CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၆

တရုတ်နိုင်ငံသို့ မြန်မာ့သရက်သီး တင်ပို့ရာတွင် လမ်းကြောင်း အခက်အခဲနှင့် အချိန်ကြန့်ကြာမှုများ မဖြစ်ပေါ် စေဘဲ လျင်လျင်မြန်မြန် တင်ပို့နိုင်ရေးအတွက် မြန်မာနိုင်ငံရှိ အသင်းအဖွဲ့များနှင့် တရုတ်နိုင်ငံမှ သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့တို့ ဆွေးနွေးနေကြောင်း ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

သရက်သီးတင်ပို့ရာ လမ်းကြောင်းတလျှောက် မည့်သည့်အဖွဲ့အစည်းများမှ စစ်ဆေးမေးမြန်းခြင်းများ လုပ်ဆောင် ခြင်း မပြုရဘဲ လျင်မြန်စွာ တင်ပို့ခွင့်ရရှိရေးအတွက် ဆွေးနွေးကြခြင်းဖြစ်ပြီး လက်ရှိတွင် သရက်ကား အစီးရေ ၃ စီးခန့် စမ်းသပ်တင်ပို့မှု လုပ်ဆောင်ထားသည်ဟု ကုန်သည် ကိုသစ္စာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“သရက်သီးက အခု ၂ စီး၊ ၃ စီးတော့ စမ်းတင်နေတယ်။ အဲဒါက သရက်သီးကို green line ရဖို့ ဆွေးနွေးနေတယ်။ သရက်သီးက ဖရဲ၊ သခွားနဲ့ မတူဘူး။ သူက green line မှာပဲ သရက်သီးက။ green line ဆိုတာက transport မှာ သီးသန့်ရှိတယ်။ green line သည် သူက VIP ပဲ။ green line မှာ သွားတဲ့ဟာသည် အစစ်ဆေး အမေးမြန်း မရှိ ရဘူး။ နောက်တစ်ခုက ကြန့်ကြာမှု မရှိရဘူး။ တရုတ်ပြည်မှာဆိုရင် green line သီးသန့်ရှိတယ်။ green line ကို သွားတဲ့ကောင်တွေသည် ပျက်စီးလွယ်တဲ့ ကုန်စိမ်းရှိမယ်။ သားငါးရှိမယ်၊ ပြီးရင် လူနာပေါ့နော်။ အဲဒီကောင်တွေက တားလို့မရဘူး။ အဲဒါလေးတွေ ရအောင် ဆွေးနွေးနေပါတယ်။ တရုတ်ဘက်ရော၊ မြန်မာပြည်မှာရှိနေတဲ့ အစုအဖွဲ့ တွေရော အားလုံး ဆွေးနွေးနေကြတာ။ တရုတ်တစ်ဖက်တည်းနဲ့ ဆွေးနွေးလို့မရဘူး၊ မြန်မာပြည်ဘက်ခြမ်းမှာပဲ အဲဒါရှိနေရင် အဆင်မပြေဘူး” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့သရက်သီးများ

သရက်သီးသည် တခြားသော သီးနှံများနှင့် မတူဘဲ ဈေးကွက်အတွင်းသို့ အချိန်မှီ ရောက်ရှိမှသာ ဈေးကောင်း ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့နောက် ယခုနှစ်သည် မူဆယ်နှင့် ကျင်စန်းကျော့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် ကုန်သွယ်၍ မရသည့်အတွက် မိုင်းလားနယ်စပ်မှတဆင့်သာ တင်ပို့နေရခြင်းကြောင့် အချိန်ကြန့်ကြာမှုများ ရှိနိုင်သည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် သစ်သီးဝလံ ကုန်စည်ဒိုင်များ၊ ကုန်သည်အသင်းများနှင့် သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများက သရက် တင်ပို့သည့် လမ်းကြောင်း လျင်မြန်စေရေး လုပ်ဆောင်နေကြခြင်း ဖြစ်သည်။

သရက်တင်ပို့သည့် လမ်းကြောင်း အဆင်ပြေမည်ဆိုပါက မိုင်းလားနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသို့ ၃ ရက်တည်းဖြင့် အရောက်ပို့နိုင်မည် ဖြစ်သည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ထို့နောက် ယခုနှစ်တွင် သရက်သီး တင်ပို့မှု ကုန်ကျစရိတ်သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်များထက် ပိုမိုကုန်ကျနေခြင်း၊ ရာသီဥတုနှင့် လမ်းကြောင်းအခြေအနေ စသည့် အခက်အခဲများ ရှိနေခြင်းကြောင့် တောင်သူများ၊ ပွဲရုံများနှင့် ကုန်သည်များက သရက်နှင့် ပတ်သက်သည့် သတင်းအချက်အလက်များကို သေချာစွာ ဂရုစိုက်သင့်ကြောင်း သရက်ကုန်သည် ဦးဆန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်-မြန်မာ ကုန်သွယ်ဂိတ်ပေါက်တစ်ခု

“တရုတ်ဈေးကွက်မှာ အခုလက်ရှိ သရက်က အကောင်းဆုံးကို မျှော်လင့်တယ်။ ဘာလို့ဆို transport charges ကလည်း မြင့်တယ်။ နောက်တစ်ခါ ရာသီဥတုပေါ့နော်။ ရာသီဥတုက မြန်မာနိုင်ငံက ကမ္ဘာ့အပူဆုံးမြို့ထဲမှာ ၆ မြို့တောင် ရှိနေတယ်။ ရာသီဥတုကလည်း အရမ်းပြင်းနေတဲ့အတွက်က ဒါတွေက စိန်ခေါ်မှု အခက်အခဲတွေ။ စိန်ခေါ်မှု အခက်အခဲတွေကို ကျော်လွှားနိုင်ရင် အောင်မြင်ခြင်းပေါ့။ အားလုံးက ဝိုင်းဝန်းပြီးတော့ တစ်ဦး တစ်ယောက်တည်းက လုပ်လို့မရဘူး။ သရက်တောင်သူတွေရော၊ ပွဲစားတွေရော၊ အေးဂျင့်တွေရော၊ ဌာနဆိုင်ရာ တွေရော အဖက်ဖက်ကနေ ကဏ္ဍပေါင်းစုံကနေ ဝိုင်းဝန်းပြီးတော့မှ ဒီဈေးကွက်ကြီးက ပေါ်မှာ။ အဲဒီထဲမှာ တစ်ဦးတစ်ယောက် ကောင်းလို့လည်း မရဘူး။ လက်ရှိ တရုတ်ဈေးကွက်ကိုပဲ အားကိုးနေရတဲ့အတွက် အကောင်းဆုံးကို မျှော်လင့်တယ်။ တောင်သူတွေလည်း ထိုနည်းတူပဲ သတင်းကို နားစွင့်ပါ။ သတင်းနာစွင့်ပြီးမှ တင်ဖို့လည်း ပြောချင်တယ်။ လက်ရှိက ဘာလို့လဲဆိုတော့ transport charges ကြီးက အရမ်းဈေးမြင့်နေတယ်။ အဲဒါကြီးက တော်တော်ကြီးကို ဈေးမြင့်နေတဲ့အတွက် ရှုံးလာရင်လည်း ကိုယ့်တောင်သူတွေပဲ နစ်နာမှာလေ” ဟု ပြောသည်။

ယခင်က သရက်သီးကို ဝမ်တိန် - ကျင်စန်းကျော့ ဂိတ်ပေါက်မှတဆင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရာတွင် လျင်မြန်မှု ရှိပြီး ကုန်ကျစရိတ် သက်သာသော်လည်း လက်ရှိတွင် ရှမ်းပြည်နယ် အရှေ့ပိုင်း မိုင်းလားနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေး မှတဆင့် တင်ပို့ကြရမည်ဖြစ်သည့်အတွက် ကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် ကုန်တင်ကားတစ်စီးလျှင် ငွေကျပ် သိန်း ၁၀၀ ခန့် ကုန်ကျနေခြင်းကြောင့် တချို့သော ကုန်သည်များက တင်ပို့မှု မလုပ်ဆောင်ကြကြောင်း သိရသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသို့ နှစ်စဉ် စိန်တလုံး၊ ဟင်္သာ စသည့် သရက်သီးတန်ချိန် ၄ သောင်းမှ ၅ သောင်းအထိ တင်ပို့လျက် ရှိနေပြီး နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပွားပြီးနောက်ပိုင်း ကုန်သွယ်မှုလမ်းကြောင်း အခက်အခဲ၊ သယ်ယူ ပို့ဆောင်ခ ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်ခြင်းနှင့် သရက်စိုက်ပျိုးခြံများတွင် သွင်းအားစု ထည့်ဝင်နိုင်မှု လျော့နေခဲ့သည့်အတွက် အထွက် နှုန်းများလည်း လျော့ကျလျက်ရှိနေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ သရက်သီး တင်ပို့သည့် တန်ချိန်သည် လည်း လျော့ကျလျက်ရှိနေသည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၅ 

တိုင်းပြည်၏ ကုန်သွယ်ရေး မြန်ဆန်စေရေးနှင့် ကုန်ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းစေရေးအတွက် မြန်မာ - ထိုင်း နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည့် မြဝတီကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်း ပြန်လည်ကောင်းမွန်ရန် လိုအပ် သည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူများနှင့် ကုန်သည်များက သုံးသပ်ကြသည်။

လက်ရှိတွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုကြောင့် မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးနှင့် မြန်မာ - အိန္ဒိယ ကုန်သွယ်ရေး များ ရပ်တန့်လျက်ရှိနေသည်။

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် မြန်မာ - တရုတ် ကုန်သွယ်ရေးဂိတ် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ထားသော်လည်း ကုန်သွယ်နိုင်သည့် အနေအထားတွင် မရှိသေးပေ။

