြသည်။

လက်ရှိတွင် ပွဲစားများ၏ ပြောစကားများအပေါ်ယုံကြည်၍ မလေးရှားသို့ ရောက်ရှိလာသည့် မြန်မာနိုင်ငံသား အများအပြား အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်ပြီး ဒုက္ခရောက်နေကြကြောင်း မလေးရှားတွင်နေထိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာ နိုင်ငံသားများထံက သိရသည်။

မွှားမိုက်ကယ်က “ဘာဖြစ်လို့လဲဆို ဒီဘက်မှာ အဲဒီလို ပွဲစားကို ယုံကြည်ပြီးတော့ လာလို့ အခု မြန်မာနိုင်ငံသား ထောင်နဲ့သောင်းနဲ့ ချီပြီးတော့ ဒုက္ခရောက်နေတာ၊ အလုပ်လက်မဲ့တွေဖြစ်နေတာ။ တစ်‌နေ့မှာ တစ်နပ်စားပြီးတော့ အလုပ်စောင့်နေရတဲ့သူတွေကလည်း တစ်ပုံကြီး။ ပွဲစားတွေကတော့ လာပါ လာပါလို့ခေါ်မှာပဲ။ အဲဒီအတွက် ကိုယ့်ဘက်ကလည်း ဆင်ခြင်ပြီးတော့ လာစေချင်တယ်။ ကိုယ့်နိုင်ငံမှာ အလုပ်ရှားပါးတာ ပြဿနာမရှိဘူး။ အဲဒီနိုင်ငံကနေပြီးတော့ အကြွေးတွေ အတိုးတွေနဲ့ယူပြီးတော့မှ မလေးရှားကိုရောက်တော့မှ အလုပ်ကမရှိ၊ လုပ်ငန်းရှားပါးတဲ့ဒဏ်ကို ပြန်ခံရရင် အတိုးတွေကတက်၊ တိတိကျကျနဲ့ လူခံရှိမှ သေချာမှ လာဖို့” ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပြုလုပ်ရန် အတွက် ရက်ချိန်းအား အွန်လိုင်းမှ QR code စနစ်ဖြင့်တင်ကြရာတွင် ရက်ချိန်းပြန်မကျသောကြောင့် အခက် အခဲဖြစ်လျက်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၇

နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးကို အထောက်အကူပြုစေမည့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းကိုလည်း အလေးထား ဆောင်ရွက်သွားကြရန် လိုအပ်သည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၇ ရက်နေ့က ကမ္ဘာ့ခရီးသွားလုပ်ငန်းနေ့ အထိမ်းအမှတ် အခမ်းအနားတွင် ၎င်းက အထက်ပါအတိုင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ခရီးသွား လုပ်ငန်းကဏ္ဍသည် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်း ဖန်တီးပေးမှုတွင် ဦးဆောင်နေရာမှ ရပ်တည်နေ သည့် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတစ်ခု ဖြစ်ကြောင်း၊ ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာပေါ်တွင်ရှိသည့် လုပ်သားဦရေ ၁၀ ဦးလျှင် ၁ ဦးသည် ခရီးသွားလုပ်ငန်းကဏ္ဍတွင် ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်နေသူများဖြစ်ကြောင်း၊ အမျိုးသမီးနှင့်လူငယ်များ အတွက် အလုပ်အကိုင် ဖန်တီးပေးနိုင်မှု အခွင့်အလမ်းလည်း များစွာမြင့်မားကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ခရီးသွားလုပ်ငန်းရေရှည် တိုးတက်ရန် ပြည်သူများအတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံကြ ရန် အရေးကြီးသည့် ကဏ္ဍတစ်ရပ်အနေဖြင့် သတ်မှတ်ထားခြင်းဖြစ်သည်ကို သက်ဆိုင်သူများက အလေးထား ကြရန်လိုကြောင်း၊ ရေရှည် တည်တံ့ပြီး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေသည့် ခရီးသွားလုပ်ငန်း ဖော်ဆောင်နိုင်ရန် ခရီးသွား လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အဦးများကို တည်ဆောက်ရာ၌ သဘာဝ သယံဇာတများကို အကျိုးရှိစွာ အသုံး ပြုပြီး စွမ်းအင်ချွေတာရေး နည်းလမ်းများနှင့် ဆောင်ရွက်သည့် အစိမ်းရောင် အဆောက်အဦးများ ဖွံ့ဖြိုးရေး လုပ်ငန်းများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံကြရန် လိုအပ်သည်”ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၇ ရက်က ကမ္ဘာ့ခရီးသွားလုပ်ငန်းနေ့ အထိမ်းအမှတ် ကျင်းပနေစဉ်

ခရီးသွားလုပ်ငန်းသည် နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို တိုက်ရိုက် အထောက်အကူပြုခြင်း၊ နိုင်ငံခြားဝင် ငွေ ရှာဖွေပေးနိုင်ခြင်း၊ အလုပ်ကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ဖန်တီးပေးနိုင်ခြင်း၊ လူထုလူတန်းစား အသီးသီးထံသို့ ဝင် ငွေများ တိုက်ရိုက်နှင့် သွယ်ဝိုက်သော နည်းလမ်းများနှင့် စီးဝင်စေခြင်း စသည့် အကျိုးကျေးဇူးများစွာရရှိစေ နိုင်သည့် မီးခိုးမထွက်သည့်စက်ရုံ တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ခရီးသွားများ ဝင်ရောက်လာနိုင်ရေးအတွက် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၇ ရက်မှစတင်ကာ နိုင်ငံတကာ လေကြောင်းလိုင်းများ ပြန်လည် စတင်ပြေးဆွဲခွင့်ပြုခဲ့သလို ကမ္ဘာလှည့် E-Visa ကိုလည်း မေလ ၂၀ ရက်က စတင် ခွင့်ပြုပေးခဲ့သည်။

ထို့နောက် ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် လေဆိပ်၊ ရေဆိပ်နှင့် နယ်စပ် စသည့် နိုင်ငံတကာ ဝင်ပေါက်များကနေ နိုင်ငံတကာ ခရီးသွား စုစုပေါင်း ၂ သိန်းကျော် ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုအရေအတွက်သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်ကထက် ၄၃ ရာခိုင်နှုန်း ကျော် တိုးတက်ခဲ့ကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။

