CNI International News
ဘီလမ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၃
ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံတွင် ပြုလုပ်နေသည့် ကုလသမဂ္ဂ၏ ရာသီဥတုညီလာခံ COP30 ကျင်းပသော အဆောက်အအုံ အနီး၌ နိုဝင်ဘာ ၁၁ ရက်က ဌာနေတိုင်းရင်းသားများနှင့် ရာသီဥတုအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများက စုရုံးဆန္ဒပြခဲ့ ကြရာ ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း DW သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။
ယခုနှစ် ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံ၏ အမေဇုန် သစ်တောမြို့ဖြစ်သည့် ဘီလမ် (Belem) မြို့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော COP30 ညီလာခံသို့ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှ ထောင်နှင့်ချီသည့် ကိုယ်စားလှယ်များ ရောက်ရှိနေချိန်၌ ဆန္ဒပြသူများနှင့် လုံခြုံရေး အရာရှိများကြား ထိပ်တိုက် တွေ့ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ဆန္ဒပြသူ အချို့က အလံများကို ဝှေ့ယမ်းပြီး ဆောင်ပုဒ်များကို ဟစ်ကြွေးခဲ့ကြကာ အချို့ကလည်း မြေနှင့် ပတ်သက်သည့် အခွင့်အရေးကို တောင်းဆိုသော ကြွေးကြော်သံများကို အော်ဟစ်ခဲ့သည်။
ထို့နောက် “ငါတို့မြေသည် ရောင်းရန်မဟုတ်” ဆိုသည့် စာသားများ ရေးသားထားသော ပိုစတာများကိုလည်း ကိုင်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။
ဆန္ဒပြသူများနဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့ ခိုက်ရန်ဖြစ်နေကြစဉ်
“ငွေစက္ကူကို စားလို့မရပါဘူး။ ကျနော်တို့ မြေတွေပေါ်မှာ အမြတ်ကြီးစား လယ်ယာလုပ်ငန်းတွေ၊ ရေနံတူးဖော်မှု တွေ၊ တရားမဝင် သတ္တုတွင်း တူးဖော်မှုတွေနဲ့ သစ်ပင်တွေ ခုတ်ပြီး မှောင်ခိုရောင်းတဲ့ သူမျိုးတွေ မရှိစေချင်ပါဘူး” ဟု ဘရာဇီးလ်၏ တာပါဂျို့စ် မြစ် (Tapajos River)၏ မြစ်အောက်ဘက်ပိုင်းရှိ Tupinamba လူမျိုးစု၏ တိုင်းရင်းသား ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဂီလ်မာ (Gilmar) က ပြောကြားခဲ့သည်။
ထို့ပြင် ကုလသမဂ္ဂ၏ ရာသီဥတု ညီလာခံကို တိုင်းရင်းသား ခေါင်းဆောင်များ မပါဝင်ဘဲ ပြုလုပ်မှုကိုလည်း ဆန္ဒ ပြသူများက ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြသည်။
“ကျနော်တို့ မပါဘဲနဲ့ ကျနော်တို့ရဲ့ အနာဂတ်ကို သူတို့ ဆုံးဖြတ်လို့ မရနိုင်ပါဘူး” ဟု လူငယ်ဆန္ဒပြ အဖွဲ့ဖြစ်သည့် Global Youth Coalition မှ အော်ဂတ်စတင်း အိုကာနာ (Agustin Ocana) က ပြောကြားခဲ့သည်။
ခိုက်ရန် ဖြစ်ပွားမှုများကြောင့် ဆန္ဒပြသူ အချို့နှင့် လုံခြုံရေး အရာရှိအချို့ ဒဏ်ရာများ ရရှိခဲ့သည်ဟုလည်း ဒေသခံ မီဒီယာများတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။
နိုဝင်ဘာ ၁၁ ရက် အစောပိုင်းကလည်း ဘရာဇီးလ်၏ ထင်ရှားသည့် တိုင်းရင်းသား ခေါင်းဆောင် တစ်ဦးဖြစ်သူ ရာအိုနီ မက်တွတ်တိုင်ရာ (Raoni Metuktire) က အမေဇုန် သစ်တောအတွင်း အခြေခံ အဆောက်အအုံများ တည်ဆောက်မည့် စီမံကိန်းများကို တိုင်းရင်းသား အဖွဲ့အစည်းများက စိတ်ပျက်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
အမေဇုန် သစ်တောအတွင်း အဝေးပြေးလမ်းများ၊ ရထားလမ်း စီမံကိန်းများ၊ ရေနံတွင်းများ တူးမည့် အစီအစဉ် များသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ လူများကို ထိခိုက်စေလိမ့်မည်ဟု ၎င်းက သတိပေးခဲ့သည်။
“အဲဒီ စီမံကိန်းတွေက မြစ်တွေနဲ့ မြေတွေကို ပျက်စီးစေပါလိမ့်မယ်။ သူတို့ ဆက်လုပ်မယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ အတွက်ရော ခင်ဗျားတို့ အတွက်ပါ နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးတွေ ခံစားရပါလိမ့်မယ်” ဟု ရာအိုနီက ပြောကြား ခဲ့သည်။
Source: DW