ထို့နောက် တိုက်ပွဲကြောင့် ရပ်တန့်နေရသည့် မြဝတီနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ပတ်သက်၍ မြဝတီကို တိုက်ပွဲကင်း မဲ့ပြီး စီးပွားရေးဇုန်အဖြစ် ကုန်စည်ပို့ဆောင်နိုင်ရန်အတွက် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် တော်လှန်ရေးအင်အားစုများ အကြား သဘောတူညီချက် ရရှိခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာ - ထိုင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည့် မြဝတီစီးပွားရေးဇုန်ကို ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်နိုင်ပါက တိုင်းပြည်အတွက် အကျိုးရှိသည်ဟု ဘဏ်ရေးရာကျွမ်းကျင်သူ ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 မြဝတီနယ်စပ်ဂိတ်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အပေါက်တွေက တရုတ်ပေါက်ရှိတယ်၊ အိန္ဒိယပေါက်ရှိတယ်၊ ယိုးဒယားပေါက်ရှိတယ်၊ ရိုးရိုးသားသား ပြောရင်တော့ မြဝတီတစ်ပေါက်ပဲ ကျန်တော့တာပေါ့ သဘောက။ မြောက်ပိုင်းက အပေါက်က ပွင့်တယ်ပြောတာ ပေါ့၊ ဒါပေမယ့် ဘယ်လိုပွင့်တယ်ဆိုတာက အများပြည်သူ နားမလည်ကြဘူးလေ။ အဲဒီတော့ လောလောဆယ် ဒီတစ်ပေါက်ပဲ ကျန်တော့တာပေါ့။ ဒီတစ်ပေါက်ရှိနေတာက တိုင်းပြည်အတွက် ကောင်းတာပေါ့။ အဆိုးထဲက အကောင်းပေါ့။ ဒီတစ်ပေါက်သာ မရှိတော့ဘူးဆိုရင်တော့ တော်တော်ကို ခဲရာခဲဆစ် ဖြစ်သွားမယ့်ကိစ္စပဲ။ ဒီတစ်ပေါက်က ရှိတယ်၊ နှစ်ဖက်စလုံးက သဘောတူတယ်၊ မှန်တယ်ဆိုလို့ရှိရင် ဒါက လောလောဆယ် အနေ အထားအရ တိုင်းပြည်အတွက် အကျိုးရှိတဲ့ကိစ္စပဲ။ ထိုင်းနဲ့ကုန်သွယ်ရေးကို စဉ်းစားမယ်ဆို ဒါက အနီးဆုံး အပေါက်ပဲလေ။ ဒီအပေါက်ကတော့ အဆင်ပြေမှရမယ် လတ်တလော အခြေအနေမှာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ရေရှည်အတွက်ပဲ ဖြစ်ဖြစ်ပေါ့။ ရေရှည်အတွက်ကတော့ မြဝတီတစ်ပေါက် အဆင်ပြေရင် တိုင်းပြည်အတွက် ရုတ်တရက်ကြီး ကောင်းသွားဖို့ အတွက်ကတော့ မလွယ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် လောလောဆယ် အနေအထားအရ ဒီဥစ္စာသည် မြဝတီ လမ်းကြောင်းသည် ကောင်းကိုကောင်းမှ ဖြစ်မယ်ဆိုတာ ဆရာတို့လည်း နားလည်တယ်။ တကယ်လို့ နှစ်ဖက်စလုံး က အဲဒါကို သဘောတူညီချက် ရှိတယ်ဆိုရင် ဝမ်းသာပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

တိုက်ပွဲကြောင့် မြဝတီနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ရပ်တန့်သွား၍ ထိုင်းနိုင်ငံအတွက် စီးပွားရေးထိခိုက်မှု ဖြစ်ပေါ်နေ သကဲ့သို့ မြန်မာနိုင်ငံအတွက်လည်း ကုန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခြင်းနှင့် ကုန်စည်လိုအပ်ချက်များ ဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိနေသည်။

မြဝတီသာမက မည်သည့်ဒေသမဆို စစ်မဲ့ဇုန် ဖော်ဆောင်နိုင်ပါက အကောင်းဆုံးဟု ကရင်အမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီဥက္ကဋ္ဌ မန်းအောင်ပြည်စိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ထိုင်းကတော့ ကုန်သွယ်ရေး ရပ်တန့်တာကို သူတို့က စီးပွားရေးက သူတို့အတွက် အများကြီး ထိခိုက် တယ်။ ကျနော်တို့လည်း ကုန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်တာကို ခံနေရတာပေါ့။ ဒါက ကရင်ပြည်နယ်က လူတွေအတွက် တင်မဟုတ်ဘူး၊ တပြည်လုံးပေါ့၊ ထိုင်းက ဒီနိုင်ငံနဲ့ အနီးစပ်ဆုံး နယ်နိမိတ်တစ်ခု ဖြစ်တယ်။ အနီးစပ်ဆုံး နယ်နိမိတ် ကို ကုန်သွယ်လို့ မရဘူးဆိုတဲ့ အခါကျတော့ ဒါကတော့ ထိခိုက်နစ်နာမှုကတော့ အများဆုံး ပေါ်နေတာပေါ့ဗျာ။ စီးပွားရေး ဖော်ဆောင်ဆောင် မဆောင်ဆောင် စစ်မဲ့ဇုန်အနေနဲ့ ထားရင်တော့ အကောင်းဆုံးပေါ့။ မြဝတီမှ မဟုတ် ဘူး၊ ဘယ်နေရာမဆို စစ်မဲ့ဇုန် ထားရင်တော့ အကောင်းဆုံးပေါ့ဗျာ။ စစ်မဲ့ဇုန်ဆိုတာက ဘယ်နေရာ၊ ဘယ်ဒေသမှာ မှ တိုက်ပွဲတို့ မဖြစ်စေချင်ဘူးလေ၊ မြဝတီမှ မဟုတ်ပါဘူး၊ စစ်မဲ့ဇုန်ထားပြီးတော့မှ လုပ်ရမယ့် အပိုင်းမျိုးထက်ကို အေးအေးဆေးဆေးဖြစ်ပြီးတော့ လုပ်နိုင်တာကတော့ အကောင်းဆုံးပေါ့။ စစ်ကတော့ မရှိတာ အကောင်းဆုံးပဲ” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ - ထိုင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည့် မြဝတီနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသည် နေ့စဉ် ဒေါ်လာ သန်းနှင့်ချီ၍ ကုန်သွယ်မှု ရှိနေသည့် နယ်စပ်ဂိတ်ဖြစ်သည်။

ထို့အပြင် မြဝတီနယ်စပ်ဂိတ်သည် မြန်မာနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်များ အားလုံးတွင် ကုန်သွယ်မှုလမ်း ကြောင်း အတိုဆုံးနှင့် အလျင်မြန်စွာ ကုန်သွယ်မှု လုပ်ဆောင်နိုင်သည့် ဂိတ်တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။

ထိုနယ်စပ်ဂိတ်မှတဆင့် ကုန်သွယ်မှု လုပ်ဆောင်၍ မရခြင်းကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ကုန်စည်တင်ပို့ရာတွင် ပင်လယ် ရေကြောင်းဖြင့်သာ ကုန်သွယ်နေရသည့်အတွက် အချိန်ကြန့်ကြာမှုများ အပြင် တခြားသော အခက်အခဲများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

မြဝတီနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဇုန်ကို တွေ့ရစဉ်

မြဝတီလမ်းကြောင်းမှတဆင့် ပြန်လည်ကုန်သွယ်မှု ရမည်ဆိုပါက ကုန်စည်စီးဆင်းမှုများ မြန်ဆန်လာမည်ဖြစ်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံသို့ တင်ပို့သည့် လယ်ယာထွက်ပစ္စည်းများလည်း ဈေးနှုန်းကောင်းမွန်လာမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်း လုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဖြစ်လာရင်တော့ ကောင်းတာပေါ့။ ဘာပဲပြောပြော မြဝတီဆိုတော့ စီးပွားရေးမြို့တော်ဖြစ်တဲ့ ရန်ကုန် ကနေပြီးတော့ ပြောင်းပဲဖြစ်ဖြစ်၊ တခြား ထိုင်းကိုရောင်းလို့ရတဲ့ လယ်ယာထွက်ကုန် ပစ္စည်းတွေပေါ့နော်၊ လျင်လျင်မြန်မြန် သွားလို့ရတဲ့လမ်းကြောင်းက မိုင်အတိုဆုံးနဲ့ အမြန်ဆုံးသွားလို့ရတာ ဒီလမ်းကြောင်းရှိတော့ ဘယ်လိုပဲ ညှိနှိုင်းညှိနှိုင်းဆောင်ရွက် ဒီလမ်းကြောင်း ပွင့်သွားတယ်ဆိုရင်တော့ ကောင်းတယ်လို့ပဲ ပြောရမှာပေါ့ နော်။ မျှော်လည်းမျှော်လင့်ပါတယ် ပို့လို့ရအောင်ပေါ့နော်။ မြဝတီကုန်သွယ်ရေးဇုန်ကြောင့် ထိခိုက်မှုတွေကတော့ များတာပေါ့နော်။ အဓိက ပစ္စည်းတွေ ပို့လို့မရတော့ဘူး။ ပို့လို့မရတဲ့အတွက် ပင်လယ်ရေကြောင်းဘက်က သွားတဲ့ အခါကျတော့ ပင်လယ်ရေကြောင်းကနေ သွားရတဲ့ အခက်အခဲတွေ အများကြီး ရင်ဆိုင်ရတာပေါ့နော်။ အဲဒါမျိုး တွေတော့ ရှိတာပေါ့နော်။ မြဝတီကနေ သွားရရင်တော့ ပိုကောင်းတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ကရင်ပြည်နယ်အတွင်း မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် KNLA/PDF ပူးပေါင်းတပ်တို့ကြား တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုကြောင့် ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီ ၁၁ ရက်နေ့မှစတင်၍ မြန်မာ - ထိုင်း နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး၏ အဓိကအရေးပါသည့် မြဝတီမြို့နယ်ရှိ အမှတ် (၂) ချစ်ကြည်ရေးတံတားကို ပိတ်ထားခဲ့ရသည့်အတွက် နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှု လုပ်ငန်းများ မှာ ရပ်ဆိုင်းနေရသည်။

မြန်မာ - ထိုင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လုပ်နိုင်သော တာချီလိတ်၊ မြဝတီ၊ ထီးခီး၊ မောတောင်၊ မြိတ်၊ ကော့သောင်း စသည့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များအနက် မြဝတီနယ်စပ်ဂိတ်သည် ကုန်သွယ်မှု အများဆုံးပြုလုပ်နိုင်သည့် ဂိတ်ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသည် ၂၀၂၃ - ၂၀၂၄ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၁၀၀၀ ကျော် ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်ထားနိုင်ခဲ့ကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းများအရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၅

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာ အပါအဝင် MOU သက်တမ်း ၄ နှစ်ပြည့် သွားသူများအနေဖြင့် ယခု ဧပြီလကုန်အထိ နောက်ဆုံးထား ထွက်ခွာရန်နှင့် မထွက်ခွာပါက အရေးယူခံရမည်ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းအာဏာပိုင်များက သတိပေး ထုတ်ပြန်ထားကြောင်း ထိုင်းသတင်းများတွင် ဖော်ပြထားသည်။

မြန်မာ၊ လာအို၊ ကမ္ဘောဒီးယားတို့မှ အလုပ်သမား အချို့တို့၏ အလုပ်လုပ်ပိုင်ခွင့် သက်တမ်း ၄ နှစ်ပြည့်သွားပြီ ဖြစ်သောကြောင့် ယခု ဧပြီ ၃၀ ရက် သက်တမ်းကုန်ဆုံးမည်ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ၎င်းသက်တမ်း ကုန်ဆုံးရက်မတိုင်မီ နိုင်ငံတွင်းမှ ထွက်ခွာရမည်ဖြစ်ကာ မထွက်ခွာပါက လွန်လွန်ကဲကဲ စွဲချက်တင်ခံရမည်ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းအစိုးရ၏ ဒုတိယပြောရေး ဆိုခွင့်ရှိသူက ပြောထားသည်။