Bagan ဒေသကိုတွေ့ရစဉ်

လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလမှ ဇူလိုင်လအထိ နိုင်ငံတကာ ခရီးသွားဧည့်သည် ၆ သိန်းကျော် ဝင်ရောက်ခဲ့ ကြောင်း၊ အလားတူ ကာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်မည်ဆိုပါက ယခင်နှစ်က ၁ သိန်းကျော်သာ ဝင်ရောက်ခဲ့သည့် အတွက် ၆ ဆခန့် တိုးတက်လာခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် နိုင်ငံတော်အစိုးရအနေဖြင့် စီးပွားရေး ပြန်လည် ဦးမော့ လာစေရန် ဘက်ပေါင်းစုံမှ ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည့် နေရာတွင် နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးကို အထောက်အကူ ပြုစေမည့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းကိုလည်း အလေးထား ဆောင်ရွက် သွားကြရန် လိုကြောင်း၊ မကြာတော့သည့် ကာလတစ်ခု၌ ခရီးသွားလုပ်ငန်းသည် ကိုဗစ်-၁၉ မတိုင် မီ ကာလ အခြေအနေကို ပြန်လည်ရောက်ရှိနိုင်မည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ပြည်တွင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ခရီးသွားပြည်သူများကတော့ မြန်မာနိုင်ငံသည် ခရီးသွား ရာသီတွင် ဟိုတယ် ဈေးနှုန်းများကို အဆမတန် တိုးမြင့်သွားခြင်း၊ အစားအသောက် ဈေးနှုန်းများနှင့် ဒေသထွက် ပစ္စည်း ဈေးနှုန်းများ တိုးမြင့်သွားခြင်း၊ ခရီးသွား လက်မှတ်ခများ တိုးမြင့်သွားခြင်း စသည့် အခြေအနေများကို ထိန်း ကြောင်း မပေးနိုင်ပါက ခရီးသွားကဏ္ဍမှာ တခြားသော နိုင်ငံများနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက နောက်ကျနေနိုင်ကြောင်း ပြောသည်။

လက်ရှိ ပြည်တွင်း နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းကြောင့် လုံခြုံရေး စိုးရိမ်မှုများ ရှိနေခြင်းနှင့် လည်ပတ်စရာများ မှာလည်း ယခင်နှစ်နှင့် ယခုနှစ် တူညီနေခြင်းကြောင့် ခရီးသွားဏ္ဍတိုးတက်ရန် နှောင့်နှေးနေစေသည်ဟု ပြည်တွင်းခရီးသွားများက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၇

ပြည်ပရောက် မြန်မာနိုင်ငံသား၏ လုပ်ခလစာထဲကနေ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ်က သတ်မှတ်ထားသော တရားဝင်လမ်းကြောင်းများကနေ လွှဲရမည်ဆိုသော သတ်မှတ်ချက်သည် တရားမဝင် ငွေလွှဲသည့်လမ်းကြောင်း ဘက်ကို တွန်းပို့နေသလိုဖြစ်နေသည်ဟု ပြည်ပရောက် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက ပြောသည်။  

ပြည်ပရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများ၏ နိုင်ငံခြားငွေဖြင့် ရရှိသည့် ဝင်ငွေအပေါ် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းကို အခွန်ကောက်ခံ မည်ဖြစ်သလို လစာ၏ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကိုလည်း တရားဝင်လမ်းကြောင်းကနေ ပြန်လွှဲရမည်ဟု နစက-က သတ်မှတ် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း လွှဲငွေကိုလည်း ပြင်ပ နိုင်ငံခြားငွေ ပေါက်ဈေးအတိုင်းမဟုတ်ဘဲ ဗဟိုဘဏ်က သတ်မှတ် ထားသော နှုန်းထားဖြင့်သာ လဲလှယ်ခိုင်းခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်းသို့ ငွေလွှဲမည့်သူ မရှိသလောက် နည်းပါးနိုင်သလို တရားမဝင် လမ်းကြောင်းကနေဘဲ ငွေလွှဲကြမည့်သူ များပြားလာနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် အလုပ်သမားအရေး ကူညီပေးနေသူများက ထောက်ပြကြသည်။

အစိုးရအနေဖြင့် ပြည်ပမှ လွှဲလာသည့် နိုင်ငံခြားငွေများကို ပြင်ပပေါက်ဈေးအတိုင်း လဲလှယ်ပေးမည်ဆိုပါက အလုပ်သမားများအနေဖြင့် နစ်နာမှု မရှိခြင်းကြောင့် လွှဲပြောင်းကြမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုသို့မဟုတ်ပါက ပြည်ပ ရောက် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများကို တရားမဝင် အလုပ်သမား ဖြစ်စေရန်အတွက် တွန်းပို့သည့်ပုံစံ ဖြစ်သွားနိုင် ကြောင်း ထိုင်းအခြေစိုက် FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်ပတွင် အလုပ်သွားလုပ်မည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “တကယ့် တကယ်ကတော့ဗျာ ဒီလိုမျိုး တခြားနိုင်ငံတွေမှာ ဒီလိုဟာမျိုးလည်း ရှိတာပဲလေ။ ပြဿနာက အစိုးရနှုန်းနဲ့ Exchange Rate ပြဿနာပေါ့နော်။ သူတို့လက်ထဲမှာဆို သူတို့ကြိုက်တဲ့ နှုန်းနဲ့ပေးတာကိုး။ တကယ် လို့သာ ဟွန်ဒီစနစ်နဲ့ အလုပ်သမားတွေ လွှဲနေကြတယ်မလား။ အဲဒီလွှဲနေကြတဲ့ နှုန်းက မကွာဘူးဆိုလို့ရှိရင် လွှဲမှာ ပဲလေ အလုပ်သမားတွေအနေနဲ့က။ အခုဟာက ဥပမာ ထိုင်းအနေနဲ့ဆိုလို့ရှိရင် ဘတ် ၅ ထောင် လွှဲမယ်ဆိုလို့ရှိရင် ဟိုမှာ တကယ့်တကယ် ပြန်ရတာက ဘတ် ၃ ထောင်လောက်ပဲ ပြန်ရမှာလေ။ ဆိုတော့ အလုပ်သမားတွေအတွက် အများကြီး နစ်နာသွားတယ်။ အလုပ်သမား တစ်ယောက်က လကုန်လို့ လစာရတဲ့အခါမှာ ထိုင်းမှာက အခြေခံက ၃၀၀ ကျော်ပေါ့ဗျာ။ အဲဒီတော့ ၁ လကို ၁ သောင်း ပျမ်းမျှ ရတယ်ပေါ့။ ၁ သောင်းပျမ်းမျှရတာကို တစ်ခါတည်း ၃ ထောင် အဲဒီလို လုပ်မယ်ဆိုလို့ရှိရင် ဒါ ဘယ်လိုမှကို မမျှတဘူးပေါ့ဗျာ။ လကုန်ရင် အကုန်လုံးက ၁ သောင်းရတာမှ မဟုတ်တာ။ ဒီမှာရှိတဲ့ အခွန်အခတွေ၊ လူမှုဖူလုံရေးကြေးတွေ အစရှိသဖြင့်ပေါ့ အဲဒါတွေ အကုန်လုံးက အဖြတ်ခံရ တာလေ။ သူတို့ရမှ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက် ပျမ်းမျှရမှာ” ဟု ပြောသည်။