MOU ၏ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းအရ စာချုပ်သက်တမ်း ၄ နှစ်ပြည့်ပြီးပါက ထိုင်းကနေ ပြန်လည်အထွက်ပြပြီး တံဆိပ်တုံးထု၍ ပြန်လည်ဝင်ရောက်ရကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအခွင့်အရေးကွန်ရက်(MWRN)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးထွန်းဝင်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “မထွက်ရင်တော့ တရားဝင် ဖမ်းဆီးမယ်ဆိုပြီး သူတို့ သတိပေးထားတာရှိတယ်။ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရရင်တော့ အဲဒါက သူ့ရဲ့ MOU ရဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း အတိုင်းပါပဲ။ MOU ရဲ့ စာချုပ်က ၄ နှစ်ပြည့်ရင် အဲဒီလို မြန်မာပြည်ကို ပြန်ရတယ်လေ။ ဖြစ်စေချင်တာကတော့ တစ်ခုရှိတယ်။မြန်မာပြည်က အစိုးရကနေပြီးတော့ ထိုင်းကိုလာပြီး လုပ်‌ပေးတာတော့ အဆင်ပြေမှာ။ ကျနော် သတင်းကြားထားတာက ရနောင်းမှာ လုပ်မယ်လို့ကြား တယ်။ ရနောင်းကနေပြီးတော့ ကော့သောင်းဘက်ကို တစ်ရက်ဝင်ပြီးတော့ တံဆိပ်တုံးထု၊ ထုပြီးရင် အထွက်တုံး ပြန်ထုပြီးတော့ ရနောင်းမှာပဲ လုပ်ပေးမယ်လို့ အဲဒီလိုကြားထားတာ။ အမြန်ဆုံး တစ်ပတ်ပေါ့နော် အဲဒီလိုလုပ် ပေးမယ်လို့ သတင်းကြားထားတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းအလုပ်ရှင်များသည် မြန်မာ၊ ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် လာအိုနိုင်ငံမှ အလုပ်သမားများကို နားလည်မှုစာချွန်လွှာ - MOU ဖြင့် ၄ နှစ် ငှားရမ်းခဲ့သည်။

အဆိုပါ ငှားရမ်းခွင့် သက်တမ်းသည် ပြီးခဲ့သည့် ဇန်နဝါရီလ၌ ကုန်ဆုံးသွားပြီဖြစ်၍ ယခုကဲ့သို့ ထွက်ခွာခိုင်းခြင်း ဖြစ်သည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေသည့် သက်တမ်းပြည့် MOU မြန်မာလုပ်သားများထဲ၌ MOU လုပ်ငန်းစဉ်အား ပယ်ဖျက်ပြီး အလုပ်လုပ်ခွင့် လက်မှတ်(ဘတ်ပန်းရောင်ကဒ်)များ ပြောင်းလဲပြုလုပ်၍ နေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင် နေကြသူများ ရှိသည်။

ဧပြီလကုန်အထိ မထွက်ခွာပါက အရေးယူခံရမည်ဟု ထိုင်းအာဏာပိုင်များ၏ ပြောဆိုမှုသည် ဥပဒေအရ ပြောဆို ခြင်း တစ်ခုသာဖြစ်ပြီး လက်တွေ့အရ ဆောင်ရွက်ရန်မှာ မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသူ ကိုမိုးလေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဓိကကတော့ ခြိမ်းခြောက်တဲ့ စကားတစ်ခုလို့ပဲ မြင်တယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ တကယ်သူတို့ လိုက်ဖမ်း မယ်ဆိုရင် ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အထောက်အထားမရှိတဲ့ လူတွေ နည်းတဲ့ဟာ မဟုတ်ဘူး။ ဒါတွေတောင်မှ သူတို့ အခု ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း မြင်ရတာက အဖမ်းအဆီးက နည်းနည်းလေး ပိုပြီးတောင် နည်းသွားတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ နားလည်မှုတွေ ပေးထားတယ်လို့ ကျနော်မြင်တာပေါ့။ တကယ်သူတို့ ဖမ်းမယ်ဆိုရင်က ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အထောက်အထား မရှိတဲ့လူတွေက နည်းတာမှ မဟုတ်တာ။ ၄ နှစ်သမားနဲ့ တွက်မယ်ဆိုရင် ၁၀ ဆနဲ့ ၁ ဆ ကွာတယ်” ဟု ပြောသည်။

သို့သော် ဧပြီလမတိုင်ခင် ထွက်ခွာမည့် MOU ၄ နှစ်ပြည့် အိမ်နီးချင်း ၃ နိုင်ငံမှ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများအား အချိန်မဆိုင်းဘဲ ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း ပြန်လည်ဝင်ရောက်ကာ အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်ရနိုင်ရန် ထိုင်းအလုပ်သမား ဝန်ကြီးဌာနမှ သက်ဆိုင်ရာ အစိုးရနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေကြောင်း သိရသည်။

ထုတ်ပြန်ချက်တွင် အကျုံးဝင်သော ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများသည် နီးစပ်ရာနယ်စပ် ဂိတ်ပေါက်များမှ ထွက်ခွာ နိုင်ပြီး သက်ဆိုင်ရာ အလုပ်ရှင်များက ထိုင်းအစိုးရထံ လိုအပ်သော စာရွက်စာတမ်းများ တင်သွင်းပြီးပါက ထိုင်း နိုင်ငံတွင်း အမြန်ဆုံး ပြန်လည် ဝင်ရောက်နိုင်သည်ဟု ထိုင်းအစိုးရ၏ ဒုတိယပြောရေး ဆိုခွင့်ရှိသူက ပြောဆိုထား သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၄

လာအိုနိုင်ငံသို့ သွားရောက်လုပ်ကိုင်သည့် မြန်မာများ ယခင်ကထက် ပိုမိုများပြားလာပြီး အလုပ်အကိုင်ပိုင်းနှင့် ပတ်သက်၍ စုံစမ်းလာသူမှာလည်း ပိုမိုများပြားလာကြောင်း လာအိုနိုင်ငံသို့ သွားရောက်လုပ်ကိုင်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လာအိုနိုင်ငံတွင် မြန်မာအများစုသည် အလုပ်ကြမ်းများ၊ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း၊ ကာစီနို၊ ဟိုတယ်လုပ်ငန်း၊ ဧည့်ကြိုလုပ်ငန်း အစရှိသည်တို့တွင် အဓိက လုပ်ကိုင်ကြခြင်းဖြစ်ပြီး လုပ်ခလစာအနေဖြင့် တရုတ်ယွမ်ငွေနှင့် ရရှိသကဲ့သို့ ထိုင်းဘတ်ငွေဖြင့်လည်း ရရှိကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် လာအိုသို့ လာမည်ဆိုပါက လူခံမရှိလျှင် အခက်အခဲ ဖြစ်စေနိုင်သည့်အပြင် လက်ရှိတွင် သင်္ကြန်အပြီး တရားမဝင် အလုပ်သမားများကို ပြန်လည်စောင့်ကြည့် ဖမ်းဆီးမှုများလုပ်နေသဖြင့် သတိထားကြရန် လာအိုသို့ သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်လေ့ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 လာအိုက အထပ်မြင့် အဆောက်အအုံ ဆောက်လုပ်နေကြစဉ်

၎င်းက “ပြီးခဲ့တဲ့အထဲကဆို တစ်ရက်ကို ၁၀ ဘီးကား ၄၊ ၅ စီးလောက် သွားတယ်။ အဲဒီအဖွဲ့တွေကြတော့ မဲခေါင်မြစ်ကနေ တြိဂံနယ်မြေမှာ ခိုးကူးတာပေါ့။ ကားကို အဲဒီမှာ ချပြီးတော့ စက်လှေတွေနဲ့ ကူးတာ။ တရားဝင် ကတော့ အခုလောလောဆယ် ပိတ်ထားတယ်ဆိုတော့ ခိုးကူးတာရှိတယ်။ ထိုင်းကနေ ဝင်သွားတာရှိတယ်။ ထိုင်းထဲရောက်ရင် မယ်ဆိုင်မြို့ထဲဝင်သွားပြီး ဘေးနားလေးမှာ ရွှေတြိဂံသွားတဲ့ ကားတွေရှိတယ်။ လာအိုမှာက တကယ်လို့ အလုပ်သွားလုပ်ပြီဆို ဒီက ဝင်ဖို့ပဲအဓိက ရောက်သွားပြီဆိုရင် အဲဒီကြမှ အလုပ်လုပ်တဲ့နေရာ ကုမ္ပဏီ ဖြစ်ဖြစ်၊ အလုပ်ဆိုက်မှာဖြစ်ဖြစ် အဲဒီကနေမှ ဘယ်လို ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သွားမယ် ဆိုတာကို သူတို့နဲ့ ညှိနှိုင်း ပြီးလုပ်လို့ရတယ်။ ဖြစ်နိုင်ရင်တော့ အဲဒီဘက်မှာ လူခံတစ်ယောက်ပေါ့လေ။ လက်ရှိ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ ကုမ္ပဏီမှာ ဖြစ်ဖြစ်၊ ဆိုက်တစ်ခုခုမှာဖြစ်ဖြစ် တစ်နေရာရာမှာ လုပ်ပြီးတော့မှ ရှိနေတဲ့ သူဆိုရင် အဆက်အသွယ်ရရင် ပိုကောင်းတာပေါ့။ ယွမ်နဲ့ပေးရင်တော့ တရုတ်က ၅ ဆလေ။ တရုတ်ငွေ ၁၀ ယွမ်ဆိုရင် ဘတ်ငွေ ၅၀ ပေါ့” ဟု  ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် လာအိုနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားဦးရေမှာ ထောင်နှင့်ချီ ရှိနိုင်ကြောင်းနှင့် အခြား စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းများတွင်လည်း လုပ်ကိုင်လျက်ရှိကြကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် လုပ်ခလစာ နှုန်းထားများအနေဖြင့် အောက်ခြေ အလုပ်ကြမ်းဖြစ်ပါက တစ်ရက်လျှင် ဘတ်ငွေ ၃၀၀၊ ကာစီနိုလုပ်ငန်းများဖြစ်ပါက တစ်လ ဘတ်ငွေ ၁၀၀၀၀ ခန့်ရရှိကြောင်းနှင့် တရုတ်ယွမ်ငွေဖြင့် ပေးချေသည့် လုပ်ငန်းများတွင်မူ အနည်းဆုံး ယွမ်ငွေ ၃၅၀၀ (၁၇ သိန်းကျော်) ခန့်အထိ ရရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

လာအိုနိုင်ငံသို့ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မည်ဆိုပါက နေထိုင်ခွင့်ကဒ်အား မဖြစ်မနေ ပြုလုပ်ရန်လိုအပ်ကြောင်း အလုပ်အကိုင်ရှာဖွေရေး အေဂျင်စီတစ်ခုက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လာအိုမှာ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “မလုပ်ရင်ကြတော့ ရဲဖမ်းတာတွေရှိတယ်။ ခိုးကူးတွေလည်း ဖမ်းတယ်။ နေထိုင်ခွင့်ကဒ်ကတော့ လုပ်ပေး ရတယ်။ မလုပ်ပေးရင် အဆင်မပြေဘူး။ လာစစ်တဲ့အခါကြရင် အကုန်လုံးပါသွားမှာ။ တချို့ကြတော့ အလုပ်ကြမ်း တွေနဲ့ သွားကြတယ်။ အလုပ်ကြမ်းတွေနဲ့ သွားတဲ့အခါကြတော့ ကုမ္ပဏီတွေက နေထိုင်ခွင့်ကဒ်တွေ ဘာတွေ မလုပ်ပေးဘူး။ ဒီအတိုင်းပဲ အလုပ်သမားခ သက်သာအောင်ဆိုပြီး မြန်မာနိုင်ငံက အလုပ်ကြမ်း လူတွေကိုပဲ ခေါ်သုံး တာ အဲဒီလိုလောက်ပဲ။ အခု တော်တော်များများမှာလည်း အလုပ်မရတဲ့ ဥစ္စာတွေ တွေ့တယ်” ဟု ပြောသည်။

ဧပြီ ၈ ရက်ကစပြီး ဧပြီ ၉ ရက်အထိ လာအိုက တရားမဝင် လောင်းကစားရုံ၊ ကာစီနိုများအား လာအိုရဲတပ်ဖွဲ့မှ ဝင်ရောက် စီးနင်းဖမ်းဆီးသကဲ့သို့ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများနေထိုင်သည့် နေရာများတွင်လည်း အထောက်အထားမဲ့ နေထိုင်သူများအား ဖမ်းဆီးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိတွင် နေထိုင်ခွင့်ကဒ် မပြုလုပ်ရသေးသူများအနေဖြင့် အမြန်ဆုံး ပြုလုပ်ထားကြရန် လိုအပ် ကြောင်းလည်း အကြံပြုကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၄

မြန်မာနိုင်ငံမှ ထွက်ရှိသည့် စိန်တလုံး သရက်သီးကို ယခုနှစ်တွင် စင်္ကာပူနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံတည်းကိုသာ တင်ပို့နိုင် မည်ဟု သရက်ခြံလုပ်ငန်းနှင့် ပွဲရုံများထံမှ သိရသည်။

ယခင်က တရုတ်ကို တင်ပို့နေကြဖြစ်သောလည်း ယခုနှစ်တွင် မူဆယ်နယ်စပ် ပိတ်ထားခြင်းကြောင့် တရုတ်သို့ မြန်မာ့စိန်တလုံး သရက်သီးကို တင်ပို့နိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ယခုနှစ်တွင် ပြည်တွင်း၌ သရက်သီး အထွက်နှုန်း လျော့ကျနေ၍ စင်္ကာပူနိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရာတွင်လည်း ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က တင်ပို့ခဲ့သည့် တန်ချိန် ၂၀ ခန့်သာ တင်ပို့နိုင်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်ဟု သဇင်နွယ် သရက်ခြံမှ မန်နေဂျာ ဦးဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုလောလောဆယ်တော့ သိပ်မရှိသေးဘူး။ အော်ဒါ မတက်သေးဘူး။ ခန့်မှန်းခြေကတော့ အရင်နှစ်က လိုပဲ တန် ၂၀၊ ၃၀ လောက်တော့ တင်မယ်။ ဘာလို့ဆို ဒီနှစ် အထွက်နှုန်း ပိုကျတယ်၊ မနှစ်ကထက် ပိုကျတယ် အထွက်နှုန်းက။ ဈေးနှုန်းကလည်း မနှစ်ကလောက်ပဲ ဈေးဖွင့်ထားတယ်။ တစ်တန်ကို အသေးဆိုဒ်ဆိုရင် ၁၅ သိန်း၊ ၁၇ သိန်းလောက်ပေါ့ အဲဒီလောက်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့သရက်သီးကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာ့သရက်သီးကို နှစ်စဉ် မေလမှ ဩဂုတ်လအထိ ပြည်ပသို့ တင်ပို့လေ့ရှိသည်။ ထိုသို့ တင်ပို့ရာတွင် နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးဖြင့် တရုတ်သို့ တင်ပို့လျက်ရှိပြီး ပင်လယ်ရေကြောင်းဖြင့် စင်္ကာပူနိုင်ငံသို့ တင်ပို့လျက်ရှိသည်။

ယခုနှစ်တွင် တရုတ်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး၌ ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့ပိုင်း မိုင်းလားနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတစ်ခုသာ ကုန်သွယ်မှုရှိသော်လည်း ယင်းနယ်စပ်ဂိတ်မှ သရက်များကို တင်ပို့မည်ဆိုပါက လမ်းကြောင်း ကြန့်ကြာခြင်း ကြောင့် အသီးအရည်အသွေး ကျဆင်းမှုများ ဖြစ်ပေါ်သွားမည်ဟု ပွဲရုံများထံမှ သိရသည်။

ထို့ကြောင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် သရက်တင်ပို့မှုသည် မရှိသလောက် နည်းပါးသွားမည်ဖြစ်ပြီး ပြည်တွင်း ဈေးကွက်ကိုသာ အားထားရမည်ဟု သရက်ကုန်သည်များက ပြောသည်။

သို့သော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် သရက်သီးနှင့် ပတ်သက်၍ တန်ဖိုးမြှင့်ထုတ်ကုန် ထုတ်လုပ်နိုင်မှုသည် နည်းပါး ခြင်းကြောင့် ပြည်ပသို့ တင်ပို့နိုင်မှု လျော့ကျသွားမည်ဆိုပါက သရက်သီးဈေးကွက်သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်ထက် အခြေအနေ ဆိုးရွားနိုင်သည်ဟု ကျောက်စိမ်းသစ်သီးပွဲရုံပိုင်ရှင် ကိုခန့်နိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သရက်ဈေးကွက် အလားအလာကတော့ ကျနော်တို့ ပြည်ပ join ရှိတဲ့ ကုန်သည်တွေ အနေနဲ့ကတော့ ဈေးကွက်က ကောင်းပါလိမ့်မယ်။ ပုံမှန်ပဲ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ သို့ပေမယ့်လည်း ကျနော်တို့ local ပေါ့နော် တကယ် တမ်း local ဈေးကွက်က ထွက်အားပေါ့၊ ထွက်အား အရမ်းများတဲ့အချိန်မှာ ကျနော်တို့ ပြည်တွင်းဈေးကွက်က မဖြုန်းနိုင်ဘူးပေါ့။ နောက် သရက်ကို အခြောက်ခံတာတို့၊ juice လုပ်တာတို့ ဒါတွေက ကျနော်တို့ဆီမှာ စက်ရုံတွေ က နည်းနေသေးတဲ့ အခါကျတော့ တကယ် အထွက်များလာတဲ့ အခါကျရင် ဈေးက ပြိုမှာပဲ။ မကောင်းဘူးလို့ပဲ ပြောရမှာပေါ့။ ခါတိုင်းနှစ်တွေမှာလည်း တရုတ်က နိုင်ငံရေး ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်း ဖြစ်နေတယ်၊ လမ်းကြောင်း ကောင်းနေတဲ့ အချိန်မှာ တရုတ်က ကြိုက်သလောက်လာခဲ့ အနေအထားမျိုးမှာတောင် ကျနော်တို့ ပြည်တွင်း ဈေးကွက်က ပြိုသေးတာကိုး။ ပြိုတယ်ဆိုတာ သတ်မှတ်ဈေးနှုန်းတွေ မရကြဘူး ဖြစ်တာကိုး။ အခုလို ဒီလို နှစ်မျိုး ကတော့ ကျနော်ထင်တယ် ပိုဆိုးလိမ့်မယ်လို့ ထင်တာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့သရက်သီးကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ ပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင် စိန်တလုံး သရက်သီး ၁ လုံးလျှင် မြန်မာကျပ်ငွေ ၈၀၀ ကျပ်မှ ၁၇၀၀ ကျပ်အထိ ဈေးနှုန်း ဖြစ်ပေါ်နေပြီး သရက်သီး လှိုင်လှိုင်ပေါ်ချိန်ဖြစ်သည့် မေလနှင့် ဇွန်လများတွင် ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းလာ နိုင်ကြောင်း၊ နောက်ပိုင်းလများတွင်သာ ဈေးနှုန်း ပြန်လည်မြင့်တက်လာနိုင်သည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ယခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ဆိုးရွာနေခြင်းကြောင့် သရက်ခြံ လုပ်ငန်းရှင်များသည် သရက် အထွက်နှုန်း တိုးလာအောင် စနစ်တကျ လုပ်ဆောင်မှုများ မပြုလုပ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ထို့နောက် မိုးရွာသွန်းမှု နည်းပါးသည့်အတွက် သရက်အထွက်နှုန်းများလည်း လျော့ကျခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

မြန်မာ့စိန်တလုံး သရက်သီးကို မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်း တို့တွင် အများဆုံး စိုက်ပျိုးကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၃

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာနိုင်ငံသားများအပါအဝင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ အနိမ့်ဆုံးအခြေခံလုပ်ခလစာအား တစ်ရက် ဘတ် ၄၀၀ တိုးမြှင့်ရန် လိုအပ်ကြောင်း လုပ်ခလစာ ကော်မတီမှ ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလ ၁၇ ရက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန အမြဲတမ်းအတွင်းဝန်က လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။

အဆိုပါ လုပ်ခလစာတိုးမြှင့်ပေးရေးအစီအစဉ်ကို လာမည့် ၂ လအတွင်း အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရန် ခန့်မှန်း ထားကြောင်းနှင့် တိုင်းနှင့်ပြည်နယ်အလိုက် အနိမ့်ဆုံးလုပ်ခလစာနှုန်းထားကို သုံးသပ်ရန် ဆပ်ကော်မတီကို တာဝန်ပေးထားပြီး ပြည်နယ်တခုချင်းစီရှိ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအမျိုးအစားများအား လေ့လာကာ အနည်းဆုံး လုပ်ခလစာ တစ်ရက် ဘတ် ၄၀၀ အထိ တိုးမြှင့်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက “အခုထပ်ပြီးတော့ တိုးပေးလိုက်တဲ့ နယ်မြေအလိုက် သတ်မှတ်ပြီး တော့မှ ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို သီးသန့်တိုးပေးလိုက်တဲ့ဟာတွေလည်း ဒါအဆင်မပြေဘူးပေါ့ တကယ့်တကယ် ဆိုရင်။ ညီတူမျှတူဖြစ်အောင်လို့ ကျန်တဲ့ဟာတွေကိုလည်း ကျန်တဲ့ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေရော ထိုင်း အလုပ်သမားတွေရော ဒါတွေရအောင်ဆိုပြီး အဲဒီ ၄၀၀ ကို သတ်မှတ်မယ်လို့ ထပ်ပြီးအဆိုပြုတာ။ အဲဒါကတော့ တကယ့်တကယ် ဖြစ်မလာသေးဘူးပေါ့ ပြောရမယ်ဆိုရင်။ လုပ်ခလစာတိုးဖို့ကိစ္စကို တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ၊ အလုပ် သမားအရေးလုပ်တဲ့သူတွေက တောင်းဆိုတာပေါ့။ နောက်ပြီး အလုပ်ရှင်ဘက်မှာလည်း အလုပ်ရှင် သမဂ္ဂ ဆိုတာရှိတယ်။ သူတို့အနေနဲ့ကလည်း ဘာအကြောင်းကြောင့်၊ ဘယ်လိုအခြေအနေမျိုးမှ ပေးလို့ရမယ်၊ ဘယ် အချက်တွေကို မူတည်ပြီးတော့မှ ပေးလို့ရမယ်ဆိုတဲ့ဟာကို ပြန်ပြီးတော့ ချေပတာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်း ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင်တစ်ခု

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ပြီးခဲ့သည့် ၁၃ ရက်နေ့မှစတင်ကာ သက်ဆိုင်ရာခရိုင်ရှိ ဒေသအပေါ်မူတည်ပြီး ဟိုတယ်ခရီးသွား လုပ်ငန်းများတွင် လုပ်ကိုင်နေသူ လုပ်သားများအား တစ်ရက် အနိမ့်ဆုံးအခြေခံလုပ်ခလစာကို ဘတ် ၄၀၀ အဖြစ် တိုးမြှင့်ပေးထားသည်။