နစက အနေဖြင့် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းထက် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း သို့မဟုတ် ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ကိုသာ မဖြစ်မနေ လွှဲရမည် ဟု သတ်မှတ်သင့်ကြောင်း၊ ထိုသို့ သတ်မှတ်ရာမှာလည်း ပြင်ပပေါက်ဈေးအတိုင်း ပေးသင့်ကြောင်း၊ ပြင်ပ ပေါက်ဈေးအတိုင်း ပေးမည်ဆိုပါက ပြည်ပအလုပ်သမားများ အနေဖြင့် ပြည်တွင်းသို့ နိုင်ငံခြားငွေများ လွှဲလာနိုင် ကြောင်း ပြည်တွင်းရှိ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် စီးပွားရေး ပညာရှင်များက အကြံပြုကြသည်။

ထို့နောက် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ငွေလွှဲသူဆိုပါက နိုင်ငံတော်က ဂုဏ်ပြုသည့် အနေဖြင့် ပြင်ပပေါက်ဈေးအပြင် ထပ် စောင်း ၂၀ ကျပ် ပိုပေးမည်ဟု သတ်မှတ်လိုက်ပါက ပြည်ပရောက် မြန်မာအလုပ်သမားများသည် နိုင်ငံခြားငွေ များကို အများအပြားလွှဲလာနိုင်ကြောင်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

ပြည်ပရောက် အလုပ်သမားများသည် ရောက်ရှိနေသည့် နိုင်ငံတွင် အလုပ်သမား မှတ်ပုံတင်ကတ်၊ သက်ဆိုင်ရာ တရားဝင် လက်မှတ်များကို သက်တမ်းတိုးနေရသည့် ကုန်ကျငွေ များစွာရှိနေသည့်အပြင် လက်ရှိ ငွေကြေး ဖောင်းပွမှုနှင့် လုပ်ခလစာ တိုးမြင့်လာမှု မရှိခြင်းတို့ကြောင့် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကို လွှဲရန် အခက်အခဲများ ရှိသည်ဟု သိရသည်။

နစက၏ ပြည်ပရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများအပေါ် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း အခွန်စည်းကြပ်ကောက်ခံမည့် ဥပဒေသည် လာမည့် အောက်တိုဘာ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်၍ အကျိုးသက်ရောက်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အခွန်ဆောင်ရာမှာလည်း လုပ်ခလစာ၏ ရရှိသည့်နိုင်ငံခြားငွေအတိုင်း အခွန်ပေးရမည်ဖြစ်သည်။

ဒေါ်လာများကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့အပြင် သတ်မှတ်ထားသည့် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကို တရားဝင်ငွေလွှဲခြင်း မလုပ်ဆောင်ပါက ထပ်မံ၍ ပြည်ပထွက်ခွာ အလုပ်လုပ်ခွင့်ကို သုံးနှစ် ပိတ်ပင်မည်ဟုလည်း သတိပေး ထုတ်ပြန်ထားသည်။

စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသက်ဇော်က “အပြင်ကကုန်သည် ပါးစပ်အတိုင်း ရှိတဲ့ဈေးနဲ့တော့ အစိုးရ ဘယ် ကစားပေးနိုင်မလဲ။ အခုဟာက ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ငွေလွှဲခိုင်းတာ။ ဆရာတို့ နိုင်ငံခြား ထွက်တုန်းက ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း တောင် အခွန်ပေးဆောင်ရတာ။ အစိုးရကို ပေးခဲ့ရတာ။ အခုက အစိုးရက လျှော့ပေးထားတာ။ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း အခွန်ဆောင်ခိုင်းတာ မဟုတ်ဘူး။ ငွေလွှဲခိုင်းတာ၊ ကိုယ့်ပိုက်ဆံ ကိုယ်ရမှာပဲလေ။ ဆရာတို့က အစိုးရကို ပေးခဲ့ရ တာ နဝတခေတ်တုန်းက။ တိုင်းပြည်ကို ဒီလိုပဲ လုပ်ကျွေးခဲ့ရတာပဲ။ တိုင်းပြည် တည်ဆောက်ရေးအတွက် လိုအပ် တဲ့ဟာတွေပဲ။ တိုင်းပြည်တည်ဆောက်ရေးအတွက် မလုပ်ပေးနိုင်ကြဘူးလား ဆရာတို့ ပြန်မေးမယ်လေ။ သိပ်ပြီး တော့ တစ်ကိုယ်ကောင်း ဆန်လို့ မရဘူးလေ။ ထိုင်းရောက်တဲ့ အလုပ်သမားတွေနဲ့ ပတ်သက်ရင် ထိုင်းမှ မဟုတ်ပါ ဘူး ဒီပြင်နိုင်ငံတွေလည်း အလုပ်သမားတွေလည်း ဒီ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းတော့ တိုင်းပြည်အတွက် လုပ်သင့်တယ်လို့ ဆရာတို့ ယူဆတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အခွန်ဆောင်ခိုင်းတာ မဟုတ်ဘူး ငွေလွှဲပေါ့နော်၊ နည်းနည်းပါးပါး နစ်နာမှု ရှိကောင်း ရှိမှာပေါ့။ ၁ ဒေါ်လာကို ၆ ရာလောက်ပဲ နစ်နာမှာလေ။ ပြင်ပပေါက်ဈေးနဲ့ ၄၀၀၊ ၅၀၀ ပေါ့၊ ၄၀၀ လောက် ထားပါ။ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းက သူလွှဲတဲ့ ၁၀၀ မှာမှ ၄၊ ၅ သောင်းလောက် ရင်းတဲ့ကိစ္စကို ပြောဖို့တော့ မလိုဘူး ထင်တယ်ပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