ယခု လုပ်ခလစာ တိုးမြှင့်ခြင်းဆိုင်ရာ လေ့လာမှု ပြုလုပ်ရာတွင် မျှော်မှန်းထားသည့် ဖြစ်နိုင်ခြေများအရ ထောက်ပံ့ ပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်း၊ ပင်လယ်စာလုပ်ငန်း၊ ကုန်ပစ္စည်းတင်ပို့ခြင်းလုပ်ငန်း အစရှိသည်များအား  ၂ လအတွင်း လေ့လာ၍ ဇူလိုင်လတွင် ဘုတ်အဖွဲ့အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ထားကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ ဘတ် ၄၀၀ တိုးမည်ဆိုပါက လုပ်သားများအတွက် ထိရောက်မှု ပိုတိုးလာစေကြောင်း ထိုင်းတွင် အလုပ်လုပ် ကိုင်နေသူ ကိုမိုးလေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“သူတို့တိုးပေးရင်တော့ ဝမ်းသာတာပေါ့။ ကျနော်တို့အတွက်လည်း ထိရောက်မှု ပိုပြီးဖြစ်သွားတာပေါ့။ တချို့ နေရာတွေဆို ၃၆၀ ဆိုရင် ၄၀၀ ဆိုရင် ၄၀ နဲ့။ ဘတ်ငွေ ၄၀ ဆိုတာ ထမင်းတစ်နပ်စားလို့ရတာပေါ့။ ပိုပြီးတော့ ထိရောက်မှုဖြစ်လာတာပေါ့။ တစ်နေ့ ၄၀၀ တိုးမယ်ဆို အခုလက်ရှိ ၃၆၃ ဘတ်ဆိုရင် ၄၀ နီးပါးဆိုတော့ ပိုပြီး ထိရောက်လာတာပေါ့။ ၁၀ ရက်ဆိုရင်ပဲ ၄၀၀ နီးပါးဖြစ်နေပြီ။ တစ်လမှာ ၁၂၀၀ လောက်ပိုလာမယ်လေ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ကိုဗစ်ကာလတွင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို ကိုဗစ်စစ်ဆေးနေစဉ်

သို့သော် ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်ဒေသများရှိ လုပ်ငန်းခွင်တို့တွင် သတ်မှတ်ပေးထားသည့် အနိမ့်ဆုံးလုပ်ခလစာ အတိုင်း မရရှိခြင်းမှာ လက်ရှိအချိန်အထိ ကြုံတွေ့နေရဆဲဖြစ်သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း အခြေခံလုပ်ခလစာကို တရက်လျှင် ၇၁၅ ဘတ် တိုးပေးရန် ထိုင်းအလုပ်သမားသမဂ္ဂအဖွဲ့ချုပ်၊ ရပ်ထိုင်းဖောင်ဒေးရှင်း၊ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအခွင့်အရေးကွန်ရက် (MWRN) စသည့် အဖွဲ့များက ထိုင်းအစိုးရထံ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ကျရောက်သည့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားနေ့၌ တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံ၌ ခရိုင် ၇၇ ခု ရှိသည့်အနက် ခရိုင်အလိုက် လုပ်ခလစာများမှာ ကွာခြားလျက်ရှိပြီး လက်ရှိတွင် အခြေခံ လုပ်ခလစာများမှာ စီးပွားရေးအချက်အချာကျသော ခရိုင် ၃ ခုဖြစ်သည့် ချွန်ပူရီ၊ လယောင်း၊ ဖူးခက်တို့၌ ၃၆၁ ဘတ်ဖြင့်အများဆုံးရရှိပြီး ကန်ချနဘူရီတွင် ၃၄၅ ဘတ်၊ တာ့ခ်တွင် ၃၄၅ ဘတ်တို့ ရရှိကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၃

အိန္ဒိယနိုင်ငံက မီဇိုရမ်နယ်စပ်ဂိတ်ကို ပိတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် ချင်းပြည်နယ် အပါအဝင် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ တချို့သော မြို့နယ်များတွင် ကုန်စည်ပြတ်လပ်မှုများ ပေါ်ပေါက်လာနိုင်သည်ဟု ဒေသတွင်းနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မီဇိုရမ်နယ်စပ်ဂိတ်သည် မီဇိုရမ်ပြည်နယ်နှင့် ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့နယ်တို့ကို ဆက်သွယ်ထားသော လမ်း ကြောင်းဖြစ်သည်။ 

အိန္ဒိယက ရွေးကောက်ပွဲကြောင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် သွားလာခွင့်ကို ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီ ၁၈ ရက်နေ့မှစတင်၍ ပိတ်လိုက်ခြင်း ဖြစ်သလို မီဇိုရမ်နယ်စပ်ဂိတ်ကိုလည်း ပိတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

မည်သည့် အချိန်ကာလတွင် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ပေးမည်ကိုတော့ မသိရသေးကြောင်း ပလက်ဝမြို့နယ် ဒေသခံများ က ပြောသည်။ 

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း တိုက်ပွဲများကြောင့် ပြည်မမှ ကုန်စည်များသည် ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ ဝင်ရောက်ခြင်းမရှိသည့် အတွက် အစားထိုးကုန်စည်အဖြစ် ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦးနှင့် ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့နယ်တို့သည် အိန္ဒိယကုန်စည်ကို အသုံးပြုနေရကြောင်း၊ ယခုနယ်စပ်ဂိတ် ပိတ်လိုက်သည့်အတွက် ထိုမြို့နယ်များသည် အခက်အခဲ ဖြစ်ပေါ်သွားနိုင် သည်ဟု ပလက်ဝဒေသခံ ဦးအောင်ဒင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မီဇိုရမ်နယ်စပ်ဂိတ်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျောက်တော်တို့ ဘာတို့တောင်မှ စစ်တွေဘက်က စစ်တွေဘက်ကရော၊ အမ်းဘက်ကရော၊ ရေကြောင်း ရော ပစ္စည်းတွေက သယ်လို့မရတော့ အိန္ဒိယကနေ ဆန်၊ ဆီ၊ ဆား၊ တခြားတွေပါ အိန္ဒိယကနေ ဒါတွေကိုပါ အကုန်ပိတ်လိုက်တယ်လေ အခုက။ ဆိုတော့ ချင်း၊ ပလက်ဝ သာမကဘဲ ရခိုင်၊ ကျောက်တော်တို့၊ မြောက်ဦးတို့၊ ပုဏ္ဏားကျွန်းတို့ သူတို့တွေပါ ထိတယ်လေ။ ဘာလို့ဆို စစ်တွေဘက်က ပိတ်တာကြာပြီဆိုတော့ သူတို့တောင်မှ အိန္ဒိယကပစ္စည်းတွေ သုံးတော့တာလေ။ အခု အိန္ဒိယ - ပလက်ဝလမ်း ပိတ်ထားတော့ ကျနော်တို့ ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝ သာမကဘဲနဲ့ ရခိုင်ဘက်က ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း အဲဒါတွေပါ အကုန်ထိတယ်လေ” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ - အိန္ဒိယ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ဒေသကို ဖြတ်ကျော်ပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းကို နေ့စဥ် ပုံမှန်တင်သွင်း နေသည့် အခြေခံစားသောက်ကုန်နှင့် စက်သုံးဆီများကို တင်သွင်းခြင်း မပြုလုပ်ကြရန် ဧပြီ ၁၆ ရက်က အိန္ဒိယ ဘက်မှ ရက်အကန့်အသတ်မရှိ တားမြစ်ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် မီဇိုရမ်နယ်စပ်ဂိတ်ကို စတင်ပိတ်လိုက်သည့် ရက်မှစတင်၍ အိန္ဒိယကုန်စည်ကို အဓိက အားထား နေရသော ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့နယ်တွင်လည်း ကုန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာနေပြီး ကုန်စည်ဝင်ရောက်မှု များလည်း ရပ်တန့်နေပြီဖြစ်သည်ဟု ပလက်ဝဒေသခံ ကိုကျော်ခင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပလက်ဝမြို့အတွင်းကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဟိုဘက်က ပစ္စည်းမဝင်တော့ ဘိလပ်မြေ တစ်အိတ်တောင်မှ ၇ သောင်းလောက် တက်တယ်လို့ ပြောတယ် အခု။ ဟိုတနေ့က ကျနော် မေးကြည့်တာတော့ ၅၅,၀၀၀ ရသေးတယ်။ အခု ၇၀,၀၀၀ လောက်တောင်မှ ဝင်ဖို့မရှိတော့ဘူးတဲ့။ လောလောဆယ်တော့ မရဘူးဆိုတဲ့အတိုင်း သူတို့ နားတာပါပဲ။ ဒါပေမယ့် တစ်ယောက် တလေတော့ ညခိုးထွက် ဘာညာတော့ ဒီလိုပဲ တရားဝင်မဟုတ်တော့ မိရင်တော့ ဖမ်းတာပဲလေ။ ဆိုတော့ အခု လောလောဆယ်တော့ ဒီရက်ပိုင်းတော့ လုံးဝ ပိတ်တယ်လို့ပဲ ယူဆရမှာပေါ့။ ဝင်လို့ထွက်လို့ မရဘူးလို့ ပြောရမှာပဲ။ အဲဒီလမ်းကြောင်းကတော့ စက်လှေတစ်လမ်းရှိတယ်။ ကုန်လမ်းက ကားနဲ့ ဆိုင်ကယ်နဲ့ရှိတော့ အဲဒီလမ်း ပိတ်သွား ရင် ဘယ်လိုမှ ထွက်လို့ဝင်လို့ မရဘူး။ ရှိတာလေးကိုစား၊ မရရင် အမ်းလိုပဲ ဝက်စာစားရမလား၊ ရှိတာပဲ စားရ မလား၊ အဲဒါမရှိရင်တော့ သေရုံပဲ ရှိတော့တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် မြန်မာ - အိန္ဒိယ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ရေးရာ မူဝါဒ အပြောင်းအလဲကြောင့် တမူး - မိုရေး နယ်စပ်ဖြစ်သည့် မဏိပူပြည်နယ် နယ်စပ်ဂိတ်သည်လည်း ပိတ်ထားလျက်ရှိသည်။ 

]

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၂

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ အမ်းမြို့နယ်သို့သွားသည့် အမ်း - ပဒါန်း ကားလမ်းကို AA က သွားလာခွင့် ပိတ်ထားသည့်အတွက် အမ်းမြို့နယ်၌ ဆန် အပါအဝင် စားသောက်ကုန် ပြတ်လပ်မှုနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုကြောင့် အမ်းမြို့နယ်နှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ တခြားသော မြို့နယ်များ သို့ ဖြတ်သန်းသွားလာခွင့်ကို မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်က ပိတ်ထားခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဧပြီလဆန်းပိုင်းတွင် မင်းဘူးမြို့နယ်နှင့် အမ်းမြို့နယ်ကို ဆက်သွယ်ထားသည့် အမ်း - ပဒါန်း ကားလမ်း ကို AA က ထပ်မံ ပိတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် အမ်းမြို့နယ်သို့ ဆန်ဝင်ရောက်မှုမရှိ ဖြစ်သွားသည်။

အမ်းမြို့နယ်သည် တခြားသော မြို့နယ်များမှ ဆန်နှင့် စားသောက်ကုန်ကို အဓိက အားထားနေရခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ဒေသခံများအနေဖြင့်လည်း ဆန်ကို ကြိုတင်သိုလှောင်ထားနိုင်သည့် အနေအထား မရှိသည့်အတွက် လက်ရှိတွင် ဆန်ပြတ်လပ်မှု ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု အမ်းမြို့နယ်မှ ဆန်ကုန်သည် ဦးမောင်သိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

 အမ်းမြို့ဒေသခံများကို ဆန်ခွဲတမ်းဖြင့် ရောင်းပေးနေစဉ်

၎င်းက “ဆန်က အဝင်မရှိဘူး။ မင်းဘူးဘက်ကလည်း မဝင်ရဲဘူးတဲ့။ ဟိုဘက်လမ်းတွေကလည်း ဖြတ်ထားတယ် ဆိုတော့ အမ်းမှာ ငတ်ကုန်ပြီ။ ဒီဘက်လမ်းမှာလည်း ကားတွေအသွားအလာ ဘာမှ မရှိတော့ဘူး။ သူတို့ကနေပြီး တော့ ကားတစ်စီးမှာ ကုန်သည်ဘယ်နှယောက် ပေါင်းပြီးတော့ တစ်ခေါက်တင်ပြီဆိုရင် ကားတစ်စီးမှာ ကုန်သည် ၅ ယောက်ဆို ၅ ယောက်၊ တစ်ခါတလေ ၆ ယောက်ပါတယ်။ လူတစ်ယောက်ကို အိတ် ၅၀ ရတယ်။ ဆန်အိတ် ၅၀ ကို မျှရောင်း၊ ကုန်ရင် တစ်ခါတင်။ အခု လမ်းတွေ ပိတ်ထားတော့ ဆန်တွေ မရှိတော့ဘူးလေ။ ပြောမယ်ဆိုရင် အခံရှိတဲ့သူကတော့ ၁ အိတ်စ၊ ၂ အိတ်စ ဝယ်ပြီးစားနိုင်တဲ့သူကတော့ ၁ လစာလောက်တော့ ရှိမှာပါ။ ကျန်တဲ့ ၁ ရက်ကို ၁ ပြည်စ၊ ၂ ပြည်စ ဝယ်စားတဲ့သူကတော့ ဘာရှိမှာလဲ။ များသောအားဖြင့် တပြေးညီပဲ ဖြစ်သွားမှာပါ။ ဟိုလို စုဆောင်းထားတဲ့သူမှ မရှိဘဲ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အမ်းမြို့နယ်သို့ ကုန်စည်စီးဆင်းမှု ရပ်သွားပြီဖြစ်သည့်အတွက် တချို့သော ဒေသခံများသည် ဆန် ပြတ်လပ်နေခြင်းကြောင့် နေလှမ်းထားသည့် ထမင်းခြောက်များ၊ ဝက်စာအဖြစ် ထားရှိထားသော ဆန်ကွဲများကို ထမင်းအဖြစ် စားသောက်နေရသည်။

တချို့ကတော့ ထမင်းအစား တခြားသော သီးနှံများကိုလည်း အစားထိုး စားသောက်နေကြရသည်။

ထို့နောက် ဒေသအတွင်း ဆန်ဈေးနှုန်းများလည်း အဆမတန် မြင့်တက်လျက်ရှိနေပြီး ယခင် ၇၀,၀၀၀ ကျပ်သာရှိ သည့် ဆန်ကြမ်းတစ်အိတ်သည် လက်ရှိတွင် ၂ သိန်းကျပ်ရှိနေသည်။ 

မင်းဘူးမြို့မှတဆင့် ဆန်ကို အမ်းမြို့နယ်သို့ တင်ဆောင်ရန်အတွက် လုပ်ဆောင်သော်လည်း တင်ဆောင်ပေးနိုင် မည့် ကုန်တင်ကားသမားများ မရှိကြောင်း အမည်မဖော်လိုသူ ဆန်ကုန်သည်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အမ်းမြို့က ဆန်ဆိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “လမ်းကြောကို ဖွင့်ပေးဖို့ ပြောပါတယ်။ ကားသမားတွေကလည်း မသွားရဲကြဘူး ရှိတဲ့ကားတွေကလည်း။ ဆန်တင်ပြီးရင် ကားသမားတွေက မသွားရဲပါ။ တစ်စုံတစ်ခု ဖြစ်လို့ရှိရင် ကားလည်းဆုံး၊ ကားပေါ်ရှိတဲ့ ကုန်လည်း ဆုံးဆိုတော့ ကြောက်ကြတယ်လေ။ အဲဒါကို ဘယ်လိုလုပ်ပြီး သွားကြမလဲ။ သွားရဲတဲ့ကားလည်း မရှိကြဘူး။ အခုလည်း လမ်းကြောက ဖွင့်ပေးမယ်လို့ ပြောတယ်။ ဆန်တွေ၊ စားကုန်တွေကို တင်ပြီးတော့ သွားပြီးတော့ တင်ပေးပါဆိုတာ တင်ပေးမယ့်ကားကို ရှာလို့မရဘူး။ ကုန်သည်တွေမှာ ကားက မရှိ။ ကားက ရှာလို့မရတော့ ကုန်က တင်လို့မရ။ သွားရဲတဲ့ ကားသမားတွေ မနေ့က သွားမယ်ဆိုပြီး လုပ်ပြန်တော့လည်း လမ်းကြောင်းက ခွင့်မပြုလို့ မသွားရသေးဘူး” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ အမ်းမြို့နယ်တွင် ဆန်ကြမ်း ၁ အိတ်လျှင် ငွေကျပ် ၂ သိန်းကျော်၊ စားသုံးဆီ ၁ ပိဿာလျှင် ၃ သောင်း ကျပ်နှင့် စက်သုံးဆီ ၁ လီတာလျှင် ငွေကျပ် ၂ သောင်းခန့် ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု သိရသည်။

အမ်းမြို့ပေါ်တွင် လက်ရှိ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခြင်း မရှိသော်လည်း မြို့ပြင်ဧရိယာ ဒေသများ၌ တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိနေပြီး လက်နက်ကြီးကျည် ကျရောက်မှုများလည်း ရှိနေသည်ဟု ဒေသခံများက ပြောသည်။ 

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၂

မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ် (၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားမှ လူထွက်ခွင့်အား ရက်အကန့်အသတ်မရှိ ပိတ်ထားကြောင်း မြဝတီ နယ်စပ်ဂိတ်ရှိ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသို့ ပိတ်ထားရာတွင် နယ်စပ်ဖြတ်သန်းခွင့်လက်မှတ်များသာမက နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ကိုင်ဆောင်ထားသူများပါ ပါဝင်ကြောင်းနှင့် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်မည့်ရက်အား အတိအကျ မသိကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

မြဝတီ နယ်စပ်ဂိတ်ရှိ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက “မသိသေးပါဘူးခင်ဗျာ။ တံတားက လောလော ဆယ် ယာယီရပ်ဆိုင်းထားပါတယ်။ အဲဒီမှာက အကုန်လုံးပါပဲ။ ၇ ရက်ကဒ်ရော ၁၄ ရက်ကဒ်ရော။ ပတ်စပို့လည်း ခဏရပ်ထားပါတယ်။ ဒီဘက်ကရပ်ဆိုင်းထားတာပါ ယာယီ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြဝတီ-မဲဆောက်နယ်စပ် ချစ်ကြည်ရေးတံတားအား ဧပြီ ၂၁ ရက်နေ့မှစတင်ကာ မြန်မာဘက်အခြမ်းမှ ပိတ်ထား ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုင်းသတင်းဌာနများ၏ ဖော်ပြထားချက်အရ ထိုင်းဘက်အခြမ်းမှ ပုံမှန်ဖွင့်ထားပေးကြောင်း သိရ သည်။

သို့သော် ထိုင်းဘက်အခြမ်းမှ ထွက်ခွင့်ပြုရာတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ရှိသူများကိုသာ ပေးဖြတ်ခွင့်ပြုခြင်း ဖြစ် ကြောင်းလည်း သိရသည်။

တံတားပိတ်သွားရသည့် အကြောင်းအရင်းမှာ စာရွက်များကုန်သွားသောကြောင့် ယာယီပိတ်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပြောဆိုမှုများရှိသော်လည်း အတိအကျ မသိရှိရသော်လည်း နယ်စပ်ဂိတ်တွင် လုပ်ကိုင်နေသည့် အစိုးရဝန်ထမ်း များ၏ လုံခြုံရေးအရကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ယူဆကြသည်။

ကရင်ပြည်နယ်၊ မြဝတီမြို့ဘက်အခြမ်းရှိ ထိုင်း - မြန်မာ အမှတ် (၂) တံတား အနီးတစ်ဝိုက်တွင် မြန်မာ့ တပ်မတော်နှင့် KNLA/PDF ပူးပေါင်းတပ်များအကြား တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေမှုများကြောင့် ရာနှင့်ချီသော ဒေသခံ အများအပြားမှာ ထိုင်းဘက်အခြမ်းသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ကြရန် လုပ်ဆောင်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။

မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ် (၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားရှေ့ မြင်ကွင်း

သို့သော် ယခုကဲ့သို့ တရားဝင်သွားရောက်နိုင်သည့် လမ်း‌ကြောင်းအား ရက်အကန့်အသတ်မရှိ ပိတ်ထားလိုက် ခြင်းသည် တရားမဝင် ခိုးဝင်မှု အဆမတန် ပိုမိုများပြားလာနိုင်သကဲ့သို့ ၎င်းအခွင့်အရေးအပေါ် အသုံးချပြီး ပွဲစား များမှလည်း ကုန်ကျစရိတ် အဆမတန် တိုးကောက်လာနိုင်ကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လောလောဆယ်ဖြစ်တဲ့ စစ်ရေးတင်းမာမှုကြောင့် ထွက်ပြေးလာတဲ့လူက အများဆုံးဖြစ်မှာပါ။ ဒါပေမယ့် ဒီကြားထဲမှာမှ ဒီဘက်ကိုလာပြီး အလုပ်လုပ်မယ့် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေက ရောပါနိုင်တာပဲ။ ဒါပေမယ့် လည်း နယ်စပ်တစ်လျှောက်မှာတော့ ထိုင်းဘက်ခြမ်းက စစ်တပ်ရော၊ နယ်မြေခံအဖွဲ့အစည်း အကုန်လုံးက သေချာတင်းတင်းကြပ်ကြပ် စောင့်ကြည့်နေတာတော့တွေ့ရတယ်။ ဒုက္ခသည်အဖြစ်နဲ့ ရောက်လာတဲ့လူကိုတော့ သူတို့လက်ခံမှာ။ ပြီးတော့ ရောက်လာတဲ့လူတွေအကုန်လုံးကိုလည်း သူတို့ စာရင်းဇယားတော့ ယူနေတာပဲ။ ပွဲစားတွေကတော့ သူတို့ ဘယ်လိုအခြေအနေပေါ်မှာပဲ ဖြစ်ဖြစ်၊ ဘယ်လိုအခွင့်အရေးပဲ ရရ ဒီဟာက သူတို့စီးပွားရေးတစ်ခုပဲဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီလိုအခြေအနေကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး လူတင်သွင်းတာတို့၊ လူမှောင်ခိုကူးတဲ့ဟာတို့ သူတို့ကတော့ လုပ်မှာပဲလို့ ကျနော်ထင်တယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် KNLA/PDF ပူးပေါင်းတပ်များအကြား တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေမှုများကြောင့် မြဝတီမြို့မှ မဲဆောက်ဘက်အခြမ်းသို့ သောင်ရင်းမြစ်အား ဖြတ်ကူးလာသူများနှင့် တံတားပေါ်မှ ကူးလာသူများကို ခန့်မှန်း ကြည့်ပါက ၃၀၀၀ ကျော်ခန့်ရှိနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် မြဝတီမြို့၌ ဖြစ်ပွားနေသည့် တိုက်ပွဲများကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံ မဲဆောက်သို့ မြန်မာ တိုက်ပွဲရှောင် ထောင်နှင့်ချီ ရောက်ရှိလာမှုများအပါအဝင် အခြေအနေများအား သိရှိနိုင်ရန် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်သည် မဲဆောက် သို့သွားရောက်ရန် ရှိကြောင်းလည်း ထိုင်းသတင်းများတွင် ဖော်ပြထားသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၂