နစကသည် ပြည်ပရောက် နိုင်ငံသားများ၏ အခက်အခဲများကို ဖြေရှင်းပေးနိုင်ခြင်းမရှိဘဲ လုပ်ခလစာကို လွှဲခိုင်း ခြင်းကြောင့် ပြည်ပအလုပ်သမားများက ငွေလွှဲနိုင်ခြေ အလွန်နည်းပါးကြောင်း၊ နစကကို ယုံကြည်မှုမရှိခြင်းက လည်း အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်နေကြောင်း ထိုင်းရောက် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၇

မြန်မာနိုင်ငံတွင် တောင်သူလယ်သမားများအတွက် သီးနှံအာမခံစနစ်အား ဖော်ဆောင်ရန် ဆောင်ရွက်နေခြင်း ကြောင့် တောင်သူများအတွက် အမှန်တကယ် အကာအကွယ် ဖြစ်စေနိုင်သည့် အာမခံစနစ်ဖြစ်နိုင်/မဖြစ်နိုင်ကို သေချာ ဆောင်ရွက်ပေးစေလိုကြောင်း တောင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အဆိုပါ သီးနှံအာမခံစနစ်သည် မိုးရေချိန်ကို အခြေခံသည့် အာမခံစနစ် ရာသီဥတု ညွှန်းကိန်းကို အခြေပြုသော Weather Index Insurance ဖြစ်သဖြင့် အကာအကွယ် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း တောင်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုများကြောင့် ဆုံးရှုံးမှုများအပေါ်  အာမခံစနစ်ဖြင့် စနစ်တကျ စီမံခန့်ခွဲ ကာကွယ်ဆောင်ရွက် နိုင်ရန်အတွက် စီမံကိန်းနှင့်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ မြန်မာ့အာမခံလုပ်ငန်းမှ ဦးဆောင်ပြီး အစိုးရ-ပုဂ္ဂလိက ပူး ပေါင်းပါဝင်သော Task Force အဖွဲ့  ဖွဲ့စည်း၍ သီးနှံအာမခံစနစ် ဖော်ဆောင်နိုင်ရေး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆန်စပါး အသင်းချုပ်က ထုတ်ပြန်ထားခြင်းဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် နှစ်စဉ် မိုးရေချိန် လက်မသည် ကွာဟချက် သိပ်မရှိသည့်အတွက် လက်ရှိ ဖော်ဆောင်မည့် သီးနှံ အာမခံစနစ်၌ တစ်နှစ်တာ မိုးရေချိန် လက်မအပေါ် အခြေခံမည်ဆိုပါက တောင်သူများအတွက် အဆင်ပြေမည် မဟုတ်ကြောင်း လယ်သမားဘဝဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်းဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

“ဥပမာ ဒီနှစ်မိုး ဆိုပါတော့ သူက ၈၀ ကို ပျမ်းမျှ မိုးလေးလမှာ တစ်လကို ၂၀ ဆီ ရွာသွားရင်တော့ ကိစ္စမရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် မိုးရေချိန်က ဇူလိုင်လမှာ မိုးရေချိန် လက်မ ၄၀ ရွာလိုက်မယ်။ ကျန်တဲ့လတွေမှာ ၁၀ ဆီပဲ ရွာမယ်ဆိုရင် အဲဒီတစ်ခါတည်းရွာတဲ့ရက်မှာ မိုးရေချိန်လက်မကတော့ နှစ်ပတ်လည်မှာ ၉၀ ဖြစ်ချင်ဖြစ်မယ်။ ဒါပေမယ့် တစ်လ ထဲမှာ မိုးရေကပြုံပြီးတော့ မိုးရေချိန် လက်မအများကြီး ရွာချလိုက်ရင် အဲဒါရေမြုပ်ပျက်စီးသွားမှာပဲ။ အဲဒီလို ဖြစ်တဲ့အတွက် မိုးရေချိန်နဲ့တိုင်းတာရင် တစ်နှစ်ပတ်လည်ရွာတဲ့ မိုးရေချိန်က တစ်နှစ်နဲ့တစ်နှစ် မိုးရေချိန် ဆိုးဆိုး ရွားရွားကွာခြားချက်ဆိုတာတော့ မရှိသလောက်ပဲလို့ သူကွာရင် ၁၀ ပဲ။ နည်းနည်းပိုရင်ပိုမယ်၊ လျော့ရင် လျော့ မယ်။ ဒါပေမယ့် ရွာတဲ့မိုးရေချိန်က ရက်တိုတိုအတွင်းမှာ မိုးရေချိန်လက်မ အများကြီး ရွာလိုက်ပြီးတော့ ကျန်တဲ့ အချိန်တွေမှာ မိုးပါးနေမယ်ဆိုရင် တစ်နှစ်ပတ်လည် မိုးရေချိန်လက်မကတော့တူတယ်။ ဒါပေမယ့် နစ်မြုပ် ပျက်ဆီးမှု၊ စိုက်ပျိုးထားတဲ့ သီးနှံပျက်စီးမှုကြတော့ ပျက်စီးတာခြင်း မတူညီနိုင်ဘူး။ စပါးကတော့ပျက်တယ်၊ နှစ်ပတ်လည် မိုးရေချိန်နဲ့တူတယ်၊ ဒါပေမယ့် တစ်လတည်းမှာ မိုးက လက်မအများကြီး ရွာလိုက်တဲ့အတွက် အဲဒီ အချိန်မှာ ရေကအယ်ပြီးတော့ မြုပ်သွားမယ်ဆိုရင် ပျက်စီးမှာပဲ။ အဲဒီမိုးရေချိန်နဲ့ တိုင်းတာပြီး သတ်မှတ်မယ် ဆိုရင်တော့ ဒီအာမခံလုပ်ငန်းက ပြဿနာရှိမှာပဲ။ အငြင်းအခုံ ဖြစ်ဖွယ်ရာရှိတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထိုသို့ အာမခံစနစ်ဖြင့် လုပ်ဆောင်ရာတွင် မိုးရွာသွန်းမှုကြောင့် ပျက်စီးသွားသည့် လယ်များရှိပါက တစ်ဧကလျှင် ရာခိုင်နှုန်းမည်မျှ ပျက်စီးမှ အာမခံရရှိမည်ဆိုသည်အချက်တို့ ပါသင့်ကြောင်းနှင့် တစ်ဧကလျှင် တစ်ဝက်ခန့် ပျက်စီးမှသာ အာမခံရမည်ဆိုပါက မဖြစ်သင့်ကြောင်းလည်း တောင်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