မလေးရှားနိုင်ငံ၌ ရီကာလီဘရာစီပါမစ် (RTK 2.0) လျှောက်ထားသူများထဲမှ လက်ဗွေမနှိပ်လိုက် ရသူများအား တရားမဝင်အဖြစ် မလေးရှားအာဏာပိုင်များမှ သတ်မှတ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရီကာလီဘရာစီပါမစ် စတစ်ကာများ ထုတ်ပေးရေး လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုဖြစ်သည့် လက်‌ဗွေနှိပ်ခြင်းအား ပြီးခဲ့သည့် မတ်လကုန်အထိ ဆောင်ရွက်ခွင့် ပြုထားခြင်း ဖြစ်သော်လည်း လက်ဗွေမနှိပ်လိုက်ရသည့် မြန်မာနိုင်ငံသား အများအပြားရှိကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးဘာဘူကြီးက “ပြီးခဲ့တဲ့ ၃ လပိုင်း နောက်ဆုံးရက်မှာပဲ သူတို့က လက်ဗွေနှိပ်တာကို ပိတ်လိုက်ပြီလေ။ အဲဒီမှာ လက်ဗွေမနှိပ်ရ သေးတဲ့သူတွေလည်း အများကြီးရှိသလို RTK စာရင်းသွင်းထားတဲ့ နေရာမှာလည်း စာရွက်အတု တွေထုတ်လုပ် ပြီးတော့ ငွေလိမ်သွားတဲ့ ပြဿနာတွေလည်း ပေါ်လာပါတယ်။ ဒီမလေးရှား အစိုးရကလည်း တရားဝင် ကြေညာ ထားပြီးပါပြီ။ ဒီ ၃၁ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးမှာ လက်ဗွေမနှိပ်ရသေးတဲ့သူမှန်သမျှ RTK မှာ register တင်ထားပေမယ့်လည်း လက်ဗွေမနှိပ်ရသေးတဲ့ အတွက်ကြောင့် သူတို့ကို အားလုံး တရားမဝင် နေထိုင် သောသူ ဆိုပြီးတော့ တရားဝင် ကြေညာထားတာ ရှိပြီးပါပြီ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှား လ၀ကမှာ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေ လက်ဗွေနှိပ်သက်သေခံပါမစ်လုပ်နေကြစဉ်

လက်‌ဗွေ မနှိပ်လိုက်ရသေးသူ အများအပြားရှိသော်လည်း မလေးရှားလူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဝန်ကြီးမှ ၎င်းအတည်ပြု ခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်အား မတ်လကုန်တွင် အပြီးသတ်မည်ဖြစ်ပြီး ထပ်မံသက်တမ်းတိုးခွင့်ပေးမည် မဟုတ်ကြောင်း ယခင်ကတည်းက ပြောကြားထားခြင်း ဖြစ်သည်။

မလေးရှားအာဏာပိုင်များက နိုင်ငံအတွင်းရှိ မြန်မာ အပါအဝင် တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့ နိုင်ငံခြားသား ရွှေ့ပြောင်းများအား ပါမစ်ပြုလုပ်ရန် မှတ်ပုံတင်စာရင်း ပေးသွင်းခြင်းကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလကုန်အထိ ခွင့်ပြုပေးထားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် ပါမစ်မှတ်ပုံတင် စာရင်းပေးသွင်းသူ ဦးရေအား မလေးရှားလူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အတိအကျ တရားဝင် ထုတ်ပြန်ထားခြင်း မရှိသော်လည်း ပါမစ်မှတ်ပုံတင် စာရင်းမပေးသွင်းလိုက်ရသူ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ရှိကြောင်းလည်း သုံးသပ်ကြသည်။

အဆိုပါ ရီကာလီဘရာစီပါမစ် (RTK 2.0) စတစ်ကာများအား ဇွန်လကုန် နောက်ဆုံးထား၍ အပြီးအစီး ထုတ်ပေး သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားလူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

လက်ရှိတွင် တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များ၊ Overstay သမားများအား CI အစီအစဉ်ဖြင့် နေရပ်ပြန်ခွင့် ပြုထားသော်လည်း နေရပ်ပြန်သည့် မြန်မာနိုင်ငံသားဦးရေမှာ တစ်ရက်လျှင် ပျမ်းမျှအားဖြင့် ၂၀ ဦးခန့်သာ ရှိကြောင်း မလေးရှားအခြေစိုက် ရတနာစက္က နာရေးကူညီမှုအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 မလေးရှားရောက် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေကို တွေ့ရစဉ်

ထို့အပြင် မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ပြီးခဲ့သည့်လအထိ အဖမ်းအဆီးများကြောင့် အလုပ်အကိုင် ရှားပါးခြင်းနှင့် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသော်လည်း လက်ရှိ၌ အလုပ်အကိုင်ရရှိမှု အနည်းငယ် အဆင်ပြေလာကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြော သည်။

ဦးအောင်က “အရင် ၃ လပိုင်း မတိုင်ခင်နဲ့ ၃ လပိုင်းအထိကတော့ အလုပ်အကိုင်တွေ အရမ်းကြပ်တယ်။ ဘာလို့ဆို ဒီမလေးရှားရဲက ဒီအလုပ်သမားကို ဖမ်းမိတယ်ဆိုရင် အဲဒီအလုပ်သမားကို လက်ခံတဲ့ သူဋ္ဌေးကိုပါ ဒဏ်ငွေ ရိုက်တာကို။ သူဋ္ဌေးပါ တစ်ခါတစ်လေ အဆင်မပြေဘူးဆိုရင် တစ်ပတ်ဖြစ်ဖြစ် နှစ်ပတ်ဖြစ်ဖြစ် ဖမ်းချသွားတာ။ အဲဒါပြီးသွားမှ တစ်ယောက်ကို မလေးငွေ ၁၀,၀၀၀၊ ၃၀၀၀ ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ဒဏ်ငွေရိုက်ပြီး သူဋ္ဌေးကို ပြန်လွှတ် တာဆိုတော့ ဘယ်သူဋ္ဌေးမှ လက်မခံရဲဘူး။ အခု ၃ လပိုင်း ၃၁ ရက် နောက်ပိုင်း ကျော်လွန်သွားတဲ့ အခါမှာတော့ complain တက်တာလောက်ပဲ လာတော့တာ အရင်လို သတ်မှတ်ချက်အတိုင်း တစ်နေ့ကို ဘယ်နှယောက် ရရမယ်၊ ဘယ်စက်ရုံ ဘယ်ကိုသွားရမယ်ဆိုတာတွေ အဲဒီဟာ အစီအစဉ်တွေ မရှိသလောက် နည်းသွားတာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သို့သော် ရီကာလီဘရာစီပါမစ် (RTK 2.0) စတစ်ကာများအား ဇွန်လကုန် နောက်ဆုံးထား၍ ထုတ်ပေးမည် ဖြစ်သည့်အပြင် တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များ၊ Overstay သမားများအား နေရပ်ပြန်ခွင့်ပြုထားခြင်း တို့ကြောင့် နှစ်လယ်ပိုင်းခန့်တွင် အဖမ်းအဆီးများ ပြန်လည် များပြားလာနိုင်ဖွယ် ရှိကြောင်းလည်း မလေးရှားရှိ မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၂

မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည့် မိုင်းလားနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးနှင့် မြန်မာ - ထိုင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်ဖြစ်သည့် တာချီလိတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် ကုန်စည် တင်ဆောင် ရန်အတွက် ကုန်တင်ကား ငှားရမ်းရ ခက်ခဲလာနေသည်ဟု ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ကုန်တင်ကားများသည် မိုင်းလားနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းတလျှောက် အချိန်ကြန့်ကြာမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေပြီး ကားအစီးရေ ရာနှင့်ချီ၍ ပိတ်ဆို့မှုများ ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု သိရသည်။

ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတွင် ပိတ်မိနေခြင်းကြောင့် ကုန်စည်များ ထွက်ရှိရာ ဒေသများနှင့် ပွဲရုံများမှ ကားငှားရမ်းရာတွင် အခက်အခဲများ ဖြစ်ပေါ်နေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ဖရဲစိုက်တောင်သူ ကိုသစ္စာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကုန်ကားတွေ ငှားရမ်းရ အရမ်းခက်နေတယ်။ ဘယ်ဘက်မှ သွားနေတာ မဟုတ်ဘူးလေ။ အဓိကကတော့ လမ်းကြောင်းကြန့်ကြာနေတဲ့အတွက်က ပြောချင်တာက ကျောက်ဖြူကိုသွားနေတဲ့ကားက မူဆယ်ကို မသွား ဘူးလေ။ ရန်ကုန် - မန္တလေး ဆွဲနေတဲ့ကားကလည်း မူဆယ်ကို မသွားဘူး။ တရုတ်ပြည်ကို သွားနေတဲ့ကားက သူ့ဟာနဲ့သူ၊ သူ့လမ်းကြောင်းနဲ့သူ သွားနေတဲ့ကားတွေပဲ။ ဒါက ကုန်ကားတွေသည် မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံး ပတ်သွားနေတာ မဟုတ်ဘူး။ သူ့လမ်းကြောင်းနဲ့သူ သွားကြတာလေ။ အခုလက်ရှိဖြစ်နေတာက တောင်ပေါ်မှာ မိုင်းလားဘက်ရော ကားတွေက အရမ်းကြာပြီး ပိတ်မိနေလို့ တောင်ပေါ်မှာ အစီး ၄/၅/၆၀၀ လောက် ပိတ်မိ နေတာ။ ပြန်ဆင်းလာလို့လည်းမဖြစ်၊ ကုန်တွေနဲ့ဆိုတော့လေ။ အဲဒါကြောင့် ဒီအောက်မှာ လာပြီးတော့ ကုန်ကား ခေါ်ရ အရမ်းခက်နေတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် ရှမ်းမြောက်တိုက်ပွဲကြောင့် မူဆယ်၊ ကျင်စန်းကျော့၊ ချင်းရွှေဟော် စသည့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးများ ပိတ်သွားသည့်အတွက် ကုန်စည်ပို့ဆောင်နေသည့် မြန်မာကုန်တင်ကား အများအပြားသည် တရုတ်နိုင်ငံ၌ ပိတ်မိနေမှုများလည်း ရှိနေသည်။

ဒါ့အပြင် လက်ရှိ ကချင်ပြည်နယ်တွင်း တိုက်ပွဲများကြောင့်လည်း လွယ်ဂျယ်နှင့် ကန်ပိုက်တီ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းတလျှောက်တွင် ကုန်တင်ကားများ ပိတ်မိနေမှုများလည်း ရှိနေပြီး ကုန်စည်ပျက်စီးမှုများလည်း ဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိနေသည်။

နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတလျှောက် ကုန်ကားများ တန်းစီသွားလာနေစဉ်

ကုန်ကားငှားရမ်းမှု ခက်ခဲလာခြင်းနှင့်အတူ ကားခဈေးနှုန်းများမှာလည်း ကြီးမြင့်လာကြောင်း၊ တချို့သော ကုန်ကားများသည် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသို့ မသွားဘဲ မန္တလေးနှင့် ရန်ကုန်ဘက်သို့ သွားရောက်မှုများလည်း ရှိနေသည်ဟု တာချီလိတ်မှ ပြောင်းကုန်သည် ကိုစိုင်းခမ်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အခုက ဖရဲသီးကားတွေပဲတင်နေတော့ ပြောင်းကို သိပ်လာမတင်လို့ ကားတွေက ရှားနေလို့ ကားတွေ လုနေရလို့ ဈေးတက်တယ်။ တစ်အိတ်ကို တင်ခက ကျပ် ၁ သောင်း။ တောင်ကြီးကနေ တာချီလိတ်ကိုတင်တာ အခုက တစ်အိတ်ကို ကျပ် ၁၂၀၀၀ တောင် တင်မယ့်သူ မရှိတော့ဘူးထင်တယ်။ တောင်ကြီးပြောင်းတွေ တာချီလိတ် လာလို့မရဘူးလေ။ ကားခဈေးကြီးလို့။ မန္တလေးဘက်ပဲ သွားတယ်၊ မန္တလေး - ရန်ကုန်” ဟု ပြောသည်။

တိုက်ပွဲများ မဖြစ်ပွားခင်နှင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး မပိတ်ခင်ကာလတွင် မူဆယ်သို့ ကုန်စည်တင်ဆောင်ရာတွင် ကုန်တင်ကား ငှားရမ်းခသည် ငွေကျပ် သိန်း ၃၀ မှ သိန်း ၅၀ ကြားသာရှိသော်လည်း လက်ရှိ မူဆယ် နယ်စပ် ပိတ်ထားခြင်းကြောင့် တခြားသော လမ်းကြောင်းများမှ သွားရာတွင် ကားခသည် သိန်း ၁၀၀ အထက်သို့ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။

အလားတူ မန္တလေးမှတဆင့် ရန်ကုန်သို့ ကုန်စည်တင်ဆောင်ရာတွင်လည်း ကုန်တင်ကားခ ဈေးနှုန်းများသည် ၂ ဆခန့် မြင့်တက်လျက်ရှိသည်ဟု စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ဖရဲစိုက်တောင်သူ ကိုသစ္စာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လမ်းကြောင်းတွေလည်း မတူဘူးလေ။ မနှစ်ကကျတော့ မူဆယ်လမ်းကို သွားနေတဲ့အချိန်မှာ ကားခက သိန်း ၃၀ ဆိုတာ ၃၅ အလွန်ဆုံးမှ သိန်း ၅၀ ကအကုန်ပဲ။ အခုက သိန် ၁၁၀၊ သိန်း ၁၁၅ သိန်း ဖြစ်လာတာလေ။ အရင်တုန်း က မန္တလေး - ရန်ကုန်က ကားခက ၁၀ သိန်းလောက်ဆိုရင် သွားပြီလေ ၁၂ ဘီးတစ်စီးက။ သွားနေကြပြီ၊ ခေါ်လို့ ရပြီပေါ့နော် ကားက။ ဒီနေ့ ဒီအချိန်မှာ ၁၅ သိန်း၊ သိန်း ၂၀ လောက် ဖြစ်နေပြီလေ။ တချို့နေရာတွေဆို ၂၁ သိန်း တောင် ပေးနေရပြီ။ မတ္တရာကနေ တင်မယ်ဆိုရင် ၂၁ သိန်းတောင် ရှိတယ် မန္တလေး - ရန်ကုန်” ဟု ပြောသည်။

ယခင်က ရှမ်းမြောက် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းတွင် သွားလာနေကြသည့် ကုန်တင်ယာဉ်များသည် လက်ရှိတွင် တခြားသော လမ်းကြောင်းအသစ်များသို့ သွားရန်အတွက် ပြင်ဆင်မှုများ ရှိနေသော်လည်း တခြားသောလမ်းကြောင်းများမှာလည်း နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိသည့်အတွက်  အဆင်မပြေမှုများ ဖြစ်ပေါ် နေကြောင်း၊ တချို့သော ကုန်တင်ကားများသည် လမ်းကြောင်းတိုသည့် နေရာဒေသများသို့သာ သွားနေရခြင်းများ ရှိသလို ရပ်နားနေရသည့် ကုန်တင်ကားများလည်း အမြောက်အများ ရှိလာနေသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၁

မလေးရှားနယ်စပ်ဂိတ်များမှ ခိုးဝင်လာချိန်တွင် အဖမ်းခံရသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် မလေးရှား အာဏာပိုင်များထံ အမည်အမှန်ပေးကြရန် မလေးရှား၌ အဖမ်းခံရသူများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသို့ အဖမ်းခံရသည့်အခါတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် အမည်အမှန် မပေးခြင်း၊ အမည်အမှန် ပေးသော် လည်း မလေးရှားအာဏာပိုင်များမှာ လူမျိုးခြားဖြစ်သဖြင့် ဘာသာစကားအရ လွဲမှားမှုများရှိပြီး အမည်အမှန် ဖြစ်မသွားခြင်းများကြောင့် လိုက်လံကူညီဆောင်ရွက်ပေးရသည့်အခါတွင် အခက်အခဲများဖြစ်ကြောင်း အဖမ်းခံ ရသူများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခု အဲဒီအခက်အခဲက အဓိက ဖြစ်နေပါတယ်။ သူတို့မှာ နာမည်တွေပေးလိုက်ရင် မြန်မာနာမည်ဆိုတာ လည်း မလေးတွေက ပြန်ပေါင်းရင် တစ်မျိုးတွေ တချို့တွေဆို လုံးဝချည်းလွဲသွားတာရှိသလို တချို့တွေကြတော့ လည်း အဖမ်းခံရလို့ရှိရင် နာမည်အမှန်ကို မပေးဘဲနဲ့ ငယ်နာမည်တွေလား ပေါက်ကရနာမည်တွေ လျှောက်ပေး တော့ စုံစမ်းရတာ အင်မတန် ခဲယဉ်းပါတယ်။ နောက်တစ်ခုက ရဲစခန်းတို့ဘာတို့ သွားပြီဆိုရင်လည်း နာမည်နဲ့ဆို ရင် သူတို့က သိပ်ပြီးတော့ ကူညီမှုမပေးချင်ဘူး။ သူတို့လည်း အလုပ်တွေ တအားရှုပ်တယ်လေ။ နာမည်တူတွေ ရှိသလို နာမည်ပေါင်းတာတွေ မှားတာတွေရှိတော့ ပြီးတော့ တစ်ဦးတစ်ယောက်လည်း မဟုတ်ဘူး။ တစ်ခါတစ်ခါ သွားမေးရင် ၁၀ ယောက်အထက်မှာ ချည်းပဲဆိုတော့ အဆင်မပြေဘူး။ နိုင်ငံကူး လက်မှတ်ပါလာလို့ နံပါတ်တွေ ဘာတွေနဲ့ ပြောလိုက်ရင်တော့ ရှာဖွေပေးရ ကူညီပေးရတာလည်း သူတို့အတွက် အဆင်ပြေတော့လေ” ဟု ပြော သည်။

မလေးရှားနယ်စပ်မှာ အဖမ်းခံရသူများကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော် အချို့အဖမ်းခံရသူများတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် စာအုပ်များ ပါရှိလာသည့်အတွက် စုံစမ်းရ အဆင်ပြေ ကြောင်းနှင့် အများစုသည် အထောက်အထား တစ်စုံတစ်ရာ မပါရှိသူများ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် ပွဲစားများမှလည်း အဖမ်းခံရသူများ တည်နေရာများအား အတိအကျ မပြောပြသည့်အတွက် သွားရောက် စုံစမ်းကူညီပေးရာတွင် လူတစ်ဦးအား ရှာဖွေပါက ရဲစခန်း ၅ ခုခန့်အထိ လိုက်လံရှာဖွေရကြောင်း မလေးရှား၌ အဖမ်းခံရသူများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက ပြောသည်။

မလေးရှားအခြေစိုက် ရတနာစက္က နာရေးကူညီမှုအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်က “ရဲဖမ်းတယ်ဆိုရင်တော့ ကူညီပေး လို့ရတယ်။ အခုက immigration လ.ဝ.က က ဖမ်းတာဆိုတော့ ဘယ်သူမှ ဝင်ပြီး မကယ်ရဲဘူး။ မလေးရှားမှာ ၁၁ ပြည်နယ်ပေါ့။ လူတစ်ယောက်ချင်း တစ်ယောက်ချင်းကို သံရုံးက လွှတ်ပေးထားတယ်။ ထောင်ကျတဲ့သူတွေကို မြန်မာပြည်ကို ပြန်လွှတ်ဖို့။ သူတို့ရဲ့ detail အကုန်လုံးယူတာပေါ့။  မွေးရပ်တွေ သူ့ရဲ့ မှတ်ပုံတင် အစစ်တွေ။ အဲဒီကြမှ သိရတာပါ။ လောလောဆယ်ကတော့ သူတို့တွေက နာမည်ပြောင်းတွေနဲ့ ပေးထားတယ်။ သူငယ်ချင်းရဲ့ ပတ်စပို့ မိတ္တူတွေနဲ့ ပြထားတယ်ဆိုတော့ ဟိုဘက်မှာတော့ မမှန်ဘူးပေါ့ အထဲထဲမှာ။ အဲဒီမှာ သံရုံးက ဝင်ရောက် စစ်တော့မှ သူတို့ရဲ့ မှတ်ပုံတင်တွေ၊ သန်းခေါင်စာရင်းတွေ၊ မိသားစုနဲ့ ပြန်ဆက်သွယ်ပြီးမှသာ အမှန်အတိုင်း ရတာပါ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 မလေးရှားနယ်စပ်မှာ အဖမ်းခံရသူများကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ နှစ်သစ်ကူးကာလ ဖြစ်သည့်အတွက် အော်ပရာစီ အဖမ်းအဆီးများမှာ ပြီးခဲ့သည့် မတ်လအထိကဲ့သို့ မများတော့ကြောင်းလည်း သိရသည်။

သို့သော် နှစ်သစ်ကူးကာလ ပြီးပါက အဖမ်းအဆီးများမှာ ပြန်လည် များလာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်းလည်း မလေးတွင် အဖမ်းခံရသူများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

ထို့အပြင် အထောက်အထား၊ ပါမစ်တို့တွင် ပါရှိသည့် အလုပ်နေရာများနှင့် မတူညီဘဲ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသည့် မြန်မာများအား မလေးရှား လ.ဝ.ကထံ ဖမ်းဆီးခံရပါက ယခင်ကဲ့သို့ အာမခံဖြင့် ပြန်လွတ်ရန် မလွယ်ကူတော့‌ ကြောင်းလည်း သိရသည်။