သီးနှံအာမခံစနစ်ထားရှိနိုင်ရေးအတွက် သက်ဆိုင်ရာများမှ အစည်းအဝေးပြုလုပ်ဆွေးနွေးနေစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံ၌ ဒေသအပေါ်မူတည်ကာ မိုးရေချိန်နှင့် မိုးရွာသွန်းမှု ကွာခြားချက်များ၊ နှစ်ရှည်သီးနှံ၊ ရာသီအလိုက် သီးနှံကွာခြားချက်များရှိသဖြင့် ၎င်းအချက်ကိုလည်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားသင့်ပြီး နေရာဒေသအလိုက် အာမခံစနစ်ကို ပြေင်းလဲသတ်မှတ်သင့်ကြောင်း အကြံပြုကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် အာမခံစနစ်ဖြင့် ပတ်သက်၍ ဗဟုသုတအားနည်းသောကြောင့် တောင်သူများအား အသိပညာ ပေး လုပ်ငန်းစဉ်များ ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးနှင့်စီးပွားရေးအကြံပေး ကိုဇော်မင်းနိုင် က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

“ဒေသအပေါ်လိုက်ပြီးတော့မှ သီးနှံကမတူတဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ သူတို့က ဒီအပေါ်မှာ တစ်သမတ်တည်း လုပ်ဖို့ အဆင်မပြေဘူးဆိုတာ ကြားရတယ်။ အခု ဒီစနစ်ကကြတော့ တကယ်တမ်းတော့ အာမခံကုမ္ပဏီတွေအတွက် စွန့်စားမှုနည်းတယ်လို့ ပြောထားတာရှိတယ် တချို့နိုင်ငံတွေမှာ။ အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ မဖြစ်နိုင်ဘူးလား ဆိုတော့ မိုးရေချိန်ကို ပုံမှန်တိုင်းပေးနေတဲ့ ထုတ်ပြန်ပေးနေတဲ့ဌာနတွေရှိရင်တော့ အဆင်ပြေနိုင်တယ်။ ဒါပေမယ့် တစ်ခုရှိတာက မြန်မာပြည်မှာရှိတဲ့တောင်သူတွေက သီးနှံအာမခံစနစ်အပေါ်မှာ‌တောင်မှ သူတို့တွေက လက်လှမ်း မမိသေးဘူးပေါ့။ ဒီအတွက် တောင်သူစိတ်ဝင်စားအောင် အရင်ဆုံး အများကြီး ကမ်ပိန်းတွေ၊ awareness တွေ လုပ်ပြီးတော့မှပဲ ဒီစနစ်ကြီးကို အကောင်အထည်ဖော်မယ်ဆိုရင် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတယ်။ တခြားနိုင်ငံမှာပြောတာပေါ့ သမားရိုးကျသီးနှံတွေထက် ဒီစနစ်ကို တောင်သူရော Insurance ကုမ္ပဏီတွေကရော ကြိုက်ကြတယ်ပြောတယ်။ အဓိကက သူက ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် သီးနှံ ဆုံးရှုံးမှုကို အခြေတည်ပြီးပေးတဲ့ သမားရိုးကျ Insurance မဟုတ်ဘဲနဲ့ ဒီလိုမျိုး တောင်သူက  မိုးရေချိန်အပေါ် မူတည်ပြီး သူ့ရဲ့သီးနှံ ရှင်သန်မှု၊ ကြီးထွားမှုကို တောင်သူက ရွေးချယ်ခွင့်ရှိတယ်ပေါ့။ သူ့အတွက်လည်း မက်လုံးပိုရှိတာပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။ယခုလုပ်ဆောင်မည့် သီးနှံအာမခံစနစ်သည် စိုက်ပျိုးရေးကို ဦးစားပေးဆောင်ရွက်သည့် အခြားနိုင်ငံများ၌ တွင် ကျယ်စွာ ဆောင်ရွက်နေပြီးဖြစ်သည့်အတွက် နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ၏ လမ်းညွှန်မှုအရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စတင်ဆောင်ရွက်ရန် စီစဉ်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆန်စပါး အသင်းချုပ်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

၎င်း သီးနှံအာမခံစနစ်ကို ယခုနှစ်ဆောင်းသီးနှံရာသီတွင် တောင်သူလယ်သမားများ ပူးပေါင်းပါဝင်သည့် (Farmer Participatory Approach) ကို အခြေခံဆောင်ရွက်နိုင်ရေးအတွက် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းနေကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၆

မလေးရှားနိုင်ငံရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ပြုလုပ်ရန်အတွက် ရက်ချိန်းအား အွန်လိုင်းမှ QR code စနစ်ဖြင့်တင်ကြရာတွင် ရက်ချိန်းပြန်မကျသည့်အတွက် အခက်အခဲဖြစ်နေကြကြောင်း မလေးရှားတွင်နေထိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

QR ရယူပြီးသူများအတွက် သံရုံးသို့ လာရောက်ရမည့်ရက်ကို မှတ်ပုံတင်ထားသည့် ဖုန်းနံပါတ်ဆီ SMS ပေးပို့ အသိပေးမှာဖြစ်ပြီး သံရုံး၏ လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာများမှတဆင့် အချိန်နှင့်တပြေးညီ ထုတ်ပြန်ပေးမည်ဟု သံရုံးမှ ပြောဆိုထားခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် ယခုကဲ့သို့ ရက်ချိန်းပြန်မကျသည့်အတွက်ကြောင့် သက်တမ်းကုန်ဆုံးချိန်နီးသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများ အတွက် အခက်အခဲ ပိုဖြစ်စေကြောင်း မလေးရှားတွင် နေထိုင်သည့် မွှားမိုက်ကယ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ရက်ချိန်းမကျတာက သူတို့လည်း system run နေတယ်ပဲ ပြောတာပေါ့နော်။ ရက်ချိန်းကျမလာတာ ကျနော်တို့ လည်း ဘယ်လိုမှ complain တက်လို့လည်း မရဘူး။ လော‌လောဆယ်က သိတဲ့အတိုင်းပဲ သူတို့လည်း ပွဲစားတွေနဲ့ သွားနေတဲ့လမ်း‌ကြောင်းတွေလည်း ရှိတယ်။ အခု ကိုဗစ်နောက်ပိုင်းကျမှသာ QR တွေရော system တွေရော ရှုပ်ကုန်ပြီးတော့ လုပ်စားတဲ့ပွဲစားတွေက များသွားတာ။ အဲဒီမှာ ပွဲစားတွေနဲ့ပေါင်းပြီးတော့ စာအုပ်ကို ၇၀၀ တွေ ၈၀၀ တွေ(ရင်းဂစ်ငွေ) အခုဆို ပေါက်ဈေးတွေ ၁၇၀၀၊ ၁၈၀၀ တွေနဲ့(မြန်မာငွေ ၈ သိန်းဝန်းကျင်) လုပ်နေတာ အများကြီး‌ပေါ့။ အဲဒါကြောင့် ကျနော်တို့ဘက်က တောင်းဆိုချင်တာကတော့ ဟိုးအရင်တုန်းက system လိုပဲ ဖြစ်ဖြစ်သွားပြီးစနစ်တကျ စာရွက်စာတမ်း အပြည့်အစုံပါတာကို သက်တမ်းတိုးလိုက်တာ အဲဒါကိုပဲ လိုချင်တာ  ပေါ့။ အဲဒါကတော့  တချို့သူဋ္ဌေးတွေကြတော့ စိတ်မရှည်လို့ မြန်မာနိုင်ငံသားကို ပြန်လွှတ်လိုက်တာတွေ ရှိတယ်။ အဲဒီစာအုပ်ကို သက်တမ်းတိုးတာကို စောင့်ရင်းနဲ့မှ သက်တမ်းသေသွားလို့ special pass နဲ့ ယူထားရတာတွေ လည်း ရှိတယ်။ အဲဒီတော့ အဆင်ပြေတဲ့ သူဋ္ဌေးတွေကကြတော့ လုပ်ပေးတာပေါ့။ တချို့သူဋ္ဌေးတွေကြတော့ မင်းတို့နိုင်ငံက ဒီလောက်တောင် ခက်ခဲတယ်ဆိုပြီးတော့ မြန်မာနိုင်ငံကိုပဲ အပြီးပြန်လွှတ်လိုက်တာတွေလည်း အများကြီးကြုံတွေ့ရတယ် အခက်အခဲတွေ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံရှိ မြန်မာသံရုံးတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်လာရောက်လုပ်ကိုင်နေကြသည့် မြန်မာများ

ကွာလာလမ်ပူမြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးသည် အွန်လိုင်းမှ QR code စနစ်ဖြင့် ရက်ချိန်းယူရခြင်းကို စက်တင်ဘာ ၄ ရက် နေ့မှ စတင်ကာ ပြောင်းလဲလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

လက်ရှိ အွန်လိုင်းမှ QR ရယူရာတွင် www.mekl.org သို့ ဝင်ရောက်ကာ ကောင်စစ်ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများနှင့် ပတ်သက်၍ ဆောင်ရွက်လိုသည့် ကိစ္စရပ်များအား ဖြည့်သွင်း ဆောင်ရွက်ရမည် ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာသံရုံးက ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိ အဆင်မပြေသည့်ကာလ၌ ယခင်အတိုင်း လူကိုယ်တိုင် လာရောက်ပြုလုပ်ရသည့် စနစ်ကို ခေတ္တပြောင်းလဲလုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်းလည်း အကြံပြုကြသည်။

QR စနစ်ဖြင့် အွန်လိုင်းမှ ရက်ချိန်းယူရခြင်းသည် အချိန်ကုန် လူပင်ပန်းခြင်းနှင့် ငွေကြေးကုန်ကျမှုကို သက်သာ စေသည့်အတွက် အမှန်တကယ် နည်းစနစ်တကျ ရှိမည်ဆိုပါက ကောင်းမွန်သည့်စနစ်တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု မလေးရှားတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အမှန်မှန်ကတော့ QR code နဲ့လုပ်တာက အရမ်းကောင်းပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုလိုမျိုး ပြန်ပြီးတော့ မကျတာတွေကတော့ အဆင်မပြေဘူးပေါ့နော်။ အဲဒီရက်ချိန်းလေးတစ်ခုတော့ ဒီတစ်ရက်ကို လူဘယ်နှယောက် လက်ခံမယ်ဆို အဲဒါ စိစစ်ပြီးတော့ ရက်တိုင်းမှာ ၁၀ ယောက်ဆို ၁၀ ယောက်၊ အယောက် ၃၀ ဆို အယောက် ၃၀ အဲဒီလိုမျိုး လက်ခံသွားရင်တော့ အရမ်းကောင်းတဲ့အစီအစဉ်ပေါ့။ ဒီအတိုင်းပဲ work in သ‌ဘောမျိုးနဲ့ဆိုရင်တော့ အဆင်မပြေလောက်ဘူး။ ဘာလို့ဆို တစ်ခါတည်း စုပြုံပြီးလာကြမယ်ဆို သူတို့အတွက်လည်း အလုပ်ရှုပ်တယ်။ သံရုံးကလည်း နေရာကျဉ်းတဲ့အနေအထားမျိုးမှာ ရုတ်ရုတ်တွေဖြစ်တာမျိုးတွေလည်း ရှိကောင်းရှိလိမ့်မယ်။ အဲဒီတော့ QR code နဲ့ လုပ်တာကတော့ အကောင်းဆုံးလို့ ကျနော်မြင်တယ်။ သို့ပေမယ့်လည်း ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ချင်တဲ့ကလေးတွေ appointment ယူတဲ့အခါမှာ အရေးတယူလုပ်ပေးဖို့တော့ သင့်တာပေါ့။ အခုလိုမျိုး ပြန်မကျဘူးဆိုတာကြီးကတော့ အဆင်မပြေဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံရှိ ဌာနဆိုင်ရာများတွင်လည်း အွန်လိုင်းစနစ်ဖြင့် သွားသည့်လုပ်ငန်းစဉ်များကို ဆောင်ရွက်နေခြင်း ဖြစ်သော်လည်း တစ်စုံတစ်ရာ အမှားအယွင်းနှင့် ကြ့န်ကြာမှုများ မရှိကြောင်း သိရသည်။ 

ထို့ကြောင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ပြုလုပ်ရန် ရက်ချိန်းယူရသည့် QR code စနစ်အား အကောင်အထည်မဖော်ခင် ကာလကတည်းက အမှားအယွင်းနှင့် နှောင့်နှေးကြန့်ကြာမှုများမရှိစေရန် သေချာစမ်းသပ်၍ အလုံးစုံ အဆင်ပြေ ချောမွေ့မှသာ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၆

ဘိန်းအစားထိုးသီးနှံအဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံမှ ထွက်ရှိသည့် ပြောင်းတန်ချိန် ၆ သောင်းခန့်ကို တရုတ်နိုင်ငံက ယခုနှစ် တွင် ဝယ်ယူသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

တရုတ်နိုင်ငံက ဘိန်းအစားထိုး သီးနှံအဖြစ် ရှမ်းပြည်နယ်၊ ကချင်ပြည်နယ်တို့တွင် စိုက်ပျိုးထားသည့် ပြောင်းများ ကို နှစ်စဉ် ဝယ်ယူလျက်ရှိကြောင်း၊ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က တန်ချိန် ၃ သောင်းကျော် တင်ပို့ခဲ့ပြီး ယခုနှစ်တွင် တန်ချိန် တိုးမြှင့် ဝယ်ယူရန် ဆွေးနွေးထားမှုရှိကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်းထံမှ သိရသည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် တရုတ်နိုင်ငံကပေးသည့် ပြောင်းဈေးနှုန်းသည် နည်းပါးနေခြင်းကြောင့် ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် ကချင်ပြည်နယ်ရှိ ပြောင်းများ ရောင်းချရန်အတွက်ပင် အဆင်မပြေနိုင်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်း ဈေးကွက်တွင် ပြောင်း တစ်ပိဿာလျှင် ၁၁၅၀ ကျပ် ရှိနေပြီး တရုတ်နိုင်ငံမှ ပေးသည့် ဈေးနှုန်းသည် ၁၀၀၀ ကျပ် ဝန်းကျင်သာ ရှိကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာ့ပြောင်း စိုက်ခင်းကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “မဆိုးပါဘူး တန်ချိန် ၆ သောင်းဆိုတော့။ လောလောဆယ် မြဝတီ မသွားရတဲ့အချိန်မှာ ဒီဘက်က ပြောင်း လည်း ပေါ်စလေးတွေပေါ့နော်။ ဗန်းမော်၊ ဝိုင်းမော်ဘက်လည်း ပြောင်းက နည်းနည်းပါးပါး ပေါ်နေပြီ။ ရှမ်းမြောက် တို့လည်း လှော်ပြောင်းတွေ စပြီး ပေါ်နေပြီဆိုတော့ ပြောင်းပေါ်ချိန်လေး အဲဒီဘက်ကို နည်းနည်း ထွက်ထားတယ် ဆိုတော့ ပိုကောင်းတာပေါ့။ ခါတိုင်းနှစ်တွေတော့ တန် ၃ သောင်း၊ ၄ သောင်းလောက်တော့ သွားကြတာပဲ။ တရုတ် နယ်စပ်ဂိတ်တွေ လွယ်ဂျယ်၊ ကန်ပိုက်တီ၊ မူဆယ်၊ ချင်းရွှေဟော် အကုန်လုံးကတော့ သွင်းဖို့တော့ ပြောတော့ ပြော နေတယ်၊ ဒါပေမယ့် သိပ်ပြီးတော့ ဈေးမကိုက်ကြသေးပါဘူး။ သွားဖို့တော့ လုပ်နေကြတာပဲ၊ ဈေးမကိုက်တော့ မပို့ နိုင်ကြသေးပါဘူး။ ဈေးနှုန်းတွေက ကျနေတယ်။ တရုတ်ပေးတဲ့ ဈေးက ပြည်တွင်းမှာ ဝယ်လို့ မရဘူး အဲဒီဈေးတွေ နဲ့။ ဒေသကတောင်မှ မကိုက်ဘူးပြောတယ်။ ၁၀၀၀ ဝန်းကျင်လောက်ပဲ ရတာဆိုတော့ မကိုက်ဘူးတဲ့။ ၁၁၅၀ လောက် ရှိတယ်။ အဲဒါတောင် ဟိုဘက်က ၁၀၀၀ ကျော်ကျော်ပဲ ရတယ်ပြောတယ်။ အရောင်းအဝယ်တော့ သိပ်ပြီး တော့ ဖြစ်တန် မကြားဘူး” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံက မြန်မာ့ပြောင်းကို ဝယ်ယူသော ဈေးနှုန်းသည် ကမ္ဘာ့ပေါက်ဈေးနှုန်း ဖြစ်နေသော်လည်း လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်ရငွေ မူဝါဒကြောင့် အဆင်မပြေ ဖြစ်နေသည်ဟု ပြောင်းကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

မြန်မာ့ပြောင်းကို တွေ့ရစဉ်

ကမ္ဘာ့ပြောင်းဈေးနှုန်း တိုးလာပါက တရုတ်နိုင်ငံမှပေးသည့် ပြောင်းဈေးနှုန်းလည်း တိုးလာမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ပြောင်းဈေးနှုန်း မတိုးလာပါကလည်း ပေးသည့်ဈေးဖြင့်သာ တင်ပို့ရောင်းချရမည် ဖြစ်ကြောင်း  ပြောင်းကုန်သည် တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သွားဖို့တော့ စီစဉ်နေတယ် ထင်တယ်ဗျ။ ဒါပေမယ့် တိတိကျကျတော့ မဖြစ်လာသေးဘူးပေါ့နော်။ စောင့် ကြည့်နေတုန်းပေါ့နော်။ ဈေးလည်း မကိုက်ဘူး။ ဒီက မူဝါဒကြောင့် မကိုက်ဘူး။ ဒီမှာက ဒေါ်လာဈေးနဲ့ အပြည့်မရ ဘူးလေ။ ၅၀ - ၅၀ ပေါ်လစီပေါ့။ ၅၀ က ၂၁၀၀ နဲ့ ရတယ်။ နောက်ထပ် ၅၀ က ၂၉၂၀ နဲ့ ရတယ်ဆိုတော့ သူတို့က တော့ ကမ္ဘာ့ပေါက်ဈေးအတိုင်း ပေးတာပဲ ကိုယ်က မကိုက်ချင်တာပေါ့။ သူတို့ကတော့ ကမ္ဘာ့ပေါက်ဈေးအတိုင်းပဲ ပေးမှာပေါ့။ ဒါပေမယ့် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ထူးခြားတဲ့ ရလဒ်ရှိရင်တော့ တိုးချင် တိုးမှာပေါ့။ အကယ်လို့ သူတို့လည်း လုံးဝ မတိုးပေးတော့ဘူးဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့လည်း ဒီဈေးနဲ့ပဲ ရောင်းရတော့မှာပေါ့” ဟု ပြော သည်။

အဓိက ဘိန်းအစားထိုးအနေဖြင့် ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းမှ ထွက်ရှိသည့် ပြောင်းများကို တင်ပို့ကြပြီး နှစ်စဉ် စက်တင်ဘာလမှ ဒီဇင်ဘာလအထိ တင်ပို့လေ့ရှိကြောင်း ပြောင်းကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဘိန်းအစားထိုးသီးနှံအဖြစ် ရှမ်းပြည်နယ်တွင် လက်ဖက်၊ ကြံ၊ ထောပတ်သီးနှင့် ပြောင်း အပါအဝင် အခြားအစားထိုး နှစ်ရှည်သီးပင်များကို စိုက်ပျိုးပြီး ပြည်ပဈေးကွက်သို့ တင်ပို့လျက် ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၅ 

အိန္ဒိယ - မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေး ကုလားတန်မြစ် ဘတ်စုံသုံး စီမံကိန်းထဲမှ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုဖြစ်သည့် စစ်တွေ ဆိပ်ခံတံတားတွင် ပြည်တွင်းကမ်းရိုးတန်း သင်္ဘောများကို ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့မှ စတင်၍ ဆိုက်ကပ်ခွင့် ပြုလိုက်ပြီဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းသို့ ကုန်စည်ပို့ဆောင်မှု မြန်ဆန်လာမည်ဖြစ်ပြီး ကုန်ကျစရိတ်များလည်း သက်သာလာမည်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်ကြီးများနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ်ထံမှ သိရသည်။

စစ်တွေဆိပ်ခံတံတားသစ်သည် နိုင်ငံတကာအဆင့်မှီ စံချိန်စံညွှန်းများဖြင့် တည်ဆောက်ထားခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်း ကမ်းရိုးတန်းသင်္ဘောများ ဆိုက်ကပ်ခွင့် ရပြီဖြစ်သည့်အတွက် ကုန်တင်ကုန်ချ လုပ်ဆောင်ရာတွင် မြန်ဆန်လာမည်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စစ်တွေဆိပ်ကမ်းသစ်ကို ဖွင့်လှစ်နေစဉ်

၎င်းက “သင်္ဘောတွေက ကပ်လို့ရပြီဖြစ်တဲ့အတွက် အရင်တုန်းကတော့ ကျနော်တို့ စစ်တွေမှာက ဆိပ်ကမ်း ကောင်းကောင်း မရှိဘူးပေါ့လေ။ တော်တော်လည်း ရှားပါတယ်။ မြန်မာ့ဆိပ်ကမ်း အာဏာပိုင်ရဲ့ ဆိပ်ခံတံတား တစ်ခု ရှိတယ်။ နောက်တစ်ခုကတော့ ရွှေမင်းဂံ ဆိပ်ခံတံတားရှိတယ်။ ရွှေမင်းဂံ ဆိပ်ခံတံတားဆိုရင် တော်တော် လေး ဟောင်းနွမ်းနေပြီပေါ့လေ။ နောက်ပြီးတော့ ပုဂ္ဂလိက ဆိပ်ခံအသေးလေးတွေမှာ ဆိုက်ကပ်နေရတဲ့ အနေ အထား မျိုးတွေလည်း ရှိတယ်။ အခု ဆိပ်ခံတံတားအသစ်က တကယ့် နိုင်ငံတကာအဆင့်မှီ လုပ်ထားတာဖြစ်တဲ့ အတွက် ကျနော်တို့အမြင်ကတော့ ဆိုက်ကပ်ပြီးတော့ ကုန်ချရတဲ့ အချိန်ကတော့ တိုတောင်းသွားမယ်လို့ ထင်ပါ တယ်။ အချိန်တိုတောင်းသွားတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် သင်္ဘောအနေနဲ့ကလည်း ရက်တိုနဲ့ ပြန်ထွက်နိုင်မယ်။ သင်္ဘော ကုန်ချတာ အကြာကြီး မစောင့်ရတဲ့အတွက် ကုန်သည်တွေ အတွက်ကတော့ အထိုက်အလျောက် လျော့နည်းလာ မယ်” ဟု ပြောသည်။

ပုံမှန်အားဖြင့် စစ်တွေတွင် ကုန်တင်ကုန်ချ ပြုလုပ်ရာ၌ ဆိပ်ခံတံတား အခက်အခဲကြောင့် တစ်ပတ်၊ ၁၀ ရက်နှင့် ၁ လအထိ ကြာမြင့်ကြောင်း၊ လက်ရှိ စစ်တွေ ဆိပ်ကမ်းသစ်ကို အသုံးပြုခွင့် ရပြီဖြစ်သည့်အတွက် တန်ချိန် ၁၀၀၀ ဆံ့ သင်္ဘောတစ်စီးလျှင် ၂ ရက် ၃ ရက်ခန့်သာ ကုန်တင်ကုန်ချရုံဖြင့် အဆင်ပြေနိုင်သည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

စစ်တွေဆိပ်ကမ်းသစ်ကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မြန်ဆန်ဆန် ကုန်တင်ကုန်ချ လုပ်ဆောင်၍ ရခြင်းကြောင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ခများလည်း လျော့ကျလာမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်းသင်္ဘောများ ဆိုက်ကပ်ရာတွင် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် အခက်အခဲများကိုလည်း စနစ်တကျ စောင့်ကြည့်ပြီး စိစစ်နေကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းထံမှ သိရသည်။

စစ်တွေ ဆိပ်ခံတံတားသစ်တွင် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း အသုံးပြုသည့် သံချောင်း၊ ဘိလပ်မြေ၊ စားသောက်ကုန် စသည်တို့ကိုသာ တင်ဆောင်ကြောင်း၊ ကုန်သွယ်မှုအတွက် ကုန်စည်များ မပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။

စစ်တွေ ဆိပ်ကမ်းသစ်တွင် နိုင်ငံတကာ သင်္ဘောများ ဆိုက်ကပ်ခွင့်သည် ရရှိထားပြီဖြစ်သော်လည်း သင်္ဘောလိုင်း မရှိသေးခြင်းကြောင့် ဆိုက်ကပ်မှု မရှိသေးကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် စစ်တွေနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ ကာလကတ္တားမြို့ ဆိပ်ကမ်းသို့ တိုက်ရိုက်ပြေးမည့် သင်္ဘောလိုင်းတစ်ခု ရရှိရန် နှစ်နိုင်ငံ ဆွေးနွေးမှု ပြုလုပ်နေကြောင်း သိရသည်။

ကုလားတန်ဘက်စုံသုံး သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး စီမံကိန်း၏ တစိတ်တပိုင်းဖြစ်သည့် စစ်တွေ ဆိပ်ကမ်းသစ်တွင် တန်ချိန် ၅၀၀၀ မှ ၆၀၀၀ ရှိ သင်္ဘောကြီးများ ဆိုက်ကပ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။